Το «σορτάρισμα» και η ευθύνη των πολιτικών. Του Δημήτρη Κωνσταντάρα

Με εντυπωσίασε πρόσφατα ένα άρθρο του Άγγλου Λόρδου Ρόμπερτ Σκιντέλσκι, καθηγητή ε.τ. της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Ουόργουικ ( θεωρείται βαθύς μελετητής του διάσημου οικονομολόγου Κέινς ) που το έγραψε στο Project Syndicate και ούτε λίγο , ούτε πολύ - μέσω αυτού- περίπου «αυτοανακηρύσσεται» σε υπερασπιστή των Ελλήνων πολιτών .

Και με εντυπωσίασε όχι γιατί βάλλει ευθέως κατά των κερδοσκόπων ειδικώς και των αγορών γενικώς και υπερασπίζεται τους Έλληνες που «εν ονόματι των αντιλήψεων των αγορών, όπως λέει, υποχρεώνονται σε υπέρογκες θυσίες». Αλλά γιατί συμφωνώντας ότι «Το οικονομικό και ανθρώπινο κόστος της μείωσης του ελλείμματος σε μια αδύναμη οικονομία είναι αποτρόπαιο - κι ούτε οι στόχοι θα επιτευχθούν, διότι οι περικοπές των δαπανών θα υποσκάψουν τα έσοδα της κυβέρνησης, όπως θα μειώνεται η ζήτηση» - κάτι που όλοι μας έχουμε πια αντιληφθεί, προτάσσει τη σκέψη ότι « για τους πολιτικούς, το σημαντικό δεν είναι να αποφύγουν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, αλλά να το πράξουν αυτό από τη δική τους βούληση και με το δικό τους ρυθμό. Όταν μια εκλεγμένη κυβέρνηση δέχεται επίθεση από τις αγορές, είναι ουσιαστικό το πολιτικό σύστημα να παραμένει ενωμένο».

Πρώτο ερέθισμα: Είναι το πολιτικό μας σύστημα ενωμένο; Όχι βέβαια. Ό, τι λέει ο ένας, το κατηγορεί ο άλλος. Όποιο μέτρο αποφασίζεται, όποια απόφαση λαμβάνεται, όποια πρόταση κατατίθεται, δέχεται αμέσως τους μύδρους των «απέναντι». Λες και το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρόβλημα ενός κόμματος ή μιας κυβέρνησης και μόνο. Και πώς όλοι οι υπόλοιποι, πρέπει να ψάξουν τη λύση μέσα από τις πρωτοβουλίες, τις προτάσεις κι τις συμπεριφορές ενός κομματιού – ή και περισσότερων- του πολιτικού συστήματος.

Δεύτερο ερέθισμα: Ο Λόρδος Σκιντέλσκι, γράφει «ανοιχτά» ότι « ένας μεμονωμένος σορτάκιας δε μπορεί να «φτιάξει» την τιμή ενός αντικειμένου (εκτός κι αν είναι ο Τζορτζ Σόρος, του οποίου το περίφημο στοίχημα εναντίον της βρετανικής στερλίνας το 1992 τον κατέστησε δισεκατομμυριούχο κι ανάγκασε τη Βρετανία να φύγει από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών). Αλλά εάν μια ομάδα κερδοσκόπων αποφασίσει (σωστά ή λάθος) ότι το χρέος μιας κυβέρνησης είναι υπερτιμημένο, μπορούν να υποχρεώσουν την τιμή να κατέβει, αναγκάζοντας έτσι το επιτόκιο να ανέβει». Τι καταλαβαίνετε ακόμη κι εσείς που ενδεχομένως δεν έχετε ιδέα Οικονομικών; Μήπως όχι ότι ο περίφημος Σόρος που μας επισκέπτεται συχνά και μας «συμβουλεύει» συχνότερα ενδιαφέρεται κυρίως για το δικό του, προσωπικό χαρτοφυλάκιο και όχι για την ευημερία του Ελληνικού λαού;

Τρίτο ερέθισμα: Για το μέγιστο πρόβλημα της ανεργίας που προκύπτει και εξελίσσεται σε βρόγχο για την Ελλάδα, σημειώνει : «Εξάλειψη του ελλείμματος» σημαίνει πολύ απλά, εξάλειψη πολλών θέσεων εργασίας( στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα) των οποίων η ύπαρξη εξαρτάται από το έλλειμμα.» Πως το αντιλαμβάνεστε αυτό εσείς; Όχι ως κύμα απολύσεων και άλμα στο ποσοστό ανεργίας;

Τέταρτο ερέθισμα: Κάπου, σ΄ όλο αυτό το μπερδεμένο χάος, πρέπει να μπαίνει και η πολιτική. Γράφει ο Λόρδος καθηγητής: «Ποιος είναι ο ρόλος των εκλεγμένων πολιτικών ενώπιον μιας κερδοσκοπικής επίθεσης; Είναι απλώς να αποδεχθούν τη βούληση των αγορών και να επιβάλουν τον απαιτούμενο πόνο στους λαούς τους; Αυτό θα ήταν ένα λογικό συμπέρασμα, εάν οι χρηματοπιστωτικές αγορές αποτιμούσαν ορθά τα αντικείμενά τους. Όμως δεν το κάνουν αυτό. Αλλά στο τέλος, είναι οι ψηφοφόροι, όχι οι αγορές, που καθιστούν τις κυβερνήσεις υπόλογες. Όταν αυτά τα δυο μέτρα διαφέρουν το λαϊκό μέτρο πρέπει να επικρατεί, εάν πρόκειται η δημοκρατία να επιβιώσει.» Εδώ, τα συμπεράσματα από το άρθρο του πασίγνωστου οικονομολόγου μοιάζουν ευκολότερα. Τι κάνουν οι εκλεγμένοι πολιτικοί;

Διαλέγετε και παίρνετε.

Και για να καταλήξουμε με μια γενικόλογη αναφορά στο άρθρο του Σκιντέλσκι: «Εάν η επίθεση συνεχιστεί, οι κερδοσκόποι μπορούν να αναγκάσουν μια κυβέρνηση να κηρύξει στάση πληρωμών στις δανειακές της υποχρεώσεις, εκτός εάν βρει έναν τρόπο να χρηματοδοτήσει το δανεισμό της πιο φθηνά. Το χρηματοδοτικό μέσο που δημιουργήθηκε το περασμένο έτος από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να διευκολύνει στην Ελλάδα κι άλλες πιεσμένες από το δημόσιο χρέος χώρες, όπως η Ιρλανδία και τώρα η Πορτογαλία, κάνει ακριβώς αυτό - υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα εφαρμόσουν σκληρά προγράμματα λιτότητας για να εξαλείψουν τα ελλείμματά τους σε μικρό χρονικό περιθώριο».

Καλός ο καθηγητής αλλά … «και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ» όπως έλεγε παλαιότερα ο λαός μας. Το ίδιο άλλωστε κάνουν οι περισσότεροι επιφανείς αρθρογράφοι στα χρόνια μας. Λένε την αλήθεια αλλά στο κρίσιμο σημείο, τα «θολώνουν». Έτσι και ο Λόρδος.

Η αλήθεια που βρίσκεται αυτή τη στιγμή; Στη μέση, όπως πάντα; Ή μήπως έχουμε φτάσει στο σημείο που «αντικειμενική αλήθεια» απλώς ΔΕΝ υπάρχει; Και ότι εκεί που επιτρέψαμε όλοι μας να μας φτάσουν οι επαγγελματίες ή ερασιτέχνες «σορτάκιες» μόνο και μόνο γιατί μας συνήθισαν να ζούμε πέρα και πάνω από τις δυνατότητές μας, κοινά αποδεκτή λύση δεν υπάρχει πέραν της «κοινής λογικής»;