Παραγράφονται διεκδικήσεις πολιτών από το Δημόσιο

«Ζωντανή» παραμένει η προνομιακή για το Δημόσιο 2ετής μόλις παραγραφή των αξιώσεων που υπάρχουν σε βάρος του για κάθε είδους αποδοχές και αποζημιώσεις, μολονότι έχει κριθεί πρόσφατα αντισυνταγματική από την Ολομέλεια ΣτΕ. Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο -σύμφωνα με πληροφορίες- έβαλε «φρένο» στις οικονομικές διεκδικήσεις του κράτους και στις απαιτήσεις των πολιτών – υπαλλήλων να μπορούν να ζητούν και αυτοί αναδρομικά σε βάθος 5 ετών, αξιοποιώντας την ίδια 5ετή παραγραφή, με την οποία έχει «εξοπλιστεί» το Δημόσιο. Στην πράξη το Δημόσιο γλιτώνει προσωρινά την καταβολή υπεριδιπλάσιων κονδυλίων σε χιλιάδες εκκρεμείς δίκες.

Για την τεράστιας σημασίας υπόθεση για τα οικονομικά του κράτους, που περίμεναν με αγωνία πολλές χιλιάδες πολίτες και ο νομικός κόσμος, δόθηκε αληθινή «μάχη» γύρω από τη συνταγματικότητα της προνομιακής για το Δημόσιο παραγραφής, που τελικά διασώθηκε, με οριακή πλειοψηφία χάρη στη διαμόρφωση τριών διαφορετικών απόψεων...

Είναι, όμως, αμφίβολο αν θα διασωθεί και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου θα ακολουθήσουν προσφυγές από τους θιγόμενους πολίτες – εργαζόμενους, αφού θεωρείται δεδομένη η ανισότητα «των όπλων» ανάμεσα σε αυτούς και στο κράτος, με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Η υπόθεση έφθασε στο ΑΕΔ ύστερα από αντίθετες αποφάσεις του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο ΑΠ έκρινε συνταγματικές τις διατάξεις των Νομοθετικών Διαταγμάτων 321/69 και 2362/95 (για το Δημόσιο Λογιστικό) που επιβάλλουν τη βραχύχρονη 2ετή παραγραφή των αξιώσεων (για κάθε είδους απολαβές, αποζημιώσεις κ.λπ.) σε βάρος του Δημοσίου. Αντίθετα, η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις ίδιες διατάξεις, επιβάλλοντας την 5ετή παραγραφή διευρύνοντας έτσι τις οικονομικές διεκδικήσεις κατά του Δημοσίου.

Μπροστά στη σύγκρουση αυτή, το ΑΕΔ -σε «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίασή του- τάχθηκε κατά πλειοψηφία υπέρ της διατήρησης του ισχύοντος καθεστώτος, διαψεύδοντας τις προσδοκίες των εργαζομένων για ευνοϊκή απόφαση, αφού η Ολομέλεια ΣτΕ είχε υποστηρίξει την αντισυνταγματικότητα με ψήφους 19-8. Παράλληλα πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας ΑΠ υπέρ της συνταγματικότητας της παρόμοιας παραγραφής που ισχύει για τα ΝΠΔΔ, εκδόθηκε με οριακή πλειοψηφία 9-7 ψήφων και με απουσία την τελευταία στιγμή από τη διάσκεψη 3 αρεοπαγιτών (2/11).

Η συνεδρίαση
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίαση του ΑΕΔ, 6 από τα 13 μέλη του τάχθηκαν υπέρ της γνώμης του ΑΠ και της συνταγματικότητας της σύντομης 2ετούς παραγραφής. Υπέρ της άποψης του ΣτΕ για αντισυνταγματικότητα τάχθηκαν 3 δικαστές, ζητώντας να εφαρμοστεί και υπέρ των πολιτών η μακρύτερη πενταετής παραγραφή που ισχύει για το Δημόσιο.

Πάντως στην πραγματικότητα, η πλειονότητα του ΑΕΔ αναγνώρισε ότι η ρύθμιση της παραγραφής έχει συνταγματικά προβλήματα, αφού οι υπόλοιποι 4 ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι πράγματι υφίσταται αδικαιολόγητη ανισότητα ανάμεσα στους πολίτες και στο Δημόσιο, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι δεν πρέπει να αυξηθεί (από 2ετή σε 5ετή) η παραγραφή υπέρ των πολιτών, αλλά αντίθετα να μειωθεί (από 5ετή σε 2ετή) η προνομιακή παραγραφή του Δημοσίου απέναντι στους οφειλέτες του. πλειοψήφησε

Η άποψη υπέρ της συνταγματικότητας
Από την ασυνήθιστη αυτή εξέλιξη με τη διαμόρφωση τριών τελικά διαφορετικών απόψεων, ωφελημένο έμεινε το Δημόσιο, αφού φαινομενικά πλειοψήφησε η άποψη υπέρ της συνταγματικότητας της σύντομης παραγραφής, μια και οι δύο άλλες απόψεις διαφώνησαν ως προς το αν πρέπει να αυξηθεί ή να μειωθεί η παραγραφή υπέρ της μίας ή σε βάρος της άλλης πλευράς…

Με δεδομένη την κάκιστη πορεία των δημοσιονομικών, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να κερδίσουν οι πολίτες αυτήν την περίοδο μια τόσο κρίσιμη μάχη για τις αναδρομικές οικονομικές διεκδικήσεις τους. Η πλειοψηφία του ΑΕΔ δέχθηκε ότι η σύντομη παραγραφή δικαιολογείται γιατί πρέπει να εκκαθαρίζονται γρήγορα τέτοιες οικονομικές αξιώσεις και είναι απαραίτητη για την προστασία της περιουσίας του Δημοσίου και της οικονομικής κατάστασής του, στην οποία συμβάλλουν οι πολίτες με την καταβολή φόρων.

Αντίθετα η μειοψηφία έκρινε ότι παραβιάζεται η αρχή της ισότητας και τον λόγο έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που θα κρίνει αν θα ανοίξει για το Ελληνικό Δημόσιο τον ασκό του Αιόλου…