Μετά τις ενέργειες πρίν 4 χρόνια του ΛΑ.Ο.Σ. Επιστρέφουν οι Γερμανοί τα αρχαία μας.

Ερώτηση είχε καταθέσει πρίν 4 χρόνια ο Ευρωβουλευτής - τότε- Κ.Αϊβαλιώτης.

Τον επόμενο μήνα θα επιστραφούν στην Ελλάδα οι αρχαιότητες που αρπάχτηκαν και μεταφέρθηκαν στη Γερμανία στη διάρκεια της Κατοχής και προέρχονταν από ανασκαφή, η οποία έγινε το 1941 στον υστερονεολιθικό οικισμό της Μαγούλας-Βισβίκη, κοντά στο Βελεστίνο, σύμφωνα με έγγραφο του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα που διαβιβάστηκε στη Βουλή. Πρόκειται για 8.400 όστρακα-κομμάτια-από αγγεία, τα οποία σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας..., το Pfahlbaumuseum, και θα παραδοθούν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για να μεταφερθούν πιθανότατα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου.

Άγνωστο είναι τι θα γίνει με τα αρχαιολογικά ευρήματα από την ίδια ανασκαφή τα οποία είχαν επιστραφεί στην Ελλάδα μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και αποθηκεύτηκαν έκτοτε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Οι αρχαιότητες που θα επιστραφούν από τους Γερμανούς ήταν άγνωστες μέχρι το 2010 και φέρεται ότι εντοπίστηκαν στην Ανατολική Γερμανία. Τότε για πρώτη φορά η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών είχε ενημερωθεί σχετικά από τον επιστημονικό υπεύθυνο του γερμανικού μουσείου.

Το 1941
Μετά την επανένωση της Γερμανίας το 1990 είχαν εντοπιστεί κάποια δεδομένα της ανασκαφής, έγγραφα κλπ. που ήταν αρχειοθετημένα στην Ακαδημία του Ανατολικού Βερολίνου και μεταφέρθηκαν στο Ινστιτούτο Προϊστορίας και Πρωτοϊστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Τα έγγραφα αυτού του αρχείου μελέτησε η αρχαιολόγος Αγγέλικα Ντούζουγλη, η οποία εδώ και πολλά χρόνια είχε καταγράψει, και μελετήσει τα ευρήματα της ανασκαφής της Μαγούλας-Βισβίκη που φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Οι ανασκαφές στη Μαγούλα πραγματοποιήθηκαν από τον Οκτώβριο ως τον Δεκέμβριο του 1941 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Χανς Ράινερ, έναν από τους πλέον αμφιλεγόμενους προϊστορικούς του ναζιστικού καθεστώτος, με συνεργάτες άλλους δύο Γερμανούς αρχαιολόγους, ενώ από το ελληνικό υπουργείο της κατοχικής κυβέρνησης είχε τοποθετηθεί ως υπεύθυνος για να επιβλέπει (;) ο Γεώργιος Μπακαλάκης.

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Θεοχάρη, ο οποίος πραγματοποίησε και ο ίδιος ανασκαφές στη Μαγούλα το 1972, το οικοδόμημα μήκους 30 μέτρων που είχε βρεθεί στις ανασκαφές του 1941, είναι αρχαιότερο από τα μέγαρα του Σέσκλου και του Διμηνίου.

Τα ευρήματα της ανασκαφής μεταφέρθηκαν από τους Γερμανούς στη χώρα τους και όπως προκύπτει μετά τον πόλεμο επιστράφηκε μόνο ένα μέρος τους στην Ελλάδα, αυτό που βρέθηκε στη Δυτική Γερμανία, ενώ αγνοούνταν εκείνα που κατέληξαν στην Ανατολική.

Η συνταξιούχος αρχαιολόγος Αγγ. Ντούζουγλη με την οποία επικοινώνησε χτες το «Εθνος» μας είπε ότι μετά το τέλος της ανασκαφής οι Γερμανοί αρχαιολόγοι συνεννοήθηκαν με τους ιδιοκτήτες των χωραφιών ώστε να διαλύσουν τα οικοδομικά λείψανα, ενώ χάθηκε και το βιβλίο της ανασκαφής που θα έδινε πολλά στοιχεία. Η ίδια πάντως δεν έχει ενημερωθεί για τις νέες αυτές αρχαιότητες από τη Μαγούλα που εντοπίσθηκαν στη Γερμανία και θα επιστραφούν στην Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τα ευρήματα από τη Μαγούλα που κατέγραψε και μελέτησε στο Εθνικο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας περιλαμβάνουν 800 όστρακα της ύστερης νεολιθικής εποχής, 200 λίθινα εργαλεία καθώς και αριθμό οστέινων εργαλείων, πήλινα ειδώλια, αγκυρόσχημο αντικείμενο, κοσμήματα κ.ά.

Το ερώτημα που βάζουν αρχαιολόγοι είναι αν με την επιστροφή των αρχαιοτήτων από τη Γερμανία, η συλλογή των νεολιθικών ευρημάτων της Μαγούλας μπορεί να παραμείνει διασπασμένη, με ένα μέρος της να είναι αποθηκευμένο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και ένα άλλο μέρος της να βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου.