«Αθλητική απάτη»: χρήση απαγορευμένων ουσιών. Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

Για την «αθλητική απάτη με χρήση ουσιών» έγραψα το 1987όταν δίδασκα μάθημα Ψυχολογίας στο ΤΕΦΑΑ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μετά το 1999 όταν δημιουργήθηκε η WADA (World Antidoping Agency) που ως γνωστόν «τιμώρησε» την Ρωσία απαγορεύοντας την ΕΘΝΙΚΗ της συμμετοχή στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου που διεξάγονται από τις 4-20 Φεβρουαρίου. https://www.espn.com/olympics/story/_/id /30538012/russia-banned-using- name-flag-next-2-olympics Οι απόψεις μου έγιναν πάλι επίκαιρες με αφορμή την περίπτωση της 15χρονης Ρωσίδας αθλήτριας KamilaValievaπου έκανε απίστευτη εμφάνιση στο παγοδρόμιο αλλά... «απέτυχε» στα anti-doping τεστ της WADAκαθώς βρέθηκε θετική στη χρήση της απαγορευμένης ουσίας trimetazidine (ΤΜΖ).

https://www.nytimes.com/article/kamila-valieva-olympics-doping-case.html#:~:text=What%20started%20this%3F,national%20championship%20on%20Dec.%2025.

 

                ****************************************************

     Η τηλεοπτική κάμερα κάνει το γνωστό μας ζουμ. Σε γκρο πλαν η αθλήτρια, με εμφανή στο πρόσωπό της, τα σημάδια της υπεράνθρωπης προσπάθειας, με ολάκερο το μυοσκελετικό της σύστημα σε κατάσταση απόλυτης υπερδιέγερσης, ξεκινά την τρίτη και τελευταία της προσπάθεια για το ρεκόρ.

     Μέσα στο κατάμεστο στάδιο δεκάδες χιλιάδες μάτια παρακολουθούν ζωντανό το προσωπικό δράμα της αθλήτριας που προσπαθεί να ξεπεράσει τα καθιερωμένα όρια της προηγούμενης ανθρώπινης επίδοσης συνοψιζόμενα στο ρεκόρ. Δεκάδες εκατομμύρια φίλαθλοι, καθηλωμένοι μπροστά στους δέκτες της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου παρακολουθούν με σχεδόν κομμένη ανάσα...

     Η προσπάθεια ξεκινά. Τα δέκατα του δευτερολέπτου μοιάζουν με ώρες...

     Ναι, θα τα καταφέρει...

Ναι, ναι. Όχι!..

     Την τελευταία στιγμή κάτι την... πρόδωσε... Δεν πειράζει!...

      Άξιζε η προσπάθεια, θα ακολουθήσουν περισσότερες και εντατικότερες προπονήσεις, υπάρχουν και άλλες διεθνείς συναντήσεις, το όνειρο μπορεί ακόμη να μετουσιωθεί σε πραγματικότητα. Σωστά. Εφόσον μιλάμε για το αγνό εκείνο, το αθάνατο, "αρχαίο πνεύμα" της αθλητικής άμιλλας...

     Εάν όμως δούμε τα πράγματα με την πρακτική λογική, αν συνειδητοποιήσουμε ότι η νίκη για τους σημερινούς αθλητές και αθλήτριες δεν εξαντλείται στο δάφνινο στεφάνι, ούτε στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου της πατρίδας τους, αλλά μεταφράζεται πέρα από την αναγνώριση και τη δόξα σε χρήμα, πολύ χρήμα, τότε ίσως γίνει περισσότερο ευνόητο το αντιαθλητικό και, γιατί όχι, ανήθικο φαινόμενο της χρήσης και της κατάχρησης «απαγορευμένων ουσιών» από αθλητές και αθλήτριες του στίβου, παίκτες και παίκτριες διαφόρων σπορ σε όλόκλητο τον πλανήτη μας.

Πριν μερικές δεκαετίες και για σειρά ετών στην «ψυχολογία της απάτης» πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν τα αναβολικά-στεροειδή οι συνθετικές μορφές της ανδρικής ορμόνης τεστοστερόνης, που στόεχευαν σε θεραπευτικούς σκοπούς, όπως π.χ. στην επιτάχυνση θεραπείας τραυμάτων οστών, των τενόντων και μυών η για χρήση από άτομα που έπασχαν από συνεπακόλουθα σύνδρομα του υποσιτισμού, της αναιμίας και της οστεοπόρωσης που, όπως γνωρίζουμε, παρουσιάζεται σε σημαντικό αριθμό γυναικών μετά την κλιμακτήριο.

     Πολύ γρήγορα όμως, πολλοί αθλητές και παίκτες ανακάλυψαν ότι οι επιδόσεις τους μπορούσαν να βελτιωθούν σημαντικά με την χρήση αναβολικών - στεροειδών ουσιών.

     Και από τη στιγμή που η νίκη ή η επίδοση αποφέρουν τιμές, δόξα και πλούτη και συνυπάρχει έντονο το ψυχοκίνητρο στην προσωπικότητα του ατόμου για κατάκτηση τίτλων ή για θεαματικές αποδόσεις και τα αναβολικά - στεροειδή πράγματι "βοηθούν", η χρήση και η κατάχρησή τους, παρά τις απαγορεύσεις καθιερώθηκε σε παγκόσμια κλίμακα

     Συχνά την επιθυμία των μεμονωμένων αθλητών επικουρούσε και η επιθυμία πολλών μάνατζερ, τεχνικών και προπονητών, που έστω και αν δεν ενέκριναν επίσημα τη χρήση αναβολικών, τουλάχιστον επέδειχναν συμπεριφορά στρουθοκαμήλου αφού τα αποτελέσματα ήταν ευνοϊκά.

     Για αυτούς τους λόγους δημιουργήθηκε και η WADA ως Διεθνής Επιτροπή ελέγχου χρήσης αναβολικών-στεροειδών και άλλων απαγορευμένων ουσιών από μεμονωμένους αθλητές και ομάδες που ανταγωνίζονται σε στεγνούς και υγρούς στίβους και σε γήπεδα.

     Περισσότερες πληροφορίες για την WADA και τον «κώδικα ηθικής» του 2015 δείτε παρακάτω:

https://www.wada-ama.org/en/who-we-are?gclid=EAIaIQobChMI17Hp95aC9gIVjoODBx0vxwrGEAAYASACEgKlnPD_BwE

     Σχετικές έρευνες που αφορούσαν στη χρήση αναβολικών - στεροειδών έφεραν στο προσκήνιο μια σειρά από αξιοσημείωτα και σημαντικά φαινόμενα. Η μακρόχρονη χρήση αναβολικών - στεροειδών επιφέρει και μακρόχρονες βλάβες τόσο στη φυσική κατάσταση του ατόμου καθώς μετά τη θεαματική και σχετικά εφήμερη βελτίωση της απόδοσης ακολουθεί σταδιακή και επίσης, τελικά, θεαματική πτώση, όσο και στη ψυχοσυναισθηματική. Πιο συγκεκριμένα οι οργανικές βλάβες στους άνδρες εντοπίζονται και στην ατροφία των όρχεων, στη μείωση του αριθμού σπερματοζωαρίων και στην παράλληλη αύξηση πιθανοτήτων καρδιοαγγειακών παθήσεων και τριχόπτωσης.

Εκεί, όμως, όπου παρατηρούνται οι πλέον σημαντικές αλλαγές είναι στην προσωπικότητα, τον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του ατόμου. Ενόσω γίνεται τακτική χρήση αναβολικών - στεροειδών το άτομο παρουσιάζει σημαντικά αυξημένη αυτοπεποίθηση, έντονη σεξουαλική δραστηριότητα, μεγάλη όρεξη, ψυχοδιανοητική οξυδέρκεια και αντοχή στο σωματικό και ψυχικό πόνο.

Όταν, όμως, διακοπεί η χρήση τους, το άτομο αρχίζει να παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης, άμβλυνση του συναισθηματικού του φάσματος μέχρι βαθμού απάθειας, μείωση της αυτοπεποίθησης και των σεξουαλικών του ορμών, μείωση της ψυχοδιανοητικής του εγρήγορσης, απέχθεια για συστηματικά προγράμματα εξάσκησης και προπόνησης και υποκειμενική διάχυτη "ταραχή" που απολήγει, όχι μόνο σε ευερεθιστικότητα, αλλά και σε συμπεριφορά επιθετικότητας.

Με άλλα πριοκύπτει εμφανέστατα το πλήρες σύνδρομο στέρησης ή αποστέρησης των φαρμακευτικών ουσιών.

     Σε τοπικές, εθνικές και διεθνείς αθλητικές συναντήσεις η αυξημένη συχνότητα υποβολής αθλητών και παικτών σε "αντι-ντόπινγκ-κοντρόλ" και ο φόβος εντοπισμού τους από άτομα και ομάδες που έχουν κάνει χρήση αναβολικών- στεροειδών ουσιών έχει οδηγήσει τεχνικούς και επιστήμονες που αποτελούν την τεχνική υποδομή συγκεκριμένων συλλόγων ή εθνικών ομάδων, δυστυχώς, στην καθιέρωση της στρατηγικής μεθόδου "κυκλικής χρήσης αναβολικών".

Η μέθοδος αυτή επιτρέπει σε αθλητές και παίκτες να κάνουν χρήση αναβολικών καθώς εκπονούν προγράμματα εντατικής προπονητικής προετοιμασίας και, στη συνέχεια, καθώς ολοκληρώνουν την προπόνηση με αυξημένους ρυθμούς, σταματούν τη χρήση αναβολικών μερικά εικοσιτετράωρα πριν την αγωνιστική ημερίδα. Έτσι, άτομα και ομάδες μπορούν να επιδιώξουν το στόχο τους χωρίς να διατρέχουν τον "κίνδυνο" αποκλεισμού και τιμωρίας, μιςα και εφόσον υποβληθούν σε "ντόπινγκ-κοντρόλ" τα τεστ θα βγούνε "πεντακάθαρα".

Μέχρι το συμβολικό «χθες» με τα γνωστά αναβολικά - στεροειδή και τη διαδεδομένη χρήση και κατάχρησή τους μπορούσαμε να μιλάμε για τη "ψυχολογία της απάτης". Τα πράγματα όμως έχουν χειροτερέψει, καθώς οι ειδικευμένοι ερευνητές ολοκλήρωσαν τις εργαστηριακές τους έρευνες εδώ και μερικά χρόνια και ήδη διατίθενται άλλες «απαγορευμένες ουσίες» που μπορούν και κάνουν την επιθυμητή...διαφορά!

    «Τον πλούτο πολλοί εμίσησαν, τη δόξα ουδείς» έχει επισημάνει εδώ και αμέτρητες δεκαετίες με περισσή εμπειρική σοφία το δικό μας εθνικό λαϊκό ρητό.

     Δυστυχώς, για πολλές δεκαετίες στα σπορ και στον αθλητισμό, όπως οι συγκυρίες ή οι σκοπιμότητες διαμόρφωσαν τις καταστάσεις, τα επινίκια δεν εξαντλούνται στη δόξα, αλλά ολοκληρώνονται με μπόλικο  "χρήμα" και πολλές "παροχές".

     Το "αρχαίο πνεύμα, ο αγνός πατέρας..." απουσίαζε από πολλά γήπεδα και στίβους σε εθνικές και σε διεθνείς συναντήσεις.

Ελπίζω ειλικρινά ότι ΔΕΝ χάθηκε!...