Covid-19: δυσοίωνες ψυχοκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

Αρχίζουν να χαλαρώνουν από την ερχόμενη Δευτέρα 4 Μαΐου κάποιες από τις γνωστές «απαγορεύσεις» που είχαν επιβληθεί εδώ και αρκετές εβδομάδες για να μας προστατεύσουν από την φονική επίδραση του κορονοϊού.  Ήδη κάποιες απαγορεύσεις είχαν αρχίσει να αίρονται σταδιακά και με ελεγχόμενα βήματα σε χώρες της Ευρώπης και αλλού. Τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές οι νεκροί έχουν φτάσει τους 229,000 έναν αριθμό που δεν μπορεί να μεταφέρει τον πόνο συγγενών και φίλων που έχασαν αγαπημένα πρόσωπα ενώ ταυτόχρονα γεννά και κάποιες, μη επιβεβαιωμένες, ελπίδες ότι μέχρι στιγμής ΔΕΝ δικαιώνει την τρομολαγνεία των ΜΜΕ... (Μέσω Μαζικού Εκμαυλισμού) στην  Ελλάδα και την Υφήλιο.     

Οι Έλληνες και δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας παραμένουμε «κλεισμένοι» ως «ελεύθεροι πολιορκημένοι» για την προστασία μας από τον ανθρωποκτόνο ιό. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) ανέφερε χτες ότι πάνω από ενάμιση δισεκατομμύρια εργαζόμενοιβρίσκονται εκτός εργασίας ενώ οι αιτούντες επίδομα ανεργίας στην Αμερική έφτασαν τον απίστευτο αριθμό των 25 εκατομμυρίων…     

Την εποχή της «μάχης» με την πανδημία covid-19 ενώ γιατροί, νοσηλευτές και νοσηλεύτριες μάχονται λεπτό με λεπτό για να σώσουν ζωές (και πολλοί χάνουν τη ζωή τους στις γραμμές μετώπου σε αυτόν το ακήρυχτο πόλεμο ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό) είναι αμέτρητες σε παγκόσμια κλίμακα οι οικογένειες που έχασαν το μεροκάματο και ζώντας σε χώρες όπου δεν υπάρχουν οι οικονομικοί πόροι για στήριξή τους παλεύουν με την πείνα…     

210 χώρες του πλανήτη μας μετρούν από μερικούς μέχρι πολλές χιλιάδες νεκρούς, καθώς παρέλυσε σε Εθνικά και σε Διεθνές επίπεδο η Οικονομία, ενώ δισεκατομμύρια ζούμε «κλεισμένοι» στα σπίτια μας με απαγορεύσεις κυκλοφορίας πολλοί είναι διεθνώς εκείνοι που αναρωτιούνται «σε τι ακριβώς διαφέρει η πανδημία αυτή από έναν βιολογικό πόλεμο;»     Καθώς βιώνουμε την κρίση και σιγά-σιγά αίρονται κάποια μέτρα ίσως είναι καιρός να ρίξουμε μια ματιά και στις απρόβλεπτες και δυσοίωνες ψυχοκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.     

Ούτε η δικιά μου γενιά, ούτε η γενιά των παιδιών μας ούτε, φυσικά, και η γενιά των εγγονών μας έχουν βιώσει παρόμοιες καταστάσεις.     Η επιβολή υποχρεωτικού και ήδη μακρόχρονου εγκλεισμού στα σπίτια μας έχουν αυξήσειτα επίπεδα στρες και άγχους σε όλους μας. Διεθνώς καταγγέλλονται εντυπωσιακές αυξήσεις σε κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, σε εμφάνιση συμπτωμάτων αγχωτικών κρίσεων, μελαγχολίας και κατάθλιψης με ταυτόχρονη αύξηση επιπέδων του συναισθήματος θυμού πουβιώνουν μικροί και μεγάλοι.     

Μετά από αυτή την στέρηση ελευθερίας κινήσεων στους Λαούς όλη της γης είναι εύλογο το ερώτημα πως θα εκφραστεί αυτή η συσσωρευμένη ψυχική επιβάρυνση όταν (δεν θέλω να πω εάν) θα μας επιτραπεί η ελεύθερη κίνηση και η επιστροφή στους χώρους εργασίας.   

Δεν έχει η ανθρωπότητα παρόμοιες εμπειρίες και δεν έχουν οι επιστήμονες της ψυχικής υγείας, ψυχολόγοι και ψυχίατροι επαρκή δεδομένα για να κάνουν υπεύθυνες προβλέψεις. 

Οι περιορισμένες εμπειρίες και τα δεδομένα ερευνητικών μελετών συνιστούν ότι συνήθως αυτό που έχει έρθει ως συνεπακόλουθο σε παρόμοιες αλλά μικρότερης έντασης και διάρκειας περιπτώσεις είναι η εκδήλωση ‘μετα-τραυματικού-στρες’ (post-traumatic stress disorder) και εκδηλώσεις θυμού που αγγίζουν κάποιες στιγμές και τα όρια ξεσπάσματος επικίνδυνης οργής     

Καθώς ειδικοί επιστήμονες της δημόσιας υγείας και λοιμωξιολόγοι συνιστούν συνέχιση της τήρησης ‘κοινωνικής απόστασης’ των 2 μέτρων, αποφυγή χειραψίας και εναγκαλισμών και αρχίζει να συνιστάται και χρήση της μάσκας σε συγκεκριμένους χώρους, οι κοινωνικές αλλαγές στην έκφραση πανάρχαιων συναισθημάτων σηματοδοτούν και αλλαγές σε κλασικές κοινωνιολογικές δομές στις κοινωνίες των ανθρώπων.     

Η απροσδόκητη πανδημία του covid-19 διαφαίνεται ότι επέβαλε στο ανθρώπινο γένος  πρωτόγνωρες ψυχοκοινωνικές αλλαγές που δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσουν και εάν θα απαλειφθούν από τη στιγμή που θα δημιουργηθούν τα απαραίτητα θεραπευτικά σκευάσματα και τα σχετικά εμβόλια. Αλλά και πάλι με τα σημερινά δεδομένα της αβεβαιότητας για την απόκτηση ανοσίας μεγάλης διάρκειας σε άτομα που προσβλήθηκαν και ανέρρωσαν από τον ιό δεν μπορούμε να μιλάμε για κατάργηση των νέων μορφών ψυχοκοινωνικής συμπεριφοράς     

Εκεί, όμως, όπου τα πράγματα φοβάμαι ότι θα έχουν αλλάξει ριζικά και αμετάβλητα είναιστις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας covid-19.  Ακόμη και οι πλέον αισιόδοξες αναφέρονται σε δραματικές πτώσεις των ΑΕΠ όλων των χωρών του Πλανήτη και σε επίπεδα παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που θα είναι αισθητά μεγαλύτερη της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε πριν μια δεκαετία…     

Τουλάχιστον τότε μπορούσαμε να αγκαλιάσουμε συγγενείς και φίλους, να χτυπήσουμε τις πλάτες τους και να πούμε «κουράγιο μπόρα είναι θα περάσει…» 

ΑΛΛΑ τέτοια συμπεριφορά τώρα ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ…     

Με προβληματίζουν οι ψυχοκοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις!.