Μονομαχία Χαφτάρ – Ερντογάν στο Βερολίνο

Ο Ερντογάν πνέει τα μένεα κατά του Χαφτάρ. Οι στρατιωτικές του δυνάμεις πιέζουν πολύ τον Σάρατζ ακόμη και στην Τρίπολη ενώ θεωρεί τα μνημόνια προδοτικά και ζημιογόναΗ Διεθνής Διάσκεψη στο Βερολίνο για το ζήτημα της Λιβύης κυριαρχεί στην επικαιρότητα...

Είναι ένα θέμα που ενδιαφέρει ΗΠΑ και Ρωσία, Ευρωπαϊκή Ένωση και Γερμανία, Τουρκία και Ελλάδα αλλά και όλες της χώρες της περιοχής.... Οι αντιμαχόμενες πλευρές του λιβυκού εμφυλίου εκπροσωπούνται από τον Σάρατζ (GNA) και τον Χαφτάρ (LNA). Με μία σημαντική διαφορά... Ο Σάρατζ είναι αδύναμος παίκτης και ουσιαστικά είναι υποχείριο του Ερντογάν. Αυτό σφραγίστηκε και με τα δύο μνημόνια που υπέγραψαν Άγκυρα και Τρίπολη και είναι αλληλένδετα αφού ο Σάρατζ έκανε δώρο στον Τούρκο πρόεδρο τις ΑΟΖ και σε αντάλλαγμα του εγγυήθηκε στρατιωτική υποστήριξη.

Ο Ερντογάν πνέει τα μένεα κατά του στρατάρχη Χαφτάρ. Οι στρατιωτικές του δυνάμεις πιέζουν πολύ τον Σάρατζ ακόμη και μέσα στην Τρίπολη ενώ θεωρεί τα μνημόνια προδοτικά και ζημιογόνα για τη Λιβύη και τον λαό της. Συνεπώς ο Χαφτάρ, αυτή την περίοδο τουλάχιστον, είναι σύμμαχος της Ελλάδας. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά με την αιφνίδια επίσκεψη του στρατάρχη στην Αθήνα και το περιεχόμενο των συναντήσεών του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια.

Η οργή του Ερντογάν

«Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι αξιόπιστος. Χθες συνέχισαν να βομβαρδίζουν τη Τρίπολη», έξαλλος για την επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα. Τα τουρκικά ΜΜΕ πήραν τη σκυτάλη και σε εκτενή ρεπορτάζ τον αποκάλεσαν πραξικοπηματία και παράνομο ηγέτη της Λιβύης. Είχε προηγηθεί σκληρή επίθεση και ανοιχτές απειλές του Τούρκου πρόεδρου όταν ο στρατάρχης έφυγε από τη Μόσχα μη υπογράφοντας τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που προωθούσαν Πούτιν και Ερντογάν:

«Δεν θα διστάσουμε ποτέ να δώσουμε στον πραξικοπηματία Χάφταρ το μάθημα που του αξίζει, αν συνεχίσει τις επιθέσεις του εναντίον της νόμιμης διοίκησης και εναντίον των αδελφών μας στη Λιβύη» είπε ο σουλτάνος.

Ο ρόλος του Πούτιν

Η Ρωσία δείχνει να είναι τουλάχιστον σε αυτή τη φάση η κερδισμένη στην παρτίδα σκακιού που παίζεται στη Λιβύη. Στηρίζει Χαφτάρ, έχει μισθοφόρους στη χώρα (ομάδα Βάγκνερ), καιροφυλακτεί για τα πετρέλαια, πρωταγωνιστεί και σε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες. Στη Μόσχα επιχείρησε να συναφθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός (πριν το Βερολίνο) ενώ επηρεάζει αποφασιστικά τον Χαφτάρ και η Τουρκία δείχνει να επιθυμεί συνεργασία με το Κρεμλίνο. Είναι ενδεικτική η επιστολή του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ προς τον Πούτιν, τον οποίο αποκαλεί «αγαπητέ μου φίλε». Ο στρατάρχης γράφει στον Ρώσο πρόεδρο:

«Σας εκφράζω προσωπικά την ευγνωμοσύνη και την αναγνώριση για τις προσπάθειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Λιβύη. Σας ευχαριστώ και εκφράζω την πλήρη υποστήριξή μου στην ρωσική πρωτοβουλία για την διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών στην Μόσχα, οι οποίες πρέπει να φέρουν την ειρήνη στην Λιβύη. Επιβεβαιώνω ότι είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε την πρότασή σας να επισκεφθούμε την Ρωσική Ομοσπονδία για να συνεχίσουμε τον διάλογο που ξεκίνησε. Δεχθείτε την βαθιά μας ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό μας».

Τι θα ζητήσει ο Πομπέο

Τρία σημεία θα ζητήσει ο Αμερικανός ΥΠΕΞ: 1): τη συνέχιση μιας εκεχειρίας στη Λιβύη, 2): την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων και 3): μια επιστροφή στην πολιτική διαδικασία στην Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Απομένει να δούμε τι τύχη θα έχουν και εάν συμφωνηθούν με ποιο τρόπο θα εφαρμοστούν.

Η Γαλλία κινείται πιο ενεργά

Η Γαλλία θα αναπτύξει το αεροπλανοφόρο Σαρλ ντε Γκολ (με τη συνοδεία και ελληνικής φρεγάτας) και τη μάχιμη μονάδα του από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο για να υποστηρίξει τις γαλλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, όπως μάλιστα δήλωσε την Πέμπτη ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν. Να θυμίσουμε ότι η Γαλλία τοποθετήθηκε με απόλυτη σαφήνεια κατά του μνημονίου Τουρκίας - Λιβύης: «Η συμφωνία αυτή αποτελεί άμεση αμφισβήτηση των συμφερόντων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα της Κύπρου και της Ελλάδας, και δεν είναι σύμφωνη με το δίκαιο της θάλασσας».

Τι θέση θα πάρει η Μέρκελ;

Πολλά ακούστηκαν για τον ρόλο της Γερμανίας που θα φιλοξενήσει τη Διάσκεψη. Ο εκπρόσωπός της Στέφεν Ζάϊμπερτ:  Αρνήθηκε να σχολιάσει τις δηλώσεις Χαφτάρ και τις δηλώσεις Μητσοτάκη, επανέλαβε ότι στόχος της Διάσκεψης είναι να πάρουν μέρος οι χώρες με επιρροή, εννοώντας ότι η Ελλάδα δεν έχει επιρροή στη Λιβύη και διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται να συζητηθεί το θέμα της συμφωνίας ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Είπε ότι η Γερμανία είναι στο πλευρό της Ελλάδας στο θέμα αυτής της συμφωνίας, όπως και η Ευρωπαϊκή Ενωση.   Ο Ζάιμπερτ διέψευσε το ρεπορτάζ της BILD ότι ο Τούρκος πρόεδρος εκβίασε την καγκελάριο και της είπε: Ή εγώ θα έρθω ή οι Ελληνες. Αυτό το θέμα το διέψευσε ο Ζάϊμπερτ, τονίζοντας ότι τις χώρες που θα πάνε στο Βερολίνο για τη Διάσκεψη τις έχει αποφασίσει η Ανγκελα Μέρκελ. 

Απομένει να δούμε τι θα γίνει στο Βερολίνο. Αν θα υπάρξουν αποφάσεις κι όχι ευχολόγια ενώ είναι μία πρόκληση για την Μέρκελ αυτό που της ζήτησε ο έλληνας πρωθυπουργός, να εκφράσει δηλαδή τις θέσεις της ΕΕ στο ζήτημα της συμφωνίας Άγκυρας – Τρίπολης.

Πάντως έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον και η δήλωση του Μπορέλ στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel: «Εάν υπάρξει κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι έτοιμη να βοηθήσει στην εφαρμογή και παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός, ενδεχομένως και με στρατιώτες, για παράδειγμα στο πλαίσιο κάποιας αποστολής της ΕΕ».