Τι να μας πούνε τώρα. ΚΑΙ το ΠΑΣΟΚ είχε χαφιέδες και φακέλωνε τα κόμματα. ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΤΟ & ΕΓΓΡΑΦΑ

Ενας από του πιο μεγάλους μύθους της μεταπολίτευσης είναι ο ισχυρισμός του ΠΑΣΟΚ και των κυβερνήσεών του ότι κατάργησαν το φακέλωμα και απάλλαξαν πολίτες και οργανώσεις από την παρακολούθηση των αστυνομικών οργάνων και τον χαφιεδισμό. Η αλήθεια, βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετική και για να την κατανοήσουμε σε όλη την έκτασή της οφείλουμε να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο ιστορικό του φακελώματος. Οι ατομικοί φάκελοι πολιτικών φρονημάτων, σε κεντρικό κρατικό επίπεδο, δημιουργήθηκαν στα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας, το 1937, με υλικό που συγκεντρώθηκε από τα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα και τις υπηρεσίες δίωξης του κομμουνισμού....

Το υλικό αυτό εμπλουτιζόταν επί δεκαετίες, ενώ νέοι φάκελοι δημιουργούνταν για τα πρόσωπα, από τις νεότερες γενιές, που ανέπτυσσαν κομμουνιστική δράση. Σιγά σιγά, φάκελοι φρονημάτων δημιουργούνταν και για μη κομμουνιστές, ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Η χούντα των συνταγματαρχών, για παράδειγμα, φακέλωσε τους πάντες.

Δίπλα στους ατομικούς φακέλους πολιτών λειτουργούσε και η φακελοποίηση πολιτικών και κοινωνικών οργανώσεων, πράγμα καθόλου παράξενο καθώς τα πρόσωπα δρούσαν μέσα από οργανώσεις και οι τελευταίες –ιδιαίτερα όταν επρόκειτο για οργανώσεις κομμουνιστικές, αριστερές, εργατικές κι ευρύτερα λαϊκές– ήταν το κύριο αντικείμενο και ο φόβος των αρχών ασφαλείας και του κοινωνικοπολιτικού συστήματος.

Οι φάκελοι οργανώσεων και προσώπων λειτουργούσαν ως συγκοινωνούντα δοχεία. Η Ασφάλεια σε όλη τη διάρκεια της φακελοποίησης συνέλεγε πληροφορίες για κόμματα και οργανώσεις και παρακολουθούσε συγκεκριμένα, κάθε φορά, πρόσωπα.

Στον φάκελο του καθενός, όπως και στους φακέλους των οργανώσεων, δεν έβαζε όποια πληροφορία συγκέντρωνε αλλά μόνον αυτές που αξιολογούσε ως σημαντικές. Ενα έγγραφο μπορούσε να υπάρχει στον φάκελο μιας οργάνωσης αλλά και στους ατομικού φακέλους των προσώπων που αναφέρονταν μέσα σ’ αυτό.

Η πρακτική του φακελώματος ξεκινούσε από τη λογική της ύπαρξης «εσωτερικού εχθρού». Τέτοιος εχθρός ήταν αυτός που το κοινωνικοπολιτικό σύστημα τον όριζε –άλλοτε φανερά κι άλλοτε σιωπηρά– ως απειλή της ύπαρξής του. Ο Ν. 4229 του 1929, το περιβόητο δηλαδή ιδιώνυμο, όρισε «εσωτερικό εχθρό» εκείνους που επιδίωκαν την εφαρμογή ιδεών που σκοπό είχαν τη βίαιη ανατροπή του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπαση μέρους ή του όλου της επικράτειας της χώρας. Στη συνέχεια, ο Α.Ν. 509/1947 διεύρυνε τον «εσωτερικό εχθρό».

Δίπλα στους προηγούμενους προστέθηκαν και όσοι επιδίωκαν τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος. Εντούτοις το πολίτευμα δεν προστατεύθηκε και απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

Ο Α.Ν. 509/1947 διατηρήθηκε σε ισχύ –και κατά καιρούς συμπληρώθηκε νομικά– μέχρι και τη μεταπολίτευση του 1974. Αξιοποιήθηκε δε από τους δικτάτορες για να καταργηθεί το πολίτευμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και να τεθεί εκτός νόμου το σύνολο των πολιτικών κομμάτων της χώρας, ενώ φτιάχτηκε για να θέσει εκτός νόμου μόνο το ΚΚΕ και τις ΕΑΜικές οργανώσεις. Τον Α.Ν. 509/1947 κατάργησε το Ν.Δ. 59 της 23/9/1974. Τα κόμματα και το ΚΚΕ νομιμοποιήθηκαν και δόθηκε η δυνατότητα δημιουργίας νέων.

Νομικό πλαίσιο που να ορίζει τον «εσωτερικό εχθρό» δεν υπήρχε πλέον. Παρ’ όλα αυτά η παρακολούθηση των κομμάτων της Αριστεράς συνεχίστηκε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που γινόταν πριν. Οι ατομικοί φάκελοι φρονημάτων που σώθηκαν από το κάψιμο του 1989 αποτελούν αδιάψευστη απόδειξη. Συνεχίστηκε, επίσης, η παρακολούθηση και το φακέλωμα των πολιτικών κομμάτων και οργανώσεων, κυρίως της Αριστεράς, αλλά και της άκρας Δεξιάς λόγω του φόβου ανατρεπτικής δράσης των φιλοδικτατορικών στοιχείων, ενώ σταμάτησε η παρακολούθηση των κεντροδεξιών παραγόντων και των οργανώσεών τους που είχε επιβάλει η χούντα.

Οι πρώτες μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις υπό τον Κ. Καραμανλή εκκαθάρισαν μερικώς τα Σώματα Ασφαλείας από κάποιες κραυγαλέες περιπτώσεις χουντικών αστυνομικών στελεχών, αλλά διατήρησαν αλώβητο τον βασικό μηχανισμό παρακολούθησης οργανώσεων και προσώπων καθώς και τα δίκτυα πληροφοριοδοτών μέσα σε αυτές (χαφιέδες). Ολα συνέχισαν να δουλεύουν σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα.

Τι έκανε, όμως, το ΠΑΣΟΚ όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας τον Οκτώβριο του 1981; Αλλαξε κι εκείνο κάποια ηγετικά στελέχη της αστυνομίας και των αρχών ασφαλείας αλλά άφησε ανέγγιχτο τον αστυνομικό μηχανισμό παρακολούθησης οργανώσεων και κομμάτων όπως και τον μηχανισμό πληροφοριοδοτών (χαφιέδες) που είχαν φυτέψει οι Αρχές μέσα στις κομματικές και άλλες οργανώσεις. Ετσι, η παρακολούθηση της δράσης των κομμάτων και οργανώσεων της Αριστεράς και η ενημέρωση των φακέλων τους συνεχίστηκαν σαν να μην είχε επέλθει καμία πολιτική αλλαγή στη χώρα.

Τροποποιήθηκε, όμως, το σύστημα που αφορούσε τους ατομικούς φακέλους φρονημάτων. Οσοι από τους φακέλους αυτούς έχουν σωθεί από την καταστροφή του 1989 μάς οδηγούν στο συμπέρασμα πως η ενημέρωσή τους σταμάτησε μετά την 18η Οκτωβρίου του 1981. Συνέβη άραγε αυτό για όλα τα πρόσωπα που ήταν εν ζωή και είχαν τέτοιο φάκελο; Μάλλον όχι.

Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι για κάποια πρόσωπα –κυρίως για ηγετικά στελέχη αριστερών, και όχι μόνο, κομμάτων– η συγκέντρωση πληροφοριών συνεχίστηκε σε άλλο επίπεδο. Οχι πάντως στις υπηρεσίες Ασφαλείας, κεντρικά και κατά τόπους. Η δουλειά αυτή μάλλον πέρασε στην ΚΥΠ.

Η παρακολούθηση και το φακέλωμα κομμάτων και οργανώσεων επί ΠΑΣΟΚ –όπως και πριν απ’ αυτό– κινήθηκαν σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορούσε την παρακολούθηση και καταγραφή όλης της δημόσιας παρουσίας τους: εκδηλώσεις, κινητοποιήσεις, μοίρασμα προκηρύξεων και άλλου προπαγανδιστικού υλικού, αναφορές για τη δράση και τις δραστηριότητές τους στον Τύπο κ.ο.κ.

Το δεύτερο επίπεδο ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών από το εσωτερικό των οργανώσεων με τη χρήση πληροφοριοδοτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλο αυτό το σύστημα δεν λειτουργούσε μόνο κεντρικά, αλλά και τοπικά.

Ενα κόμμα, δηλαδή, δεν παρακολουθούνταν μόνο σε κεντρικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο των τοπικών του οργανώσεων σε όλη τη χώρα Θα τα δούμε όλα αυτά αναλυτικά μέσα από την παράθεση στοιχείων που είναι μεν ενδεικτικά –καθώς είναι αδύνατο να παρουσιαστεί το πλήθος όλων όσα έχουμε στη διάθεσή μας– αλλά απολύτως αποκαλυπτικά, καθώς φανερώνουν ότι στα χρόνια της περίφημης «Αλλαγής» τίποτα το ουσιαστικό δεν άλλαξε στο φακέλωμα.

Παρακολουθούσαν τη δημόσια δράση των οργανώσεων

Στις 18 Ιουνίου 1982, σχεδόν έναν χρόνο αφότου το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, η Υποδιεύθυνση Γενικής Ασφάλειας Αθηνών διαβιβάζει στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας –καθώς και σε άλλες υπηρεσίες– το παρακάτω έγγραφο που αφορά παρακολούθηση και καταγραφή δημόσιας δραστηριότητας της ΚΝΕ.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΘΕΜΑ: “Μαθητικό Φεστιβάλ ΚΝΕ”

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων του 8ου φεστιβάλ KΝE-ΟΔΗΓΗΤΗ, πραγματοποιήθηκε στο Πεδίο του Αρεως, διήμερο (11 και 12/6/82) Μαθητικό Φεστιβάλ.

Ο χώρος του Φεστιβάλ είχε διαμορφωθεί ως εξής: Υπήρχε χώρος με καθίσματα και εκεί εγίνοντο οι ομιλίες και συζητήσεις. Περίπτερο με χώρο για Κινηματογράφο, αθλητικούς αγώνες, βιβλιοπωλείο και χώρο τύπου όπου υπήρχαν Εφημερίδες “ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ”, “ΟΔΗΓΗΤΗΣ” και “ΜΑΘΗΤΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ”.

Επίσης περίπτερα με εκθέσεις φωτογραφιών από τους αγώνες των λαών του Σαλβαδόρ, Λιβάνου και Παλαιστίνης. Τέλος υπήρχε χώρος με εστιατόριο και Μπαρ.

Η έναρξη των εκδηλώσεων έγινε την 19.00 ώρα της 11-6-Ι982. Η είσοδος σ’ αυτές γινόταν με εισιτήριο αξίας 20 δραχμών. Στο χώρο του Φεστιβάλ υπήρχε αυστηρά περιφρούρηση.

Στο διήμερο των εκδηλώσεων παραβρέθηκαν και έλαβαν μέρος σε συζητήσεις ή σε ομιλίες Βουλευτές και μέλη του K.K.Ε., καθώς και του Κ.Σ. της Κ.Ν.Ε.

Το διήμερο των εκδηλώσεων παρακολούθησαν συνολικά 10.000 περίπου άτομα και επεκράτησε ησυχία.

Παρακαλούμε όπως λάβετε γνώση

Εναν χρόνο αργότερα, παρόμοια αναφορά στάλθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες και για το δεύτερο Μαθητικό Φεστιβάλ της ΚΝΕ, γεγονός που φανερώνει τη συστηματικότητα των παρακολουθήσεων της Ασφάλειας για τις εκδηλώσεις της Οργάνωσης Νεολαίας του ΚΚΕ. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο παρακολουθούνταν τα φεστιβάλ της ΚΝΕ και του ΟΔΗΓΗΤΗ και καταγραφόταν όλη η δραστηριότητα μέσα σ’ αυτά αλλά και οι δραστηριότητες των συνοικιακών οργανώσεων της ΚΝΕ, το μοίρασμα προκηρύξεων, ακόμη και των αφισοκολλήσεων. Αναφέρουμε ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:

Στις 29-7-1983 στην πλατεία Αγίου Νικολάου Αχαρνών η τοπική οργάνωση του ΚΚΕ πραγματοποίησε συγκέντρωση. Η αντίστοιχη οργάνωση της ΚΝΕ εξέδωσε και μοίρασε προκήρυξη που καλούσε τη νεολαία της περιοχής να συμμετάσχει στη συγκέντρωση, με αποτέλεσμα τα όργανα Ασφαλείας να συλλέξουν τη συγκεκριμένη προκήρυξη και να συντάξουν σχετική αναφορά. Παρόμοια δραστηριότητα ανέπτυξε η Ασφάλεια λίγες ημέρες νωρίτερα, καταγράφοντας την προφεστιβαλική εκδήλωση της ΚΝΕ Κολωνού στο πλαίσιο του 9ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-ΟΔΗΓΗΤΗ.

Στις 23 Φεβρουαρίου του 1984 η ΚΝΕ Πάτρας πραγματοποίησε αφισοκόλληση στην πόλη για την επέτειο της ίδρυσης της ΕΠΟΝ και μέλη της διένειμαν σχετικά φυλλάδια στους πολίτες. Η Ασφάλεια παρακολούθησε αυτή τη δραστηριότητα και την επομένη συνέταξε σχετική έκθεση προς την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας. Το περιεχόμενο αυτής της έκθεσης έχει ως εξής:

Απόρρητο 24-2-1984

Θέμα: “Αφισσοκολλήσεις”

Τις βράδυνες ώρες χθες 23-2-1984, σε κεντρικά σημεία της πόλη μας, έγινε αφισσοκόλληση από την ΚΝΕ αφισσών, διαστάσεων 0,40x0,60 μ., περίπου, με περιεχόμενο “ΚΝΕ - ΣΤΑΘΕΡΑ ΣΤΑ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΝ”

Οι αφισσοκολλητές διένειμαν και τετράπτυχο σχετική προκήρυξη που συνυποβάλλομε.-

Στις 28 Οκτωβρίου 1984 κατά την παρέλαση για την επέτειο του «ΟΧΙ» μοιράστηκε στον Δήμο Δάφνης προκήρυξη την οποία υπέγραφαν η ΚΝΕ, η Νεολαία ΠΑΣΟΚ και η ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ. Στην προκήρυξη καταγγελλόταν τραμπούκικη ενέργεια μελών της ΟΝΝΕΔ σε βάρος μαθήτριας που είχε εκλεγεί στο 15μελές μαθητικό συμβούλιο του σχολείου της. Η ασφάλεια συνέλεξε την προκήρυξη την οποία και επισύναψε λίγες ημέρες αργότερα στο σχετικό δελτίο πληροφοριών που συνέταξε και απέστειλε στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας. Το παραθέτουμε:

ΑΠΟΡΡΗΤΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Την 28-10-1984, στον Δήμο Δάφνης και στον χώρο που τελείωνε η παρέλαση των μαθητών, μοιραζόταν στους γονείς, από νεολαίους της Κ.Ν.Ε., η συνημμένη “ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ”, που υπογράφεται από την “Κ.Ν.Ε., Ν. ΠΑΣΟΚ, ΕΚΟΝ Ρ.Φ. ΔΑΦΝΗΣ”, με την οποία καταγγέλλονται οι ενέργειες των “ΟΝΝΕΔΙΤΩΝ” σε βάρος δημοκράτισσας μαθήτριας, που εκλέχτηκε στο 15μελές μαθητικό συμβούλιο του 1ου Λυκείου Δάφνης.-

5 Νοέμβρη 1984

Μηνιαίες αναφορές με στόχο όλες τις αριστερές οργανώσεις

Επειδή μπορεί να δοθεί η εντύπωση στον αναγνώστη ότι η Ασφάλεια παρακολουθούσε επί ΠΑΣΟΚ μόνο τη δημόσια δραστηριότητα του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, στα δύο επόμενα έγγραφα που θα παραθέσουμε θα αποδείξουμε ότι παρακολουθούσε όλες τις οργανώσεις της Αριστεράς, από τη μεγαλύτερη ώς τη μικρότερη και μάλιστα σε πανελλαδική κλίμακα.

Στα τέλη Ιανουαρίου του 1983 ξεκίνησαν στην Πάτρα εξαήμερες εκδηλώσεις για τα 15 χρόνια από την ίδρυση του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ. Η Ασφάλεια τις παρακολούθησε και συνέταξε σχετική έκθεση. Την παραθέτουμε:

ΑΠΟΡΡΗΤΟ 9-2-1983

ΘΕΜΑ: 6ήμερο εκδηλώσεων της ΕΚΟΝ “ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ για τα 15χρονα του “ΡΗΓΑ”

Λόγω της συμπλήρωσης 15 χρόνων από την ίδρυση της Οργάνωσης του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ, από την ΕΚΟΝ-Ρ. ΦΕΡΑΙΟΣ του ΚΚΕ/ΕΣ Πάτρας, προγραμματίστηκε και πραγματοποιήθηκε 6ήμερο εκδηλώσεων, από 30-1-1983 μέχρι 6-2-1983, με το παρακάτω πρόγραμμα:

1) Την 18.00’ ώρα της 30-1-1983, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια των γραφείων της οργάνωσης Βορείων Συνοικιών, στην οδό Κεφαλληνίας αριθ. 7, παρουσία 80 περίπου ατόμων.

2) Την 1-2-1983 και ώρα 13.00’ πραγματοποιήθηκε στα ΚΑΤΕΕ Πατρών εκδήλωση-συζήτηση, με θέμα την ανεργία,

3) Την 19.30’ ώρα της 3-2-1983, στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση, με θέμα “η κρίση του καπιταλισμού” παρουσία 100 περίπου ατόμων.

4) Τις βραδινές ώρες της 4-2-1983, στο κέντρο διασκέδασης “ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ» πραγματοποιήθηκε συνεστίαση (περιοχή Δ.Χ. Αχαΐας).

5) Την 18.00’ ώρα της 6-2-1983 στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για τους μαθητές, με θέματα αφορώντα τη Μέση Εκπαίδευση (πρόγραμμα σπουδών - βιβλία - συνθήκες εκπαίδευσης κ.λπ.).

Σε όλες τις εκδηλώσεις επεκράτησε ησυχία

Στις 12 Νοεμβρίου του 1984 η Εργατική Διεθνιστική Ενωση (ΕΔΕ) και η οργάνωση της Νεολαίας της, «Νέοι Σοσιαλιστές», πραγματοποίησαν στο θέατρο «Ακάδημος» εκδήλωση για την επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Η Ασφάλεια την παρακολούθησε και συνέταξε, με την ένδειξη «Απόρρητο», την παρακάτω αναφορά:

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΘΕΜΑ: “Συγκεντρώσεις”

- Την 18.30’ ώρα της 12-11-1984, πραγματοποιήθηκε στο θέατρο “ΑΚΑΔΗΜΟΣ”, Ιπποκράτους και Ακαδημίας, η προγραμματισθείσα από την “Ε.Δ.Ε.-ΝΕΟΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ” συγκέντρωση-συζήτηση με θέμα: “Τα 67 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση”.

- Συγκεντρώθηκαν περί τα 70 άτομα, τα οποία την 23.00’ ώρα αποχώρησαν ήσυχα.

- Εξω από το θέατρο και προ της ενάρξεως της συζητήσεως, μια ομάδα ατόμων πωλούσε κουπόνια των 50-100 δρχ, καθώς και την εφημερίδα της οργάνωσης “ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ”.

- Μεταξύ των συγκεντρωθέντων αναγνωρίστηκαν οι:

ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Θεόδωρος του Κων-νου.

Μ A Τ Σ Α Σ Σεμπετάιν του Μπενάκη.

ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΣ Θεόδωρος του Σπυρίδωνα.

ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΥ Αγγελική σύζ. Θεοδώρου.

ΚΑΡΔΟΥΛΑΚΗ Αρτεμις του Εμμανουήλ.

ΜΑΓΚΛΗΣ Γεώργιος του Χρήστου.

ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ Σοφία του Νικολάου και

ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ Ανδρόνικος.-

Κάθε μήνα οι τοπικές αστυνομικές διευθύνσεις συνέτασσαν και έστελναν στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας μηνιαία αναφορά για την κομμουνιστική –και όχι μόνο– δραστηριότητα στην περιοχή της ευθύνης τους. Η αναφορά αυτή –που ήταν μια παλιά συνήθεια η οποία συνεχίστηκε και επί ΠΑΣΟΚ– βασιζόταν στις πληροφορίες που συγκέντρωνε η Ασφάλεια από χαφιέδες και άλλες πηγές.

Το περιεχόμενό της δείχνει ότι ήταν μία απάντηση σε πέντε ερωτήματα, τα οποία δεν έχουμε στην ακριβή τους διατύπωση αλλά μπορούμε να τα αντιληφθούμε από τις απαντήσεις. Δίπλα από τις απαντήσεις υπήρχε πάντοτε αξιολόγηση των πληροφοριών. Το συμπέρασμα δε που εξάγεται είναι ότι ο κομμουνισμός –και επί ΠΑΣΟΚ– εντάσσεται στους κινδύνους για την εθνική ασφάλεια. Ας δούμε ενδεικτικά ένα τέτοιο έγγραφο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Κέρκυρας για τον μήνα Οκτώβριο του 1983.

• «1. Η μορφή και η έκταση της οργανώσεως των Κομμουνιστικών Κομμάτων και των άλλων οργανώσεων, δεν άλλαξε κατά τη διάρκεια του περασμένου μήνα.
• 2. Επίσης, ουδεμία διαφοροποίηση σε ό,τι αφορά το βαθμό της διαστάσεως των δύο ΚΚΕ επήλθε.
• 3. Κατά τη γνώμη μας, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, δεν υπάρχουν ούτε δημιουργούνται δυνατότητες ή προοπτικές τέτοιων δυνατοτήτων, για υποκινήσεις στο εγγύς μέλλον και εκτέλεση οχλοκρατικών ενεργειών ή άλλων εξτρεμιστικών εκδηλώσεων κατά του νομίμου καθεστώτος, τόσο από Κομμουνιστικής πλευράς όσο και αφ’ οιασδήποτε άλλης τοιαύτης (Στοιχεία: 7ετίας κ.λπ.).
• 4. Στη βάση των υφισταμένων δεδομένων, κατά τη γνώμη μας, δεν υπάρχουν ή δεν φαίνονται να δημιουργούνται δυνατότητες για εκτέλεση πράξεων σαμποτάζ, πειρατειών, δολοφονιών, απαγωγών κ.λπ., είτε από ημεδαπούς, είτε από αλλοδαπούς, είτε από το εσωτερικό, είτε από το εξωτερικό υποκινούμενες.
• 5. Τέλος, σε ό,τι αφορά την περίπτωση του εάν δημιουργούνται δυνατότητες βιαίων ενεργειών κ.λπ., κατά της εθνικής ασφαλείας της χώρας και της τοιούτης του νομίμου καθεστώτος, δεν περιήλθον σε εμάς περί αυτού οιασδήποτε φύσεως πληροφορίες».

Το Σπουδαστικό της Ασφάλειας είναι εδώ

Το ότι το ΠΑΣΟΚ διατήρησε σε πλήρη λειτουργία τους μηχανισμούς παρακολούθησης και καταγραφής της πολιτικής δραστηριότητας των οργανώσεων της Αριστεράς αποδεικνύεται από πλήθος στοιχείων – πέραν των όσων έχουμε προαναφέρει.

Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το γεγονός ότι επί ημερών του –λίγα χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και την πτώση της χούντας– λειτουργούσε ακόμη και το Σπουδαστικό της Ασφάλειας, θύματα του οποίου υπήρξαν πολλά στελέχη του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου, ακόμα και υπουργοί των κυβερνήσεών του. Θα παραθέσουμε δύο ντοκουμέντα που το αποδεικνύουν.

Στις 28 και 29 Μαρτίου του 1983 η Οργάνωση Σπουδάζουσας της ΚΝΕ Πάτρας πραγματοποίησε δύο εκδηλώσεις στο παράρτημα του Πανεπιστημίου της πόλης. Η Ασφάλεια τις κατέγραψε και στις 30-3-1983 συνέταξε την παρακάτω αναφορά προς την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας:

Απόρρητο 30-3-1983

Θέμα: “Δραστηριότητα Οργάνωσης Σπουδάζουσας ΚΝΕ Πάτρας”

Από την Οργάνωση Σπουδάζουσας ΚΝΕ Πάτρας, το διήμερο 28 και 29-3-1983, πραγματοποιήθηκε στο παράρτημα του Πανεπιστημίου Πατρών, οι πιο κάτω εκδηλώσεις

α) Από 19.30’- 21.50’ ώρας της 28-3-1983 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση-συζήτηση, με θέμα “οι πολιτικές εξελίξεις στο φως των αποφάσεων του 11ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, με ομιλητή το αναπληρωματικό μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ Θ. ΣΚΑΜΝΑΚΗ. Την εκδήλωση παρακολούθησαν 250 περίπου φοιτητές.

β) Από 20.00’- 22.30’ ώρας της 29-3-1983, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση-συζήτηση για τα 100 χρόνια από το θάνατο του ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ, με ομιλητή τον επιστημονικό συνεργάτη της ιδεολογικής επιτροπής του ΚΚΕ Δ. ΚΑΣΙΟΥΡΑ και θέμα “Ο επιστημονικός Σοσιαλισμός και οι σύγχρονοι επικριτές του”. Την εκδήλωση παρακολούθησαν 400 περίπου φοιτητές.-

ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Λίγους μήνες αργότερα, στις 16 Ιουνίου 1983 η ΚΝΕ μοίρασε στη Νομική Σχολή μια προκήρυξη. Η Ασφάλεια τη συνέλεξε και έκανε την παρακάτω σχετική αναφορά στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας:

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΘΕΜΑ: “Δραστηριότητα της ΚΝΕ ΝΟΜΙΚΗΣ”. -

Υποβάλλουμε σε Φωτοαντίγραφο, προκήρυξη της Κ.Ν.Ε. ΝΟΜΙΚΗΣ που έχει σαν τίτλο “Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ” και που μοιράστηκε από φοιτητές στην Νομική Σχολή της I6-6-1983·

Παρακαλούμε όπως λάβετε γνώση.-

Χαφιέδες εν δράσει και με το κομμάτι

Οπως ήδη έχουμε αναφέρει προλογικά, το ΠΑΣΟΚ άφησε άθικτο τον μηχανισμό των πληροφοριοδοτών (χαφιέδων) που είχε φυτέψει η Ασφάλεια στις οργανώσεις και στα κόμματα της Αριστεράς. Ο μηχανισμός αυτός συνέχισε να λειτουργεί, όπως και επί Ν.Δ., επί χούντας ή και πιο πριν, σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα στη χώρα. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι η Ασφάλεια έχει μια αξιολογική κατάταξη των πληροφοριοδοτών της.

Με την ένδειξη «Α1», για παράδειγμα, εννοούσε πως ο χαφιές ήταν ανώτατο στέλεχος σε μια τοπική κομματική οργάνωση ή στην κεντρική ηγεσία ενός κόμματος. Από εκεί και πέρα υπήρχαν και άλλες διαβαθμίσεις όπως: Α2, Β1, Β2 κ.ο.κ. Συχνά στις σχετικές αναφορές, για να υποδηλωθεί η αξιοπιστία των πληροφοριών, αναφερόταν ότι ο πληροφοριοδότης ήταν «εγνωσμένων ικανοτήτων».

Εντούτοις, οι πληροφορίες δεν ήταν πάντοτε ακριβείς είτε λόγω της αδυναμίας του χαφιέ να αντιληφθεί πλήρως τα ζητήματα που περιέγραφε είτε γιατί –στην περίπτωση που ήταν αμειβόμενος με το… κομμάτι– στην προσπάθειά του να παράξει έργο δεν δίσταζε να φουσκώνει τα πράγματα δίνοντάς τους διαστάσεις που δεν είχαν. Ας περάσουμε όμως σε κάποια αποδεικτικά ντοκουμέντα:

Τον Ιούλιο του 1983 η Υποδιεύθυνση Γενικής Ασφαλείας Αθηνών στέλνει στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας το παρακάτω Δελτίο Πληροφοριών, με επισυναπτόμενο εσωκομματικό κείμενο του ΚΚΕ το οποίο προμηθεύτηκε από χαφιέ:

ΑΠΟΡΡΗΤΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΘΕΜΑ: Δελτίο εσωκομματικό (Κ.Κ.Ε) περιορισμένης χρήσεως με τίτλο “ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ”,

Αναφέρουμε ότι, από πηγή Α.1 πήραμε το συνυποβαλλόμενο εσωκομματικό δελτίο περιορισμένης χρήσεως, το οποίο εξεδόθη υπό του Κ.Κ.Ε. επειδή διεπίστωσε ότι, συνεχίζεται η έντονη δυσαρέσκεια μεταξύ των παλαιών και νέων στελεχών του, καθώς επίσης και μεταξύ της βάσεως και της ηγεσίας του Κόμματος, ως προς την “ΛΑΘΕΜΕΝΗ”, όπως την χαρακτηρίζουν, τακτική των “ΠΙΕΣΕΩΝ” που ακολουθεί η ηγεσία του κόμματος, έναντι της παρούσης Κυβερνήσεως και γενικά του ΠΑΣΟΚ, με απεργίες, στάσεις εργασίας, συγκεντρώσεις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κ.λπ.

Σκοπός του εκδοθέντος δελτίου, που διενεμήθη στα κομματικά στελέχη, είναι να μπορέσουν μελετώντας το, να πείσουν τις μάζες της βάσης ότι η, υπό της ηγεσίας των, ακολουθουμένη τακτική είναι η σωστή.

11-7-83

Ακρως αποκαλυπτικό είναι και το παρακάτω έγγραφο μέρος του οποίου παρουσιάζουμε:

ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

1-7-1983

ΘΕΜΑ: “Σύσκεψη στελεχών KKΕ”.

ΠΗΓΗ: Πληροφοριοδότης ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Α1

Αναφέρομε για το αντικείμενο του θέματος, τα κάτωθι:

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΡΧΙΚΗΣ ΠΗΓΗΣ:

Ατομο δραστηριοποιούμενο στο ΚΚΕ.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ:

1. Τις πρωινές ώρες της 25-6-1983 πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Κ.Ο. Περιοχής Δυτ. Πελοποννήσου-Δυτ. Στερεάς και Νήσων του ΚΚΕ, πλατειά σύσκεψη στελεχών του κόμματος, στην οποία προΐδρευσε ο Βουλευτής ΜΑΥΡΟΔΟΓΛΟΥ Διαμαντής, που φέρεται σαν υπεύθυνος στην περιφέρειά μας.

2. Σκοπός της σύσκεψης ήταν η ενημέρωση των στελεχών και παραπέρα της Κομματικής βάσης, για τη θέση του κόμματος απέναντι στη Κυβερνητική τακτική, όπως εκφράζεται με τις μεθοδεύσεις στα θέματα των Βάσεων, της ΕΟΚ, του Συνδικαλιστικού φιμώματος και της γενικότερης αυταρχικής πολιτικής της….

Υπάρχει πλήθος τέτοιων αναφορών για όλο το εύρος της Αριστεράς, οι οποίες βασίζονται σε πληροφορίες χαφιέδων. Ενδεικτική είναι και η παρακάτω αναφορά, μέρος της οποίας παραθέτουμε ως αποδεικτικό στοιχείο.

AΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

ΘΕΜΑ: “Δραστηριότητα Β’ Πανελλαδικής”

ΠΗΓΗ: Πληροφοριοδότης ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Β2

Σχετικά με το αντικείμενο του θέματος, αναφέρομε τα παρακάτω:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΠΗΓΗΣ:

Ατομο δραστηριοποιούμενο στην εξτρεμιστική αριστερά.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ:

1. Την 22-12-1982 στην Αθήνα, συναντήθηκαν στελέχη της Β’ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ και της φράξιας που βρίσκεται στην οργάνωση ΕΚΟΝ Ρ. ΦΕΡΑΙΟΣ και εξέτασαν την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα από πλευράς συσχετισμού δυνάμεων τόσο στο ΚΚΕ/ΕΣ. όσο και ιδιαίτερα στις οργανώσεις της ΕΚΟΝ Ρ. ΦΕΡΑΙΟΣ…

Τι έγιναν οι ατομικοί φάκελοι;

Προλογικά αναφέραμε ότι η ενημέρωση των ατομικών φακέλων φρονημάτων σταμάτησε με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, αλλά για κάποια ηγετικά πρόσωπα κομμάτων υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η συγκέντρωση πληροφοριών συνεχίστηκε σε άλλο επίπεδο.

Πιθανότατα στην ΚΥΠ. Το απόρρητο έγγραφο του υπουργείου Δημόσιας Τάξης (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας) με ημερομηνία 6-4-1983, που ακολουθεί, είναι άκρως ενδιαφέρον για το θέμα αυτό. Το παραθέτουμε:

Θέμα: Φάκελοι ατόμων ορισμένων κατηγοριών.

Παρακαλούμε όπως, με τη φροντίδα και ευθύνη των Διευθυντών Υποδιευθύνσεων Ασφαλείας και Διοικητών Διοικήσεων Χωροφυλακής αποσυρθούν από τα αρχεία του Επιτελείου τους και των υφισταμένων τους Υπηρεσιών (Παραρτήματα Ασφαλείας, Τμήματα Ασφαλείας, Υποδιοικήσεις Χωροφυλακής, Αστυνομικά Τμήματα, Αστυνομικοί Σταθμοί και Φυλάκια) και υποβληθούν στην ΥΠ.Ε.Α., (Διεύθυνση Γ-Τμήμα 1ο) όλοι οι ατομικοί φάκελοι που περιέχουν στοιχεία ΕΘΝΙΚΗΣ Ασφαλείας για άτομα των παρακάτω κατηγοριών:

• Α. Υπουργών και Υφυπουργών.
• β. Βουλευτών και Ευρωβουλευτών.
• γ. Γενικών Γραμματέων Υπουργείων.
• δ. Διοικητών Τραπεζών και Κρατικών Οργανισμών.

Η υποβολή των φακέλλων αυτών να γίνει από τις Υποδ/νσεις Ασφαλείας και Δ/σεις Χωρ/κής αφού στο μεταξύ επιμεληθούν για τη συγχώνευση σε ένα μόνο φάκελλο των περισσοτέρων ομοίων που τυχόν ετηρούντο από τις Υπηρεσίες των και ανήκουν στο ίδιο άτομο.

Τυχόν τηρούμενοι στα Επιτελεία των Ανωτέρων Διοικήσεων Χωροφυλακής και Διευθύνσεων Αστυνομίας παρόμοιοι φάκελλοι να αποσυρθούν και υποβληθούν από αυτές επίσης σε μας.

Στοιχεία για τα παραπάνω άτομα που δεν αναφέρονται σε θέματα Εθνικής Ασφαλείας να διαχωρισθούν και να συνεχίσουν τηρούμενα στα αρχεία των αρμοδίων Υπηρεσιών.

Για διευκόλυνσή σας διαβιβάζουμε προσηρτημένα ονομαστικές κατά κατηγορία καταστάσεις.-

Με εντολή υπουργού

Ο Γενικός Γραμματέας

Με βάση αυτό το έγγραφο, για τα πρόσωπα που αναφέρονται, διαχωρίστηκαν οι ατομικοί τους φάκελοι που περιείχαν στοιχεία Εθνικής Ασφαλείας ή διαχωρίστηκαν τέτοιου είδους στοιχεία –εφόσον δεν ήταν διαχωρισμένα– και συγχωνεύτηκαν σε έναν φάκελο ο οποίος στάλθηκε στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (ΥΠΕΑ). Το υπόλοιπο υλικό των φακέλων συνέχισε να υπάρχει στις αρχικές υπηρεσίες.

Το έγγραφο αυτό επίσης φανερώνει ότι για μια σειρά πρόσωπα που βρίσκονταν στην κορυφή του πολιτικού συστήματος δημιουργήθηκαν ξεχωριστοί φάκελοι με πληροφορίες που θεωρούνταν Εθνικής Ασφαλείας. Αρα, σε αυτού του είδους τις πληροφορίες επικεντρώθηκε η φακελοποίησή τους. Τίθεται επομένως το ερώτημα αν συνεχίστηκε η ενημέρωση των φακέλων τους με τέτοιες πληροφορίες.

Ενα ακόμα ερώτημα αφορά στο αν ίδια φακελοποίηση ακολουθήθηκε και για τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη των κομμάτων που δεν είχαν βουλευτική θέση ή θέση δημόσιου κρατικού λειτουργού. Ειδικά για την Αριστερά το θέμα έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία καθώς για τα μέλη και στελέχη της στοιχείο Εθνικής Ασφαλείας θεωρούνταν κάθε πληροφορία για την πολιτική δραστηριότητά τους.

Συνεχίστηκε η παρακολούθηση της πολιτικής τους δράσης και ποια υπηρεσία συνέλεγε και φακελοποιούσε κατά άτομο τις σχετικές πληροφορίες; Τέλος, ένα γενικότερο ερώτημα αφορά τους πληροφοριοδότες (χαφιέδες). Τι έκαναν οι Αρχές αυτό το εκτεταμένο δίκτυο πληροφοριοδοτών που είχαν δημιουργήσει και ειδικότερα εκείνους που ήταν σε υψηλά κομματικά κλιμάκια;

Να το άφησαν να καταστραφεί, μας φαίνεται απίθανο. Εγινε επιλογή και όσοι κρατήθηκαν πέρασαν στον έλεγχο κάποιας σκοτεινής υπηρεσίας του βαθέος κράτους η οποία –ανεξάρτητα από κυβερνήσεις και χωρίς να δίνει λόγο σ’ αυτές– συνεχίζει ακόμη και σήμερα αυτή τη δουλειά;