Η απόδειξη ότι τουλάχιστον υπάρχει ελπίς…Γράφει η Φιλοθέη Βαρσαμή

1.Γερμανός καθηγητής, ο Χανς Ρίχτερ, συγγράφει πόνημα για τη μάχη της Κρήτης όπου παραθέτει τις απόψεις του για αυτή, σύμφωνα με την επιστημονική του έρευνα. Ένας εισαγγελέας στο Ρέθυμνο κάνοντας χρήση του νέου αντιρατσιστικού νόμου, παραπέμπει σε δίκη τον Ρίχτερ εκτιμώντας ότι συγκεκριμένες αναφορές του στο βιβλίο του συνιστούν άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο....

Παρακολούθησα με ενδιαφέρον, μπορώ να πω και αγωνία, την εξέλιξη της δίκης, μέσα από το blogging του συναδέλφου Θανάση Αναγνωστόπουλου, ενός εκ των υπερασπιστών του Ρίχτερ, όχι για τον Ρίχτερ καθ” εαυτόν, αλλά γιατί στη δίκη αυτή το βασικό διακύβευμα ήταν η προστασία της ελεύθερης επιστημονικής έκφρασης. Αν ο Ρίχτερ έχει πει μπούρδες, οι θέσεις του θα πολεμηθούν και θα καταπέσουν στα επιστημονικά fora, όχι στα δικαστήρια και ο αντίλογος θα γίνει με επιστημονικά άρθρα, όχι με κραυγές ζουλού στα ακροατήρια. Το άρθρο 2 του αντιρατιστικού, που θεωρητικά κατασκευάστηκε γιατί έτσι πίστεψε ο Σαμαράς ότι θα φιμώσουμε τους χρυσαυγίτες που αρνούνταν τα εγκλήματα του ναζισμού, από «υπερόπλο» κατά των φασιστών, έγινε η ντουφέκα με την οποία πυροβολήσαμε σαν κοινωνία τα πόδια μας. Είχε, λοιπόν, μεγάλο ενδιαφέρον η υπόθεση γιατί για πρώτη φορά θα μπορούσε να κριθεί αν το άρθρο 2 του αντιρατσιστικού είναι συνταγματικό ή όχι.

Φτάνοντας στο τέλος της δίκης που κράτησε καιρό και είχε μεγάλα σκαμπανεβάσματα, ο εισαγγελέας πρότεινε, περπατώντας τον εύκολο δρόμο, αθώωση του ρίχτερ λόγω αμφιβολιών. Η μπάλα έμενε στο γήπεδο του προέδρου που είχε τρεις επιλογές:
-να καταδικάσει τον Ρίχτερ,
-να τον αθωώσει σαν Πόντιος Πιλάτος «λόγω αμφιβολιών» αποφεύγοντας να πάρει θέση για τη συνταγματικότητα ή μη του νέου αντιρατσιστικού ή
-να τον αθωώσει λόγω αντισυνταγματικότητας του νόμου.

Το νεαρό πρωτοδικάκι στο Ρέθυμνο που του έτυχε η πρώτη δίκη με τον νέο αντιρατσιστικό, υπό αντίξοες συνθήκες αγριεμένων κρητίκαρων που περίμεναν στο ακροατήριο να ακούσουν ότι ο ρίχτερ είναι ένοχος για να αλαλάξουν από χαρά κουνώντας στον αέρα τις κατσούνες τους, πήρε το θέμα πάνω του. Με συναίσθηση της ευθύνης για μία εμπεριστατωμένη απόφαση που θα αποτελέσει επιστημονικά άρτιο δείκτη για τις μελλοντικές αποφάσεις που θα εκδοθούν και που θα είναι γερά θεμελιωμένη για να μην αναιρείται εύκολα, ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες την απόφασή του: τριπλή αντισυνταγματικότητα του άρθρου 2 του αντιρατσιστικού, αθώος ο Ρίχτερ, έξαλλοι οι κρητίκαροι στο ακροατήριο (που τον αποδοκίμασαν), ευτυχισμένοι οι φιλελεύθεροι πολίτες της χώρας για την επιβεβαίωση ότι η τήρηση του συντάγματος και των νόμων επαφίεται στα κότσια των καταρτισμένων, των νηφάλιων και, υπό τις συνθήκες που ζούμε, των γενναίων.

2. Αλλά στην Ελλάδα τα θαύματα κρατάνε τρεις μέρες και τα μεγάλα τέσσερις. Για αυτό, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου θυμήθηκε ότι πριν επτά μήνες ο καθηγητής Συντηματικού Δικαίου στη Νομική Αθήνας, Σταύρος Τσακυράκης, την εξύβρισε και τη δυσφήμισε στο ιστολόγιό του επειδή την αποκάλεσε αφελή και πολιτικάντη. Για αυτά τα *σοβαρά* αδικήματα που κινούνται στο όριο του πταίσματος με το πλημμέλημα και για τα οποία συνήθως καταλήγουν στα δικαστήρια οι κατίνες που αντάλλαξαν μεταξύ τους μπουγαδόνερα, κοτζάμ πρόεδρος του Αρείου Πάγου χαμήλωσε από τη θέση της, έσκυψε, μίκρυνε και μήνυσε τον κύριο καθηγητή, προτείνοντας, μάλιστα, σαν μάρτυρά της, την πρόεδρο της ένωσης δικαστών και εισαγγελέων. Θα μου πείτε: δεν έχει δικαίωμα η ανώτατη δικαστικός να προστατεύεται από επιθέσεις σε βάρος της; Βεβαίως, αυτονοήτως, φυσικά. Αλλά η φύση της θέσης της είναι τέτοια, που θα έπρεπε με τρομερή αυτοσυγκράτηση και μόνο για εξαιρετικά σοβαρά αδικήματα να ζητεί την προστασία της κρίσης των ιεραρχικά κατώτερων από αυτή συναδέλφων της σε υποθέσεις που την αφορούν.

Γιατί, καταλαβαίνετε το σκεπτικό: όταν η επαγγελματική σου ανέλιξη εξαρτάται από τις κρίσεις του Αρείου Πάγου για εσένα, θα μπορέσεις να πας κόντρα στη βούληση της ανώτατης στην ιεραρχία σου για καταδίκη ενός πολίτη που τόλμησε να της ασκήσει αυστηρή -και μόνο- κριτική; Ιδού η ρόδος, ιδού και το πήδημα.

Δύσκολα τα πράγματα. Ωστόσο: πίστη στην ελληνική δικαιοσύνη σημαίνει ότι, όταν θα δικάζεται ο κύριος καθηγητής, θα είμαι με αγωνία πάνω από το πληκτρολόγιο έτοιμη να πανηγυρίσω για τους πραγματικά, όχι ιεραρχικά, Ανώτερους Δικαστές με ανάστημα που θα του πουν το αθώος. Δεν κόβω το σβέρκο μου για τίποτα, αλλά ο πρωτοδίκης στο Ρέθυμνο είναι μία απτή απόδειξη ότι, τουλάχιστον,
υπάρχει ελπίς.