Ολόκληρη η συνέντευξη Τύπου Ευάγγελου Βενιζέλου για τα αποτελέσματα του Συμβουλίου Κορυφής των χωρών της Ευρωζώνης

 Ευ. Βενιζέλος: Καλημέρα. Συγνώμη για την καθυστέρηση, αλλά έπρεπε να ενημερώσω τους αρχηγούς των κομμάτων. Έχω ξεκινήσει τον κύκλο, ελπίζω μέχρι το Υπουργικό Συμβούλιο να τον ολοκληρώσω. Χαίρομαι που σας βλέπω μετά από μια πολύ δύσκολη, αλλά θα έλεγα αποτελεσματική μέρα στις Βρυξέλες. 

Ο Πρωθυπουργός και συμπληρωματικά εγώ, είχαμε την ευκαιρία να ενημερώσουμε αργά χθες το βράδυ τους πολιτικούς συντάκτες και τους ανταποκριτές των μέσων ενημέρωσης στις Βρυξέλες, αλλά θεώρησα αναγκαίο να συναντηθώ σήμερα μαζί σας, γιατί εσείς είστε το πιο εξειδικευμένο δημοσιογραφικό ακροατήριο και μπορείτε να θέσετε ερωτήσεις οι οποίες είναι και ερωτήσεις της κοινής γνώμης, προκειμένου να δώσω στο μέτρο που μπορώ απαντήσεις, γιατί πρέπει η εικόνα να είναι πάρα πολύ καθαρή. 

Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο τοπίο. Έχει διαμορφωθεί μια διαφορετική κατάσταση και πρέπει οι Έλληνες πολίτες να ξέρουν ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούμαστε ως χώρα για τα επόμενα πολλά χρόνια, ποιοι είναι οι μεγάλοι εθνικοί στόχοι, πώς ακριβώς διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς συσχετισμοί, τι έγινε στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη και τι επιπτώσεις έχει αυτό στην ελληνική  εθνική οικονομία, αλλά και στην πραγματική οικονομία, στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις, στον τραπεζικό τομέα. 

Είμαι λοιπόν στη διάθεσή σας για ερωτήσεις αφού κάνω μια πάρα πολύ μικρή εισαγωγή χωρίς να επαναλάβω το υλικό που ήδη έχετε στη διάθεση σας.

Χθες με τις αποφάσεις που έλαβε η Ευρωζώνη σε επίπεδο κορυφής αποφάσισε να δώσει μια καθαρή, σαφή απάντηση στις αγορές και να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα προληπτικών μέτρων. 

Γιατί είναι προφανές ότι στη διεθνή οικονομία και εν προκειμένω εις βάρος του ευρώ διεξάγεται ένας ασύμμετρος πόλεμος, καθώς από τη μια μεριά υπάρχουν τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί όπως η Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ενώ από την άλλη υπάρχουν οντότητες της αγοράς, οι οποίες κινούνται με το δικό τους τρόπο, με τον δικό τους ρυθμό, με τους δικούς τους κανόνες, δημιουργώντας όμως πολλά και πολλές φορές ανυπέρβλητα προβλήματα στα κράτη, στις εθνικές οικονομίες και τελικά στους πολίτες  που συγκροτούν την κοινωνία κάθε κράτους.

Είναι προφανές ότι η Ευρωζώνη χθες στην πραγματικότητα διατύπωσε μια σαφή πανηγυρική διακήρυξη υπέρ του μέλλοντος και της αντοχής του ευρώ. 

Οι επιθέσεις στην καρδιά του ευρώ, οι επιθέσεις κατά χωρών, όπως η Ιταλία, δηλαδή χωρών μεγάλων, με πολύ καλές μακροοικονομικές επιδόσεις, με περιορισμένο έλλειμμα, με ανταγωνιστικότητα, χωρών που μετέχουν στις 9 πλουσιότερες χώρες του κόσμου, σήμανε συναγερμό. 

Και έγινε αντιληπτό ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί ριζικά και ολικά το ελληνικό ζήτημα όχι απλά και μόνο ως ένα ελληνικό ζήτημα, αλλά στην πραγματικότητα ως ένα μέσο αυτοπροστασίας της Ευρωζώνης. Βεβαίως η Ελλάδα επωφελείται και έχουμε εκφράσει τις ευχαριστίες μας και προς τους εταίρους μας και προς όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία αυτή, στο μέτρο που επωμίζονται ένα μέρος του βάρους. 

Υπάρχει, λοιπόν, μια μεγάλη ανακούφιση της ελληνικής οικονομίας. Και η ανακούφιση αυτή σταδιακά θα περάσει στην πραγματική οικονομία. Σε καμιά περίπτωση όμως αυτή η ανακούφιση δεν σημαίνει, δεν πρέπει με τίποτα να σημαίνει, χαλάρωση των προσπαθειών μας. 

Όλο αυτό που κατεγράφη χθες στις Βρυξέλες, σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό οφείλεται και στο γεγονός ότι εμείς δείχνουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι, ότι μπορούμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα που έχουμε συμφωνήσει και απλά γεγονότα στα οποία έχω αναφερθεί τις προηγούμενες μέρες, όπως η ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και του εφαρμοστικού νόμου, όπως η έναρξη της διαδικασίας των ιδιωτικοποιήσεων, έχουν στείλει μηνύματα, έχουν αναβαθμίσει την αξιοπιστία μας και έχουν διευκολύνει αυτούς που πάντα πίστευαν ότι έπρεπε να δοθεί μια ριζική και γενναία λύση στο ελληνικό πρόβλημα του δημοσίου χρέους. 

Άρα, πρέπει να συνεχίσουμε την εφαρμογή του προγράμματος. Πρέπει να είμαστε πάντα στραμμένοι στο μεγάλο στόχο της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής. Πρέπει να πετύχουμε το στόχο μας σε σχέση με τα δημόσια έσοδα. Πρέπει να προωθήσουμε τις ιδιωτικοποιήσεις και να εισφέρουμε το αριθμητικό αποτέλεσμα που προβλέπεται, τα ορόσημα που προβλέπονται, δηλαδή πριν τον Σεπτέμβριο, πριν το Δεκέμβριο του 2011 κ.ο.κ.

Αυτό είναι κρίσιμο για την ομαλή εφαρμογή του νέου προγράμματος. Είναι κρίσιμο προκειμένου η ανακούφιση ως προς το δημόσιο χρέος να γίνει ανακούφιση της οικονομίας, ανακούφιση του πολίτη, προκειμένου να περάσουμε όσο γίνεται συντομότερα σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.  

Έχει γίνει επίσης αντιληπτό από όλους ότι μόνο στο επίπεδο των χρηματοοικονομικών δεν μπορεί να λυθεί ένα πρόβλημα. Το πρόβλημα της οικονομίας στην Ελλάδα είναι πρόβλημα πραγματικό, αναπτυξιακό, πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, άρα το ευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ» είναι κάτι που το πιστεύουν, που το εννοούν, που εμείς το θέλουμε, το επιδιώκουμε.

Πρέπει να έχουμε ξανά επενδύσεις δημόσιες και ιδιωτικές, οι οποίες θα φέρουν την Ελλάδα στη θέση που της αξίζει. Αυτό για να γίνει πρέπει να μεσολαβήσουν ορισμένες κομβικές διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες αφορούν τη σχέση της πραγματικής οικονομίας με το κράτος. Και ήδη έχουμε κάνει πολύ μεγάλα βήματα και με το νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή θα κάνουμε ακόμη μεγαλύτερα βήματα προς την κατεύθυνση αυτή.

Έλεγα πάντα ότι προκειμένου οι θυσίες του ελληνικού λαού να πιάσουν τόπο, προκειμένου το σχέδιο να εφαρμοστεί και να αποδώσει, χρειάζεται πάτος στο βαρέλι του δημοσίου χρέους. Και χθες έγινε αυτό: μπήκε πάτος στο βαρέλι του ελληνικού δημοσίου χρέους. Στεγανοποιείται και σταθεροποιείται η κατάσταση.

Η κατάσταση βεβαίως είναι δύσκολη, το πρόβλημα είναι πάρα πολύ μεγάλο, οι ευθύνες μας ιστορικά και διαχρονικά είναι πάρα πολύ μεγάλες, αλλά έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να αξιοποιήσουμε στο έπακρο κάθε ευκαιρία, κάθε στιγμή.. Και τώρα έχουμε ένα νέο momentum.        

Η κυβέρνηση δεν θριαμβολογεί, παρουσιάζει τα πράγματα στις διαστάσεις τους τις ρεαλιστικές. Δεν ανεβάζει τον πήχη, αλλά ο ελληνικός λαός πρέπει να ξέρει ποιο είναι το πραγματικό αποτέλεσμα. Το πραγματικό αποτέλεσμα καταρχάς ξεκινάει από τις τράπεζές μας. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ίσως το πιο εγγυημένο και ασφαλές τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη για να μη πω και ευρύτερα. 

Τα stress tests έδειξαν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Υπάρχει κεφαλαιακή επάρκεια. Τώρα υπάρχει ένα τεράστιο κέλυφος προστασίας πάνω από τις ελληνικές τράπεζες. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη ομπρέλα προστασίας. Στην ομπρέλα αυτή μετέχουν πολύ ισχυροί θεσμοί, οι ισχυρότεροι θεσμοί που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη διεθνή οικονομία, μετέχει η ίδια η Ευρωζώνη, το EFSF -το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Και, βεβαίως, οι ίδιες οι τράπεζες διεθνώς επωμίζονται ένα βάρος αυτής της προσπάθειας, όχι γιατί είναι φιλανθρωπική η διάθεσή τους, αλλά γιατί ρεαλιστικά αντικειμενικά εκτίμησαν ότι έτσι πρέπει να γίνει, προκειμένου και οι ίδιες να απεικονίσουν με καλύτερο τρόπο και χωρίς προβλήματα τα λογιστικά τους στοιχεία. 

Ο Έλληνας πολίτης, ο Έλληνας καταθέτης νοιώθει και πρέπει να νοιώθει απολύτως ασφαλής. Βεβαίως, θα χρειαστεί κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών. Η κεφαλαιακή ενίσχυση προβλέπεται μέσα στο πακέτο, είναι τμήμα του. Η κεφαλαιακή ενίσχυση θα είναι απόλυτη, ο στόχος οι ελληνικές τράπεζες να βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο σκληρών κεφαλαίων -Core Tier 1 10 είναι στόχος ο οποίος έχει τεθεί και ο οποίος θα καλυφθεί χωρίς καμία απόκλιση.

Άρα, διασφαλίζεται πλήρως κεφαλαιακά και σταθεροποιείται απολύτως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και βεβαίως αντιμετωπίζεται 100% προληπτικά και απόλυτα το ζήτημα της ρευστότητας των τραπεζών. Ρευστότητα των τραπεζών σημαίνει ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας κι όταν οι τράπεζες νοιώσουν πιο ασφαλείς και τώρα πρέπει να νοιώσουν πιο ασφαλείς, η ρευστότητα αυτή θα διοχετευθεί σε μεγαλύτερο ποσοστό στην πραγματική οικονομία. 

Η ρευστότητα διασφαλίζεται με την απόφαση της Ευρωζώνης της Συνόδου Κορυφής, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και με εγγύηση του EFSF που εξουσιοδοτήθηκε να λειτουργήσει προς το σκοπό αυτό. 

Συνεπώς, οποιαδήποτε αντίδραση εκτός του θεσμικού συστήματος, οποιαδήποτε αξιολόγηση, έχει απαντηθεί εκ προοιμίου και δεν έχει καμία επίπτωση. Καμία πραγματική, καμία χρηματοοικονομική επίπτωση. Το σύστημα λειτουργεί σταθερά, με ασφάλεια, με συνέχεια και καλύπτονται απολύτως όλες οι ανάγκες ρευστότητας. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη απόφαση και μια πολύ μεγάλη πρωτοβουλία. 

Τα βασικά χαρακτηριστικά: 

Μιλούσαμε για μία επιμήκυνση της τάξεως των 5 ή των 7 ετών και καταλήξαμε σε μία γιγαντιαία επιμήκυνση της τάξεως των 30 ετών. Εάν σκεφθείτε ότι το διάστημα που καλύπτεται πλέον δεν είναι το διάστημα μέχρι τα μέσα του 2014, αλλά και ολόκληρο το 2020, έχουμε μπροστά μας 40 χρόνια.

Σταθεροποιείται το κόστος εξυπηρέτησης, δηλαδή το μέσο επιτόκιο του ελληνικού δημοσίου χρέους στο σύνολό του, όποιος κι αν το κατέχει, σε επίπεδα χαμηλότερα του 5%. Με βάση τα δεδομένα των διεθνών αγορών, δηλαδή με βάση τη διακύμανση των επιτοκίων, αυτό είναι κάτι εξαιρετικά σημαντικό, είναι ένας θώρακας μακράς διάρκειας, εντυπωσιακά μεγάλης διάρκειας 40 ετών και το όριο είναι κάτω από 5%. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό μας ανακουφίζει πάρα πολύ, γιατί έχουμε καλύψει τις δανειακές μας ανάγκες μέχρι το 2020 για όλο το εμπορεύσιμο μέρος του χρέους. Το χρέος που δεν καλύπτεται είναι αυτό που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών και οι θεσμικοί μας εταίροι το ΔΝΤ δηλαδή και οι χώρες της Ευρωζώνης, όλο το εμπορεύσιμο μέρος καλύπτεται.

Διπλασιάζεται η μέση διάρκεια του χρέους, δηλαδή ενώ είχαμε μέση διάρκεια περίπου 6,5 ετών τώρα φτάνουμε σε μία μέση διάρκεια που υπερβαίνει τα 13,5 χρόνια για το σύνολο του χρέους μας. Αυτό σημαίνει ότι ξεπερνάμε και τις καλύτερες στιγμές της προ κρίσεως εποχής, όπου η μέση διάρκεια ήταν περίπου 8-8,5 χρόνια.

Έχει επίσης πολύ μεγάλη σημασία να πούμε ότι εισάγεται για πρώτη φορά τόσο καθαρά μηχανισμός επαναγοράς δημοσίου χρέους, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά φυσικά και για την Ελλάδα. Ο μηχανισμός αυτός είναι το EFSF και ήδη έχουμε μία πρώτη επαναγορά μέσα από τους μηχανισμούς του νέου πακέτου στήριξης των εταίρων μας και του PSI, της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Αυτά τα δύο τώρα συνδυαστικά δίνουν μία πρώτη μείωση του καθαρού δημοσίου χρέους σε ονομαστικές τιμές, ύψους 12% του ΑΕΠ, δηλαδή 26,1 δισεκατομμυρίων. Όμως, ο μηχανισμός τώρα είναι ανοιχτός, εφόσον μπουν άλλα κεφάλαια -και θα δούμε ποια κεφάλαια μπορούν να μπουν κι αυτό είναι κάτι το οποίο θα το συζητήσουμε και θα το επεξεργαστούμε- μπορεί αυτή η μείωση να αυξάνεται, να επεκτείνεται. Το θέμα είναι ότι υπάρχει μηχανισμός και μια πρώτη κίνηση η οποία είναι πολύ σημαντική.  Και πάντα μιλάμε για το καθαρό χρέος, το οποίο είναι κρίσιμο για τους υπολογισμούς που κάνει η αγορά, σε σχέση με τη βιωσιμότητα. 

Ο ιδιωτικός τομέας ψηφίζει Ελλάδα, μένει μέσα στο ελληνικό δημόσιο χρέος και μένει για άλλα 30 χρόνια. Αν σκεφθεί κανείς ότι έχουμε κι άλλα 9 μπροστά μας μέχρι το 2020 μένει για άλλα 39 χρόνια μέσα στο ελληνικό δημόσιο χρέος, που φυσικά περιμένει πολύ σύντομα να αλλάξει η κατάσταση, έτσι δεν είναι; 

Για τις τράπεζες σας είπα. Υπάρχει όμως και κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό: το παλαιό χρέος προς την τρόικα, το αρχικό δάνειο, που τώρα είναι 65 δισεκατομμύρια με την πέμπτη δόση, ξέρετε ότι επιμηκύνθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου. Τώρα μένει ανοιχτή και περαιτέρω επιμήκυνση του ήδη εκταμιευθέντος μέρους του αρχικού δανείου. 

Υπάρχει, όμως, και κάτι επιπλέον: τα πέντε κρίσιμα χρόνια από τώρα έως το 2016 ελαφρύνεται το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού δημοσίου χρέους, γιατί προβλέπεται μειωμένο επιτόκιο για τα πέντε πρώτα χρόνια. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα θα κινηθεί περίπου στο 5%, το συνολικό κάτω από 5%, για τα πρώτα χρόνια όμως κοντά στο 4%. Άρα υπάρχει μία ανακούφιση της τάξεως του 1% περίπου για τα πρώτα κρίσιμα πέντε χρόνια. Και σε αυτά τα χρόνια έρχεται να προστεθεί η δεκαετής περίοδος χάριτος του νέου πακέτου στήριξης του δημόσιου τομέα. Άρα για τα πρώτα 10 χρόνια δεν έχουμε χρεολύσια γιατί έχουμε περίοδο χάριτος, που είναι κι αυτό μια πολύ σημαντική ανακούφιση της εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. 

Άρα, έχουμε μία γιγαντιαία επιμήκυνση, έχουμε μία αισθητή και πολύ σοβαρή μείωση του κόστους εξυπηρέτησης, έχουμε μία σταθεροποίηση του μέσου επιτοκίου, έχουμε έναν μηχανισμό επαναγοράς δημοσίου χρέους, έχουμε μία κατάσταση η οποία είναι βιώσιμη, έχουμε -το επαναλαμβάνω- βάλει πάτο στο βαρέλι και επί των δεδομένων αυτών μπορούμε τώρα να κινηθούμε. 

Στον δημόσιο τομέα μετέχουν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Άρα στην προσπάθεια αυτή από ελληνικής πλευράς θα μετάσχουν και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία. Χρειάζεται όμως μια κάποια προσοχή. Για τα ασφαλιστικά ταμεία δεν ισχύουν οι λογιστικοί κανόνες εγγραφής ζημιών που ισχύουν για τις τράπεζες, άρα δεν εγγράφουν ζημίες όπως οι τράπεζες τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Τα ομόλογα που κατέχουν θα αντικατασταθούν με άλλα ίσης αξίας ομόλογα στο άρτιο, στο 100%, τριακονταετούς διάρκειας. Αυτά τα ομόλογα όμως μετέχουν στο PSI και άρα έχουν και τις εγγυήσεις του PSI, άρα στην πραγματικότητα έχουμε μία κάποια ενίσχυση και βελτίωση του χαρτοφυλακίου των ασφαλιστικών ταμείων που είναι κι αυτό κάτι σημαντικό.
Επίσης θέλω να σας πω ότι πρόλογος και επίλογος όλης αυτής της συζήτησης είναι η δική μας στάση, η ανάγκη για συναίνεση, η ανάγκη για εθνική ενότητα και κοινωνική συνοχή. Τα κόμματα είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνονται, όπως και οι κοινωνικοί φορείς, την προσπάθεια που έγινε, το αποτέλεσμα που υπάρχει. Ας το αξιολογήσουν, έχουν και τη γνώση και την ικανότητα, αλλά θα έλεγα και την υποχρέωση απέναντι στον τόπο να κάνουν μία ειλικρινή και ακριβή εκτίμηση της κατάστασης.

Και νομίζω ότι τώρα έχουμε μια ευκαιρία να κάνουμε μια εθνική συνεννόηση, η οποία θα μας επιτρέψει να αλλάξουμε το κλίμα και να στείλουμε ένα θετικό μήνυμα στο εξωτερικό. Επαναλαμβάνω ότι και η παραμικρή πράξη συναίνεσης, η πιο απλή, η πιο μικρή, έστω και διαδικαστικού χαρακτήρα, έστω και μόνον αλλαγής στην ατμόσφαιρα του δημοσίου βίου, στέλνει μηνύματα πολύ θετικά και κάθε θετικό μήνυμα τελικά επιδρά ανακουφιστικά για τον πολίτη. 

Ευχαριστώ πολύ. 

Σ. Κράλογλου (Alter): Υπουργέ, επειδή είπατε για τις ερωτήσεις της κοινής γνώμης, μπορείτε να εγγυηθείτε στον ελληνικό λαό ότι το συγκεκριμένο μοντέλο που αποφασίστηκε ακόμα και με την εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, εφόσον κριθεί  ως επιλεκτική χρεοκοπία από τους οίκους αξιολόγησης, δε θα επηρεάσει το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα; Και ότι η παράταση της βοήθειας από το μηχανισμό δε θα δημιουργήσει ανάγκη για νέο μνημόνιο;

 Ευ. Βενιζέλος: Δε χρειάζεται εγώ να πω τίποτα για το θέμα αυτό, ούτε να εγγυηθώ τίποτα. Ο Έλληνας πολίτης πρέπει να ακούσει με τα αυτιά του αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο κ. Van Rompuy, αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο κ. Baroso, αυτά που είπε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ο κ. Trichet, αυτά που είπε η Καγκελάριος Merkel, αυτά που είπε ο Πρόεδρος Sarkozy.

Υπάρχει πανστρατιά. Υπάρχει σκληρό ευρωπαϊκό μέτωπο υπέρ της Ελλάδας, υπέρ του ευρώ, υπέρ των ελληνικών τραπεζών. Όλα τα πιθανά προβλήματα έχουν απαντηθεί εκ προοιμίου. 

Έχει εγκαθιδρυθεί μηχανισμός απόλυτης διασφάλισης των ελληνικών τραπεζών, των χρηματοδοτικών αναγκών και της ρευστότητάς τους. Δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, δεν πρόκειται να δημιουργηθεί κανένα απολύτως πρόβλημα. Η απάντηση είναι πολύ καθαρή και από εκεί και πέρα, νομίζω ότι περιττεύει στη χώρα μας να κάνουμε τέτοιες συζητήσεις.

Χ. Ζιώτης (Ελευθεροτυπία): Είπατε ότι οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια. Ήδη έχετε δώσει με το πρώτο πακέτο βοήθειας στις τράπεζες προνομιούχες μετοχές. Με τα νέα αυτά κεφάλαια, που θα δώσει ο μηχανισμός ή το κράτος οδηγούμαστε σε κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος; Και μια δεύτερη ερώτηση, αν μου επιτρέπετε. Από το πακέτο το νέο, που θα πάρουμε  από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ποιο είναι το κομμάτι που θα πάρουν οι δανειστές μας, μέσω της συμμετοχής ή με άλλους τρόπους;

 Ευ. Βενιζέλος: Μέσω της συμμετοχής πού;

Χ. Ζιώτης (Ελευθεροτυπία): Στο μηχανισμό, το PSI, ή από την επαναγορά ομολόγων. Θα  πάρουμε 109 δις -έτσι δεν είναι;- στο νέο πακέτο. Ένα κομμάτι από αυτό θα απορροφηθεί από τους δανειστές μας. Ποιο είναι αυτό το κομμάτι; Ευχαριστώ.

 Ευ. Βενιζέλος: Ως προς το πρώτο ζήτημα που θέσατε, πακέτα ενίσχυσης των τραπεζών υπάρχουν από το 2008. Σας θυμίζω ότι το πρώτο πακέτο του 2008 – 2009 ήταν είκοσι οκτώ δις με  προνομιούχες μετοχές, με ειδικά ομόλογα, με εγγυήσεις.

Και τώρα έχει χορηγήσει ένα γιγαντιαίο ποσό εγγυήσεων το ελληνικό  δημόσιο προς τις τράπεζες, προκειμένου αυτές να έχουν στη διάθεσή τους ενέχυρα, εγγυήσεις, τα οποία κατατίθενται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την ενίσχυση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών.

Άρα ούτως ή άλλως το πακέτο είναι τεράστιο και υπάρχει. Υπό την έννοια αυτή οι τράπεζες πράγματι έχουν υψηλό βαθμό εξάρτησης από το κράτος και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Αυτό  είναι κακό για τους μετόχους, είναι καλό για τους καταθέτες και ευρύτερα για την αγορά. Στόχος δεν είναι να κρατικοποιήσουμε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Στόχος όμως είναι, όσο γίνεται γρηγορότερα, αυτό να εξυγιανθεί απολύτως και τα κεφάλαιά του να είναι κεφάλαια σκληρά, όπως λέει και ο όρος από την Οδηγία της Βασιλείας. Και αυτό είναι προς όφελος της οικονομίας και προς όφελος των απλών πολιτών. Άρα, αυτός είναι ο στόχος μας και αυτός ο στόχος θα εφαρμοστεί με πολύ γρήγορο ρυθμό.

Χ. Ζιώτης (Ελευθεροτυπία): Και για τους πιστωτές; 

 Ευ. Βενιζέλος: Με συγχωρείτε, οι πιστωτές δεν  είναι μόνο ο ιδιωτικός τομέας. Πιστωτές είναι και ο δημόσιος τομέας, πιστωτές είναι και ασφαλιστικά ταμεία, πιστωτές είναι και ιδιώτες.  Όσοι έχουν ομόλογα και είναι τράπεζες, τα μετακινούν τα ομόλογά τους αυτά σε επίπεδο υψηλότερο του 90%. Όλα τα ομόλογα που κομίζει αυτή τη στιγμή ο διεθνής ιδιωτικός τομέας από τώρα έως και το 2020, που υπολογίζονται σε περίπου 135 δις, μετακινούνται κατά 30 χρόνια, σε ποσοστό συμμετοχής που υπολογίζεται στο 90%.

Άρα, οι τράπεζες και οι άλλοι ιδιωτικοί φορείς, που είναι αυτή τη στιγμή κάτοχοι ελληνικών ομολόγων μέχρι το 2020, ικανοποιούνται στην πραγματικότητα με την έκδοση 30ετών ομολόγων, τα οποία είναι εγγυημένα από το σύστημα.

Άρα, ο δημόσιος τομέας εγγυάται αυτή την πολύ μεγάλη επιμήκυνση, αυτό το πολύ μεγάλο rollover, το οποίο γίνεται προς όφελος της Ελλάδας. Κι εκεί διατίθεται ένα σημαντικό ποσό του δημόσιου πακέτου στήριξης.

Χ. Ζιώτης (Ελευθεροτυπία): Πόσα είναι αυτά;

 Ευ. Βενιζέλος: Αυτά υπολογίζονται σε 42 δις για τη στήριξη αυτού όλου του συστήματος, το οποίο βεβαίως στη συνέχεια θα απομειωθεί, διότι θα απομειώνεται σταδιακά μέσα από την εξέλιξη αυτού του προγράμματος.

Ε. Λάσκαρη (Τα Νέα): Θα ήθελα να μου πείτε τι ποσό ομολόγων έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους τα ασφαλιστικά ταμεία και θα ρολάρουν; Μπορείτε να μας πείτε ότι δε θα υποστούν καμία ζημία και πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα πιθανής ρευστότητας που θα αντιμετωπίσουν τα ασφαλιστικά ταμεία, εξαιτίας του γεγονότος ότι δε θα μπορούν να σηκώσουν τα ομόλογα;

 Ευ. Βενιζέλος: Τα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων, όπως γνωρίζετε, χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία είναι αυτά τα οποία βρίσκονται στα χέρια της Τράπεζας της Ελλάδος, υπό καθεστώς θεματοφύλαξης και η άλλη κατηγορία είναι αυτά που μετέχουν στο λεγόμενο κοινό κεφάλαιο, το οποίο επίσης διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος.

Αν δε με απατάει η μνήμη μου, μέχρι το 2020 τα ομόλογα αυτά είναι περίπου είκοσι δις. Αυτά θα αντικατασταθούν από ομόλογα τριακονταετούς διάρκειας, τα οποία θα είναι καλύτερα, ασφαλέστερα, από κάθε άποψη για τα χαρτοφυλάκια των ασφαλιστικών ταμείων.

Ε. Λάσκαρη (Τα Νέα): Θα χρειαστεί όμως έξτρα χρηματοδότηση…

 Ευ. Βενιζέλος: Όχι για το αποθεματικό. Αυτό αφορά τη διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων, την ετήσια διαχείριση, τους προϋπολογισμούς και τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων.

Ζ. Τσώλης (Βήμα): Θα ήθελα να μας πείτε πόσες μέρες προβλέπετε να διαρκέσει αυτή η διαδικασία ανταλλαγής των ομολόγων. Και το δεύτερο, αν τα νέα ομόλογα που θα πάρουν οι τράπεζες εθελοντικά, θα είναι στην ίδια ονομαστική τιμή ή χαμηλότερη.

 Ευ. Βενιζέλος: Αρχίζω από το δεύτερο. Υπάρχει ένα πολύπλοκο σχήμα, ως προς τις ονομαστικές τιμές. Γιατί υπάρχει ένα μέρος ομολόγων των τραπεζών, που θα αντικατασταθεί από άλλα τριακονταετούς διάρκειας στο 100%, στο άρτιο και άλλα που μπορεί να φτάσουν μέχρι και το 80%.

Και ακριβώς επειδή γίνεται αυτή η έκπτωση, υπάρχει και το όφελος σε σχέση με την επαναγορά του χρέους και σε σχέση με τη μείωση της καθαρής ονομαστικής τιμής του χρέους. Αυτό θα διαρκεί μέχρι το 2020. Στη λήξη  τους θα γίνεται αυτό. Άμεσα.  Όπως μου   διευκρινίζει ο κ. Ζανιάς, ήδη σε μισή ώρα, σε δέκα λεπτά γιατί φάγαμε αρκετή ώρα, ξεκινάει η τηλεδιάσκεψη των Αναπληρωτών μας, στην οποία μετέχει ο κ. Ζανιάς για τη διευθέτηση των τεχνικών λεπτομερειών. 

Σ. Δήμτσα (Mega): Ήθελα να ρωτήσω αν έχετε υπολογίσει, αν υπάρχει ακριβής πρόβλεψη, για το πού θα καταλήξει, πού θα διαμορφωθεί το χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, με τη ολοκλήρωση όλης της διαδικασίας, αμέσως μετά την επίδραση του  πακέτου

 Ευ. Βενιζέλος: Αυτό δεν μπορώ να το εκτιμήσω αυτή τη στιγμή, γιατί εξαρτάται από το ποσοστό συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η φιλοδοξία των οργανωτών αυτής της εθελοντικής συμμετοχής είναι πάρα πολύ μεγάλη, είναι ποσοστό συμμετοχής 90%, που είναι εντυπωσιακό.

Επειδή είχα την ευκαιρία στις Βρυξέλλες, προχθές το βράδυ, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Συνόδου, να μιλήσω αναλυτικά για το θέμα αυτό και με τον κ. Ackermann, που εκτός από Πρόεδρος της Deutsche Bank είναι και Πρόεδρος του IIF, της Διεθνούς Ένωσης Τραπεζών, και με τον κ. Charles H. Dallara, το Διευθύνοντα Σύμβουλο του IIF, υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη αισιοδοξία. Υπάρχει αισιοδοξία πολύ μεγάλης  συμμετοχής.

Αν λειτουργήσουν όλοι οι μηχανισμοί, αν έχουμε επαναγορά, αν έχουμε εμείς πιστή εφαρμογή των προϋπολογισμών και παράγονται πρωτογενή πλεονάσματα από το 2012, όπως προβλέπεται και αν επανέλθουμε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η εξέλιξη της καμπύλης θα είναι εντυπωσιακή.

Διότι αρκεί να έχουμε μια βελτίωση κατά 1% του ρυθμού ανάπτυξης, για να αλλάξει ριζικά η εικόνα του παρονομαστή. Προσέξτε, όλα αυτά που συζητάμε, τα συζητάμε στον αριθμητή του κλάσματος του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Αν επηρεάσουμε, έστω και λίγο, τον παρονομαστή, η καμπύλη γίνεται εντυπωσιακά καλή. Άρα αντί να λέμε τώρα διάφορα λόγια και αριθμούς, ας κάνουμε τη δουλειά μας. Το δημόσιο χρέος τίθεται υπό έλεγχο, η χώρα είναι ασφαλής, όλοι θεωρούν ότι το σχήμα είναι απολύτως βιώσιμο και γενναίο και πρέπει να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία.

Σ. Μονεμβασιώτης (Alpha): Όταν αναφερθήκατε στο ευρωπαϊκό «σχέδιο Μάρσαλ», είπατε ότι πρέπει να προηγηθούν μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές. Η αλήθεια είναι ότι η αγορά σήμερα περιμένει τα κεφάλαια από αυτό το «σχέδιο Μάρσαλ» ουσιαστικά,  για να πάρει τα πάνω της.

 Ευ. Βενιζέλος: Υπάρχουν και ιδιωτικά κεφάλαια.

Σ. Μονεμβασιώτης (Alpha): Αναμφίβολα. Το ερώτημά μου είναι, μπορείτε να  προσδιορίσετε χρονικά, πότε θα ενεργοποιηθεί αυτό το σχέδιο και να μας προσδιορίσετε και ποσοτικά, για τι κεφάλαια μιλάμε;

 Ευ. Βενιζέλος: Καταρχάς έχει αρχίσει να εφαρμόζεται αυτό το σχέδιο. Διότι η task force, η ομάδα  διοίκησης έργου, η οποία έχει συγκροτηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη υπάρχει και λειτουργεί, υπό το  συντονισμό του κ. Rehn με την επίβλεψη του κ. Baroso.

Ήδη έχει κινητοποιηθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων -είδα προχθές τον κ. Σακελάρη, πριν φύγω για τις Βρυξέλλες. Όπως ξέρετε, πήγαμε στη Γερμανία, και εγώ πήγα και ο κ. Χρυσοχοϊδης πήγε χτες προκειμένου να κάνουμε αυτές τις συνομιλίες με τη γερμανική βιομηχανία, με τη γερμανική επιχειρηματική κοινότητα υπό τις ευλογίες της γερμανικής κυβέρνησης. Και το ίδιο θα κάνουμε με όλες τις χώρες. 

Αυτό ήταν το αντικείμενο της συνομιλίας που είχαμε με την κα Hillary Clinton εδώ, από αμερικανικής πλευράς. Άρα από πλευράς κοινοτικών φορέων και κοινοτικών κονδυλίων, αυτό έχει αρχίσει. Τώρα αυτό που χρειάζεται είναι να μπουν και ιδιωτικά κεφάλαια και χρειάζεται και μια κινητοποίηση ελληνικών κεφαλαίων.

Υπάρχει ο ναυτιλιακός κόσμος, υπάρχει ο απόδημος Ελληνισμός, υπάρχουν χρήματα στο εσωτερικό της χώρας. Και βέβαια να σας πω ότι και τα χρήματα που φύγανε στο εξωτερικό, είναι μια ευκαιρία να επανέλθουν στις ελληνικές Τράπεζες, είναι ασφαλέστερες οι ελληνικές Τράπεζες. Να έρθουν εδώ τα χρήματα, είναι μια ευκαιρία τώρα. 

Και αυτοί που τα πήραν και τα έχουν στο σπίτι γιατί οι αποταμιεύσεις είναι λίγες, για λόγους ασφάλειας αλλά και για λόγους συμμετοχής στην εθνική προσπάθεια, ας τα επιστρέψουν στις Τράπεζες, οι Τράπεζες είναι διασφαλισμένες, ανήκουν στο έθνος -όχι υπό την έννοια της αποκρατικοποιήσεως αλλά υπό την έννοια της εθνικής οικονομίας- και δε νομίζω ότι μπορεί να βρεθεί άλλος θώρακας τόσο ολοκληρωμένος για τραπεζικό σύστημα. 

Ε. Αρλαπάνου (Ημερησία): Εγώ ήθελα να ρωτήσω αν έχουν υπάρξει κάποιες επαφές με τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτως ώστε να διασφαλιστεί αν θα υπαχθούμε ή όχι σε καθεστώς ελεγκτικό. 

 Ευ. Βενιζέλος: Το θέμα είναι θα έλεγα ξεπερασμένο απολύτως. Η απάντηση έχει δοθεί επισήμως με την απόφαση που έχει ληφθεί. 

Δημοσιογράφος: Και το δεύτερο είναι αν υπάρχει υπολογισμός διαγραφής του χρέους, τι ποσοστό του χρέους θα διαγραφεί μέσα απ’ όλη αυτή την προσπάθεια. 

 Ευ. Βενιζέλος: Μα, σας απάντησα. Μίλησα προηγουμένως για την επαναγορά και για το τι επίπτωση υπάρχει στο ονομαστικό χρέος. 

Σ. Αναγνώστου (Ελεύθερος): Κύριε Υπουργέ, ξεκινήσατε λέγοντας ότι βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα νέο τοπίο στο οποίο θα κινούμαστε τα επόμενα πολλά χρόνια. Το ερώτημά μου είναι το εξής: Πράγματι είναι μια νέα κατάσταση σήμερα. Τι σκέφτεται η Κυβέρνηση ; Θ’ ακολουθήσει την οικονομική πολιτική που έχει χαράξει μέχρι στιγμής ή θα την αναθεωρήσει προς την κατεύθυνση ώστε να συμβαδίζει με το νέο τοπίο; 

 Ευ. Βενιζέλος: Θα σας απαντήσω: Η εφαρμογή της πολιτικής περιλαμβάνει ως κεφάλαιό της και τις αναγκαίες αλλαγές στην πολιτική αυτή οι οποίες έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Εθνικό Φορολογικό Σύστημα, διότι μέχρι το Σεπτέμβριο θα ψηφίσουμε ένα νέο φορολογικό νόμο με αρχή, μέση και τέλος, που θα αποκαθιστά αδικίες οι οποίες λόγω της ταχύτητος εφαρμογής κάποιων μέτρων έχουν εισχωρήσει στο σύστημα και επιπλέον θα έχει σαφή αναπτυξιακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα. Θα έχουμε τους ίδιους αριθμητικούς στόχους, θα διεκδικούμε το ίδιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα αλλά μπορούμε να κάνουμε άλλες εσωτερικές κατανομές προς όφελος της οικονομίας και του πολίτη.

Δ. Τσουπαρόπουλος (Κέρδος): Για τον παρανομαστή θα ήθελα να σας πω δυο κουβέντες. Να μας πείτε εάν όλα πάνε καλά, αν υπάρχει κάποια καινούργια πρόβλεψη για την ανάπτυξη και δεδομένου ότι έχουμε πέσει έξω και στη φετινή, το 4% δε θα είναι 4%, θα είναι ενδεχομένως 4,5%; 

 Ευ. Βενιζέλος: Καινούργια πρόβλεψη δεν έχουμε, τουλάχιστον από επίσημο φορέα δεν έχουμε. Δεν έχουμε καινούργια πρόβλεψη από φορέα που μετέχει επισήμως στη συζήτηση με την τρόικα, ούτε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ούτε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε από την Τράπεζα της Ελλάδος. Εγώ παίρνω από τις επίσημες προβλέψεις την πιο δυσμενή, που είναι η πρόβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία έχει μιλήσει για 3,9%.

Στόχος είναι από του χρόνου να μπούμε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Εάν δεν οργανωθούμε, εάν δεν πιστέψουμε στις δυνατότητές μας, εάν δεν κάνουμε μια πανεθνική προσπάθεια όλοι μαζί, δε θα πετύχουμε τους στόχους μας. Ενώ μπορούμε, είναι εύκολο. Η Ελλάδα έχει ενδογενείς πόρους ανάπτυξης, όλοι πιστεύουν στις δυνατότητες αυτές.

Υπάρχουν εδώ περιουσιακά στοιχεία υπάρχουν αγαθά, υπάρχουν κεφάλαια τα οποία είναι σε αργία. Και αυτά πρέπει να κινητοποιηθούν. Το σημαντικότερο κεφάλαιο που έχει ο τόπος είναι οι άνθρωποι και οι ικανότητές τους. 

Ε. Κωσταρέλου (Ελευθεροτυπία): Είπατε ότι στην περίπτωση των ασφαλιστικών ταμείων τα ομόλογα θα τους δοθούν πίσω στο 100%. Στην περίπτωση των απλών ιδιωτών, των πολιτών που έχουν ομόλογα στα χέρια τους; 

 Ευ. Βενιζέλος: Δε μπαίνουν οι απλοί ιδιώτες σ’ αυτή τη διαδικασία. 

Ε. Κωσταρέλου (Ελευθεροτυπία): Δε συμμετέχουν. Γιατί δεν έχει ξεκαθαριστεί μέχρι σήμερα.

 Ευ. Βενιζέλος: Αυτό είναι μια θεσμική διαδικασία. 

Ε. Κωσταρέλου (Ελευθεροτυπία): Και ναι ρωτήσω ένα τελευταίο: Από τα 109 δισεκατομμύρια, τελικά τα καθαρά μας είναι 64; Συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτά κα τα 45 του πρώτου δανείου του περασμένου έτους;

 Ευ. Βενιζέλος: Όχι. Μιλάμε για το νέο πρόγραμμα τώρα.  Σας ευχαριστώ