Το Γερμανικό Σχέδιο.

Είναι τουλάχιστον αφελές να εκτιμά κανείς ότι οικονομικές δυνάμεις επιπέδου Γερμανίας αντιμετωπίζουν "έκπληκτες" και χωρίς προηγούμενο λεπτομερή σχεδιασμό. Κατά συνέπεια, θα ήταν εξίσου αφελές να θεωρήσουμε ότι η Γερμανία αντιμετωπίζει ευκαιριακά την κρίση χρέους του Ευρωπαϊκού Νότου με σπασμωδικές κινήσεις, χωρίς σχέδιο και σαφή αντικειμενικό σκοπό.

Τι προβλέπει λοιπόν ο γερμανικός σχεδιασμός για το μέλλον της Ευρωζώνης; Ας ανασκοπήσουμε κατ' αρχάς εκείνα που φαίνονται:

• Είναι προφανές - και εν πολλοίς προεξοφληθέν από τις αγορές - ότι στον "μηχανισμό στήριξης" των χωρών της Ευρωζώνης θα εισέλθουν εκουσίως ή ακουσίως όλες οι χώρες με μικρή ή μεγαλύτερη κρίση χρέους. Συνεπώς, αναμένουμε αργά ή γρήγορα την είσοδο της Πορτογαλίας και της Ισπανίας ή και άλλων χωρών με παρόμοια προβλήματα.
• Τα επιτόκια δανεισμού των χωρών που εισέρχονται στο μηχανισμό συγκλίνουν - προς τα πάνω βέβαια - προκαλώντας σημαντικές πιέσεις στον τραπεζικό κλάδο αυτών των χωρών. Στην πραγματικότητα, το χρέος παίζει ένα "πιγκ-πογκ" μεταξύ τραπεζών και κρατών. Κάθε φορά που τα spreads ανεβαίνουν, οι τράπεζες χάνουν - αφού απομειώνονται οι αξίες των κρατικών ομολόγων του χαρτοφυλακίου τους - και στη συνέχεια χρειάζονται την κρατική στήριξη οπότε αυξάνονται τα κρατικά ελλείμματα. Στο ενδιάμεσο παρεμβάλλεται ο "μηχανισμός στήριξης" δανείζοντας τα "προβληματικά" κράτη, αντλώντας ρευστό από τα κράτη που δεν έχουν το "πρόβλημα", δηλαδή κυρίως από τους Γερμανούς. Το γερμανικό ρευστό δηλαδή και βεβαίως και το ρευστό άλλων χωρών (Αυστρίας, Ολλανδίας κλπ) αλλά και του ΔΝΤ, διοχετεύεται - μέσω του μηχανισμού στήριξης - στην κάλυψη αναγκών ρευστότητας χωρών που δεν μπορούν να δανειστούν από τις ελεύθερες αγορές, λόγω υψηλού κόστους δανεισμού και όσο λειτουργεί αυτή η διαδικασία του μηχανισμού τόσο πιέζεται ο τραπεζικός κλάδος ο οποίος με τη σειρά του αναγκάζεται να καταφεύγει στο ρευστό της ΕΚΤ, δηλαδή πάλι των Γερμανών. Με απλά λόγια, η διατήρηση του μηχανισμού στήριξης με αυτή τη μορφή του, στην πραγματικότητα μετατρέπει το "ζεστό" γερμανικό χρήμα, που το γερμανικό κράτος το δανείστηκε με πολύ χαμηλό επιτόκιο, σε "χαρτιά" -ομόλογα των χρεωμένων κρατών - που εναποτίθενται στην ΕΚΤ, προκειμένου να αντλήσει ρευστότητα ο τραπεζικός κλάδος. Όπου "γερμανικό" βάλτε εσείς και ολλανδικό και αυστριακό και γαλλικό κλπ. Που καταλήγει η όλη ιστορία;
  
• Η ΕΚΤ θα βρεθεί - στο τέλος του "έργου" - να κατέχει έναν μεγάλο όγκο κρατικών χρεωγράφων αγορασμένων σε χαμηλότερη αξία από την τιμή έκδοσής τους. Δηλαδή θα έχει αγοράσει "πιο φτηνά" το χρέος του ευρωπαϊκού Νότου, μέσω των τραπεζών. Αλλά και στην ουσία απομειώνει το διαθέσιμο ρευστό για τις χώρες αυτές αφού δεν αναπληρώνει την αρχική ποσότητα χρήματος. Δηλαδή όταν εκδώθηκε αυτό το ομόλογο, το κράτος-εκδότης πήρε - ας πούμε - 100 ευρώ. Τώρα, η ΕΚΤ "ξαναγυρίζει" πίσω στην αγορά της χώρας - μέσω της τράπεζας που καταθέτει το ομόλογο ώστε να αντλήσει ρευστότητα- τα 80 ή και λιγότερα.
  
• Ο "μηχανισμός στήριξης" στην πραγματικότητα - μέσω της υψηλής φορολογίας και των λοιπών μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας - αποστραγγίζει την εσωτερική αγορά κάθε χώρας που υπάγεται σ' αυτόν από την αναγκαία ρευστότητα και επιπλέον, συρρικνώνοντας το ΑΕΠ λόγω της ύφεσης που προκαλεί, πιέζει ακόμη περισσότερο τον τραπεζικό κλάδο να αναζητήσει ως μοναδική πηγή ρευστότητας την ΕΚΤ, δηλαδή τελικώς να επιστρέφεται όλο και λιγότερο ρευστό στην εσωτερική αγορά της χώρας που καταφεύγει στο "μηχανισμό".
  

Συμπερασματικά, το "πινγκ-πονγκ" του χρέους μεταξύ κρατών και τραπεζών παίζεται με ένα μπαλάκι-χρέος το οποίο ολοένα και μικραίνει αλλά ταυτόχρονα γίνεται ολοένα και πιο βαρύ!
Ποια άλλα συμπεράσματα όμως προκύπτουν, σχετικά με το "Γερμανικό Σχέδιο";

• Το Βερολίνο "σπρώχνει" μια προς μια τις χώρες με υπέρογκο χρέος στο μηχανισμό που ξαναγυρίζει το ευρωρευστό υπό γερμανικό (κρατικό ή τραπεζικό) έλεγχο. Η διαδικασία αυτή θα "επιταχυνθεί" δραματικά με την είσοδο μιας μεγάλης χώρας στο μηχανισμό (Ισπανίας;)
  
• Για τις χώρες που εισέρχονται στο μηχανισμό, με τις συνέπειές του όπως τις περιγράψαμε, η έλλειψη ρευστού σε ευρώ ταυτόχρονα με την διόγκωση των χρεών θα οδηγήσει στην ανάγκη επανεξέτασης του ενδεχομένου εκκίνησης μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νομίσματος διαφορετικού από το ευρώ, προς εξυπηρέτηση των χρεών. Αυτόν ακριβώς το ρόλο εξυπηρετεί η γερμανική επιμονή για τη συμμετοχή ιδιωτών στο μηχανισμό στήριξης. Οι ιδιώτες θα πληρωθούν. Αλλά σε ποιο νόμισμα; Εν τω μεταξύ οι Γερμανοί θα έχουν "ξανατραβήξει" το ευρώ στην "τσέπη" τους.
  
• Η επόμενη ημέρα, θα βρει τους Γερμανούς με "πολλά ευρώ" - των χωρών που θα το εγκαταλείψουν - τους Νότιους υπερχρεωμένους, με άλλο νόμισμα άρα πιο ανταγωνιστικούς και άρα ικανούς να "εξυπηρετούν" το χρέος τους με "βιώσιμο" τρόπο.

• Όταν "πάρει εμπρός" η γερμανική μηχανή - η γερμανική βιομηχανία - θα έχει στη διάθεσή της ένα "πανίσχυρο" νόμισμα, απαλλαγμένο από "βαρίδια", χωρίς πληθωριστικό background όπως το δολάριο, διότι δεν θα έχει αναγκαστεί να τυπώσει "πέτσινο" χρήμα για να διασώσει τις προβληματικές χώρες όπως έκαναν οι ΗΠΑ για τις δικές τους πολιτείες.

Ιδού λοιπόν το "Γερμανικό Σχέδιο", κατά τη δική μας άποψη. Η Γερμανία αποφάσισε - κατά την εκτίμησή μας - να "εκμεταλλευτεί" το συγκριτικό πλεονέκτημα που διαθέτει έναντι των άλλων ανταγωνιστών της (ΗΠΑ, Κίνας) στον καινούριο πολυπολικό κόσμο: Αντί να οδηγηθεί σε πληθωριστικές λύσεις, τυπώνοντας ευρώ, μπορεί να "αποκόπτει" από το σώμα του κοινού νομίσματος τα "μαύρα πρόβατα" και αν προχωρήσουμε πιο πέρα τη σκέψη μας, πιθανόν και να εντάσσει κατά περίπτωση άλλα "υγιή". Δηλαδή, εφόσον κατά την προηγούμενη δεκαετία "απομυζήθηκε" ο Νότος και τώρα οδηγείται - βιαίως - προς την έξοδο, εκτός κοινού νομίσματος, αντίστοιχα κατά την επόμενη δεκαετία δεν θα ήταν πρόσφορο να ενταχθούν στο ευρώ πολλά υποσχόμενες νέες χώρες οι οποίες με τη σειρά τους να προσδώσουν την απαραίτητη ώθηση σε ένα νόμισμα που υλοποιείται γύρω από τον "σκληρό πυρήνα" της γερμανικής μηχανής; Είναι δυνατόν να ωθηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση η Τουρκία, ως ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία και ενεργειακός κόμβος από τον οποίο θα τροφοδοτηθεί με την απαραίτητη ενέργεια η Βόρεια Ευρώπη, όταν θα πάρει μπροστά η βαριά βιομηχανία; Ίδωμεν!