Η ΔΕΗ στον πάγκο του χασάπη

Η φράση που έχει συζητηθεί περισσότερο από κάθε άλλη στον ενεργειακό τομέα είναι εκείνη που είπε ο Νίκος Φωτόπουλος κατά τη σύντομη συνάντηση κι ακόμη πιο σύντομη χειραψία με τον Γιώργο Παπανδρέου: «Τη ΔΕΗ και τα μάτια σου»…

Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ, γνωστός «αντιμνημονιακός», έστειλε ένα ακόμη μήνυμα στον πρωθυπουργό, για τα όσα σχεδιάζει σχετικά με το μέλλον της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ούτε τόσο απλά, ούτε τόσο απλοϊκά. Ευρωπαίοι και «τροϊκανοί» επιμένουν πως θα πρέπει να «ανοίξει» η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, να αυξηθούν τα τιμολόγια και να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας στους τομείς της διανομής. Και μάλιστα το θέμα θα το βάλουν και πάλι στο τραπέζι στον νέο γύρο απαιτήσεων («διαπραγματεύσεις» τις λένε οι δικοί μας) που ξεκίνησε από τη Δευτέρα και έχει στο επίκεντρό του τη «συμμόρφωση» της χώρας, για να πάρουμε την επόμενη δόση του δανείου.

Εκβιάζουν οι πιστωτές

Οι δανειστές μας, λοιπόν, ζητούν να δώσουμε κομμάτι της ηλεκτρικής πίτας σε ιδιώτες, να αυξήσουμε τα τιμολόγια και να καθορίσουμε πιο… ευρωπαϊκούς όρους λειτουργίας της αγοράς.

Μόνο που όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς να «ματώσει» η ΔΕΗ, δηλαδή χωρίς να χάσει μερίδια, η απελευθέρωση της αγοράς δεν μπορεί να γίνει χωρίς να αυξηθούν τα τιμολόγια, γιατί μόνο με ακριβή κιλοβατώρα συμφέρει τους ιδιώτες να δραστηριοποιηθούν…

Κάποιοι διαφωνούν και υποστηρίζουν ότι αυτή η διαπίστωση δεν στέκει. Ωστόσο, οι αριθμοί είναι συγκεκριμένοι και αμείλικτοι.

Ας ξεκινήσουμε από την πορεία των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως καταγράφεται από τα στοιχεία της Eurostat.

Το 2004, η Ελλάδα είχε τη φθηνότερη κιλοβατώρα μεταξύ των 15 παλαιότερων χωρών της Ε.Ε. και από τις φθηνότερες στους 27, μαζί με τις χώρες της Βαλτικής και τη Βουλγαρία. Έως το 2007 η εικόνα αυτή παρέμεινε σχεδόν η ίδια, με πολύ μικρές αυξήσεις κάθε χρόνο.

Έναν χρόνο αργότερα, το 2008, η αύξηση αγγίζει το 45% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Επιπλέον, το 2009 καταγράφεται αύξηση της τάξεως του 11% και ήδη η κιλοβατώρα ξεπερνά τα 0,105 ευρώ. Συνολικά, από το 2007 έως το 2009 η αύξηση των τιμολογίων στην οικιακή χρήση ανέρχεται σε 59,6%!

Ανάλογη πορεία – αν και με ηπιότερους (;) ρυθμούς – είχαν τα τιμολόγια για τη βιομηχανική χρήση. Μεταξύ 2007 και 2008 καταγράφεται αύξηση της τάξεως του 23,35%, έναν χρόνο αργότερα η αύξηση είναι 10,10% και συνολικά από το 2007 έως το 2009 τα τιμολόγια αυξήθηκαν κατά 35,8%!

Σε καμία άλλη περίπτωση, εκτός από την Ελλάδα και ορισμένες χώρες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία), δεν σημειώθηκε τόσο μεγάλη αύξηση τιμών σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ακόμη και σε αγορές όπως της Βρετανίας, όπου οι τιμές του ρεύματος είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις τιμές του πετρελαίου και των άλλων καυσίμων, οι αυξήσεις έγιναν με πιο ομαλό τρόπο, ενώ σε αρκετές χώρες, την τελευταία διετία καταγράφεται ακόμη και (μικρή) μείωση τιμών!

Αυτό σημαίνει ότι ως πολίτες της Ε.Ε. έχουν πληρώσει και με το παραπάνω την… προσαρμογή στα μοντέρνα ευρωπαϊκά ήθη και έθιμα, που θέλουν την ενέργεια ένα πανάκριβο και απολύτως κερδοφόρο για τους επενδυτές προϊόν, μακριά από τις… παλαιολιθικές απόψεις που θέλουν την ενέργεια ως αγαθό, απαραίτητο στην κοινωνία.

Και τώρα η μεγάλη αποκάλυψη: Κανένα, μα κανένα από τα τιμολόγια της ΔΕΗ δεν είναι ζημιογόνο! Κι ας λένε ορισμένοι τεχνοκράτες, που μπερδεύουν την πραγματικότητα με τον κόσμο των αριθμών, ότι η κρατική επιχείρηση ηλεκτρισμού πουλάει ενέργεια πολύ χαμηλότερα από το κόστος παραγωγής.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, στη γλώσσα τους (δηλ. με αριθμούς) για να καταρριφθούν οι μύθοι που μας πλασάρουν για να μας πείσουν ότι πρέπει να πληρώσουμε ακριβότερα την κιλοβατώρα.

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, ελάχιστες ημέρες και μόνο συγκεκριμένες ώρες η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) ξεπέρασε τα 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα και σε κάποιες περιπτώσεις (ακόμη λιγότερες) άγγιξε τα 70 ευρώ, ενώ μόνο τις ημέρες του καύσωνα και τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας έφτασε τα 95 ευρώ.

Υπενθυμίζουμε ότι η ΟΤΣ είναι η τιμή που διαμορφώνεται στη χονδρεμπορική αγορά, όταν συνδεθούν όλες οι απαραίτητες μονάδες του συστήματος για να καλύψουν τη ζήτηση. Σε αυτή την τιμή αγοράζουν οι διανομείς (η ΔΕΗ και οι άλλες εταιρείες προμηθεύουν ηλεκτρισμό σε σπίτια και επιχειρήσεις) για να διαθέσουν το ρεύμα στους πελάτες τους.

Με βάση τους καταλόγους που έχει αναρτημένους στην ιστοσελίδα της η ΔΕΗ, κανένα από τα βασικά τιμολόγια δεν είναι χαμηλότερο από τις τιμές που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά!

Συγκεκριμένα, το χαμηλότερο τιμολόγιο για οικιακή χρήση (έως 800 MW) χρεώνεται από τη ΔΕΗ 71,69 ευρώ η μεγαβατώρα για μονοφασικές παροχές και 76,71 ευρώ για τριφασικές!

Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται το πάγιο (περίπου 3,1 και 8,1 ευρώ αντίστοιχα), ούτε οι υπόλοιπες χρεώσεις (ειδικό τέλος για ΑΠΕ, δημοτικά τέλη, ΤΑΠ και ό,τι άλλο μας χρεώνουν).

Τα μόνα τιμολόγια που κάποιες ώρες την ημέρα είναι «ζημιογόνα» αφορούν σε ειδικές κατηγορίες πελατών, όπως οι πολύτεκνοι (περίπου 44,5 ευρώ τη μεγαβατώρα) και οι αγρότες (44,3 ευρώ). Γι’ αυτό οι γραφειοκράτες της ΡΑΕ ζητούν επίμονα να αναπροσαρμοστούν αυτά τα τιμολόγια, ξεχνώντας ότι αποτελούν μέρος της κοινωνικής προσφοράς αυτού του κράτους προς ευπαθείς ομάδες και προς συγκεκριμένους παραγωγικούς τομείς αυτής της έρμης χώρας!

Τα ίδια τα στοιχεία διαψεύδουν με τον καλύτερο τρόπο εκείνους που επιμένουν ότι είναι απαραίτητες αυξήσεις τιμολογίων για να καλυφθεί το κόστος παραγωγής. Οι οπαδοί της «απελευθέρωσης της αγοράς» ας βρουν άλλα επιχειρήματα για να υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Αλλά, ακόμη και τα στοιχεία για την πορεία των τιμών σε χώρες με «απελευθερωμένες» αγορές δεν τους επιβεβαιώνουν. Κι αν επιμένουν, εδώ είμαστε για να κάνουμε συγκρίσεις…

Εδώ λιγνίτες, εκεί λιγνίτες…

Μία από τις βασικές επιδιώξεις των «τροϊκανών» είναι να ανοίξουν τον δρόμο στους ιδιώτες για να «πέσουν με τα μούτρα» στον φθηνό λιγνίτη, στο μόνο εθνικό ενεργειακό καύσιμο που διαθέτει η χώρα μας.

Τα κοιτάσματα σε Ελλασόνα, Λάρισα και Ανατολική Μακεδονία είναι πλήρως ανεκμετάλλευτα, ενώ η Βεύη στη Φλώρινα περιμένει καρτερικά πότε θα ολοκληρωθεί ένας διαγωνισμός που ξεκίνησε επί υπουργίας Σιούφα (!), κλείνει δηλαδή πενταετία.

Ο Γιώργος Παπανδρέου ρωτήθηκε στη ΔΕΘ για την περίπτωση αυτή και η απάντησή του ήταν αόριστη, είτε γιατί δεν είχε κάτι να εξαγγείλει, είτε γιατί επίτηδες απέφυγε να δώσει συγκεκριμένη απάντηση.

Εάν ισχύει το πρώτο, σημαίνει ότι οι δήθεν πιέσεις των δανειστών και οι δήθεν σθεναρές αντιδράσεις των δικών μας θα συνεχιστούν, όπως και πρόσφατα, με τη μορφή των φημών, των «διαρροών» και των (δήθεν) «έγκυρων πληροφοριών».

Εάν ισχύει το δεύτερο, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ένα: Η κυβέρνηση αποφάσισε να ξεπουλήσει όσο όσο στους ιδιώτες όσα κοιτάσματα απέμειναν, αφήνοντας εκτός παιχνιδιού τη ΔΕΗ ή (στην καλύτερη περίπτωση) «σπρώχνοντάς» την να συνεταιριστεί με τους ιδιωτικούς ομίλους…

Γιατί καλή η «καθαρή ενέργεια» των Ανανεώσιμων Πηγών, αλλά ο λιγνίτης είναι πολύτιμο κεφάλαιο για το ενεργειακό μας σύστημα και προσφέρει φθηνή (αν και «βρόμικη») ενέργεια. Το να το ξεπουλάει κάποιος, με πρόσχημα ότι του το επιβάλλουν οι δανειστές του, δεν είναι και η καλύτερη εξέλιξη.