Παθήματα …Ιστορίας. Πότε θα γίνουν μάθημα;Γράφει ο Κωνσταντίνος Ζιάκας

Τρεις μήνες μετά την επίθεση των ισραηλινών κομάντο στο τουρκικό πλοίο MV Mavi Marmara και όλα φαίνονται να κυλούν ομαλά στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ… τουλάχιστον εμπράκτως. Μπορεί βέβαια, η Τουρκία να έσπευσε να καταδικάσει και να προειδοποιήσει το Ισραήλ για άμεση και ισχυρή αντίδραση, παρόλα αυτά οι όποιες προειδοποιήσεις παραμένουν σε διπλωματικό επίπεδο. Αξιοσημείωτο δε, το γεγονός ότι λίγες μέρες πριν οι ΗΠΑ μέσω του προέδρου Ομπάμα –παρ όλες τις διαψεύσεις του Λευκού Οίκου- κάλεσαν την Τουρκία να επιδείξει εγκράτεια απέναντι στο Ισραήλ, παροτρύνοντας την πρώτη να χαμηλώσει τους τόνους και να πάψει να γκρινιάζει προκαλώντας την οργή (και μόνο) των πολιτικών και των πολιτών της γείτονας.

Αντίθετα με την Τουρκία και το Ισραήλ, η Αθήνα πέρασε κατευθείαν στην πράξη και μάλιστα για λογαριασμό της Τουρκίας. Πως; Διακόπτοντας την επικείμενη Ελληνο-Ισραηλινή άσκηση στο αιγαίο αφού καταδίκασε την επιχείρηση αυθημερόν. Πράξη, μάλλον όχι και τόσο σοφή όπως φαίνεται από το συσχετισμό δυνάμεων της περιοχής. Αυτό που θα έπρεπε να έχει κατανοήσει η Ελλάδα και οι κυβερνήσεις της, ήδη από την εποχή της αποκατάστασης της Δημοκρατίας το 1974,  είναι ότι αφενός δεν έχουμε και τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με τους γείτονές μας και αφετέρου, το «κόλπο» να καλοπιάνουμε τους Τούρκους φίλους μας δείχνοντάς τους ότι απολαμβάνουν την πλήρη υποστήριξή μας… μάλλον δεν πιάνει. Το δόγμα Θεοδωρόπουλου, δηλαδή να αποφεύγει η Ελλάδα να αντιμετωπίσει την Τουρκία μόνη έχει απεμποληθεί προ πολλού. Το θέμα όμως, τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι ότι η χώρα επιμένει να δημιουργεί εντάσεις και μάλιστα να τις διαιωνίζει με αποτέλεσμα να μην μπορεί παρά να αντιμετωπίσει μόνη δυνητικές απειλές των Τούρκων. Αν κοιτάξουμε στο χάρτη θα δούμε ότι οι γείτονες της χώρας είναι κάθε άλλο παρά φιλικά προσκείμενες προς εμάς. Ξεκινώντας με την Αλβανία και το θέμα των δικαιωμάτων της Ελληνικής μειονότητας περνάμε στα Σκόπια με τα οποία η κυβέρνηση Μητσοτάκη άνοιξε τους… μισούς ασκούς του Αιόλου αφήνοντας τους υπόλοιπους για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με την «άχρηστη» ενδιάμεση συμφωνία του 1995. Αντίθετα, με τη Βουλγαρία είχαμε διατηρήσει ένα πολύ καλό επίπεδο διμερών σχέσεων. Βέβαια, η συμφωνία δημιουργίας του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη φαίνεται να ναυαγεί και σαν να μην έφτανε αυτό, οι φίλοι μας οι Βούλγαροι εκδίδουν ταξιδιωτικές οδηγίες τονίζοντας στους Βούλγαρους επισκέπτες της Ελλάδας ότι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα… άκουσον άκουσον… προσεκτικοί μετά τις αναταράξεις και τα επεισόδια του περασμένου Μαΐου. Μας πήρανε χαμπάρι και οι Βούλγαροι και κάνουν πρόβα Ευρωπαϊκής «συμπεριφοράς» κράτους. Φυσικά η λίστα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε ότι αφορά τις σχέσεις της με την Τουρκία, είναι μακρύτερη και παλαιότερη. Αν μείνουμε στις εντάσεις μετά του 1990, ξεχωρίζουν η κρίση των Ιμίων κατά την οποία ο «αέρας» που θα έπαιρνε την ελληνική σημαία από τη βραχονησίδα κατά των τότε ΥΠΕΞ Θεόδωρο Πάγκαλο, «πήρε» τελικά όλο το νησί. Σήμερα τα Ίμια αποτελούν γκρίζα ζώνη και ντε φάκτο δεν ανήκουν σε κανένα αφού κανείς δεν μπορεί να αποβιβαστεί στο νησί. Λίγα χρόνια μετά, το 1998 η ρώσικη νηοπομπή που μετέφερε τους πυραύλους S-300 με προορισμό την Κύπρο, έδεσε τελικά στην Κρήτη μετά  το επεισόδιο που δημιουργήθηκε με τους Τούρκους να απειλούν ότι θα βυθίσουν το ρωσικό πλοίο. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι κυβερνητικοί εκπρόσωποι της Ρωσίας προκάλεσαν ειρωνικά την Τουρκία να επιχειρήσει «αν τολμά». Τελικά κάναμε το «χατίρι»των γειτόνων και το οπλικό σύστημα εγκαταστάθηκε στην Κρήτη με αποτέλεσμα να μειωθεί κατά πολύ η αμυντική του αποτελεσματικότητα. Αν προσθέσουμε ζητήματα όπως η λειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη, το τουρκικό προξενείο στη Θράκη και τις αμέτρητες εναέριες και θαλάσσιες παραβιάσεις στην περιοχή του αιγαίου, φαίνεται ότι τα ζητήματα που είναι ανοιχτά θα προκαλούν πονοκέφαλο για πολλά χρόνια ακόμη στις Ελληνικές κυβερνήσεις.Ο λόγος στην αρχή του κειμένου περί των πρόσφατων εξελίξεων στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ και η ακύρωση της άσκησης στο αιγαίο είναι μια χρήσιμη εισαγωγή για να καταλάβουμε τις ανόητες αντιδράσεις της Ελλάδας απέναντι σε κρίσεις που σχετίζονται κυρίως με την Τουρκία.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, τι δουλεία είχε η Αθήνα να ακυρώσει την άσκηση και να καταδικάσει την επίθεση χωρίς να έχει γίνει γνωστό τι ακριβώς είχε συμβεί; Αυτό που κάνει  -κακώς- η Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια είναι να υποβαθμίζει τις περιφερειακές της σχέσεις αντιδρώντας βεβιασμένα υποπίπτοντας σε λάθη. Αντίθετα, σε ότι αφορά τις σχέσεις της με την Τουρκία το «κόλπο» είναι παλιό και γνωστό: δεν «αναστατώνουμε» την Τουρκία με οποιοδήποτε τίμημα. Δηλαδή, λέμε ναι σε όποια απαίτησή της. Το Ισραήλ από την άλλη, έχει καταλάβει αυτό που θα έπρεπε να έχουμε καταλάβει και εμείς έπειτα από τις αμέτρητες περιπέτειές μας με την Τουρκία: Δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη οποιαδήποτε απειλή της Τουρκίας…Μήπως τελικά έχει δίκιο η λαϊκή παροιμία Σκυλί που γαβγίζει δε δαγκώνει;

Κωνσταντίνος Ζιάκας

kostasfxr@hotmail.com