Το Σάββατο η κηδεία του τελευταίου σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

 

Η κηδεία του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος απεβίωσε χθες σε ηλικία 91 ετών, θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax επικαλούμενο την κόρη του Γκορμπατσόφ....

Η κηδεία θα λάβει χώρα στη γνωστή Αίθουσα των Κιόνων που βρίσκεται στο Σπίτι των Συνδικάτων, μετέδωσε το Interfax, στον ίδιο χώρο που είχε τοποθετηθεί η σορός του Ιωσήφ Στάλιν για λαϊκό προσκύνημα μετά τον θάνατό του το 1953.

Ο Αλεξέι Βενεντίκτοφ, πρώην διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού Ekho Moskvy (Ηχώ της Μόσχας) και φίλος του Γκορμπατσόφ, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέφερε επίσης ότι η κηδεία θα πραγματοποιηθεί στις 3 Σεπτεμβρίου.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είχε δηλώσει νωρίτερα ότι το Κρεμλίνο θα αποφασίσει κατά τη διάρκεια της ημέρας πότε θα γίνει η κηδεία του Γκορμπατσόφ δημοσία δαπάνη.

«Ήρωας» για τους ξένους ηγέτες και τη διεθνή κοινότητα, παρίας στη Ρωσία

Την ώρα που ξένοι ηγέτες υποκλίνονται στον άνθρωπο που άλλαξε τον κόσμο, όπως σχολιάζουν σήμερα τα διεθνή ΜΜΕ, αναφερόμενα στον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, το CNN αναλύει τους λόγους για τους οποίους, ο Σοβιετικός ηγέτης που έβαλε τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο και θεωρείται ήρωας στο εξωτερικό, έγινε παρίας στην πατρίδα του.

Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τι σήμαινε ο Γκορμπατσόφ για τους δυτικούς τη δεκαετία του 1980, μετά από μια από τις πιο επικίνδυνες περιόδους αντιπαράθεσης μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Μετά από γενιές αυστηρών, εχθρικών, σκληροπυρηνικών και ηλικιωμένων ηγετών του Κρεμλίνου, ο «Γκόρμπι» ήταν νέος, σύγχρονος και φρέσκο πρόσωπο- οραματιστής και μεταρρυθμιστής.

Ο Γκορμπατσόφ ενέπνευσε την ελπίδα ότι η πυρηνική αναμέτρηση που στοίχειωσε τον κόσμο στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα δεν θα κατέληγε στην καταστροφή του πολιτισμού.

Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν και η Βρετανίδα «αδελφή ψυχή του», Μάργκαρετ Θάτσερ, προς τιμήν τους συνειδητοποίησαν όπως είχε πει τότε η «σιδηρά κυρία» της Βρετανίας για τον Σοβιετικό ηγέτη ότι : «Μπορούμε μαζί να κάνουμε μαζί μπίζνες».

Όλοι θυμούνται την ημέρα που ο Ρίγκαν επισκέφθηκε το Βερολίνο και με φόντο την Πύλη του Βρανδεμβούργου - που είχε παραμορφωθεί από το άσχημο και απάνθρωπο τσιμεντένιο φράγμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης - είπε: «Κύριε Γκορμπατσόφ, γκρεμίστε αυτό το τείχος».

Ήταν μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας των ΗΠΑ. Εκείνη την εποχή, λίγοι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτό ήταν εφικτό. Μάλιστα, ορισμένοι σύμβουλοι στον Λευκό Οίκο θεώρησαν τα σχόλιά του υπερβολικά προκλητικά και προσπάθησαν να μεταπείσουν τον Ρίγκαν. Αλλά τελικά, σε μια πράξη μεγάλης ανθρωπιάς, ο Γκορμπατσόφ γκρέμισε αυτό το τείχος.

Ύστερα από επανειλημμένες συνομιλίες για τη μείωση του ελέγχου των πυρηνικών όπλων και συναντήσεων με δυτικούς ηγέτες, ο Γκορμπατσόφ έγινε ήρωας στη Δύση.

Αλλά αποφάσισε να μην επέμβει με στρατιωτική δύναμη όταν ξέσπασαν λαϊκές εξεγέρσεις εναντίον κομμουνιστικών καθεστώτων στις χώρες που ανήκουν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας το 1989 που οδήγησαν στην απελευθέρωση της Ανατολικής Ευρώπης, την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την επανένωση της Γερμανίας.Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας δημιουργήθηκε στις 14 Μαΐου του 1955 ως απάντηση στο ΝΑΤΟ, λήταν η στρατιωτική συμμαχία επτά κομμουνιστικών χωρών απέναντι στην Βορειοαταλαντική Συμμαχία που είχε συγκροτηθεί το 1949 στην Ουάσιγκτον μεταξύ των ΗΠΑ και 12 ευρωπαικών χωρών. Αφορμή του συγκεκριμένου εγχειρήματος αποτέλεσε ο φόβος της πιθανής απειλής από τις χώρες της δύσης και κυρίως από την απειλή της Δυτικής Γερμανίας, η οποία πρόσφατα είχε ανακτήσει το δικαίωμα στρατιωτικού εξοπλισμού. Έτσι, οι χώρες με κομμουνιστικά καθεστώτα σε κεντρική και ανατολική Ευρώπη οργάνωσαν μια στρατιωτική συμμαχία, η οποία είχε κατά κύριο λόγο αμυντικό χαρακτήρα, με την ονομασία Σύμφωνο της Βαρσοβίας.

Κι ενώ θεωρείτο ήρωας στη Δύση, έγινε παρίας στην ίδια την πατρίδα του.

Αρχίζει και ξεχνιέται στη χώρα του ότι στόχος του δεν ήταν απαραίτητα να διαλύσει την κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση. Από πολλές απόψεις, η θητεία του ταυτίστηκε από δεκαετίες οικονομικής παρακμής του κομμουνιστικού συστήματος και τον εξαντλητικό αντίκτυπο μιας κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών με τη Δύση.

Αλλά προσπαθώντας να διασώσει το σύστημα, πυροδότησε δυνάμεις που το κατέστρεψαν. Η επιρροή του προκάλεσε συνέπειες που θα μπορούσαν να γίνουν αισθητές ακόμα και την ημέρα του θανάτου του , με τη Μόσχα και τη Δύση να βρίσκονται σε διαμάχη ψυχροπολεμικού χαρακτήρα.

Στο εσωτερικό, ο Γκορμπατσόφ είχε δύο πρωταρχικές ιδέες, το glasnost (πολιτική διαφάνεια της ΕΣΣΔ και την περεστρόικα (αναδιάρθρωση).

Η ταχεία κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, έφερε ακραίες οικονομικές συνθήκες, αταξία και πλήγμα στην εθνική υπερηφάνεια. Όλα αυτά προστέθηκαν στις συνθήκες που τελικά κατέστησαν έναν ισχυρό πολιτικό άνδρα όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν, να γίνει ελκυστικός για πολλούς Ρώσους.

Τη στιγμή που ο Γκορμπατσόφ αρνήθηκε να στείλει τον Κόκκινο Στρατό στην Ανατολική Ευρώπη για να σώσει το κομμουνιστικό μπλοκ, ο Πούτιν βρισκόταν στην KGB της Ανατολικής Γερμανίας και ένιωσε ότι η Μόσχα άρχισε να ερημώνει. Είδε την κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας ως καταστροφή της ιστορίας. Και μόλις ο Πούτιν ανέλαβε την εξουσία, άρχισε να αποκαθιστά το πληγωμένο ρωσικό εθνικό κύρος.

Σήμερα η διεθνής κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη μ' έναν ηγέτη στο Κρεμλίνο, ο οποίος σε αντίθεση με τον Γκορμπατσόφ, είναι έτοιμος να ξαναφτιάξει τον χάρτη της Ευρώπης δια της βίας — με εκατομμύρια στην Ανατολική Ευρώπη να ζουν τώρα ουσιαστικά την κληρονομιά του Γκορμπατσόφ σε δημοκρατικές, ελεύθερες κοινωνίες.

Η διακυβέρνηση του Γκορμπατσόφ είχε και κάποια μελανά σημεία από δυτικής σκοπιάς. Έστειλε τανκς στη Λιθουανία για να συντρίψει τις ελπίδες ανεξαρτησίας στις χώρες της Βαλτικής το 1991, μήνες προτού αποχωρήσει από την εξουσία. Και του απαγόρευσαν την είσοδο στην Ουκρανία επί πέντε χρόνια αφού υποστήριξε την προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν.

Αλλά μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ο Γκορμπατσόφ κατήγγειλε τις υπερβολές του Πούτιν και ταξίδευε ανά τον κόσμο προειδοποιώντας για τον κίνδυνο της κατάρρευσης των σχέσεων μεταξύ των δύο κορυφαίων πυρηνικών δυνάμεων του κόσμου.

Το ότι θα τον θυμούνται ως γίγαντα στη Δύση και ως παρία στην πατρίδα του αντικατοπτρίζει το χάσμα στην κατανόηση της κληρονομιάς που αφήνει εμπειρία και δηλητηριάζει ξανά τις σχέσεις Ανατολής-Δύσης.

Ο Γκορμπατσόφ δεν έπαψε ποτέ να θρηνεί την αγαπημένη του σύζυγο, Ράισα, η οποία πέθανε από λευχαιμία το 1999. Τώρα, βρίσκεται κοντά της . Τον περασμένο Ιούνιο, το ρωσικό ειδησεογραφικό portal «Mash» έγραφε ότι ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση υποφέροντας από σοβαρό πρόβλημα στους νεφρούς.

Ο 91χρονος «Γκόρμπι» βρισκόταν υπό ιατρική παρακολούθηση τα τελευταία χρόνια καθώς τα προβλήματα υγείας του κατά καιρούς επιδεινώνονταν.

Όπως ανέφερε η γερμανική εφημερίδα «Bild», ο Γκορμπατσόφ είχε διαβήτη, τον οποίο όμως δεν μπορούσε να ελέγξει, με αποτέλεσμα το 2019 να νοσηλευτεί επί αρκετούς μήνες.

Επιπλέον, τα 90ά του γενέθλια τον Μάρτιο του 2021 τα γιόρτασε σε μία κλινική στη Μόσχα. Στην ίδια κλινική νοσηλεύτηκε κι όταν είχε προσβληθεί από κορωνοϊό.

Tο 2017, ο 85χρονος τότε Γκόρμπι είχε δηλώσει στο περιοδικό «Time» σχολιάζοντας την κούρσα εξοπλισμών μεταξύ Ρωσίας - ΝΑΤΟ ότι, ο κόσμος προετοιμάζεται για πόλεμο.

Πέντε χρόνια αργότερα, ο διάδοχός του και πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν βομβαρδίζει την Ουκρανία. Παντού, εκτός από τη Ρωσία, θα θυμόμαστε τον «Γκόρμπι» ως μια από εκείνες τις σπάνιες πολιτικές προσωπικότητας, που ο χαρακτήρας αλλά και το όραμά τους άλλαξαν πραγματικά τον κόσμο.

Το παιδί αγροτών που έγινε ηγέτης της ΕΣΣΔ

Πλήρης ημερών και πολιτικών συγκινήσεων, έφυγε χθες από τη ζωή στα 91 του χρόνια ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ρίχνοντας οριστικά αυλαία στην ιστορική φάση του υπαρκτού σοσιαλισμού για τη Ρωσία. Αν και ο ίδιος διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ.Σ.Ε μόλις έξι χρόνια, (δηλαδή από το 1985-1991), η καθοριστική συμβολή του, ωστόσο, στον πυρηνικό αφοπλισμό, στην εξομάλυνση των αμερικανοσοβιετικών σχέσεων, αλλά και στην εξωστρέφεια και τη χαλάρωση του καταπιεστικού σοβιετικού καθεστώτος, τον κατέστησαν ιδιαίτερα δημοφιλή στις τάξεις εκατομμυρίων πολιτών ανά τον πλανήτη.

Παιδί αγροτικής οικογένειας από το Πριβόλνογιε της Σταυρούπολης με μικτή (ρωσική και ουκρανική) καταγωγή, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διάνυσε με μεθοδικότητα και στοχοπροσήλωση την απόσταση που χώριζε την αχανή σοβιετική κομματική βάση από τη γραφειοκρατική κορυφή του Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ.Σ.Ε, αποκτώντας για πρώτη φορά κομματική ιδιότητα στην τοπική Κομσομόλ, πάντα σταθερά προσανατολισμένος στη γραμμή της «αποσταλινοποίησης». Στις υπόλοιπες σταθερές της ζωής μετρά κανείς τη σχέση ζωής με τη σύζυγό του, Ραίσα Τιταρένκο, με την οποία παντρεύτηκαν το 1953 όντας αμφότεροι φοιτητές, με τον θάνατό της να καταβάλει ψυχικά τον πρώην ισχυρό ηγέτη τα τελευταία χρόνια. Πρωτίστως, όμως, η ανάγκη του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ να εκσυγχρονίσει το σοβιετικό καθεστώς αποτέλεσε σημείο καμπής για όλο το διεθνές σύστημα, σε βαθμό που τα μηνύματα ξένων ηγετών και προσωπικοτήτων για την απώλειά του να κατακλύζουν από χθες το διαδίκτυο.