Σαράντος Ι. Καργάκος: Γιατί ξαναγεννιέται ὁ Ἰούδας; ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ... ΑΛΛΑ ΒΕΒΑΙΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ "ΕΛΛΗΝΙΚΑ"

 

Ο νεος εἶχε τὴν αὔρα, ὅπως συνηθίζεται νὰ λέμε τώρα, μελλοντικοῦ πολιτικοῦ. Ἦταν ἕνας ἰδανικὸς τύπος παρασίτου. Ἐπὶ πλέον εἶχε τὸ ὕφος γάτου ποὺ ὀσμίζεται... μπαρμπούνια! Τὰ εὔσημὰ του (τίτλοι σπουδῶν κ.λπ.) παρέπεμπαν στὸ Ὀδυσσειακό «Οὔτις» (=κανένας), τὸ ὄνομα ποὺ εἶπε ὁ Ὀδυσσέας γιὰ νὰ ξεγελάσει τὸν Κύκλωπα....

Μὲ ἄλλα λόγια ἦταν μιὰ συνέχεια τῆς γενιᾶς τῶν Οὐτιδανῶν, ποὺ παράγει ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ὁ τόπος αὐτὸς. Ἔτσι ποτὲ δὲν σταματᾶ νὰ φυσᾶ ὁ ἄνεμος τῆς καταστροφῆς, ὁ ὁποῖος γκρεμίζει ὅ,τι οἰκοδομοῦμε σὲ στιγμὲς δημιουργικῆς πνοῆς. Ὁ νέος προσπαθοῦσε νὰ μοῦ ἀποδείξει τὸ πόσο ἐσφαλμένες εἶναι οἱ θέσεις μου περί πολιτικῆς ἠθικῆς καὶ γενικὰ οἱ ἀρχὲς μου περί δικαίου. Νόμιζε ὅτι ἔλεγε κάτι μοντέρνο (σκοπός τῆς πολιτικῆς καὶ ἀρχῆ τοῦ δικαίου εἶναι ἡ δύναμη) καὶ οὐσιαστικὰ ἐπαναλάμβανε τὸ ἀξίωμα ποὺ εἶχε διατυπώσει στὴν ἀρχαιότητα ὁ Φαλέας ὁ Χαλκηδόνιος: «Δίκαιον οὐκ ἄλλο τι ἤ τὸ τοῦ κρείττονος συμφέρον». Δηλαδὴ ὅτι δίκαιο εἶναι ὅ,τι συμφέρει τὸν ἰσχυρό. Συνεπῶς, ἡ δυστυχία τῶν ἀδυνάτων εἶναι προϋπόθεση τῆς εὐτυχίας τῶν ἰσχυρῶν.

Τοῦ ὑπενθύμισα ὅτι οἱ ἀπόψεις αὐτὲς εἶναι ἀναπαραγωγὴ τῆς Νιτσεϊκῆς θεωρίας περί Ὑπερανθρώπου, ποὺ, ὅταν καὶ ὅπου ἔγινε πράξη, οὔτε τούς Ὑπερανθρώπους οὔτε φυσικὰ τοὺς Ὑπανθρώπους ὠφέλησε. Ἡ δυστυχία τῶν φτωχῶν δὲν εἶναι ἀπόδειξη τῆς εὐτυχίας τῶν πλουσίων. Κατὰ τοὺς δύο τελευταίους αἰῶνες μπορεῖ νὰ γίναμε κατὰ πάντα δυνατώτεροι καὶ πλουσιώτεροι ἀλλὰ δὲν γίναμε εὐτυχέστεροι. Στὶς 30 Ἀπριλίου τοῦ τρέχοντος ἔτους περιφερόμουν στὰ Σαντορινέικα, μιὰ παλιὰ γειτονιὰ τοῦ Λαυρίου ποὺ θυμίζει (ἤ μᾶλλον θύμιζε) κυκλαδικό οἰκισμό. Μὲ ξεναγοῦσε ὁ κ. Στάθης, ὁ πρόεδρος τοῦ ἐκεῖ τοπικοῦ συλλόγου, καὶ μοῦ ἔδειχνε μὲ τὶ φθηνὰ ὑλικὰ ἔφτιαχναν οἱ ἄνθρωποι τὸ σπιτικὸ τους ποὺ ἔμοιαζε μὲ φωλιά. Τὰ σπίτια ἦσαν κολλητά, σφιχτὰ δεμένα μεταξύ τους καὶ οἱ δρόμοι στενοὶ ποὺ δύσκολα μποροῦσε νὰ περάσει φορτωμένο ἄλογο. Ὑπῆρχαν μαγαζάκια, ταβερνάκια, ὅπως τὰ 5Φ, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ ὑπῆρχε ἦταν ἀγάπη καὶ συνοχή. Στὴ χαρὰ καὶ στὴ λύπη μαζί. Συναντήσαμε ἕναν ὑπέργηρο κύριο, ἐπίτροπο μιᾶς τοπικῆς ἐκκλησίας, ποὺ μὲ νοσταλγία μᾶς εἶπε: «Τότε οἱ ἄνθρωποι ἦσαν φτωχοὶ ἀλλὰ ζοῦσαν μονοιασμένοι κι εὐτυχισμένοι. Τώρα τοὺς τρώει τὸ ταμάχι...». Ταμάχι εἶναι ἡ βουλιμία, τὸ ἀξεδίψαστο πάθος γιὰ τὸ κέρδος. Εἶδα σὲ παλιὲς φωτογραφίες τὰ παιδιὰ νὰ εἶναι γυμνόποδα ἀλλὰ γελαστά. Πίσω τους στήριγμα ἡ οἰκογένεια καὶ ἡ γειτονιά. Ἀκόμη καὶ χωρὶς γονιὸ δὲν ἔνιωθαν ὀρφανά. Σήμερα τὰ παιδιὰ ἔχουν γίνει ὀρφανὰ μὲ... γονεῖς! Γι’ αὐτὸ μᾶς ὑποδέχονται μὲ ἕνα ὕφος Μεγάλης Παρασκευῆς.

Παρότι οἱ συνθῆκες τῆς ζωῆς δὲν μοῦ ἐπέτρεψαν τὴν πολυτέλεια τοῦ ρομαντισμοῦ, αἰσθάνομαι ὅλο καὶ πιὸ πολύ τὴν ἀνάγκη τῆς ἀνθρωπιᾶς. Αὐτὸ λείπει τόσο πολύ ἀπὸ τὴ ζωή μας. Εἴμαστε ἄνθρωποι, ὅταν γινόμαστε συνάνθρωποι, εἶχα γράψει σ’ ἕνα παλιό μου βιβλίο. Τότε ἡ σκέψη αὐτὴ εἶχε γεννηθεῖ στὸ μυαλό μου ἀπὸ τὴ μελέτη κάποιων καλῶν βιβλίων. Τώρα ἡ σκέψη αὐτὴ γεννιέται στὸ μυαλό μου ἀπ’ ὅσα βλέπω καθημερινά. Κι ἀπ’ ὅσα ζῶ. Στὴ διάρκεια μιᾶς πολύμηνης δοκιμασίας, σχετικὰ μὲ ἕνα πρόβλημα ὑγείας, ἕνας γιατρὸς –καὶ μάλιστα νέος– μοῦ εἶπε τὸ ἀκόλουθο θεραπευτικό: «Ἡ ἀγάπη συγγενῶν, φίλων καὶ γνωστῶν εἶναι τὸ καλύτερο γιατρικό». Καὶ ὄντως ἦταν. Γι’ αὐτὸ ἴσως καὶ δὲν κατανοῶ τὴν πολιτικὴ τοῦ μίσους. Γι’ αὐτὸ ἀπεχθάνομαι τὴν «πολιτικὴ θεολογία» τῆς διαρκοῦς ἀντιπαλότητας. Μᾶς ρίχνει συνεχῶς σ’ ἕνα βοῦρκο ἁμαρτιῶν. Μπορεῖ νὰ λέμε κάθε χρόνο γιὰ κάμποσες μέρες τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», ἀλλὰ λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν μας, λόγῳ τῶν ἀνοησιῶν μας ὁ Ἰούδας ξαναγεννιέται κάθε ἡμέρα! Καὶ ξαναγεννιέται στὸ πρόσωπο πολλῶν νέων πολιτικῶν ποὺ νομίζουν ὅτι ἡ καριέρα εἶναι ὑπέρτατο ἀγαθό. 

Αξιώτης Εμμανουήλ