Το «κίνημα του καναπέ» τώρα δικαιώνεται..!

Πώς τα φέρνει η ζωή. Οι πολίτες καλούνταν ενίοτε από πολιτικούς και κινήματα να εγκαταλείψουν τον καναπέ και να βγουν στους δρόμους, στις πλατείες για να διαμαρτυρηθούν, να αμφισβητήσουν. Την περίοδο που διανύουμε, την εποχή του κορωνοϊού, οι συνθήκες επιβάλλουν παραμονή στον καναπέ. Το σύνθημα «μένουμε σπίτι»... για να σταματήσει η εξάπλωση του κορωνοϊού, αποτελεί μέτρο επιβαλλόμενο. 

Εκεί, λοιπόν, που επιστρατεύονταν ρητορικές πειθούς για να εγκαταλείψουν οι πολίτες την… αραχτή του καναπέ, που παρέπεμπε στην παθητική παρακολούθηση των εξελίξεων, τώρα ξεκίνησε μια αντίστροφη εκστρατεία παραμονής στο σπίτι. Λόγω των ειδικών, πρωτόγνωρων, καταστάσεων που βιώνουμε. 

Τα «κινήματα του δρόμου», έχουν δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια τους «αγανακτισμένους», «τα κίτρινα γιλέκα», της «σαρδέλας». Κινήματα που μάλλον θα καταστούν και αυτά θύματα του κορωνοϊού. Δεν θα μπορούν για μεγάλη περίοδο να οργανώνουν κινητοποιήσεις. Τα «κινήματα του δρόμου», στο βαθμό που το έχουν πετύχει, επιδίωξαν να αποδείξουν ότι η καθεστηκυία τάξη είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα. Θέλησαν δε να αποτελέσουν τον διαμεσολαβητή μεταξύ της κοινωνίας και της εκάστοτε κυβερνώσας ελίτ.  Εσχάτως έχει εμφανιστεί, λόγω κορωνοϊού, με πρώτους διδάξαντες τους Ιταλούς, το «κίνημα των μπαλκονιών». Μια κίνηση, που αποσκοπεί να «σπάσει» την απομόνωση του σπιτιού, να υπάρξει επικοινωνία με τους γείτονες, αλληλοστήριξη. 

Την ίδια ώρα, την εποχή της ανάγκης για κοινωνική αλληλεγγύη διαπιστώνονται και ισοπεδωτικές προσεγγίσεις στον βωμό της αντιμετώπισης της πανδημίας. Είναι πραγματικά τρομακτικό να γίνεται επιλογή ασθενών και να αποφασίζεται με την ψυχρή λογική τού «ούτως ή άλλως θα πεθάνει σύντομα» ( ηλικιακά) ή λόγω βεβαρημένου ιατρικού ιστορικού «δεν θα αντέξει». Την εποχή της πολυδιαφημιζόμενης αλληλεγγύης, η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων, σε κάποιες χώρες, πέρασε στο στάδιο του… αυτονόητου.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες, είναι επώδυνα, πλην όμως, όπως συναφώς αναφέρεται είναι αναγκαία και επιβαλλόμενα. Το πρόβλημα  είναι, αυτού του χαρακτήρα τα μέτρα, να μην ανοίξουν την όρεξη κάποιων από τους «συνήθεις υπόπτων», με προϋπηρεσία στις λογικές καταστολής δημοκρατικών δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, ο Ούγγρος Πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, προωθεί νομοθεσία, που θα του επιτρέπει να κυβερνά με διατάγματα, πέραν και πάνω από νόμους. Στο Ισραήλ χρησιμοποιείται ψηφιακό λογισμικό, που διαθέτουν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας, κατά τρόπον ώστε να είναι δυνατός ο εντοπισμός και η απομόνωση των φορέων του κορωνοϊού μέσω των δεδομένων που υπάρχουν στα κινητά τηλέφωνα των πολιτών. Με αυτό τον τρόπο, όπως αναφέρεται, θα εντοπίζονται και οι συναναστροφές των φορέων! Μπορεί κάποιος να υποψιαστεί πώς θα λειτουργήσει ο Ερντογάν, όταν και όποτε παραδεχθεί πως ο κορωνοϊός έχει «εισβάλει» και «επιτίθεται» στους Τούρκους πολίτες. Σαφώς και κάποιοι θα αξιοποιήσουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να εδραιώσουν πρακτικές επιβολής καταστολής και περιορισμού των δικαιωμάτων των πολιτών. Αυτό είναι ένα ζήτημα, που θα πρέπει να μην το υποβαθμίσουν οι πολίτες γιατί αφορά τη δημοκρατία. 

Είναι σαφές πως η επόμενη ημέρα από τον εκτόνωση του ιού θα είναι διαφορετική. Υπάρχει ανάγκη, από τώρα, για ενδοσκόπηση. Υπήρξε σχεδόν σε όλες τις χώρες προσπάθεια κατεδάφισης του δημόσιου τομέα της υγείας ( εδώ το βιώσαμε από τους πολέμιους του ΓεΣΥ). Γενικά, τα πάντα, προσεγγίζονταν με μία οικονομίστικη λογική. Η «υπεροχή» της αγοράς, από την προστασία του πολίτη. Ο κορωνοϊός έχει επιβεβαιώσει την ανάγκη του κοινωνικού κράτους, ως ο μόνος θεσμός στήριξης των πολιτών. Ο κορωνοϊός έκανε τα αποκαλυπτήρια του νεοφιλελευθερισμού, των διαφόρων εκδοχών της παγκοσμιοποίησης, καθώς στην ώρα της κρίσης, της μεγάλης πίεσης, του πανικού, άπαντες σχεδόν στρέφονται στο κράτος.

costas.venizelos@phileleftheros.com

  Κώστας Βενιζέλος