Για δεκαετίες η Ελλάδα απουσίαζε από την Ανατολική Μεσόγειο. Είχε αυτοεγκλωβισθεί στρατηγικά και επιχειρησιακά στο Αιγαίο, επειδή εκεί δεχόταν την τουρκική επεκτατική πίεση. Το Καστελλόριζο ήταν ένα γεωγραφικά ακραίο μικρό νησιώτικο σύμπλεγμα...
το οποίο στην Αθήνα το αντιλαμβάνονταν ως μία "απόφυση" του Αιγαίου στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να του αποδίδουν την κρίσιμη στρατηγική σημασία που έχει. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, στην Αθήνα είχε κυριαρχήσει το δόγμα "η Κύπρος είναι μακριά", πίσω από το οποίο κρυβόταν το μικροελλαδική θεώρηση ότι "η Κύπρος είναι βαρίδι για την Ελλάδα"! Κάπως έτσι, η Ελλάδα ουσιαστικά αποσύρθηκε από την Ανατολική Μεσόγειο, όπου έτσι κι αλλιώς η παρουσία της ήταν υποτυπώδης. Αυτό το δόγμα-υπεκφυγή έχει εμποτίσει γενιές Ελλαδιτών πολιτικών και διπλωματών, με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει για δεκαετίες η μονοδιάστατη αντίληψη για την εθνική ασφάλεια που συρρικνώνει το ελληνικό ενδιαφέρον αποκλειστικά στο Αιγαίο. Η στρατηγική αυτή αναδίπλωση βόλεψε την Άγκυρα. Της άφησε ελεύθερο το πεδίο στην Ανατολική Μεσόγειο. Μία προσπάθεια να αντιστραφεί η διάχυτη αυτή αντίληψη έγινε μετά το 1993 από την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου με το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου με σκοπό την αμυντική κάλυψη της ελεύθερης Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό εντασσόταν και η προμήθεια του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-300. Τότε, η Ελλάδα είχε αρχίσει να εδραιώνει μια αεροναυτική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ας σημειωθεί ότι την ίδια εκείνη περίοδο (1993-96) ο υπουργός Άμυνας Αρσένης είχε πραγματοποιήσει ανοίγματα και προς το Ισραήλ και προς την Αίγυπτο, στο πλαίσιο μίας πρωτοπόρας για εκείνη την εποχή στρατιωτικής διπλωματίας. Ήταν μία πιο γεωπολιτικά ισορροπημένη πολιτική συνέχεια των προνομιακών σχέσεων που είχε επιχειρήσει να διαμορφώσει με αραβικές χώρες ο Ανδρέας Παπανδρέου από τη δεκαετία του 1970, με βάση το δόγμα για τις τρεις διαστάσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής (ευρωπαϊκή, βαλκανική και μεσογειακή). Ο επανεγκλωβισμός στο Αιγαίο Οι καιροί, ωστόσο, δεν ευνοούσαν εκείνα τα διπλωματικά ανοίγματα να ριζώσουν και να αναπτυχθούν, δεδομένου ότι στη δεκαετία του 1990 το Ισραήλ διατηρούσε προνομιακές σχέσεις με την κεμαλική Τουρκία, ενώ και η Αίγυπτος τηρούσε ισορροπίες, αποφεύγοντας οτιδήποτε θα ενοχλούσε την Άγκυρα. Ο χρόνος, άλλωστε, δεν ήταν αρκετός για να αποδώσουν εκείνα τα ανοίγματα καρπούς. Η διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου από τον Σημίτη στην πράξη αφυδάτωσε και σταδιακά ακύρωσε όχι μόνο το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, αλλά και τα ανοίγματα του Αρσένη. Καθοριστικό ρόλο στο πολιτικο-ψυχολογικό επίπεδο έπαιξε και η κρίση στα Ίμια στις αρχές του 1996, η οποία επανεγκλώβισε την Ελλάδα στο Αιγαίο. Όταν, μάλιστα, λόγω και των ασφυκτικών πιέσεων της Δύσης (και του Ισραήλ) οι S-300, αντί να εγκατασταθούν στην Κύπρο, αποθηκεύτηκαν στην Κρήτη, ο Ενιαίος Αμυντικός Χώρος εκφυλίσθηκε επιχειρησιακά και παρέμεινε εν ισχύ μόνο στα χαρτιά. Η επιστροφή άρχισε να πραγματοποιείται πολύ αργότερα και μάλιστα με πρωτοβουλία των Ισραηλινών, λόγω κυρίως του ρήγματος που είχε προκληθεί στις σχέσεις τους με την Τουρκία του Ερντογάν. Έτσι προέκυψαν οι τριγωνικές συνεργασίες Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος και τελευταία η συνεργασία Ελλάδα-Κύπρος-Ιορδανία. Και τα τρία αυτά γεωπολιτικά τρίγωνα, που σταδιακά αποκτούν στρατηγικού χαρακτήρα εμβέλεια, διευκολύνθηκαν από την εχθρότητα του καθεστώτος Ερντογάν με το Ισραήλ και με το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο. Δεν θα είχαν, ωστόσο, ευδοκιμήσει εάν δεν είχε μεσολαβήσει το αμερικανοτουρκικό ρήγμα, το οποίο συνεχώς βαθαίνει, παρά την προσπάθεια του προέδρου Τραμπ να αποτρέψει τη μετατροπή του σε ρήξη. Στην πραγματικότητα, στην Ανατολική Μεσόγειο έχει διαμορφωθεί και τείνει να παγιωθεί ένα γεωστρατηγικό πλέγμα, το οποίο αποκλείει και απομονώνει την Τουρκία παρότι αυτό για ευνόητους λόγους δεν ομολογείται. Τι έλεγε ένας Τούρκος ναύαρχος το 2008 Το σημαντικό είναι ότι αυτό το γεωστρατηγικό πλέγμα έχει τις ευλογίες και των Αμερικανών και των Γάλλων. Το Παρίσι επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο. Ουσιαστικά επιστρέφει στην περιοχή. Πρώτον, ενεργειακά, μέσω της Total, η οποία έχει αποκτήσει δικαιώματα εξόρυξης και στην κυπριακή ΑΟΖ και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Δεύτερον, πολιτικά-στρατιωτικά μέσω της συμφωνίας με την Κυπριακή Δημοκρατία για στρατιωτικές διευκολύνσεις. Έστω και καθυστερημένα, έστω και με πρωτοβουλία άλλων, η Ελλάδα ξαναείδε τον εαυτό της ως χώρα-κλειδί της Ανατολικής Μεσογείου, γεγονός που αποτελεί βαρυσήμαντη στροφή. Η επιστροφή της στην περιοχή πραγματοποιείται σε μία περίοδο που η θαλάσσια αυτή περιοχή, εκτός από την παραδοσιακή στρατηγική σημασία ως κεντρική οδός για το διεθνές εμπόριο, έχει αρχίσει να αποκτά και μία πρόσθετη διάσταση, λόγω των αποχρωσών ενδείξεων ότι κρύβει μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να αναφέρω τη δήλωση του τότε Τούρκου αρχηγού ΓΕΝ ναύαρχου Μετίν Ατάτς στις 19 Οκτωβρίου 2008: «Εκτιμώ ότι η Ανατολική Μεσόγειος θα καταστεί εστία προστριβών και συγκρούσεων λόγω της πετρελαϊκής σπουδαιότητας που θα αποκτήσει προσεχώς. Εξαιτίας των πετρελαίων που διαθέτει, θα μετατραπεί σ’ έναν δεύτερο Αραβικό Κόλπο. Η Τουρκία πρέπει να επαγρυπνεί και να αντιδράσει». "Γαλάζια Πατρίδα" ίσον ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο Πράγματι, η Τουρκία άρχισε από τότε να σχεδιάζει και να αρχίζει να εφαρμόζει τη στρατηγική που αργότερα ονόμασε "Γαλάζια Πατρίδα". Βασική συνιστώσα αυτής της στρατηγικής, έτσι όπως σε ανύποπτο χρόνο την έχει εκθέσει ο Νταβούτογλου, είναι η μετατροπή της Τουρκίας σε μεγάλη αεροναυτική δύναμη, με κυρίαρχη παρουσία σ’ όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Απότοκος αυτής της στρατηγικής --εντάσσεται στην ευρύτερη νεοοθωμανική στρατηγική για τουρκική ηγεμονία στον μεταοθωμανικό χώρο σε Ασία, Αφρική και Βαλκάνια-- είναι η απόφαση της Άγκυρας να μονιμοποιήσει και να πυκνώσει την αεροναυτική παρουσία της σ' αυτή τη θαλάσσια περιοχή. Για ένα μεγάλο διάστημα είχαμε τις αλλεπάλληλες Navtex που δέσμευαν θαλάσσιες περιοχές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν συνήθως και ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ (με βάση την αρχή της μέσης γραμμής). Ακολούθησαν οι χάρτες, που ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Ακάρ είχε παρουσιάσει στους Λίβυους συνομιλητές του, με σκοπό να τους πείσει να οριοθετήσουν υφαλοκρηπίδα, παρότι δεν έχουν θαλάσσια σύνορα. Αρκετούς μήνες μετά είχαμε και την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία συνιστά ένα ακόμα βήμα προς την ίδια κατεύθυνση, προς τον εκτοπισμό της Ελλάδας από την Ανατολική Μεσόγειο.
Αναρτήσεις
ΤΕΤΑΡΤΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2000 ΔΙΕΘΝΗ
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυνεχίζεται στο διεθνές πολιτικό χώρο η ανησυχία για το ενδεχόμενο συμμετοχής στη νέα κυβέρνηση της Αυστρίας του ακροδεξιού κόμματος του Γεργκ Χάιντερ . Σε δηλώσεις που κάνει ο Σουηδός πρωθυπουργός Γκ. Πέρσον λέει: «το πρόγραμμα αυτού του κόμματος δεν ταιριάζει με τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν ο Χαίντερ μπει στην κυβέρνηση, θα είναι ανησυχητικό όχι μόνο για την Αυστρία, αλλά εξίσου και για το σύνολο της Ε.Ε». Σε δηλώσεις που κάνει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ε. Μπάρακ αναφερόμενος στο ίδιο θέμα λέει ότι σε περίπτωση συμμετοχής των ακροδεξιών στην αυστριακή κυβέρνηση της Αυστρίας «θα στείλει ένα πολύ ανησυχητικό μήνυμα. Ελπίζω ότι αυτό δεν θα συμβεί».
Το γαλλικό κοινοβούλιο ψηφίζει νομοσχέδιο που καθιερώνει την «ισοτιμία» εκπροσώπησης ανδρών και γυναικών στις εκλογικές λίστες.
Το γερμανικό περιοδικό «Στερν» αποκαλύπτει ότι ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Χ. Κολ τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούσε δωρεάν τα αεροπλάνα της εταιρείας «Τρανσάλπιν» του μεγαλοεπιχειρηματία και των ΜΜΕ λ. Κιρχ (το γεγονός το επιβεβαιώνει και ο εκπρόσωπος τύπου Χ.Κολ, Μ. Ρόικ).
Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γιουγκοσλαβίας ακυρώνει τους νόμους με τους οποίους η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου είχε δρομολογήσει πορεία αυτονόμησης από το γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία (ακυρώνεται και ο νόμος που προβλέπει την κυκλοφορία του γερμανικού μάρκου με το δηνάριο).
ΠΕΜΠΤΗ 27 ΙΑΝΟΥΡΙΟΥ 2000
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ πρόεδρος της ΝΔ Κ. Καραμανλής επισκέπτεται τις εγκαταστάσεις του Μετρό Αθηνών. Σε δηλώσεις που κάνει, μετά το τέλος της ξενάγησης λέει: «Χαιρόμαστε, για το Μετρό αποτελεί μια από τις επιλογές μας, η οποία βρίσκεται στα στάδιο της υλοποίησης, αλλά λυπούμαστε γιατί το έργο είναι ημιτελές, καθυστερημένο και αποσπασματικό».
Σε δηλώσεις που κάνει ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ Μ. Έβερτ αναφερόμενος στο θέμα του χρόνου διεξαγωγής των εκλογών λέει: «Πρέπει αν εξασφαλίσει πρώτα η κυβέρνηση ότι η πορεία (προς την ΟΝΕ) είναι βέβαιη, ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ είναι βέβαια και μετά να προκηρυχτούν εκλογές» (ο Μ. Έβερτ είχε συνάντηση με τον ΠτΔ Κ. Στεφανόπουλο).
Σε δηλώσεις που κάνει ο ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης αναφερόμενος στην εκλογολογία, η ακατάσχετη φλυαρία είναι ίδιον αργόσχολων ανθρώπων».
Ο πρόεδρος της βουλής Α. Κακλαμάνης αναφερόμενος στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που μιλούν για πρόωρες εκλογές λέει: «Αυτό που έχει σημασία είναι τι χρησιμεύει το τόπο. Και αυτός που έχει την ευθύνη να πάρει μια τέτοια απόφαση είναι ο πρωθυπουργός. Είναι και οι κανόνες».