Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Της Μαίρης Καρά

Ο Φίλιππος από νωρίς διέβλεψε ότι ο γιος του Αλέξανδρος διέθετε τα κατάλληλα εφόδια, για να εξελιχθεί σε έναν ικανότατο βασιλιά, που θα κατάφερνε να ενώσει τους Έλληνες. Ανέθεσε  λοιπόν την εκπαίδευσή του σε έναν άνθρωπο πολύ αυστηρό και πειθαρχημένο τον Λεωνίδα, συγγενή της Ολυμπιάδας, με την ευθύνη και των φημισμένων δασκάλων του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Ο Λεωνίδας εκπαίδευσε τον Αλέξανδρο στην εγκράτεια και του έμαθε, ότι για να ευχαριστηθεί το πρόγευμα, έπρεπε να έχει  πραγματοποιήσει νυκτερινή πορεία. Ενώ για να ευχαριστηθεί το δείπνο, θα έπρεπε να έχει πάρει ελαφρύ πρόγευμα....

Κι όπως έλεγε ο ίδιος ο Αλέξανδρος, επειδή η μητέρα του συνήθιζε να τον κακομαθαίνει με πολυτελή αντικείμενα και φαγητά, εκείνος που είχε την ευθύνη για τον έλεγχό τους ήταν ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ.    

Όταν κάποτε ο Αλέξανδρος κατά τη διάρκεια μιας θυσίας, είχε ρίξει στην φωτιά θυμίαμα χρησιμοποιώντας και τα δύο του χέρια, ο Λεωνίδας τον επέπληξε λέγοντάς του: «Όταν Αλέξανδρε θα έχεις κατακτήσει χώρα πλούσια σε σμύρνα και λιβάνι, θα μπορείς να ρίχνεις στην θυσία όση ποσότητα από αυτά θα επιθυμείς. Τώρα, όμως, πρέπει να κάνεις οικονομία σε αυτά που έχεις». Κι ο νεαρός Αλέξανδρος ποτέ δεν το ξέχασε.

Μα και ποτέ δεν ξέχασε κι όλα τα τα διδάγματα, που είχε αποκομίσει από όλους τους δασκάλους του. Γι' αυτό όταν κάποτε έστειλε δώρα στους οικείους του, στον Λεωνίδα έστειλε πεντακόσια τάλαντα λιβάνι (περίπου δεκατρείς τόνους) και εκατό τάλαντα σμύρνα (περίπου δυόμισι τόνους), με ένα σημείωμα όπου έγραφε: «Σου στέλνω αυτά τα δώρα, για να μην κάνεις οικονομία σε ό,τι αφορά τις θυσίες προς τους ΘΕΟΥΣ».

Ένας άλλος παιδαγωγός του Αλεξάνδρου, ήταν ο Λυσίμαχος ο Ακαρνάνας, ο οποίος αργότερα έγινε Στρατηγός του, κατά την διάρκεια της εκστρατείας του. Αυτός δεν είχε να προσφέρει κάτι ιδιαίτερο στον Αλέξανδρο, αλλά επειδή αυτοαποκαλείτο ΦΟΙΝΙΞ και ονόμαζε τον ΑλέξανδροΑΧΙΛΛΕΑ, όπως τον Φίλιππο Πηλέα, είχε κερδίσει την εκτίμηση του νεαρού Αλεξάνδρου, ο οποίος είχε πάντα την Ιλιάδα κάτω απ' το μαξιλάρι του, δίπλα στο μαχαίρι του, ταυτίζοντας τον εαυτό του με τον Αχιλλέα, τον ένδοξο πρόγονό του και ήρωα του ΟΜΗΡΙΚΟΥ ΕΠΟΥΣ.  

    Ο Αλέξανδρος είχε το προνόμιο να έχει μεγάλους δασκάλους και καθοδηγητές του πνεύματός του, πνεύμα το οποίο από πολύ νεαρή ηλικία άρχισε να διαφαίνεται. Ο Φίλιππος επειδή ήθελε να δώσει πολύ μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση του γιου του, κάλεσε τον κορυφαίο φιλόσοφο της εποχής, τον Αριστοτέλη από τα Στάγειρα, πόλη που είχε καταστρέψει και την οποία έκτισε ξανά προς τιμήν του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ.

   Μα κανένας όμως απ' τους παιδαγωγούς δεν επετέλεσε τόσο μεγάλο έργο στην εκπαίδευση του Αλεξάνδρου, όσο ο Μέγας ΠανεπιστήμωνΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Ο ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗΣ. Ο Αριστοτέλης ανέλαβε τον Αλέξανδρο σε ηλικία 13 ετών και τα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται από νωρίς στον χαρακτήρα του νεαρού. Ο Μαθητής του Πλάτωνα ανέλαβε την Φιλοσοφική διαμόρφωση του Αλέξανδρου και της ομάδας του, στο Ιερό των Νυμφών στην Μίεζα, κοντά στα ΣΤΑΓΕΙΡΑ.   

    Στην τοποθεσία Μιεζα την εποχή του Πλουτάρχου - που συνέγραψε την κορυφαία βιογραφία του Αλεξάνδρου - υπήρχαν   ακόμα τα πέτρινα καθίσματα και οι σκιεροί χώροι, όπου ο Αριστοτέλης επιτελούσε την μύηση του Αλεξάνδρου στα Ορφικά ζητήματα, την ρητορική, την ιατρική, την ηθική και τις απόκρυφες διδασκαλίες -τις γνωστές "ακροαματικές"- τις οποίες μόνο λίγοι εκλεκτοί άνδρες είχαν το προνόμιο να ΔΙΔΑΧΘΟΥΝ.

    Και όταν σε μια εκστρατεία του ο Αλέξανδρος έμαθε πως ο Αριστοτέλης τους είχε εκδώσει με το όνομα «Μετά τα Φυσικά», του έγραψε: «Ο Αλέξανδρος χαιρετά τον Αριστοτέλη ελπίζοντας να είναι καλά. Δεν έπραξες ορθά με το να εκδώσεις τους ακροαματικούς λόγους, αφού έτσι δεν θα διαφέρουμε εμείς από τους άλλους, αν οι λόγοι με τους οποίους μορφωθήκαμε γίνουν κοινοί σε όλους. Γιατί εγώ προτιμώ να διαφέρω από τους άλλους ως προς την μόρφωση, παρά ως προς την ΔΥΝΑΜΗ».

Για τρία χρόνια ο Αριστοτέλης του δίδασκε ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ, ΗΘΙΚΗ. Όταν τελείωσαν τα μαθήματα ο δάσκαλος χάρισε στον μαθητή έναν χειρόγραφο πάπυρο με την ΙΛΙΑΔΑ, τον οποίον ο Αλέξανδρος δεν αποχωρίστηκε όσο ζούσε. Ο Πλούταρχος και ο Αρριανός έγραψαν: “Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος δεν διδάχθηκε μόνο την Πολιτική επιστήμη, αλλά και τις απόρρητες και βαθύτερες διδασκαλίες, που δεν διέδιδαν σε πολλούς, τις αποκαλούμνες ακροαματικές και ΕΠΟΠΤΙΚΕΣ"

Ο Αριστοτέλης εμφύτευσε στον Αλέξανδρο τις ιατρικές γνώσεις, μιας και συνήθιζε να γράφει συνταγές για τον εαυτό του και τους φίλους του όταν χρειαζόταν. Ο Αλέξανδρος εκτιμούσε ιδιαιτέρως τις Καλές Τέχνες και είχε θεσπίσει πολλά βραβεία για τραγωδούς, μουσικούς και ποιητές. Ο ίδιος όμως δεν είχε πάρει μέρος σε αυτά, γιατί γνώριζε που έπρεπει να είναι θεατής και που να συμμετέχει. Εξασκούνταν όμως στα όπλα και την χρήση τους, στην οποία είχε ταλέντο δοσμένο απ' τους προγόνους του, τους Αιακίδες και τον ΗΡΑΚΛΗ.  

   Ο Φίλιππος χαμογελούσε ευτυχισμένος όταν οι Μακεδόνες έλεγαν ότι "ο δεκαπεντάχρονος Αλέξανδρος ήταν βασιλιάς τους κι ο Φίλιππος αρχιστράτηγός τους". Όταν στην μάχη με τους Τριβαλλούς ο Φίλιππος τραυματίστηκε κι έμεινε ελαφρά κουτσός, ο Αλέξανδρος του είπε: «Πατέρα μην είσαι λυπημένος, γιατί για το υπόλοιπο της ζωής σου, σε κάθε βήμα θα θυμάσαι την γενναιότητα σου και την ανδρεία σου στην ΜΑΧΗ».

    Αν ο Αλέξανδρος ξεχνούσε την δική του ανδρεία και γενναιότητα στην μάχη, του τις θύμιζαν τα δικά του τραύματα. Το κεφάλι του τραυματίστηκε από πέτρα κι από ρόπαλο στους Ιλλυριούς, άνοιξε από σπαθί βαρβάρων στον Γρανικό και τραυματίστηκε από ρόπαλο στην μάχη των Μαλλών κι ένα βέλος καρφώθηκε στο στέρνο του τρυπώντας του το κόκαλο και οι σωματοφύλακές του μόλις που κατάφεραν να τον ΣΩΣΟΥΝ.

Στην Ισσό ο μηρός του άνοιξε από ξίφος, στην Γάζα ο αστράγαλός του τρυπήθηκε από βέλος και του έπεσε τεράστιος βράχος στον ώμο, στον οποίο τραυματίστηκε και στους Ασπασίους από βέλος, ενώ στη Μαρακάνδη το κόκαλο της κνήμης του τρυπήθηκε κι αυτό από βέλος, όπως στους Γανδρίδες βέλος του τρύπησε το πόδι. Παρ’ όλα αυτά όμως, το πληγωμένο του σώμα ήταν για αυτόν η απόδειξη της ανδρείας του, ενώ προσπαθούσε να είναι όσο πιο δίκαιος ηγέτης μπορούσε, έτσι ώστε να επαληθεύσει τον στίχο του ΟΜΗΡΟΥ:

«Είναι και βασιλιάς δίκαιος και ισχυρός πολεμιστής» (Ιλιάς, Γ΄179), στίχος που αναφέρεται στον Αγαμέμνονα, ηγέτη των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο. Αυτός ο στίχος είχε αγγίξει τόσο πολύ τον Αλέξανδρο, ώστε έλεγε, ότι ο Όμηρος είχε υμνήσει με αυτόν την ανδρεία τουΑΓΑΜΕΜΝΟΝΟΣ και είχε προφητεύσει τη δική του δηλαδή του ίδιου του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.