«Χορτάσαμε»... αισιοδοξία! Του Νίκου Χατζηνικολάου

Τις τελευταίες ημέρες έχει φουντώσει στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο της πολιτικής μας ζωής η συζήτηση για το αν και κατά πόσον η αισιοδοξία που καλλιεργεί η κυβέρνηση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι αληθινή ή επίπλαστη. Και αυτό γιατί τα σημάδια που τα στελέχη της επικαλούνται ότι έχουν εμφανισθεί στον ορίζοντα δεν είναι «ορατά» από τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών, που εξακολουθούν να αναμετρώνται καθημερινά είτε με την ανεργία, είτε με τη φτώχεια, καθώς ακόμη και όσοι εξακολουθούν σήμερα να εργάζονται έχουν υποστεί δραματική μείωση της αγοραστικής τους δύναμης. Οι τεράστιες μισθολογικές απώλειες...

των εργαζομένων, από τη μια πλευρά και οι τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης στα ράφια των σούπερ μάρκετ, που παραμένουν εξαιρετικά υψηλές, από την άλλη, δεν αφήνουν στην ελληνική κοινωνία ιδιαίτερα περιθώρια για θεωρητικές αναλύσεις και προσεγγίσεις. Και η αγωνία των νοικοκυριών για την καθημερινή επιβίωση άλλοτε «θολώνει» και άλλοτε «ακυρώνει» πλήρως τα όποια θετικά μηνύματα εκπέμπονται εντός ή εκτός συνόρων για την πορεία της χώρας μας.

ΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ αυτά δεν «αγγίζουν» μέχρι σήμερα την καθημερινότητα του Ελληνα. Και παραμένει άγνωστο αν και πότε θα την επηρεάσουν. Είναι, όμως, υπαρκτά. Ας σημειώσουμε ενδεικτικά μερικά από αυτά:

• Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας από τον οίκο Fitch κατά 3 βαθμίδες, από CCC σε Β- , αναγνωρίζοντας την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή.

• Η μεγάλη αύξηση των τουριστικών κρατήσεων για την καλοκαιρινή περίοδο και οι εκτιμήσεις των αρμοδίων φορέων και παραγόντων για ρεκόρ αφίξεων φέτος. Προβλέπουν 17 εκατομμύρια τουρίστες.

• Η πολιτική απόφαση του Eurogroup για έγκριση διπλής δόσης συνολικού ύψους 7,5 δισ. ευρώ για τη χώρα μας, μετά τη θετική αξιολόγηση της τρόικας για την εφαρμογή του μνημονιακού προγράμματος, που κινείται εντός στόχων.

• Το γεγονός ότι κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού κινήθηκαν σε επίπεδα καλύτερα των στόχων. Αν και προβληματίζει η υστέρηση στα έσοδα, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 παραμένει εφικτή.

• Η εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, από πολυεθνικές επιχειρήσεις όπως η Hewlett Packard, η Νokia, η Unilever και αρκετές άλλες. Και βέβαια η αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος πολλών hedge funds του εξωτερικού για τα ελληνικά ομόλογα και για τις μετοχές, ιδίως των τραπεζών, ενόψει ανακεφαλαιοποίησης.

• Η μεγάλη αποκλιμάκωση των spreads. Την εβδομάδα που πέρασε τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων υποχώρησαν στις 684 μονάδες βάσης. Αν η χώρα έβγαινε σήμερα στις αγορές, θα δανειζόταν με επιτόκιο 8,2%. Πριν από ένα χρόνο το επιτόκιο θα πλησίαζε το 30%!

• Το σταδιακό άνοιγμα των ξένων αγορών για μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που δανείστηκαν τον τελευταίο καιρό με επιτυχημένες ομολογιακές εκδόσεις, όπως ο ΟΤΕ, ο ΤΙΤΑΝ, τα ΕΛΠΕ κ.λπ.

• Το ενδιαφέρον, τέλος, που εκφράζεται τον τελευταίο καιρό από ισχυρές εταιρείες στην Κίνα, στη Ρωσία, στο Αζερμπαϊτζάν και που σε ορισμένες περιπτώσεις «επισημοποιήθηκε» στα ταξίδια του πρωθυπουργού.

ΠΑΡΑ ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ αυτά σημάδια, η ανάκαμψη της οικονομίας μας παραμένει αμφίβολη. Η επιστροφή της χώρας στις αγορές το πρώτο εξάμηνο του 2014, που προσδοκά η κυβέρνηση, φαντάζει ακόμη εξαιρετικά δύσκολη. Το δημόσιο χρέος μας δεν είναι «βιώσιμο». Και είναι σχεδόν βέβαιο ότι αν δεν υπάρξει ένα νέο, γενναίο κούρεμά του, σύντομα θα υπερβεί, παρά το τριετές «ξεζούμισμα» των Ελλήνων, το... εφιαλτικό 180% του ΑΕΠ. Και αυτά δεν τα λέμε εμείς. Τα δηλώνει σήμερα στην «R» ο επικεφαλής των αναλυτών της Fitch, που μόλις προχθές μας αναβάθμισε. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι η αισιοδοξία που εκφράζεται τον τελευταίο καιρό από τους κυβερνητικούς αξιωματούχους είναι υπερβολική. Πρέπει να χαμηλώσουν τους τόνους. Και κυρίως πρέπει επιτέλους να προχωρήσουν σε σκληρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές, για τη λήψη μέτρων που θα φέρουν ανακούφιση και αισιοδοξία στην κοινωνία. Απαιτούνται άμεσες δράσεις για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά, για τον εξορθολογισμό της εξοντωτικής σήμερα για τα μικρά και μεσαία εισοδήματα φορολογικής πολιτικής, με τη μείωση των υπερβολικά υψηλών συντελεστών, ιδίως στους έμμεσους φόρους. Και βέβαια απαιτείται εθνικό σχέδιο για την αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των μεγάλων επιχειρήσεων, ιδίως των πολυεθνικών, που εξάγουν ανενόχλητες τα υπερκέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους. Τέλος, απαιτείται γιγάντια προσπάθεια για να μειωθεί η τεράστια σήμερα ανεργία και σκληρή μάχη για να πέσουν οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Εξω πάμε καλύτερα... Μέσα, όμως, όλα τα μέτωπα είναι ακόμη ανοικτά! Η κυβέρνηση πρέπει επειγόντως να συνειδητοποιήσει ότι εκτός από τους αριθμούς υπάρχουν και οι άνθρωποι...