Η Γοργώ ήταν η θρυλική βασίλισσα της Σπάρτης και σύζυγος του Λεωνίδα. Από μικρή ηλικία παρακολουθούσε τα δημόσια θέματα και είναι μια σπάνια περίπτωση Ελληνίδας που εμφανίζεται να διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας....
Ο Πλούταρχος, στο έργο του " Ηθικά 6, 240. Ε5", αποδίδει στη Γοργώ κάποια αποφθέγματα που αποκαλύπτουν τη δυναμική προσωπικότητά της. Ένα από αυτά αναφέρεται στο γεγονός όταν κάποια γυναίκα της Αθήνας την ρώτησε:
- Γιατί μόνο εσείς, οι Σπαρτιάτισσες, έχετε εξουσία επάνω στους άνδρες σας;
Η περήφανη Γοργώ απάντησε:
- Επειδή είμαστε οι μόνες που γεννάμε άντρες.
Στην συγκεκριμένη φράση της η Γοργώ δείχνει τον σημαντικό ρόλο που έπαιζαν οι Σπαρτιάτισσες ως μητέρες και ως σύζυγοι. Το απόφθεγμα αυτό είναι ακόμα πιο αποκαλυπτικό, αφού καταδεικνύει ότι στην Αρχαία Ελλάδα, οι γυναίκες θεωρούνταν εκ φύσεως κατώτερες από τους άντρες άρα και υποταγμένες τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο βίο, σε αντίθεση με την Σπάρτη όπου όπως αναφέρει και ο Αριστοτέλης στα "Πολιτικά", οι άντρες έδειχναν απόλυτο σεβασμό προς τις γυναίκες.
Στη Γοργώ αποδίδεται η γνωστή φράση "Ή ταν ή επί τας" στον Λεωνίδα, πριν εκείνος φύγει για τη μάχη των Θερμοπυλών, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο το εθνικό χρέος τους άνδρα της και δείχνοντας το θάρρος με το οποίο αντιμετώπιζαν οι αρχαίες Ελληνίδες, ως σύζυγοι ή ως μητέρες, την προοπτική να χάσουν τους άνδρες συγγενείς τους για χάρη της πατρίδας απαιτώντας είτε να επιστρέψουν με την ασπίδα τους έχοντας πολεμήσει με γενναιότητα, είτε να τους φέρουν νεκρούς πάνω σε αυτή. Επίσης η Γοργώ θεωρώντας αναπόφευκτο τον θάνατο του Λεωνίδα στη μάχη, τον ρώτησε τι έπρεπε να κάνει στη συνέχεια και εκείνος της απάντησε: "Να παντρευτείς έναν καλό άνδρα και να γεννήσεις καλά παιδιά".
Οταν ο Σπαρτιάτης στρατηγός-νικητής των Πλαταιών -ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, καταδικάστηκε σε θάνατο από τους ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ σαν προδότης, κατέφυγε σαν ικέτης στο Ναό της χαλκιοίκου Αθηνάς ,λίγο έξω από τις Αμύκλες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤότε απεφάσισαν να κτίσουν τα παράθυρα και την είσοδο του Ναού και να αφαιρέσουν την στέγη,ώστε να πεθάνει από το κρύο και την ασιτία.
Την πρώτη πέτρα για το κτίσιμο,την έβαλε η μάνα του...
Αυτή ΗΤΑΝ η ΣΠΑΡΤΗ .Αυτές ΗΣΑΝ οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΣΕΣ. Αυτοί ΗΣΑΝ οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ. Για τον λόγο αυτό και γι' άλλους πολλούς ακόμη ,Η ΣΠΑΡΤΗ και το πολίτευμά της όπως και ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ με τους νόμους του ΘΑΦΤΗΚΑΝ επιμελέστατα μέσα στους αιώνες...