ΞΑΦΝΙΚΙΤΙΔΕΣ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΜΕ; ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ .

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ.... (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ
1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2
2 ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 3
3 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΣΧΟΝΤΑ 3
4 ΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΕΚΑΒ 166 ή 112 4
5 ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ 5
6 ΧΡΗΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ 12
7 ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΒΡΕΦΗ 15
8 ΧΡΗΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΒΡΕΦΗ 17
9 ΠΝΙΓΜΟΝΗ ΑΠΟ ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ 17
10 ΠΝΙΓΜΟΝΗ ΑΠΟ ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΒΡΕΦΗ 20
11 ΠΝΙΓΜΟΣ 22
12 ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ 23
13 ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ 24
14 ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ 25
15 ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ 26
16 ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ 27
17 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΥ 30
18 ΕΛΕΓΧΟΣ ΡΙΝΟΡΡΑΓΙΑΣ 30
19 ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ 31
20 ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ ΣΟΚ (SHOCK) 32
21 ΕΓΚΑΥΜΑ 33
22 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ ΜΕ ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO) 35
23 ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ,ΚΕΡΑΥΝΟΠΛΗΞΙΑ 36
24 ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ 37
25 ΘΕΡΜΟΠΛΗΞΙΑ 38
26 ΕΠΙΛΗΨΙΑ-ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 39
27 ΠΥΡΕΤΙΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ 39
28 ΘΩΡΑΚΙΚΟ ΑΛΓΟΣ (ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ) 40
29 ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ 42
30 ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 42
31 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗ 43
32 ΔΗΓΜΑ (ΔΑΓΚΩΜΑ-ΤΣΙΜΠΗΜΑ) 44
33 ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΟ ΜΑΤΙ 49
34 ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΗ ΜΥΤΗ 49
35 ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΟ ΑΥΤΙ 50
36 ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ 50
37 ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ 51
38 ΚΟΥΤΙ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 52. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
 Πρώτες Βοήθειες.
Είναι η ακολουθία ενεργειών που πρέπει να πραγματοποιούνται βήμα
προς βήμα με σκοπό καταρχήν την αποφυγή του θανάτου, κατά
δεύτερον να εμποδίσουν περισσότερο την επιδείνωση της κατάστασης
του θύματος και να του προσφέρουν ανακούφιση. Δεν αποσκοπούν στην
τελική θεραπεία η οποία θα γίνει πάντα στο κατάλληλο νοσοκομείο. Η
σειρά των ενεργειών είναι σημαντική διότι εάν ένας χειρισμός δεν
επιτελεστεί σωστά, η αποτελεσματικότητα του επόμενου μπορεί να
περιοριστεί.
Γίνονται από ένα ή περισσότερα άτομα (διασώστες) σε άτομο (θύμα)
στο οποίο υπάρχει κίνδυνος απώλειας της ζωής του, μη αναστρέψιμη
βλάβη κάποιου οργάνου ή μέλους του σώματός του.
Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 348/1996, Άρθρο 10, Παρ. 3,
«το προσωπικό της Ιατρικής και Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του Ε.Κ.Α.Β.
συμμετέχει στα προγράμματα εκπαίδευσης του γενικού πληθυσμού,
αλλά και ειδικών ομάδων (αστυνομικοί, πυροσβέστες, υποψήφιοι οδηγοί
αυτοκινήτων, κ.λ.π.)».
Με το Νόμο 2345/12-10-95 (ΦΕΚ 213τΑ’) στο ΕΚΑΒ λειτουργούν
εκπαιδευτικά προγράμματα στην Επείγουσα Προνοσοκομειακή Ιατρική
για την εκπαίδευση ιατρών, νοσηλευτών, διασωστών (πληρωμάτων
ασθενοφόρων), στελεχών δημοσίων υπηρεσιών που απασχολούνται με
τη διάσωση και την παροχή βοήθειας στους πολίτες και άλλων ειδικών
ομάδων πληθυσμού. Το περιεχόμενο και η διάρκεια κάθε εκπαιδευτικού
προγράμματος ορίζονται με απόφαση του Δ.Σ. του ΕΚΑΒ ύστερα από
εισήγηση του Επιστημονικού Συμβουλίου του.
Η Ελληνική Πολιτεία με νόμους προστατεύει και ενθαρρύνει τους
πολίτες να προσφέρουν τη βοήθειά τους σε όσους την έχουν ανάγκη.
 Γενικά χαρακτηριστικά του ατόμου που παρέχει Πρώτες Βοήθειες.
 Να διατηρεί τον αυτοέλεγχό του.
 Να εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια στον πάσχοντα.
 Να ενεργεί υπό συνθήκες ασφάλειας για τον εαυτό του αλλά
και για τον πάσχοντα.
 Να χρησιμοποιεί τη λογική του και να σκέφτεται με ηρεμία.
 Να καλεί εξειδικευμένη βοήθεια ΕΚΑΒ- 166 ή 112.
 Να μην κάνει πράξεις που θα προκαλέσουν κίνδυνο απώλειας της
ζωής ή μη αναστρέψιμης βλάβης στον πάσχοντα.
 Προσέγγιση πάσχοντα.
 Ασφάλεια πάσχοντα και διασώστη.
 Εκτίμηση της επείγουσας κατάστασης.
 Άμεση ειδοποίηση του ΕΚΑΒ-166 ή 112.
 Μεταφορά στο νοσοκομείο.

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 3
2. ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΚΗΝΗΣ
Θα πρέπει να αποφεύγουμε τις συνθήκες που προκάλεσαν το ατύχημα
στο θύμα. Δεν επεμβαίνουμε στη θάλασσα εάν δεν έχουμε την ικανότητα
να ανταποκριθούμε στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Δεν επεμβαίνουμε
σε φλεγόμενο κτίριο. Δεν επεμβαίνουμε σε ένα τροχαίο ατύχημα
με θύματα ενώ οχήματα κινούνται γύρω από αυτό. Πρέπει λοιπόν
να διασφαλίζουμε τις κατάλληλες συνθήκες από τις αρμόδιες υπηρεσίες
ώστε να γίνει η επέμβαση για παροχή επείγουσας προνοσοκομειακής
φροντίδας (ΕΛ.ΑΣ. , Π.Σ. κλπ.).
 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΤΗ
Αποφεύγουμε την επαφή με τα σωματικά υγρά του θύματος που μας
είναι άγνωστο ή χρησιμοποιούμε εξοπλισμό προστασίας π.χ. γάντια.
 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΘΥΜΑΤΟΣ
Απομάκρυνση του θύματος από το περιβάλλον το οποίο του προκάλεσε
τις βλάβες. Η παραμονή του ίσως τις επιτείνει και προσοχή με τους
χειρισμούς μας να μην επιτείνουμε τις βλάβες.
 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΑΡΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΩΝ
Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι θα πρέπει να διαμορφωθούν και
οι κατάλληλες συνθήκες ασφαλείας και για κάποιους που θα έρθουν
επικουρικά να μας βοηθήσουν.
3. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΣΧΟΝΤΑ
 Η εκτίμηση του πάσχοντα γίνεται σύμφωνα με μια σειρά ενεργειών, οι
οποίες είναι ίδιες σε όλο τον κόσμο και ίδιες είτε το θύμα βρίσκεται σε
υγειονομικό σχηματισμό είτε εκτός αυτού.
o Airway
o Breathing
o Circulation
o Disability
o Exposure–Environment
o Έλεγχος του αεραγωγού.
o Έλεγχος για την ύπαρξη αναπνοής.
o Έλεγχος της κυκλοφορίας.
o Νευρολογικός Έλεγχος
o Έκθεση και προστασία από το περιβάλλον

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 4
4. ΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΕΚΑΒ 166 ή 112
 Η παροχή Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας για επείγοντα
περιστατικά γίνεται καλώντας στο 166 που είναι το Εθνικό Κέντρο
Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ ).
ή το 112 που είναι ο Πανευρωπαϊκός Αριθμός Επείγουσας Ανάγκης.
Η ΚΛΗΣΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΚΑΒ-166 ή 112 ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ:
o Το τηλέφωνο από το οποίο καλούμε.
o Τι περιστατικό έχει συμβεί;
o Που έγινε το περιστατικό;
o Πόσα είναι τα θύματα;
o Πότε έγινε;
o Ποιος καλεί;
o Άλλες σημαντικές πληροφορίες.
o Κλείνουμε τελευταίοι το τηλέφωνο.

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 5
5. ΒΑΣΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
 Επιβεβαίωση της ασφάλειας σκηνής, του διασώστη και του θύματος.
 Έλεγχος ανταπόκρισης του θύματος:
1. Γονατίζουμε δίπλα του.
2. Τον πιάνουμε από τους ώμους και τον κουνάμε ελαφρώς.
3. Του φωνάζουμε «είσαι καλά, είσαι καλά;»

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 6
4. Εάν υπάρχει ανταπόκριση είτε λεκτική, είτε με κίνηση μένουμε
δίπλα του και βάζουμε το θύμα σε θέση ασφαλείας, καλούμε
βοήθεια και επανεξετάζουμε την κατάστασή του.
 Θέση Ασφαλείας
1. Γονατίζουμε δίπλα στο θύμα, αφαιρούμε τυχόν αντικείμενα
(γυαλιά, κλειδιά, κινητό) και τοποθετούμε το θύμα σε ύπτια θέση
(ανάσκελα). Βεβαιωνόμαστε ότι τα πόδια του είναι σε ευθεία
γραμμή. Φέρουμε τα χέρια του σε επαφή με τον κορμό.
2. Στη συνέχεια τοποθετούμε το άνω άκρο του θύματος που
βρίσκεται προς την πλευρά μας σε ορθή γωνία, ως προς τον
κορμό του και ως προς τον αγκώνα του.
3. Φέρουμε και το άλλο άνω άκρο πάνω στο στήθος με κατεύθυνση
προς τον ώμο και την παλάμη προς τα κάτω.

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 7
4. Λυγίζουμε το πόδι που βρίσκεται απέναντί του ώστε να πατήσει
ολόκληρο το πέλμα του.
5. Στη συνέχεια πιάνουμε το λυγισμένο γόνατο.
6. Πλέκουμε τα δάκτυλα του χεριού μας με τα δάκτυλα του χεριού
του θύματος που βρίσκεται από την ίδια μεριά που είναι το
λυγισμένο γόνατο .
7. Τον γυρίζουμε προς τη μεριά μας με μοχλό το λυγισμένο γόνατο.
8. Φέρουμε το κεφάλι σε ελαφρά έκταση, ώστε να διατηρείται
η βατότητα του αεραγωγού.
9. Παίρνουμε τηλέφωνο στο 166 ή στο 112 και αναφέρουμε
ότι έχουμε ένα θύμα που αναπνέει αλλά δεν ανταποκρίνεται
καλά.
10. Σε τακτά χρονικά διαστήματα ο διασώστης ελέγχει το θύμα
αν διατηρεί φυσιολογική αναπνοή.
 Εάν δεν υπάρχει ανταπόκριση ξεκινάμε το πρωτόκολλο της βασικής
υποστήριξης της ζωής. Την Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) :
1. Ελέγχουμε εάν ο αεραγωγός είναι ανοικτός.
Στο θύμα με απώλεια συνείδησης η γλώσσα που είναι ένας βαρύς
μυς και προσφύεται στην κάτω γνάθο, πέφτει προς τα πίσω
λόγω της βαρύτητας και αποφράσσει τον αεραγωγό στο οπίσθιο
φαρυγγικό τοίχωμα.

 ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΜΑΔΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ 2017 (Α’ ΕΚΔΟΣΗ) 8
2. Κάνουμε ανάσπαση της κάτω γνάθου με τον δείκτη και το μέσο
δάκτυλο της παλάμης μας στο οστέινο τμήμα της και μια μικρή
έκταση της κεφαλής βάζοντας το άλλο μας χέρι στο μέτωπο του
πάσχοντα.
3. Μετά σκύβουμε πάνω από τον πάσχοντα και για 10
δευτερόλεπτα:
 ΒΛΕΠΩ εάν ανεβοκατεβαίνει ο θώρακας,
 ΑΚΟΥΩ εάν βγαίνει ο αέρας από τη μύτη και το στόμα,
 ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ στο μάγουλο μου την κίνηση και
την υγρασία αυτού του αέρα.   ΠΗΓΗ: https://www.ekab.gr/files/entypa/EKAB-protes-voithies.pdf