Ο Καρυωτάκης πρηνής ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ Tου Γιώργου Σκαμπαρδώνη

Αυτή η εποχή θα ήταν ιδανική για τον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη που έγραψε πως όταν βλέπεις να σε πλησιάζει άνθρωπος, πέσε πρηνής. Είναι μια σεζόν για φιλομόναχους, φυγόξενους κι ασυγχρώτιστους. Ιδανική κατάσταση για τους μισάνθρωπους α λα Μολιέρο κι όχι μόνο. Και μπορείς μεν να ψέξεις έναν ρατσιστή που απεχθάνεται κάποια κατηγορία ανθρώπων, αλλά ένας μισάνθρωπος διαφεύγει της κριτικής αφού δεν θέλει να βλέπει κανέναν και τώρα είναι λογικό να νιώθει πλήρης κι ευτυχής ως χοίρος που βρέθηκε σε τριφυλλότοπο...

Και όχι μόνο αν είναι misanthrope, αν θεωρήσουμε πως ο Καρυωτάκης που μας συμβουλεύει να πέφτουμε μπρούμυτα μόλις δούμε να πλησιάζει άνθρωπος ξεκινάει από διαφορετική όραση που δεν μπορείς να την πεις μισανθρωπία, και ούτε θα μπορούσε ο ίδιος να φανταστεί πως κάποτε θα ακολουθούσαμε τη συμβουλή του λόγω κάποιου ιού, στρίβοντας επιδέξια με την εμφάνιση κάποιου που μας σιμώνει.  

Και βέβαια δεν είναι μόνο ο ποιητής που ανέδειξε τις κάργες στο σύμβολο που ξέρουμε, αλλά υπάρχουν κι άλλοι που υποστήριξαν πολύ πιο σκληρές απόψεις - δεν θυμάμαι ποιος είναι ο Γάλλος που έγραψε: «Ο άνθρωπος από τη φύση του μισεί τους άλλους ανθρώπους». Οπως τα σκυλιά που μόλις δούνε άλλο σκυλί, αντί να χαρούν, αρχίζουν και του γαβγίζουν επιθετικά.  

«Η κόλαση είναι οι άλλοι» έγραψε κι ο Σαρτρ και παραδόξως το βλέπουμε, αίφνης, να επαληθεύεται, με μια έννοια, στις μέρες μας. Ακόμα και η ωραιότερη καλλονή του κόσμου μπορεί να σου κολλήσει την αρρώστια ή και τον θάνατο. Ή να της την κολλήσουμε εμείς - ποιος ξέρει; Το κάλλος και η Ομορφιά ακυρώνονται. Δεν μας έφτανε το έιτζ, ούτε ο διχασμός, προέκυψε και ο ιός.

Προηγήθηκαν οι Ρωμαίοι, βέβαια, με το «Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο, λύκος». Lupus. Και για το πούμε ολίγον κυνικά, σε μεγάλο βαθμό αυτά ισχύουν, πέρα από την τρέχουσα υποκρισία και το γλυκερό κορέκτ. Τα πάντα συνυπάρχουν, ωστόσο, τα άνω τοις κάτω συνομιλούν και τα πάντα αντιφάσκουν και βρισκόμαστε πάντα σε μια δυναμική ισορροπία και ανισορροπία. Δηλαδή, παρ' όλα αυτά, ο έρωτας και η αγάπη υπάρχουν. Αλλά εξίσου συχνά συμβαίνει να υπάρχει και το ακατόρθωτο της αγάπης. Το αρρωστημένο «εγώ». Και μη θεωρούμε πως επειδή δικαίως κυκλοφορεί αυτόν τον καιρό η ουμανιστική άποψη περί αλληλεγγύης, που είναι όντως απαραίτητη, ότι αυτό θα συνεχιστεί για πολύ - μόλις ηρεμήσουνε τα πράματα θα βγαίνει πάλι ο πάσα ένας και θα κατηγορεί συλλήβδην κι αδίκως όλους τους γιατρούς για φακελάκια και αναξιότητα. 

Ετσι είναι το ανθρώπινο είδος;  

Κάπως έτσι, μάλλον. Τώρα που ζορίζεται αποθεώνει και χειροκροτεί τους γιατρούς κι αύριο πάλι θα αρχίσει ξανά η μικρότητα.  Μη θωπεύουμε αυταπάτες. Τα καλά του Γιάννη τα θέλουμε, τον Γιάννη δεν τονε θέλουμε.

Εξάλλου κι ο ιός μάλλον απ' την ανθρώπινη αθλιότητα προέκυψε κι όχι ουρανόθεν.  

Και η αλληλεγγύη που πολυδιαφημίζουμε δεν είναι καθόλου δεδομένη. Και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο - συν το ότι η ιδεοληψία και ο πολιτικός αυτισμός κάνουνε μεγαλύτερη ζημιά απ' την εγγενή κακία του ανθρώπου: δείτε τι έγινε στην Ισπανία με τους Πορδέμος , με τον Τραμπ, τους σαλταρισμένους Εγγλέζους, τον καβαλημένο Ερντογάν ή με μερικούς Βόρειους που θεωρούν μεγάλο προσόν την οικονομίστικη ωμότητα. Κάθε απόλυτη και ηλίθια πολιτική ή θρησκευτική ιδέα, περισσότερο ακόμα και απ' τη μοχθηρία, προκαλεί τελικώς μαζικούς θανάτους. Πώς να μην έπεφτε ο Καρυωτάκης πρηνής;

Το βλέπεις κι εδώ, σ' εμάς. 

Ελάχιστοι, ευτυχώς, βαρεμένοι παπάδες πάνε να δώσουνε κρυφά κοινωνία σε πιστούς από την πίσω πόρτα. Θαρρείς και κινδυνεύει η Εκκλησία από λίγες μέρες αποχής - στη Σοβιετία κλείσανε τους ναούς επί εβδομήντα συναπτά χρόνια και μόλις, μετά, τους ξανάνοιξαν ξεχείλισαν αμέσως από κόσμο.  

Επομένως, πού είναι το θέμα; 

 Υπάρχουν άλλοι που βγαίνουνε μαζικά βόλτα στον Φλοίσβο ή σε κάποια άλλη παραλία. Ανεπίδεκτοι. Κι εξ αποτελέσματος επικίνδυνοι, αν όχι από πρόθεση, ερεθίζουν την κάθε Καρυωτακική αντίληψη περί ανθρώπου: Πέσε πρηνής.

Αλλά, δόξα στον Γιαραμπή, μέσα σε όλη αυτή τη θλιβερή οπισθέλκουσα, μέσα σε όλη αυτή την παγκόσμια αθλιότητα με τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς που θα μετρήσουνε στο τέλος, υπάρχουν, όπως πάντα, και μερικές φωτισμένες κυβερνήσεις, λαμπροί επιστήμονες και άνθρωποι που δεν παριστάνουνε τους επιλεκτικά, ταξικά αλληλέγγυους από κομματική οπισθοβουλία ή από διανοητική μπιέλα, αλλά όντως είναι και το αποδεικνύουν με συνέπεια και αυτοθυσία.  

Εμείς αμυνόμαστε υπέρ ημών και αλλήλων αυστηρά οικουρώντας, προφυλαγμένοι. Αλλά σκέψου και τους γιατρούς και τους νοσοκόμους, που όλη μέρα και νύχτα συγχρωτίζονται με τον θάνατο, που είναι στην πρώτη γραμμή, αυτοί οι λοκατζήδες της ιατρικής, που αγγίζουν κάθε στιγμή αυτή την πανούκλα και παλεύουν μαζί της εκ του συστάδην κι ακατάπαυτα. Και είναι αυτοί οι άνθρωποι που θα έκαναν τον Κώστα Καρυωτάκη να αλλάξει άποψη. Διότι αν ζούσε ο ποιητής και αρρώσταινε, μπορεί να απέφευγε τους ανθρώπους, αλλά όχι βέβαια και τους γιατρούς, που είναι κι αυτοί άνθρωποι. 

Και είναι βέβαιο, ότι και τώρα, ο πλέον μισάνθρωπος, ή εν γένει βαρεμένος, ιδεοληπτικός, τρελαμένος, αντικοινωνικός, αν κολλήσει τον ιό και τον σύρουν στην Εντατική και νιώσει πια ότι είναι στο έλεος, τότε θα δει αλλιώς τον γιατρό, τη νοσοκόμα, τους ανθρώπους. Ακόμα και τον εαυτό του. (Εστω μέχρι να σωθεί - για μετά βλέπουμε.)

Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο, λύκος, κι άμα τον δεις, πέσε πρηνής. 

Είναι αλήθεια. Αλλά αυτό ακριβώς πασκίζει να ανατρέψει ο πολιτισμός τόσων αιώνων. Και πάλι, βλέπουμε τι γίνεται, πόσο δύσκολο είναι.  

Η Υβρις συνεχίζεται. Ομως, είναι και φανερό πως έχουμε προχωρήσει πολύ, απ' τις παλιές εποχές της πανούκλας.  

Νομίζω ότι κι ο Κώστας Καρυωτάκης θα το ξανασκεφτόταν.