ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΟΠΟΥ ΓΗΣ. Πρωταπριλιά: Τα ψέματα και η αλήθεια πίσω από το έθιμο. Οι ΜΟΝΟΙ που δεν γιορτάζουν είναι οι πολιτικοί. ΑΥΤΟΙ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ψέμματα λένε.

Πρωταπριλιά, η ημέρα που τα ψέματα και οι κοροϊδίες επιτρέπονται ελεύθερα. Το περίεργο αυτό έθιμο, στηρίζεται στη δοξασία ότι όποιος καταφέρει με το ψέμα του να κοροϊδέψει τον άλλον, θα έχει καλή τύχη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που γεννήθηκε το έθιμο αυτό. Δύο από αυτές, όμως, είναι οι επικρατέστερες και θα τις εξετάσουμε. Η πρώτη εκδοχή είναι ότι το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες. Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως...

και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο «κώδικας δεοντολογίας» των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια, έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο.

Η δεύτερη εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου την Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η «1η Απριλίου». Την χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε και Πρωτοχρονιά θεωρείτο πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.

Τελικά, επειδή η Ελλάδα είναι Ευρώπη, η Πρωταπριλιά έφτασε και σε εμάς, καθιερώθηκε και της δώσαμε (σιγά μην το αφήμανε) τη δική μας εκδοχή, εξήγηση και πραγματοποίηση. Με βασική ιδέα τα αθώα ψέματα οι Έλληνες ξεκίνησαν να γιορτάζουν την Πρωταπριλιά, πιστεύοντας ότι όποιος ξεγελάσει το «θύμα» του θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες περιοχές πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του. Επίσης, αν βρέξει την Πρωταπριλιά, θεωρούν σε κάποια μέρη της Ελλάδας ότι το βρόχινο νερό έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Τι γίνεται, όμως, με το «θύμα»; Δυστυχώς τα νέα δεν είναι καλά, αφού θεωρείται ότι θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα αν είναι παντρεμένος θα χηρέψει γρήγορα!

Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Λουκάτο το έθιμο αυτό αποτελεί ένα σκόπιμο «ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την όποια παραγωγή» όπως είναι η αρχή του μήνα τόσο για τον Μάρτιο, όσο και τον Απρίλιο υποχρεώνοντας πολλούς να λαμβάνουν διάφορα «αντίμετρα» (αλεξίκανα μέτρα).

Επίσης και ο Έλληνας λαογράφος Γ. Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη «ψευδολογία» παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού, έτσι ώστε να θεωρείται από τον λαό ως σημαντικός όρος μαγνητικής ενέργειας (έλξης ή αποτροπής) για μια επικείμενη επιτυχία.