Εγγαστρίμυθοι και πολιτικά περιτρίμματα… Του Κώστα Στούπα

Μας κυβερνούν οι εγγαστρίμυθοι του Ανδρέα Παπανδρέου, οι άνθρωποι πoυ τον μιμούνται" είπε πριν λίγες μέρες ο Διονύσης Σαββόπουλος.  Οι καλλιτέχνες έχουν έναν δικό τους τρόπο να προσεγγίζουν την πραγματικότητα, διαισθητικό και άμεσο, έτσι στην ποίηση αλήθειες που θα χρειάζονταν τόμους φιλοσοφίας να περιγραφούν, διατυπώνονται με τρεις αράδες.....
  Εγγαστρίμυθος ως γνωστόν είναι αυτός που ομιλεί εκ της γαστέρος, δηλαδή της κοιλιάς. Οι εγγαστρίμυθοι λόγω κάποιας ιδιομορφίας των φωνητικών χορδών ή άσκησης μπορούν να μιλούν με το στόμα κλειστό.  Η φωνή τους σ΄ αυτόν που τους ακούει φαίνεται πως προέρχεται από την κοιλιά ή άλλο μέρος του σώματος ή από άλλο σημείο μακρύτερα. Η τέχνη αυτή βοηθά τους εγγαστρίμυθους να εξαπατούν όσους τους ακούν.  Είναι αλήθεια πως η φωνή του Αλέξη Τσίπρα μοιάζει με αυτήν του Ανδρέα Παπανδρέου και ο ίδιος καλλιέργησε περαιτέρω αυτήν την ομοιότητα μέχρι σημείου "κωμωδίας" με τραγικές προεκτάσεις σε ό,τι αφορά τους στοχασμούς περί της κενότητας παντός περιεχομένου που προϋποθέτει αυτό, τόσο για τον ίδιο τον "καλλιτέχνη" όσο και το κοινό που γοητεύεται με τόσο φθηνά γητέματα και αγυρτείες.  Ο Αλέκος Αλαβάνος, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος ή η Μαρία Δαμανάκη που προηγήθηκαν του κ. Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΣΥΝ δεν θα μπορούσαν ποτέ να λειτουργήσουν τόσο αποτελεσματικά σαν αντηχείο του εκλιπόντος Ελ Σιντ* της ελληνικής αριστεράς, καθώς διέθεταν ταυτότητα.  Ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε χαρακτηρίσει τον κ. Τσίπρα υδαρή, που σημαίνει ρευστός και άρα κάποιος που λαμβάνει το σχήμα του εκάστοτε δοχείου. Ο κ. Πάγκαλος παλαιότερα είχε χαρακτηρίσει τον κ. Αβραμόπουλο ανάλογα, λόγω του παρουσιαστικού και της ικανότητας να ομιλεί πειστικά για ώρες χωρίς να λέει τίποτα...  Ένα ηχείο όμως όσο καλή απόδοση και αν διαθέτει χρειάζεται και περιεχόμενο να εκπέμψει.  Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε περιεχόμενο και οξυμένα πολιτικά αντανακλαστικά και αυτός ενδεχομένως να ήταν ο λόγος που ενώ έμεινε πιστός στη μεταπολεμική γεωστρατηγική θέση της χώρας την οποία αμφισβητούσε δημόσια, ποτέ δεν επέτρεψε να δημιουργηθεί η εικόνα πως ήταν το δεδομένο "κλωτσοσκούφι" των ισχυρών εταίρων και συμμάχων.  Η μεγαλύτερη επιτυχία του Ανδρέα Παπανδρέου είναι πως η επέλασή του όσο ήταν στην αντιπολίτευση ακόμη ήταν τόσο ισχυρή που ανάγκασε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να παραδώσει άνευ όρων τη συντηρητική και φιλελεύθερη παράταξη χωρίς ιδεολογική μάχη. Ο κρατισμός και κρατικοδιαιτισμός της μεταπολίτευσης ξεκίνησε με τις κρατικοποιήσεις των κυβερνήσεων Καραμανλή, μπροστά στις οποίες οι κρατικοποιήσεις χρεοκοπημένων επιχειρήσεων από τον Ανδρέα Παπανδρέου ωχριούσαν.  Ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν έκανε διεύρυνση για να δημιουργήσει με πυρήνα το ΠΑΣΟΚ την ευρεία παράταξη της κεντροαριστεράς, κατάφερε να προσελκύσει εμβληματικές μορφές από τις δύο πλευρές και από την αριστερά και από το Κέντρο.  Από το Κέντρο μεταξύ άλλων κατάφερε να προσελκύσει πρόσωπα όπως ο Αλευράς, ο Πεπονής, ο Μαγκάκης ή και ακόμη τον ίδιο τον ηγέτη της ΕΔΗΚ στη μεταπολίτευση τον Γεώργιο Μαύρο, ο οποίος εξελέγη βουλευτής επικρατείας με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ.  Από την αριστερά κατάφερε να προσελκύσει ακόμη και τον επικεφαλής του ΔΣΕ κατά την περίοδο του εμφυλίου τον Μάρκο Βαφειάδη. Ο Χαρίλαος Φλωράκης σε σύγκριση με τον Βαφειάδη ήταν όπως ο λοχαγός μπροστά στον στρατηγό.  Η συγκομιδή του κ. Τσίπρα της διεύρυνσης προς την Κεντροαριστερά είναι κάποια πρόσωπα που δεν εύρισκαν θέση στα ψηφοδέλτια του ΚΙΝΑΛ. Μόνο πολιτικά περιτρίμματα κατάφερε να προσελκύσει μέχρι τώρα.  Ο χώρος μεταξύ Κεντροδεξιάς και αριστεράς μετά τον πόλεμο και μέχρι τη δικτατορία ήταν ένας πολυδιασπασμένος πολιτικός χώρος, από 5-6 μικρότερα κόμματα που όλα μαζί συγκέντρωναν ένα 40-50%. Απέναντι βρισκόταν το Λαϊκό Κόμμα και οι κληρονόμοι του, ο Συναγερμός και η ΕΡΕ με ένα συμπαγές 35-40%.  Η καταλυτική νίκη του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν που κατάφερε το ΠΑΣΟΚ να συσπειρώσει το πέραν της δεξιάς πολιτικό φάσμα, σε μια μονιμότερη βάση απ’ ό,τι είχε καταφέρει ο Πλαστήρας παλαιότερα.  Εν αντιθέσει με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο κ. Τσίπρας δεν φαίνεται πως μπορεί να επεκτείνει και να διατηρήσει την επιρροή του στο Κέντρο. Αντιθέτως η παρουσία του λειτουργεί περιοριστικά.  Ο πέραν της Κεντροδεξιάς μέχρι την αριστερά χώρος φαίνεται πως επανέρχεται στην προδικτατορική κατάσταση πανσπερμίας. Αυτό μετά τις εκλογές όταν θα εκλείψει το άγχος του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου να απομακρυνθεί όπως-όπως ο ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία ενδεχομένως να έχει συνέπειες και στη Ν.Δ. Αυτό όμως δεν είναι του παρόντος...  Η μίμηση των συνθημάτων και της χροιάς της φωνής του Ανδρέα Παπανδρέου συσπείρωσε το βαθύ ΠΑΣΟΚ αλλά η αδυναμία να συσπειρώσει το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ είναι εμφανής.  Η αδυναμία αυτή οφείλεται στην εμφανή έλλειψη διακριτού πολιτικού στίγματος και περιεχομένου.  Η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, σε μια κρίσιμη διεθνή περίοδο και χρειάζεται βαθιές τομές που θα της επιτρέψουν να επιβιώσει και να επιπλεύσει ανακατατάξεων τα επόμενα 30-40 χρόνια.  Με τους Γαβρόγλου, τους Πολάκηδες ή την Παπακώστα και τον Τόλκα μπορείς να φτιάξεις φοιτητική παράταξη να "εκμαιεύει" έναντι ανταλλαγμάτων βαθμούς και χορηγίες, όχι κυβέρνηση.  Ο κ. Τσίπρας φαίνεται πως δεν έχει αντιληφθεί καν τις κρίσιμες τομές που χρειάζονται να γίνουν και οι οποίες θα 'πρεπε ήδη να έχουν γίνει.   Φαίνεται πως πιστεύει πως από τη στιγμή που ο ίδιος εξασφάλισε ένα μίνιμουμ συναίνεσης στο εσωτερικό, η κα Μέρκελ, ο κ. Μοσκοβισί και ο κ. Τράμπ θα φροντίσουν για την ευημερία και την μακροημέρευση του προτεκτοράτου...  Κάνει λάθος...   Του Κώστα Στούπα