Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2018

Η υπογραφή του πρωτοκόλλου της Κέρκυρας και οι παραβιάσεις του από τους Αλβανούς

Το πλήρες κείμενο του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας – Η κατάσταση στην Αλβανία μετά το 1920 – Ο Αχμέτ Ζώγου και οι διώξεις σε βάρος της ελληνικής μειονότητας – Η στάση της αλβανικής κυβέρνησης απέναντι στην Εκκλησία - Μια συγκλονιστική επιστολή από τον Γιαννάκη Σπύρο προς τον υπουργό Εξωτερικών Λ. Κανακάρη-Ρούφο...

Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις είναι τις τελευταίες μέρες στο προσκήνιο μετά την άνανδρη δολοφονία του ομογενή Κωνσταντίνου Κατσίφα στους Βουλιαράτες (να σημειώσουμε εδώ ότι οι Βουλιαράτες στην απογραφή του 1914, είχαν 865 κατοίκους οι οποίοι ήταν όλοι Έλληνες).
Και δυστυχώς οι αλβανικές προκλήσεις συνεχίζονται είτε με δηλώσεις αξιωματούχων, όπως του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, που δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει υβριστικούς χαρακτηρισμούς για τον νεκρό Κ. Κατσίφα είτε με ενέργειες από τις επίσημες Αρχές, όπως η απαγόρευση εισόδου στην Αλβανία σε 52 Έλληνες οι οποίοι παραβρέθηκαν στην κηδεία του Κ. Κατσίφα.
autonomia
250px-Protocol_of_Corfu_1914
Το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας
Ένα από τα κείμενα όπου, θεωρητικά τουλάχιστον, αναγνωρίζεται η πολιτικοκοινωνική αυτονομία του βορειοηπειρωτικού ελληνισμού, είναι το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας που υπογράφτηκε στις 4 (17) Μαΐου 1914, ανάμεσα στους εκπροσώπους της προσωρινής επαναστατικής κυβέρνησης των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, που υπολογίζεται ότι τότε έφταναν τις 250.000 και του νεοσύστατου αλβανικού κράτους, με τη μεσολάβηση της Διεθνούς Επιτροπής των έξι Μεγάλων Δυνάμεων που έδρευε στην Αλβανία. Παραθέτουμε ολόκληρο το κείμενο του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας για να μπορέσουν οι αναγνώστες του protothema.gr να έχουν σαφή εικόνα για τα όσα προβλέπει. Δυστυχώς, το Πρωτόκολλο αυτό, ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην πράξη και επιπλέον, πολλές από τις διατάξεις του καταργήθηκαν ή καταστρατηγήθηκαν από την αλβανική πλευρά τα επόμενα χρόνια.
Η Αλβανία μετά το 1920
Στα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του αλβανικού κράτους επικρατούσε πραγματικό χάος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, εκδηλώθηκε το αποσχιστικό κίνημα των Μιρδιτών και εμφανίστηκε στα Τίρανα ο φύλαρχος Αχμέτ Ζώγου, που κατέλυσε την αντιβασιλεία του Ακίφ πασά. Τον επόμενο χρόνο ο Ζώγου έγινε πρωθυπουργός και αντιμετώπισε με επιτυχία την εξέγερση των Μπαϊράμ Τσούρη και Χαμίτ Τοπτάν. Μετά την καταστολή του κινήματος αυτού, ξέσπασε νέο στο Δυρράχιο το οποίο απέτυχε μετά από παρέμβαση του Βρετανού πρέσβη, ο οποίος έπεισε τον επικεφαλής του να επιστρέψει σπίτι του! Το 1923, ο Μπαϊράμ Τσούρη εξεγέρθηκε εκ νέου, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στη συνέχεια, έγιναν εκλογές που έφεραν στην ηγεσία της Αλβανίας τους Σεφκέτ Βαρλάτση και Βρυώνη. Ο Αχμέτ Ζώγου κατέφυγε στη Σερβία, αλλά επέστρεψε τον επόμενο χρόνο επικεφαλής ενός ετερόκλητου απελευθερωτικού στρατού. Τον Ζώγου ενίσχυσε η Σερβία. Οι 2.500 στρατιώτες του, επιβλήθηκαν στις δυνάμεις του τότε ισχυρού άνδρα της Αλβανίας, Φαν Νόλι.
Ο Ζώγου επέβαλε ένα στυγνό απολυταρχικό καθεστώς, εξόντωσε τους πολιτικούς του αντιπάλους και το 1925 αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας. Αν και υποστηρίχθηκε στην «πορεία» του αυτή από τους ορθόδοξους χριστιανούς της Αλβανίας, ο Ζώγου μόλις έγινε πρόεδρος της χώρας προσεταιρίστηκε το μουσουλμανικό στοιχείο, με αποτέλεσμα να διαταραχθεί σοβαρά η εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των διάφορων θρησκευτικών και φυλετικών ομάδων. Σύντομα, η οικονομική δυσπραγία της Αλβανίας τη μετέτρεψε σε δορυφόρο της Ιταλίας καθώς ήταν η μόνη χώρα που δεχόταν να δανείζει το κράτος του Ζώγου. Η στενή σχέση μεταξύ των δύο χωρών επικυρώθηκε με τη Συνθήκη των Τιράνων (27/11/1926).
Τα επόμενα χρόνια, η Αλβανία υποχρεώθηκε να παίρνει νέα δάνεια για να εξυπηρετήσει τα παλιά. Το 1928, ο Ζώγου αυτοανακηρύχθηκε «Βασιλεύς της Αλβανίας» και προσπάθησε να απογαλακτιστεί από την Ιταλία του Μουσολίνι.
Αργότερα όμως στράφηκε και πάλι προς τη Ρώμη, παίρνοντας το μέρος της στην κρίση της Αιθιοπίας (1935-1936), που τερματίσθηκε τον Μάιο του 1936 με την κατάληψη μεγάλου μέρους της Αιθιοπίας (γνωστής παλαιότερα και ως Αβησσυνίας) από τα ιταλικά στρατεύματα. Επίσης, ο Ζώγου εκδίωξε τους Βρετανούς αξιωματικούς που εκπαίδευαν τους Αλβανούς χωροφύλακες και ανέθεσε τον έλεγχο του λιμανιού του Δυρραχίου σε ιταλικές εταιρείες, πιστεύοντας ότι έτσι θα ικανοποιούσε τη Ρώμη και θα την απέτρεπε από την υποβολή νέων αξιώσεων. Φυσικά, έκανε τεράστιο λάθος καθώς τον Απρίλιο του 1939, οι Ιταλοί κατέλαβαν στρατιωτικά την Αλβανία.
Το εντυπωσιακό, και μάλλον άγνωστο σε πολλούς γεγονός, είναι ότι ο Αχμέτ Ζώγου, ο οποίος όπως θα δούμε υπήρξε απηνής διώκτης των Βορειοηπειρωτών, ζήτησε και έλαβε (!) άσυλο από την Ελλάδα καθώς η τότε κυβέρνηση Μεταξά άνοιξε τα σύνορα και επέτρεψε στον Ζώγου, την οικογένειά του και την ακολουθία του να μείνουν για μερικές μέρες στη Θεσσαλονίκη.
Επειδή όμως ο Μεταξάς δεν ήθελε να δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα στις σχέσεις της χώρας μας με την Ιταλία, φρόντισε ο Ζώγου και η συνοδεία του να μεταβούν ατμοπλοϊκώς στην Αγγλία και στη συνέχεια στο Παρίσι. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι όταν ο Ζώγου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αλβανία, η σύζυγός του Γεραλδίνη, είχε στην αγκαλιά της το μόλις δύο ημερών νεογέννητο βρέφος της…
Ο_Αχμετ_Ζωγου_1_Page_2
Ahmet-Zogu
to-protokollo-tis-kerkyras-gia-tin-aftonomia-tis-voreiou-ipeirou
Οι διώξεις σε βάρος της μειονότητας
Τον Οκτώβριο του 1921, τα Τίρανα προέβησαν σε επίσημη δήλωση, με βάση την οποία η ελληνική μειονότητα αναγνωρίστηκε επίσημα ως εθνική και γλωσσική και τέθηκε υπό την προστασία της Κοινωνίας των Εθνών (προδρόμου του Ο.Η.Ε.). Όμως η αλβανική κυβέρνηση αναγνώρισε μια πολύ περιορισμένη έκταση ως μειονοτική, αποκλείοντας τους κατοίκους των Αγίων Σαράντα, του Αργυροκάστρου, της Κορυτσάς και των περισσότερων χωριών της Χιμάρας. Τον Ιούνιο του 1921 τα Τίρανα απάντησαν θετικά στα αιτήματα της Μόνιμης Ελληνικής Γραμματείας στην ΚτΕ σχετικά με «τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για ανοικοδόμηση και συντήρηση ακινήτων χριστιανικής λατρείας, σχολείων και αγαθοεργίας, καθώς και για ίση μεταχείριση και ασφάλεια στο νόμο και στην πράξη των Αλβανών υπηκόων που ανήκουν στις φυλετικές, γλωσσικές και θρησκευτικές μειονότητες με τους υπόλοιπους Αλβανούς», έναν χρόνο αργότερα ο Αλβανός Υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για μόλις 16.000 ''ελληνόφωνους Ορθόδοξους χριστιανούς'' που διαβιούσαν στην Αλβανία. Από τότε αυτή είναι η επίσημη ονομασία που χρησιμοποιούν τα Τίρανα για τους Βορειοηπειρώτες!
Το 1933 η αλβανική κυβέρνηση τροποποίησε τα άρθρα 206 και 207 του Συντάγματος του 1928 και το αλβανικό Δημόσιο έγινε αποκλειστικά υπεύθυνο για την εκπαίδευση όλων των Αλβανών υπηκόων. Έτσι έκλεισαν όλα τα ιδιωτικά και μειονοτικά σχολεία. Σύμφωνα με τους όρους του Πρωτοκόλλου της Χιμάρας που υπογράφτηκε το 1921 η αλβανική ήταν η υποχρεωτική γλώσσα διδασκαλίας για όλα τα σχολεία και όλα τα μαθήματα. Όπως γράφει ο Δρ Ιωάννης Παπαφλωράτος στο βιβλίο του '' Ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου μέσα από Άγνωστα Ντοκουμέντα'' ,απ' όπου αντλήσαμε τα περισσότερα στοιχεία για το κεφάλαιο αυτό, το 1902 λειτουργούσαν (κατά τον G. A. Virgili) 373 ελληνικά σχολεία, το 1925 μειώθηκαν σε 70 ενώ το 1933 λειτουργούσαν μόλις 10. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στον βορειοηπειρωτικό ελληνισμό και οδήγησε στην ίδρυση της ''Νέας Φιλικής Εταιρείας'' από τους Β. Σαχίνη, Γ. Χ. Παπαδόπουλο και τον υποπρόξενο Μηλιαρέση.
grlndiinnaa1
Scan_0012
Scan_0011
Παράλληλα οι Βορειοηπειρώτες αρνούνταν να στείλουν τα παιδιά τους σε αλβανικά σχολεία. Η αλβανική κυβέρνηση προχώρησε σε αντίποινα, που προκάλεσαν τη γενική εξέγερση των Βορειοηπειρωτών. Οι Αλβανοί συνέλαβαν επιφανή στελέχη της ελληνικής μειονότητας, τα οποία και εξόρισε στο Πεκίνι της περιφέρειας του Ελβασάν. Αυτό προκάλεσε οργή και πολύ έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα. Ογκώδη συλλαλητήρια έγιναν σε πολλές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Δράμα, Αγρίνιο, Κέρκυρα κλπ). Τον επόμενο χρόνο συγκεντρώθηκαν 30.000 υπογραφές διαμαρτυρίας από τους Βορειοηπειρώτες για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατούσε στην Αλβανία και στάλθηκαν στο Δικαστήριο της Χάγης.
Η Αθήνα προσέφυγε στην Κοινωνία των Εθνών. Ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Τζιαφέρε, στις 23/7/1934 συνέταξε μια επιστολή η οποία κατατέθηκε στα τέλη του ίδιου μήνα στο Τμήμα Προστασίας των μειονοτήτων της ΚτΕ από τον ιταλικής καταγωγής Αλβανό αντιπρόσωπο Λετς Κούρτι και σύμφωνα με την οποία το κλείσιμο των βορειοηπειρωτικών σχολείων ήταν μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής που αφορούσε ολόκληρη την αλβανική επικράτεια. Οι εξηγήσεις αυτές δεν έπεισαν την ΚτΕ, η οποία συνέστησε μια επιτροπή από τον Βρετανό sir Herbert William Malking, τον Πορτογάλο Jose Lobo d’ Arila Lima και τον Μεξικανό Francisco Castillo Majera, οι οποίοι έκριναν ότι η υπόθεση έπρεπε να παραπεμφθεί στο Συμβούλιο του διεθνούς Οργανισμού.
Το Συμβούλιο ζήτησε τη γνωμοδότηση του Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο στις 6 Απριλίου 1935 αποφάνθηκε υπέρ των ελληνικών απόψεων.
Τα Τίρανα έθεσαν σε λειτουργία ελάχιστα ελληνικά σχολεία στη Χιμάρα, τους Δρυμάδες και την Παλάσα από το 1937 ως το 1940 και ισχυρίστηκαν ότι λειτουργούσαν 74 ελληνικά σχολεία με 5.254 μαθητές και 141 εκπαιδευτικούς το 1939.
Ωστόσο οι ανθελληνικές ενέργειες της αλβανικής κυβέρνησης συνεχίζονταν. Η περιοχή της Βορείου Ηπείρου μετονομάστηκε σε Νότιο Αλβανία. Με διάταγμα του 1938 τα ελληνικά τοπωνύμια αντικαταστάθηκαν, ενώ δεν συνέβηκε το ίδιο με τα ιταλικά και τα σλαβικά. Πολλοί Βορειοηπειρώτες την περίοδο αυτή αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κωνσταντινούπολη και τη Αμερική (πάνω από 20.000, κυρίως από τα χωριά της Δρόπολης).
roufos-kanaris
fan-noli
Η στάση της Αλβανίας απέναντι στην Εκκλησία
Η Βόρειος Ήπειρος, παραχωρήθηκε οριστικά στην Αλβανία από την Πρεσβευτική Διάσκεψη των Παρισίων το 1921, χωρίς καμία εγγύηση για τον ελληνικό πληθυσμό της. Με τη βοήθεια της Ιταλίας, ως ανεξάρτητο κράτος πλέον, η Αλβανία επιδίωξε να γίνει μέλος της Κοινωνίας των Εθνών. Της ζητήθηκε δήλωση σεβασμού της ελληνικής μειονότητας την οποία η Αλβανία χορήγησε στις 2/10/1921 μέσω του αντιπροσώπου της στη Γενεύη (και μετέπειτα πρωθυπουργού της) Φαν Νόλι. Ωστόσο, ποτέ δεν σεβάστηκε την υπογραφή της.
Τα πρώτα θύματά της, ήταν οι μητροπολίτες Αργυρόκαστρου Βασίλειος και Κορυτσάς Ιάκωβος οι οποίοι εξορίστηκαν. Οργανώθηκε συνέδριο ορθόδοξων από κληρικούς και λαϊκούς κατώτερης μόρφωσης, χωρίς τη γνώμη των κανονικών μητροπολιτών και χωρίς την άδεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Στο συνέδριο αυτό που συγκλήθηκε στην Κορυτσά το 1922, ανακηρύχθηκε η Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία της Αλβανίας, Αυτοκέφαλη. Τον επόμενο χρόνο, συνήλθε στο Μπεράτι άλλο συνέδριο, το οποίο εξέλεξε προσωρινό αρχηγό της Εκκλησίας των Ελλήνων στην Αλβανία τον έγγαμο κληρικό Βασίλειο Μάρκου με καταγωγή από την Κορυτσά, άτομο χωρίς μόρφωση και συνείδηση εθνική ή φυλετική. Στις 26/1/1922 ψηφίζεται ο καταστατικός χάρτης της αλβανικής Εκκλησίας, τον οποίο η αλβανική κυβέρνηση δημοσίευσε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αντέδρασε αρχικά, αλλά αργότερα διαβλέποντας τον κίνδυνο της διείσδυσης της ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και την ανακήρυξη Σέρβου επισκόπου στη Σκόδρα, στις αρχές Φεβρουαρίου 1923 παραχώρησε το «αυτοδιοίκητο» στην Αλβανική Εκκλησία. Η αλβανική κυβέρνηση όμως, συνέχισε τις διώξεις σε βάρος των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών κληρικών που αντιδρούσαν στις αυθαιρεσίες της. Ένα από τα θύματα των διώξεων, ήταν ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως (Οικονόμος ιερέας) Αθανάσιος Γεωργιάδης, που φυλακίστηκε γιατί δεν δέχτηκε να αποκηρύξει τον νόμιμο μητροπολίτη Κορυτσάς Βασίλειο και δεν μνημόνευσε το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Αλβανίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγκάστηκε μετά την αποτυχία των συνομιλιών του 1923, να διακόψει κάθε δεσμό με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας προς την οποία έπαψε να στέλνει ιεράρχες.
Ο Φαν Νόλι (το πραγματικό ονοματεπώνυμο του οποίου ήταν Θεοφάνης Μαυρομμάτης), προσπάθησε να συγκροτήσει Σύνοδο και αφού απέτυχε, αναγκάστηκε να ζητήσει από το Πατριαρχείο την έκδοση Τόμου με τον οποίο θα αναγνωριζόταν η ανεξαρτησία της αλβανικής Εκκλησίας. Το 1926 και το 1927, έγιναν διαπραγματεύσεις μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και αλβανικής κυβέρνησης, που κατέληξαν σε συμφωνία την οποία όμως αθέτησαν οι Αλβανοί.
Στις αρχές του 1929, η κυβέρνηση Ζώγου, συγκρότησε «Ιερά Σύνοδο», επιστρατεύοντας τον τέως επίσκοπο, τυχοδιώκτη κληρικό Βησσαρίωνα Τζοβάνι και τον Σέρβο επίσκοπο Βίκτορα Μιχαίλοβιτς που έμενε στη Σκόδρα. Αυτοί με τη σειρά τους, χειροτόνησαν τρεις ακόμα ελληνικής καταγωγής αρχιερείς. Τον αρχιμανδρίτη Αγαθάγγελο Τσάμτονε από την Κορυτσά, ως Μητροπολίτη Βελεγράδων, τον κατώτερης μόρφωσης ιερέα Αθανάσιο από το Ελβασάν ως Μητροπολίτη Δρυϊνοπόλεως (ο Αθανάσιος πήρε το όνομα Αμβρόσιος) και τέλος, τον ιερέα Ευθύμιο Κουστέα από τη Χοστέβα Αργυροκάστρου ως βοηθό επίσκοπο του Τζοβάνι, ο οποίος ονομάστηκε Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας και τοποτηρητής της Μητροπόλεως Κορυτσάς.
Στις 18/2/1929, η παραπάνω αντικανονική Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, συνεδρίασε και απένειμε στον, Έλληνα εξωμότη, ιερέα Βασίλειο Μάρκου τον τίτλο του Μεγάλου Οικονόμου μιτροφόρου, με το δικαίωμα να παρίσταται στη Σύνοδο ως ισότιμο μέλος. Μετά τις πραξικοπηματικές αυτές ενέργειες των Αλβανών, το Οικουμενικό Πατριαρχείο διέκοψε κάθε συνομιλία μαζί τους. Έντονη υπήρξε και η αντίδραση των Ορθοδόξων στην Αλβανία. Ο ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου με πρωτοπόρους τους κατοίκους της Κορυτσάς, αξίωσε και πέτυχε την παραίτηση του Βησσαρίωνα Τζοβάνι ως αντικανονικού και ανεπιθύμητου (25/5/1936).
Τέλη του 1936, μετά την παρέμβαση και της ελληνικής κυβέρνησης, ξανάρχισαν διαπραγματεύσεις μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των Αλβανών. Τελικά στις 2/4/1937, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βενιαμίν σε πανηγυρική συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, κήρυξε και ευλόγησε το αυτοκέφαλο και αυτοδιοίκητο της αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Για τον σκοπό αυτό εκδόθηκε και παραδόθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο υπ’ αριθμ. 609 Συνοδικός Τόμος, που παραδόθηκε στο Μητροπολίτη Τιράνων,Δυρραχίου και Ελβασανίου Χριστόφορο, παρουσία και των δύο χειροτονηθέντων επισκόπων: Αργυροκάστρου Παντελεήμονα και Κορυτσάς Ευλόγιου.
Μια συγκλονιστική επιστολή στον Έλληνα ΥΠΕΞ
Κλείνουμε το άρθρο αυτό, με αποσπάσματα από μια επιστολή του Βορειοηπειρώτη Γιαννάκη Σπύρου προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Λουκά Κανακάρη-Ρούφο. Η επιστολή έφτασε στον υφυπουργό του Υπουργικού Συμβουλίου Β. Μακρή, στις 12 Αυγούστου 1926 και την δημοσίευσε για πρώτη φορά ο Δρ Ιωάννης Παπαφλωράτος στο βιβλίο του «Ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου μέσα από Άγνωστα Ντοκουμέντα». Θα παραθέσουμε μερικά αποσπάσματά της, θυμίζοντας απλά ότι εκείνη την εποχή την εξουσία κατείχε ο Θ. Πάγκαλος, ενώ προκάτοχός του ήταν ο Α. Μιχαλακόπουλος.
«Από της αναλήψεως παρ’ ημών του Υπουργείου των Εξωτερικών ηκολουθήθη εις το Ηπειρωτικόν ζήτημα μία πολιτική υπερφιλαλβανική. Παρητήθητε της ανταλλαγής των Τσάμηδων – και όμως εκείνοι δια τηλεγραφημάτων των προς τον Μουσταφά Κεμάλ και δι’ αντιπροσωπειών παρουσιασθεισών ενώπιον του Σουκρή Σαράτσογλου ζητούν να γίνουν δεκτοί εις την Τουρκίαν.
Διελύσατε τους Βορειοηπειρωτικούς συλλόγους και εφιμώσατε την φωνήν τόσων Βορειοηπειρωτών πατριωτών, δια να πείσητε τους μετημφιεσμένους εις Αλβανούς Τούρκους των Τιράνων, ότι η Ελλάς είναι ειλικρινής προς την Αλβανίαν. Δια των δηλώσεων Υμών προς τον αλβανικόν Τύπον διεκηρύξατε την αμετάτρεπτον απόφασιν ότι θεωρείτε Αλβανούς πολίτας όλους τους Ελληνορθοδόξου, στερήσαντες τούτους των δικαιωμάτων της μειοψηφίας. 
Η πόλις του Δελβίνου η διατηρήσασα επί πεντακόσια έτη Τουρκοκρατίας αδάμαστον τον ελληνικόν της χαρακτήρα και αμείωτον σήμερον δια της μεταγγίσεως εν αυτή Τούρκω κομισθέντων εκ της Ανατολής είναι πλέον μία τουρκόπολις καθαρά…
Ήδη ήρχισε το έργον του εκτουρκισμού των Αγίων 40, της ελληνικοτάτης ταύτης πόλεως, του επινείου της αγωνισθείσης Βορείου Ηπείρου και ο εκτουρκισμός της είναι βέβαιος εάν εντεύθεν συνεχισθεί η αδιαφορία. Είναι αναρίθμητοι οι βιασμοί οι διωγμοί, (αι) λεηλασίαι κλπ. εις τα οποία προέβησαν και προβαίνουν εις βάρος του ελληνορθοδόξου πληθυσμού της Αλβανίας οι βασιβουζούκοι του Χουσνί Ντέμα του και δικαίως επονομασθέντος Σουλτάνου της Νοτίου Αλβανίας…».
Και κλείνει την επιστολή του ο Γιαννάκης Σπύρος ως εξής:
«Η συνδρομή ην παρέσχεν η κυβέρνησις του κ. Μιχαλακόπουλου εις του Αχμέτ Ζώνου και Μουφήτ Λυμπαχόβαν να υποδουλώσουν τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Αλβανίας εις τους μισθοφόρους του Πάσιτς, γεννά αυτοδικαίως ευθύνας και υποχρεώσεις δια πάσαν ελληνικήν κυβέρνησιν προς ενίσχυσιν τούτων δια ν’ αποτινάξουν τον ζυγόν.
Πάσα περί τούτου άρνησις δεν απαλλάσσει της υποχρεώσεως, γεννά μόνον ευθύνας ιστορικάς και βαρύτατας, εύχομαι όπως η Υμετέρα κυβέρνησις υιοθετήσει την ανάγκην ταύτην και πράξει το επιβαλλόμενον υπό της ελληνικής τιμής και του ελληνικού συμφέροντος…».
Πηγές: Δρ. ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΠΑΠΑΦΛΩΡΑΤΟΣ, «Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΑΓΝΩΣΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ, 2018.
Ευχαριστούμε τον Ι. Παπαφλωράτο που μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε στοιχεία από το έργο του.
ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ η συνεχιζόμενη ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ», εκδόσεις Ε.ΡΗΓΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, «ΑΠΕΙΡΟΣ ΧΩΡΑ», ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ-Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ.

  1. Σχόλια (2)

  2.  
  3.  Σχολίασε

Σχόλια (2)

  1.  
Η πρώτη εμπειρια του νεοτερου Ελληνισμου με τον Σκιπεταρισμο.

»»Κατά τα 1770 η Ήπειρος και Αλβανία ,υπήρχον εις μέγιστον και αδειάληπτον κίνηση,
αποστέλουσαι ,στίφη επί στιφών εκ των αυτοχθόνων Οθωμανών,
τους μεν ως υπομίσθιους ,τους δε ως τυχοδιώκτας,
εις την εκστρατεία των σουλτανικών δυνάμεων κατά της Πελοπονήσου,
ότε εξεράγη εν αυτή επανάσταση κατα των Οθωμανών …
εκ της επανάστασης αυτής πολλοί χριστιανοί εθυσιάσθησαν …
οι ως ανωτέρω στρατεύοντες Αλβανοί
διέβαινων , κατέστρεφον τα προστύχοντα
και παντού η ερημία ακολούθει αυτούς……
απεριγραπτα εισί όσα δεινά επέφερον οι Αλβανοί εις την εκείσε χριστιανοσύνη…..
εις πάσαν πόλη της Πελοπονήσου κατεσφάγησαν πλείστοι χριστιανοί,
εις την Τριπολιτσά μάλιστα 3.000,
τα δε χωριά εκπεπάσθησαν υπό πρωμάτων……[Αραβαντινός ]»

’ «Είχαν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν. Έτσι απ όπου περνούσαν σκορπούσαν τον θάνατο και την καταστροφή».
[Κορδάτος]

»’Η Ζάτουνα, ως και η περί αυτήν χώρα, ήτο πυκνώς κατωκημένη,
και αρκούντως ευημερούσα κωμόπολις.
Αλλά οι Αλβανοι; αφού εφόνευσαν όσους ηδυνήθησαν, επώλησαν τους αιχμαλωτισθέντες εν Δημητσάνη και Ζατούνη εις τους πειρατάς της Βαρβαρίας, οίτιμες έδραμον εις τον κόλπον της Κυπαρισσίας, ίνα μετέσχωσι των λαφύρων. Οικογένειαι τινές, καταφυγούσαι εις τα όρη, μόλις διεσώθηκαν…».
[Κώδικας ιεράς μονής Σπηλαίου]

« Είκοσι χιλιάδες επωλήθησαν εις τους Αφρικανούς και τους Τούρκους της Ρούμελης». [Σαθάς]

». Μεταξύ άλλων στον Ιερό ναό της Ζωοδόχου Πηγής, αναφέρει ,
ότι είναι χαραγμένα και τα εξής:
«Χρονολογίας 1771. Οι Τουρκαλβανοί καίνε τα χωριά μας, όλο φονικά κάνουν».
(Δημοκλής Χαρ. Γαρταγάνης, «Η Στεμνίτσα στο 1821», σελίδα 40, Αθήνα 1964)

Όπως αναφέρει ο Σάθας «Τα πάντα είχεν αφανίσει η Αλβανική πανώλης.
Εκεί ένθα προ ολίγου υπήρχον πόλεις και κώμαι πολύανδροι και ευδαίμονες,
ήδη έβλεπέ τις θανάτου ερήμωσιν, και πυριφλεγή ερείπια.
Η Πελοπόννησος πάσα είχε σχεδόν απογυμνωθή κατοίκων 23.»

……Γιατί οι Αλβανοί όρμησαν σαν αγέλες από όλη την Αχαΐα και τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και από τόπους πέρα από την Ιλλυρίδα, χωρία κανένας να μπορεί να τους αντισταθεί στον Ισθμό και στις παραλίες των δύο κόλπων (Σαρωνικού και Κορινθιακού), και σαν αιμοβόροι λύκοι ξεπέρασαν και τους Μανιάτες σε ωμότητα…..
Όσοι από τους βαρβάρους αρκούνταν στην αρπαγή των χρημάτων έμοιαζαν φιλάνθρωποι, αλλά στο μεταξύ οι δυστυχισμένοι ολοφύρονταν καθώς παιδιά αποχωρίζονταν από τους πατέρες τους, άνδρες από τις γυναίκες του, αδελφοί στερούνταν τους αδελφούς τους, βρέφη αρπάζονταν από τις αγκαλιές των μητέρων τους, τρυφερές παρθένες από τα δωμάτιά τους που τις τραβούσαν χέρια βαρβάρων, και συγγενείς συγγενών, φίλοι φίλων και γνωρίμων γνώριμοι απάγονταν και γίνονταν δούλοι
[Σέργιος Μακραίος]

Πληροφορία που είναι χαραγμένη στον ενδέκατο στύλο της νότιας πλευράς του Θησείου, η οποία λέει: «1770 εχαλάσανε οι Αρνανουτάδες του Πιρί (προάστειον των Θηβών) και ηρίθανε οι Πιριώτες στην Αθήνα» (Δημ. Καμπούρογλου: «Ιστορία των Αθηνών, εκδ. 1969, τόμ. Α’, σ. 189). Υπάρχει και παραδοσιακό τραγούδι από τη Βόρεια Ελλάδα μάλιστα
για τα γεγονότα εκείνα ,
για την κάθοδο των Αλβανών στο Μωριά ,
τη σκλαβιά και τις απαγωγές των Πελοπονησίων που ακολούθησαν
΄΄΄Ξεκίνησαν η Αρναουτιά
την άκρη του θαλάσσιου
πάνε να πατήσουν το Μωριά
και το καημένου Κάστρου
πήραν μανάδες με παιδιά
αδέρφια κι αξαδέρφια
σαν πήραν και μια νιονυμφη τριων μηνών νυφούλα…..»»’

Υπολογίστηκε πως από τις 300.000 χριστιανούς της Πελοποννήσου χάθηκαν περί τις 100.000,δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού ,είτε ως σκλάβοι στους Άραβες ,είτε ως εξαφανισθέντες και δολοφονημένοι είτε ως πρόσφυγες σε άλλες περιοχές ακόμα και στην επαρχία της Περγάμου .

»» Οι Αλβανοί, τους οποίους οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει κατά των Ελλήνων, επί εννέα χρόνια λεηλατούσαν την χερσόνησο, έκαιγαν, έσφαζαν, εξανδραπόδιζαν και πουλούσαν τους κατοίκους. Οι κάτοικοι της Βοστίτσας (Αιγίου) σφάχτηκαν όλοι, οι Σπέτσες ερημώθηκαν. Όταν δεν έβρισκαν πρόχειρη λεία ανάγκαζαν οι Αλβανοί τους Πελοποννήσιους να υπογράψουν χρεωστικές ομολογίες και πολλοί είχαν τέτοιες στα χέρια τους για πεντακόσιες ή εξακόσιες χιλιάδες γρόσια. Άλλοι πωλούνταν ως δούλοι. . Όσοι Έλληνες μπόρεσαν, κρύφτηκαν στα βουνά ή κατέφυγαν στην Επτάνησο. Ακόμα κι οι Μανιάτες ανέβηκαν στα κρησφύγετα του Ταΰγετου και οι οικισμοί τους λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν.

Τέλος η αρχηγία ανατέθηκε στον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαερλή Μαντάλογλου (Καπουδάν Χασάν πασά),ο οποίος πήρε επιπλέον τους τίτλους του Μορά Βάλεση και του Σερασκέρη της Ρούμελης. Ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Τούρκους αλλά πήρε ελάχιστη.Με την υπόδειξη όμως πιθανότατα του δραγουμάνου του στόλου Νικόλαου Μαυρογένους,προσεταιρίστηκε τους Κλέφτες για την εκδίωξη των Αλβανών. .Φτάνοντας λοιπόν ο Καπουδάν πασάς στην Κόρινθο το 1779,κάλεσε τους Αλβανούς να φύγουν από τον Μοριά. Αρκετοί συμμορφώθηκαν και έφυγαν για την Αλβανία.Την πρότασή του όμως απέρριψαν περί τους 7.000 Αλβανοί.

Έγραψε λοιπόν ο Χασάν Τζαζαερλής Μαντάλογλου πρόσκληση προς τους Κλέφτες «Σας διορίζομεν να σκοτώνετε χωρίς φόβον τους ζορμπάδες. Είναι δικά σας όλα τα πράγματα των. Να μας φέρετε μόνο τα κεφάλια των και σας συγχωρούμεν όσα εκάματε καπαέτια…………» (Ιω. Φιλήμων ΔΙΦΕ σελ 82).

»»Πριν δε της ενάρξεως της εν Τρικόρφοις μάχης,
μεταξύ Πελοποννησίων κλεφτών και Αλβανών,
όλοι οι αρχηγοί των Αλβανών συνελθόντες εν Τριπολιτζά
εις πολεμικόν συμβούλιον, και μετά πολλάς συνδιασκέψεις των,
απεφάσισαν και έπεμψαν την κάτωθι επιστολήν προς τους κατέχοντας τα Τρίκορφα Πελοποννησίους κλέφτας και αρματωλούς.

»’Δεν εκάματε καλά να σμίξετε με τους Τούρκους και ναρθήτε να μας βαρέσετε. Ναίσκε ορέ, δεν το παντέχομε ετούτο το πράμα, και σαν εσείς είχατε ατίγια μαζή με μας, τότενες ναρχούσασταν παλληκαρίσια, να τα βάζαμε ορέ τα πράματα στην καλή τη στράτα….»»»
Τριπολιτζά στη 8 Ιουλίου 1779
Οι Γενικοί Αρχηγοί
Αλή Χατζή Οσμάν Μπέης
Σουλεϊμάν Μπέης

Τότε δε και οι αρχηγοί των κλεφτών και αρματωλών συσκεφθέντες εν πολεμικώ συμβουλίω απήντησαν και αυτοί ως εξής:
»»……Ημείς ποτέ δεν είχαμε σκοπόν για να αναταμωθώμεν με τους Τούρκους, διότι κι αυτούς θεωρούμεν κακούς εχθρούς μας….
τα θέλετε εσείς,
γιατί από το καιρό που γένηκε το σεφέρι το Μάρτι το έτος 1769 και εμβήκατε στο Μωριά για να βοηθήστε τους Τούρκους και να κτυπήσετε εμάς τους Μωραΐτες ,
δέκα χρόνια γένουνται από τον καιρό εκείνον έως σήμερα,
.που μας ετυραννίσατε, μας εγδύσατε, εσκωτώσατε τους πατέρες μας, τις μητέρες μας, τα αδέρφια μας, τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας, τους συγγενείς μας και τους πατριώτες μας
…….. και μας κάμετε τέτοια πολλά κακά που εμείς δεν μπορούμε πλιά να σας χωνεύσωμε, και ούτε να σας συγχωρήσωμεν, για δαυτό μαζωχθήκαμε ούλοι δω πέρα να σας χτυπήσωμε, και με την δύναμι του Θεού, αν μπορέσωμε και να σας διώξουμε πλια από το Μωριά…. »»’
»»’ ελάτε και σας καρτερούμε, γιατί παν εκείνα που ξέρατε,
ελάτε το ταχύ αλοιώς θα το μετανοήσετε»»

Από Τρίκορφα 10 Ιουλίου έτος 1779
Υπογράφουμε εμείς οι πρώτοι αρχηγοί Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης
και Αλέξης Ντάρας»» [Αθανάσιος Γρηγοριάδης-Ιστορικαί Αλήθειαι]»»

Ας δούμε τα γραφόμενα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα απομνημονεύματά του.
»»’εσυνάχθησαν όλοι και πάνε εις τον πατέρα μου και αυτός τους στάθηκε με ορμήν και τους εγύρισε πίσω εις τον κάμπον· ενώθησαν και άλλοι καπεταναίοι· εμβήκαν εις τα χωράφια, εις τον κάμπον τους εσκότωσε η καβάλα ως οι θεριστάδες· έπεσεν η καβαλαριά μέσα και τους εθέρισαν· από τη μίαν μεριάν η καβαλαριά από το άλλο ο πατέρας μου. Από 12000 , 700 πέρασαν εις το Δαδί.
Όταν τους επολέμησε ο πατέρας μου του έλεγαν,
Κολοκοτρώνη δεν κάμεις νισάφι; Τι νισάφι να σας κάμω, όπου ήλθετε και εχαλάσατε την πατρίδα μου, μας πήρατε σκλάβους και μας εκάματε τόσα κακά;
Του απεκρίθησαν εφέτος δικό μας του χρόνου δικό σου.
Τα κεφάλια των Αλβανών έφτιασαν πύργον εις Τριπολιτσάν».»»
» Ο Πουκεβίλ που πέρασε από εκεί το 1799 και είδε το «κτίσμα», είχε αρχίσει να καταρρέει λόγω της αποκολλήσεως μερικών κρανίων, ονομάζει το κτίσμα «πυραμίδα».
Ο Πουκεβίλ το περιγράφει με θαυμασμό, αποκαλώντας το «Τρόπαιο των Κολοκοτρωναίων».

»’Ύστερα ο Χασάν άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και σύντομα η Πελοπόννησος απαλλάχτηκε οριστικά από τους Αλβανούς, οι οποίοι είτε εξοντώθηκαν είτε έφυγαν, όσοι μπόρεσαν. Σ’ εκείνη την εκστρατεία ο Χασάν προσπάθησε να περιορίσει την αυτονομία των Μανιατών,απέτυχε όμως και συνέχισε τις επιχειρήσεις του κατά των Αλβανών στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η τάξη αποκαταστάθηκε και οι Αλβανοί περιορίστηκαν στην πατρίδα τους.»

» Ας δούμε τώρα και το θρήνο που εγινε στην Αλβανία και τη Τσαμουριά μετά τον ξολοθρεμό τους.
»»Κατά το αυτό έτος [ 1780] εις πάσαν πόλη και κοινότητα Τσαμουριάς και Αλβανίας ,
ηκούσθη μέγας θρήνος και κλαθμός ,πενθούσης εκάστης Οθωμανικής οικογένειας ,υιόν ,αδελφό η πατέρα ,
καθότι αφίχθη η είδησης ότι οι Αλβανοί όσοι εις Πελοπόνησο προ δέκα ετών ,
εμάστιζον τους χριστιανούς της , κατεσφάγησαν φονευθέντες υπέρ τους 7.000
παρά του Χασάν Πασα ,των οπλαρχηγών Κωνσταντίνου και Αναγνώστου Κολοκοτρώνη……[Αραβαντινός].

Ενώ και ο αγωνιστής του 1821 , Αρβανιτης Σουλιώτης Κουτσονίκας ανέφερε στα απομνημονευματά του για τα γεγονότα της εποχής.
»Απεστάλησαν εντός ολίγου ,σμήνος στρατευμάτων Αλβανικών στη Πελοπόνησσο ,καταπνίξαντες την επανάσταση και και έφεραν ως επακόλουθο την διαρπαγή και αιχμαλωσία των κατοίκων τους οποίους διεσκόρπησαν εν τη Ευρωπαική και Ασιατική Τουρκία….
»’Οι απελθόντες εις την Πελοπόνησσο Αλβανοί ,έγιναν κύριοι της αυτής ,δεσπόζοτες και καταπιέζοντες δια καταχρήσεων και διαρπαγών ….

Ενώ για το διωγμό τους και όσους δεν σκοτώθηκαν
αλλά γυρίσανε στην Τσαμουριά αναφέρει ..
»»Ο δε επισημότερος αυτών Σουλειμάν Τσάπαρης ,Τζάμης ,
όστις είχε καταστει βαθύπλουτος εκ λαφύρων και διαρπαγών,
πληροφορηθείς τας διαταγά του Σουλτάνου ,εμβάς εις πλοίον μετέβη στη πατρίδα του.»»
»Ελθών εις την πατρίδα του το Μαργαρίτι ,ιδών του Σουλιώτας να φορολογούν
τα χωριά της Τσαμουριάς ,έγινε έξαλος ,διότι απομακρυνθείς πολλά έτη από τη πατρίδα του είχε ξεχάσει τους Σουλιώτας.»
»’Συνηθισμένος να καταπιέζει τους Πελοπονησίους του εφαίνοτο παράξενη η ανεξαρτησία των Σουλιωτών»’
»»Είχε πολλόυς φίλους και οπαδούς αγάδες από την όλη την Αλβανία…..»’
»Ελεγε δε προς του αυτούς
»’Είναι ντροπή εις τον Ισλαμισμό να πληρώνει χαράτζι
εις μίας χούφτα Γκιαούρηδων ,
ενώ 10 χιλιάδες σπαθιά Αλβανών υπέταξαν όλο το Μωριά»’.
Δηλαδή πέρα από τον Κολοκοτρώνη και ο ίδιος ο αρχηγός των Αλβανοτσάμηδων , ο Τσάπαρης, ομολογεί το ρόλο τους τα δέκα εκείνα χρόνια .

Μια καιρια αναφορα για τους Αρβανιτοφωνους που ειχανε εισάλθει στο Μωριά……

¨Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479
αναφερομενος στους κατοικους του Μωρια ντοπιους και νεοφερμενους…
«Οι Αλβανοί και οι Γραικοί δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο»

Οταν λεει Αλβανοι αναφέρεται στους αμιγώς αρβανιτόφωνους και τους διγλώσσους νεοφερμενους
και οταν λεει Γραικοι ,στους ντόπιους αμιγως ελληνοφωνους-γραικοφωνους του Μωριά .

Οταν λεει »δεν ειναι παρα ενας λαος»
εννοει ασφαλως
την πολιτισμική ομοιότητα
των δυο αυτών ομάδων
επιλύδων αρβανιτοφωνων και διγλώσσων
και ντόπιων ελληνοφώνων ακριβως γιατι οι πρωτοι ειχανε ερθει απο τα παραλια της
παλαι ποτε ημιελληνικης περιοχης ¨¨ Νεας Ηπειρου¨¨.ή Ελληνικης Ιλλυρίας.

Δεν μπορεί οι »Αλβανοί» αυτοί
να ήταν μόνο αρβανιτόφωνοι
η να μην ξερανε ¨¨γρι ελληνικᨨ
η να φοράγανε διαφορετικά ρούχα απο τους ντόπιους
και να χανε τοσο διαφορετικες παραδοσεις ηθη και εθιμα
δηλαδη να ειχανε τοσο διαφορετικο πολιτισμικο υποβαθρο απο τους ντοπιους,

και παρόλα αυτά να τους περιέγαφε ο Βενετός
ως »’έναν λαό».
Δεν γινεται.

Αρα είχανε πολλές πολιτισμικες ομοιότητες
και το κυριοτερο
ειχανε κοινη συνείδηση [ »’ένας λαός»’ οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ]
και μαλιστα ¨¨μισουν καθε ξεν﨨¨
δηλαδη δεν βλεπανε ο ενας τον αλλο σαν ¨¨ξεν﨨 πραγμα που λεει παρα πολλα
για τη συνειδηση και τη καταγωγη των περισσοτερων Αρβανιτων

Υ.Γ
Η καθοδος αυτη των Σκιπεταρων στα 1770 συγκρινομενη με αυτη των Αρβανιτών του 14ου αιωνα δειχνει την τεραστια διαφορα κατα τα έτη της τουρκοκρατίας
του Ελληνα Αρβανιτη
απο τον ΤουρκοΑλβανο

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΠΕΣ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ ΧΩΡΙΣ ΥΒΡΕΙΣ. Παρατηρούμε ακραίες τοποθετήσεις αναγνωστών. ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ δεν θέλουμε να μπαίνουμε στη δύσκολη θέση να μην βάζουμε ΟΛΑ τα σχόλια. Δόξα στο Θεό η Ελληνική γλώσα είναι πλούσια ωστε να μην χρειάζονται ακραίες εκφράσεις.

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Συνολικές προβολές σελίδας

Αναγνώστες

Επικοινωνήστε μαζί μας στο: politisvaris1@yahoo.gr

Επικοινωνήστε μαζί μας στο: politisvaris1@yahoo.gr
politisvaris1@yahoo.gr

Blog Archive