Διαβάστε το, αξίζει πολλά - Η Τουρκία και ο Ερντογάν πέρα από τις ψευδαισθήσεις μας

Παντελής Σαββίδης
Θα μπορούσε να αναφερθεί η λαϊκή ρήση «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται» για να αξιολογηθεί η κυβερνητική –αλλά και η κοινωνική– αντίδραση στην απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που συνελήφθησαν, εν καιρώ ειρήνης, περιπολούντες στον Έβρο...

Δυστυχώς, πρόκειται για κάτι χειρότερο. Ένα ανίκανο πολιτικό σύστημα ζει μέσα στις ψευδαισθήσεις του, πιστεύοντας πως μπορεί να αλλάξει η ελληνοτουρκική ατζέντα από μια αναγκαστική κίνηση του Ερντογάν.

Βυθισμένο δε στην πολιτική παρακμή του, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί ως διπλωματική επιτυχία του μια απρόσμενη κατάληξη. Ακριβώς την προηγούμενη μέρα δημοσιεύονταν νέα μέτρα που θα ελάμβανε η ελληνική κυβέρνηση για να πείσει τον Ερντογάν να αφήσει ελεύθερους τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς.Ένα από αυτά ήταν και η ακύρωση των εκδρομικών επισκέψεων των Ευέλπιδων στην Τουρκία. Αυτό και αν αποτελούσε εφιάλτη για τον Τούρκο πρόεδρο!

Αν υπήρχαν σοβαρά κέντρα ανάλυσης πολιτικής στην Ελλάδα, θα είχαν αντιληφθεί τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει ο Τούρκος πρόεδρος μετά την αμερικανική αντίδραση στην πολιτική του (ο πάστορας είναι απλώς το πρόσχημα) και θα έκαναν προτάσεις στην κυβέρνηση. Πλέον, το περιβάλλον γίνεται εξαιρετικά περίπλοκο και η ελληνική διπλωματία δεν μπορεί να μένει στον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας. Κάποιος ικανός πρέσβης, ή κάποια ικανή διπλωματική η πολιτική ομάδα συλλαμβάνει και προτείνει πολιτική. Η εποχή αυτή έχει παρέλθει, ακόμη και για την Ελλάδα.

Χρειάζεται κάτι περισσότερο ασφαλές και αποτελεσματικό.

Ο Ερντογάν δεν έχει περιθώρια να μην αφήσει ελεύθερο τον αμερικανό πάστορα και να μην αναθεωρήσει μέρος της πολιτικής του που ενόχλησε τους Αμερικανούς. Αν επιμείνει στην άρνησή του θα καταστρέψει τη χώρα του. Και ο Ερντογάν είναι εξαιρετικά ρεαλιστής για να επιμείνει. Έχει αποδείξει, και στο παρελθόν, πως αφού φθάσει σε ακραία όρια, την κατάλληλη στιγμή ελίσσεται.

Από την άλλη, μια άτακτη κίνηση απέναντι στις αμερικανικές πιέσεις θα έστελνε άσχημα μηνύματα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Από την πλειάδα των ομήρων που έχει φυλακίσει αφήνει ελεύθερους, μέσω της δικαστικής οδού, τους «περιφερειακούς». Μέσω της δικαστικής οδού θα φτάσει την κατάλληλη στιγμή και στον αμερικανό πάστορα.

Ο Ερντογάν αισθάνεται, επίσης, πως στο άμεσο μέλλον οι σχέσεις του με τους Αμερικανούς θα περάσουν δυσκολίες. Χρειάζεται ένα Δυτικό αποκούμπι και αυτό είναι η Ευρώπη. Αλλά για να το έχει θα έπρεπε να ικανοποιήσει τα πλέον ανώδυνα και στοιχειώδη από αυτά που οι Βρυξέλλες του ζήτησαν. Η απελευθέρωση των δύο εντάσσεται στην κατηγορία αυτήν.

Δεν χρειάζεται δεινή πολιτική σκέψη για να γίνουν αντιληπτοί οι λόγοι της θετικής αυτής εξέλιξης. Ωστόσο η κυβέρνηση δεν άντεξε στον πειρασμό να μην επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί πολιτικά ένα θέμα για το οποίο ο πολιτικός κόσμος επέδειξε ωριμότητα στη διαχείρισή του. Το πρωθυπουργικό περιβάλλον διακίνησε μεγάλο κατάλογο ενεργειών που οδήγησαν στην απελευθέρωση των στρατιωτικών. Μερικές από αυτές τις ενέργειες προηγήθηκαν της σύλληψης των δύο, και άλλες αποτελούσαν στοιχειώδες καθήκον ενός πρωθυπουργού ο στρατός του οποίου είχε τις συγκεκριμένες απώλειες. Π.χ. το ότι ο πρωθυπουργός έθεσε το θέμα στον Τούρκο πρόεδρο! Δηλαδή, δεν θα το έθετε;

Έκανε όμως ο Τσίπρας κάτι χειρότερο, το οποίο η Ελλάδα θα βρει μπροστά της.

Ικανοποίησε ένα πάγιο αίτημα της Τουρκίας να εκλέγονται οι μουφτήδες στη Θράκη από τη (χειραγωγημένη από το τουρκικό προξενείο) μειονότητα. Με την εκλογή του ο μουφτής, εκτός από θρησκευτικός ηγέτης γίνεται και σημείο πολιτικής αναφοράς. Το μέρος της μειονότητας που είναι στραμμένο προς την Άγκυρα θα βρει στο πρόσωπο των μουφτήδων τους πολιτικούς ηγέτες που χρειάζεται για να προωθήσει η Τουρκία τα σχέδιά της στη Θράκη. Και τα σχέδια αυτά είναι επικίνδυνα για τον ελληνισμό. Το αντιλαμβάνονται αυτό στην Αθήνα; Το αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση;

Αντί λοιπόν στην κυβέρνηση να χαίρονται και να θεωρούν πως η απελευθέρωση των στρατιωτικών σηματοδοτεί αλλαγή στην ελληνοτουρκική ατζέντα, ας προετοιμάσουν τη χώρα για τη δύσκολη περίοδο που έρχεται.

Τι σημαίνει αλλαγή στην ατζέντα; Η Τουρκία δεν θα επιχειρήσει να εξορύξει υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο; Θα σταματήσει να επιδιώκει πλήρη κυριαρχία στην Κύπρο; Θα σταματήσει να παραβιάζει τον εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα και να οδηγεί τους ψαράδες της ως τις ακτές ελληνικών νησιών;

Αλλά εκείνο στο οποίο θα μπορούσε να εστιάσει μια μεσοπρόθεσμη πολιτική της κυβέρνησης αξιοποιώντας την πρόσκαιρη κρίση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι να προτείνει και να προωθήσει έναν γεωπολιτικό πόλο που θα καλύπτει τα ⅔ της Μεσογείου. Έναν σταθερό γεωπολιτικό άξονα που θα περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Ακόμη, ίσως και την Ιταλία.

Ο άξονας αυτός θα αποτελούσε για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς τον εναλλακτικό πόλο στην Τουρκία και τους συμμάχους της στη Μεσόγειο.

Η συσπείρωση αυτή, που δεν θα αμφισβητούσε και την αραβική πολιτική των χωρών που συμμετέχουν, θα μπορούσε συν τω χρόνω να λάβει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας, αλλά και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας. Τα οφέλη για όλους, ακόμη και για τις ΗΠΑ, είναι προφανή. Αν και, όπως φαίνεται, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει στις ΗΠΑ ένα κέντρο το οποίο να χαράζει την παγκόσμια αρχιτεκτονική. Ένα κέντρο είναι η περί τον Τραμπ ομάδα και ένα άλλο η παραδοσιακή αμερικανική διπλωματία που δείχνει εξαιρετική αδράνεια στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται.

Οι πολιτικές αυτές είναι μεσοπρόθεσμες, τουλάχιστον. Στο χρονικό διάστημα που θα αποδώσουν μπορεί ο Ερντογάν να έχει αμφισβητηθεί στην Τουρκία, η Ρωσία να προσπαθεί να προσαρμοστεί στη μετά Πούτιν εποχή και στο Ιράν να τρίζουν τα θεμέλια των μουλάδων.

Αυτήν τη νέα πολιτική έχει ανάγκη η Ελλάδα. Και είναι ώρα για αλλαγή νοοτροπίας στα θέματα διπλωματίας και εξωτερικής πολιτικής. Διότι το τελευταίο διάστημα υπήρξε υποχώρηση ακόμη και από όσα βήματα είχε πετύχει η ελληνική διπλωματία στη δύσκολη προσπάθεια να ισορροπήσει μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.

Η τελευταία ανακοίνωση του ΥΠΕΞ σε ό,τι αφορά τις ελληνορωσικές σχέσεις, μόνο διπλωματικό κείμενο δεν θύμιζε.

Η εξωτερική πολιτική της χώρας δεν μπορεί να είναι έρμαιο στα χέρια του οποιουδήποτε υπουργού Εξωτερικών. Άλλο η υλοποίηση της κάθε φορά κυβερνητικής εξωτερικής πολιτικής και άλλο πάγιες σταθερές της χώρας να υπόκεινται στην ευκαιριακή βούληση του ΥΠΕΞ.

http://www.pontos-news.gr