Καλημέρα φίλες και φίλοι μου. Χρονια πολλά στον Θοδωρή και την Θοδώρα...

Οι Άγιοι Θεόδωροι, Αγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης, Αγιος Θεόδωρος Τήρων

Οι Άγιοι Θεόδωροι...

Μόλις σταμάτησαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών και επακολούθησε η αναγνώριση του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του νέου κράτους του Μεγάλου Κωνσταντίνου, οι χριστιανοί έσπευσαν να τιμήσουν τους ήρωες της Πίστης, όλους όσοι, μέσα από τον αγώνα που διεξήγαγαν και τα μαρτύρια που υπέστησαν, κατάφεραν να νικήσουν τον εχθρό και καταξιώθηκαν ως οι Άγιοι, οι οποίοι ήταν προστάτες των απλών ανθρώπων.
Οι Άγιοι Μεγαλομάρτυρες Θεόδωροι, ο Τήρων και ο Στρατηλάτης, υπήρξαν δύο αθλητές του Χριστού, τους οποίους τίμησαν και τιμούν μέχρι σήμερα οι άνθρωποι. Το πλήθος των ναών που έχουν οικοδομηθεί προς τιμή των αγίων, είτε μαζί είτε κυρίως ξεχωριστά, δηλώνουν το μέγεθος της απήχησης που απολάμβαναν ανάμεσα στους χριστιανούς. Ένας από τους αρχαιότερους ναούς βρίσκεται στα Ευχάιτα. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση ήταν οι τάφοι των αγίων. Ακολούθως, στη συνοικία των Σφωρακίου στην Κωνσταντινούπολη, βρίσκεται άλλος ναός των αγίων, όπου τελείτο Σύναξη κατά το πρώτο Σάββατο των νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, προς τιμή του θαύματος με τα κόλλυβα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.
Η μνήμη τους Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος εορτάζεται στις 17 Φεβρουαρίου και του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου στις 8 Φεβρουαρίου. Η Σύνοδος στη Λαοδίκεια, ανάμεσα στους κανόνες που εξέδωσε ήταν και εκείνος που έλεγε ότι δεν πρέπει να εορτάζονται άγιοι κατά τη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά να μετατίθεται η μνήμη τους στο επόμενο Σάββατο ή Κυριακή. Έτσι, λόγω του θαύματος του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος με τα κόλλυβα που έγινε την Καθαρή Δευτέρα, μετατέθηκε η μνήμη των αγίων Θεοδώρων στο πρώτο Σάββατο των νηστειών.
Ο συνεορτασμός των αγίων οδήγησε ορισμένους νεότερους σχολιαστές να παρουσιάσουν την άποψη ότι δεν υπήρχαν δύο άγιοι Θεόδωροι, αλλά ένας και ότι αυτό οφείλεται σε δύο διαφοροποιημένα Συναξάρια. Η άποψη αυτή, φυσικά, δεν ευσταθεί διότι η Εκκλησία παρέλαβε από την αρχή να τιμά δύο αγίους Θεόδωρους. Τα κείμενα που περιγράφουν τα μαρτύριά τους είναι πολύ αρχαία. Το αρχικό κείμενο για τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη συνέγραψε ο γραμματέας του και αυτόπτης μάρτυρας των βασανιστηρίων που υπέστη, Ούαρος ή Αύγαρος. Το κείμενο αυτό έχει εκδοθεί επιστημονικά στο τέλος του 19ου αιώνα. Εξάλλου, υπάρχει πληθώρα κειμένων προς τιμή του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτη τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα και έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης από πολλούς επιστήμονες.
Το αρχικό κείμενο που περιγράφει το μαρτύριο του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος είναι κι αυτό πολύ αρχαίο και έχει εκδοθεί μαζί με το κείμενο του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτη τον 19ο αιώνα. Ο συντάκτης του κειμένου είναι άγνωστος, η ύπαρξη όμως του κειμένου μαρτυρείται από τον Άγιο Γρηγόριο επίσκοπο Νύσσης, που έζησε τον Δ΄ αιώνα. Και για τον άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα υπάρχουν και άλλα κείμενα που αναφέρονται σ΄ αυτόν. Όλα τα πιο πάνω συνηγορούν στο ότι οι Άγιοι Θεόδωροι υπήρξαν ως ξεχωριστά πρόσωπα και δεν ευσταθεί η άποψη ότι ήταν ένας Άγιος Θεόδωρος.

---

Οι Άγιοι Θεόδωροι

Στην Ελλαδική Εκκλησία οι Άγιοι Θεόδωροι τιμώνται μαζί το πρώτο Σάββατο των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και όχι στη μέρα μνήμης τους στις 8 και 17 Φεβρουαρίου. Η Εκκλησία της Κύπρου δεν ακολουθεί αυτή την παράδοση και τιμά τη μνήμη τους ξεχωριστά. Ο κόσμος δεν θεωρεί ότι οι Άγιοι εορτάζονται το πρώτο Σάββατο των Νηστειών, αν και η εντεταγμένη ακολουθία από το Τριώδιο ψάλλεται στους Ναούς κανονικά εκείνο το Σάββατο.
Όπου υπάρχει ναός στην Κύπρο προς τιμή του Αγίου Θεοδώρου, είναι αφιερωμένος στον Στρατηλάτη και όχι τον Τήρωνα, εκτός από δύο περιπτώσεις ( Αγίου Θεοδώρου Λάρνακος και Μοναγρουλίου). Ενώ στον Στρατηλάτη εκτός από τον Άγιο Θεόδωρο Καρπασίας , ναόν ή εξωκκλήσια ή ακόμα και ερείπια είναι τα υπόλοιπα σε όλο το νησί, όπως ο Καθεδρικός Ναός Πάφου, Άγιος Θεόδωρος Σολέας, Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς, Άγιος Θεόδωρος Μασούρας, Λετύμπου, Λάπηθος, Άσσιας, Λευκόνοικο, Ακανθού, Λεμύθου, Άγιος Νικόλαος Σολέας, Βαθύλακας, Ξυλοτύμπου, Σωτήρα Αμμοχώστου, Χούλου, Καλέπεια, Δάλι, Τερσεφάνου, Σταυρό της Ψώκας, Νέο Χωριό Κυθραίας, Μακράσυκα, Περιστερώνα Πάφου, Ριζοκάρπασο.
Στην Κύπρο το μοναδικό εκκλησάκι επ ονόματι και των δύο Αγίων Θεοδώρων βρίσκεται στα δυτικά του χωριού Άγιος Θεράπων Λεμεσού και ήταν βασιλικού ρυθμού. Δυστυχώς, όμως, το εκκλησάκι παρασύρθηκε από τα νερά του ποταμού και ξανακτίστηκε.