ΜΠΡΑΒΟ Κουμπάρε. Μας ... ξεπέρασες. Ένα πετρελαιοφόρο 25 εκατ. δολαρίων δώρο στον Ερντογάν είναι μία μόνο από τις αποκαλύψεις στα «Malta Files» ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ποιο είναι το τέλειο δώρο για έναν παγκόσμιο ηγέτη που έχει τα πάντα; Πώς σας ακούγεται μια μυστική αγορά ενός πετρελαιοφόρου 25 εκατ. δολαρίων για την οικογένειά του; Αυτό έκανε ο δισεκατομμυριούχος Αζέρος, Μουμπαρίζ Μανσίμοφ για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον όλο και πιο αυταρχικό Τούρκο πρόεδρο, το 2008. Η αποκάλυψη αυτή...
που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή από τους The Black Sea, El Mundo και άλλους οργανισμούς, είναι το αποτέλεσμα μιας έρευνας ενός μήνα από το δίκτυο «European Investigative Collaborations» (ΕΙC). Ο Μανσίμοφ απέκτησε την τουρκική υπηκοότητα δύο χρόνια νωρίτερα και πήρε ένα τουρκικό όνομα, το Μουμπαρίζ Γκουρμπάνογλου, έπειτα από παρότρυνση του Ερντογάν, σύμφωνα με τις φήμες. Μετά τη συμφωνία, οι επιχειρηματικές του συναλλαγές στην Τουρκία απογειώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων κερδοφόρων συμβάσεων με κρατικές επιχειρήσεις.

Ο Μανσίμοφ είναι επίσης «φίλος» του Ντόναλντ Τραμπ και παραβρέθηκε στην προεδρική του ορκωμοσία. «Όταν οι Πύργοι του Τραμπ με τους 39 ορόφους χώρων γραφείων και διαμερισμάτων άνοιξαν στην Κωνσταντινούπολη το 2009, ο Μανσίμοφ ήταν ο πρώτος πελάτης, αγοράζοντας οκτώ διαμερίσματα, συμπεριλαμβανομένου του ρετιρέ», σύμφωνα με το Τhe Black Sea.

Η συμφωνία είναι σύνθετη αλλά, με λίγα λόγια, συμβαίνει το εξής: Ο Μανσίμοφ αγόρασε ένα δεξαμενόπλοιο και σύστησε το 2007 μια εταιρεία για να το ελέγχει στη Μάλτα. Τον Οκτώβριο του 2008, μια άλλη εταιρεία με έδρα τη Νήσο του Μαν που ανήκε στον γαμπρό του Ερντογάν και στον γιο του αγόρασε όλες τις μετοχές της έναντι 25 εκατ. δολαρίων. Την επόμενη μέρα, η επιχείρηση αυτή έλαβε δάνειο ύψους 18,4 εκατ. δολαρίων από τον Μανσίμοφ. Όλα φυσιολογικά μέχρι στιγμής.

Ωστόσο, τα έγγραφα δείχνουν ότι ο Μανσίμοφ υποσχέθηκε να πληρώσει για ολόκληρο το επταετές δάνειο μαζί με τους τόκους, με αντάλλαγμα τα δικαιώματα εκμίσθωσης έως το 2015 (τα υπόλοιπα 7 εκατ. δολάρια της τιμής αγοράς πληρώθηκαν από στενό προσωπικό φίλο του Ερντογάν για άγνωστους λόγους). Η εταιρεία του Μανσίμοφ, η οποία ελέγχει τα δύο τρίτα των θαλάσσιων μεταφορών πετρελαίου του Εύξεινου Πόντου, παρέτεινε τη μίσθωση μέχρι το 2020 για 1,2 εκατ. δολάρια τον χρόνο. Έτσι, η συμφωνία ανέρχεται σε 21,2 εκατομμύρια δολάρια με μεταφορά μετρητών από τον Μανσίμοφ στην οικογένεια του Ερντογάν. Παρά την υποτιθέμενη πώληση του δεξαμενόπλοιου στον στενό φίλο που πλήρωσε τα 7 εκατ. δολάρια το 2011, σε τρεις περιπτώσεις από τότε, ο γαμπρός του Ερντογάν υπέγραψε έγγραφα που βεβαιώνουν ότι είναι ο «μοναδικός πραγματικός ιδιοκτήτης» του δεξαμενόπλοιου.

Το μονοπάτι μέσα σε αυτό το μπλεγμένο δίκτυο συναλλαγών ξεκινά από τα «Malta Files», μιας έρευνας που διεξάγεται από το EIC, με βάση μια διαρροή 150.000 κρυφών εγγράφων από έναν πάροχο νομικών, χρηματοπιστωτικών και εταιρικών υπηρεσιών με έδρα τη Μάλτα, μαζί με μια περιορισμένη έκδοση του δημόσιου μητρώου επιχειρήσεων της Μάλτας. Συνολικά, περιλαμβάνονται περισσότερες από 50.000 εταιρείες. Το έργο έφερε κοντά 49 δημοσιογράφους από 13 οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης σε 16 χώρες, όπως οι Intercept Brasil, L’ Espresso, Le Soir, NRC, Der Spiegel, Romanian Centre for Investigative Journalism/TheBlackSea.eu, Mediapart, Politiken, NewsWeek Serbia, El Mundo, Expresso, Dagens Nyheter, Malta Today και Agência Sportlight.

Η Μάλτα, μια χώρα στο μεσογειακό αρχιπέλαγος με λιγότερο από μισό εκατομμύριο κατοίκους, διαθέτει τον χαμηλότερο πραγματικό φορολογικό συντελεστή για τις εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει γίνει ο προτιμότερος προορισμός για φοροδιαφυγή στην ΕΕ. Τα «Malta Files» αποκάλυψαν επίσης υπεράκτιες επιχειρήσεις της ιταλικής μαφίας, της αυτοκρατορίας βραχυπρόθεσμων δανείων Ρώσου δισεκατομμυριούχου, του Τούρκου πρωθυπουργού Μπινάλι Γιλντιρίμ, ποδοσφαιριστών και Ευρωπαίων της ολιγαρχίας με γιότ, μεταξύ άλλων.

Παρόλο που τα διεθνή δίκτυα των εταιρειών και των ιδιοκτητών είναι συχνά αλληλένδετα, είναι πολύ εύκολο να βρεθεί η βάση του συστήματος: Ο γαλλικός φορολογικός συντελεστής για τις εταιρείες είναι 33,33%. Στη Μάλτα, το πραγματικό ποσοστό για τις υπερπόντιες δραστηριότητες των ξένων εταιρειών ανέρχεται σε μόλις 5%. Εκμεταλλευόμενη την πολιτική των ανοικτών συνόρων που παρέχεται στα κράτη-μέλη της ΕΕ, μια παριζιάνικη επιχείρηση μπορεί να ανοίξει θυγατρική στη Μάλτα, να δηλώσει κέρδη στη θυγατρική της, να πληρώσει 5 τοις εκατό στην κυβέρνηση της Μάλτας και να επιστρέψει τα υπόλοιπα κέρδη πίσω στο Παρίσι χωρίς φόρους, κλέβοντας έννομα από τη Γαλλία τυχόν έσοδα. Η Μάλτα παίρνει χρήματα για το τίποτα, η επιχείρηση εξοικονομεί 85 τοις εκατό από τις φορολογικές της υποχρεώσεις και οι Γάλλοι φορολογούμενοι χάνουν εκατομμύρια.

Σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας Malta Today, υπολογίζεται ότι η φιλική προς τις επιχειρήσεις φορολογική πολιτική έδωσε στη χώρα καθαρό κέρδος σχεδόν 248 εκατομμυρίων ευρώ σε έσοδα το 2015 και κόστισε στις άλλες χώρες 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ διαφυγόντα φορολογικά έσοδα. Οι αριθμοί αυτοί αυξήθηκαν πάνω από δέκα φορές από το 2006. Σύμφωνα με μια μελέτη των Πράσινων Ευρωβουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην ΕΕ δεν πληρώθηκαν σε φόρους 14 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2012 έως το 2015.

Οι εταιρικές δομές στη Μάλτα, που αποκρύπτουν τους ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να διευκολύνουν απάτες και παράνομες δραστηριότητες, κάτι που η χώρα αρνείται, αλλά ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών έφτασε στο να χαρακτηρίσει τη Μάλτα ως τον «Παναμά της Ευρώπης».

Ο υπουργός Οικονομικών της Μάλτας, Έντουαρντ Σκικλούνα, δήλωσε ότι τα «Malta Files» είναι «ψευδείς ειδήσεις», προσθέτοντας ότι η έκθεση είναι «άδικη και θέτει σε κίνδυνο την οικονομία και τις θέσεις εργασίας». Οι άλλες χώρες της ΕΕ «θέλουν να γευτούν την επιτυχία μας, ειδικά στη βιομηχανία των ιντερνετικών παιχνιδιών».
Ο πρωθυπουργός Τζόζεφ Μούσκατ, απαντώντας στην έκθεση, δήλωσε: «Προσπάθησαν να πουν ότι υπάρχει κάτι παράνομο στις χρηματοπιστωτικές μας υπηρεσίες, όταν η αλήθεια είναι ότι το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα είναι τα ίδιο όπως όταν μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει εγκριθεί από την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ και έχουμε συμμορφωθεί σε αυτό».

Σχέσεις της Μάλτας με τη Βραζιλία

Τα άρθρα που δημοσίευσε το The Intercept Brasil σε συνεργασία με το Agência Sportlight έδειξαν ότι πολλά άτομα που εμπλέκονται στην έρευνα για την αυξανόμενη διαφθορά με ξέπλυμα χρήματος στη Βραζιλία, έχουν ανοίξει εταιρείες στη Μάλτα. Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο αδέρφια που ομολόγησαν ότι «ξέπλυναν» 100 εκατ. δολάρια για λογαριασμό του ανυπόληπτου πρώην κυβερνήτη του Ρίο Ντε Τζανέιρο, Σέρτζιο Καμπράλ, άνοιξαν δύο εταιρείες στη Μάλτα λίγους μήνες πριν υπογράψουν συμφωνίες με ομοσπονδιακούς εισαγγελείς. Οι αδελφοί Μαρκέλο και Ρενάτο Σεμπάρ χρησιμοποίησαν διαβατήρια από την Ομοσπονδία Αγίου Χριστοφόρου και Νέβις και δεν ανέφεραν τις εταιρείες στην ορκωτή κατάθεσή τους.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρικάρντο Σαούντ έγινε οικείο πρόσωπο στη Βραζιλία όταν εμφανίστηκαν κρυφά βίντεο που τον έδειχναν να δίνει χαρτοφύλακες γεμάτους με μισό εκατομμύριο ρεάλ (152.000 δολάρια) ο καθένας στους εκπροσώπους του γερουσιαστή Αέσιο Νέβες και του προέδρου Μικέλ Τέμερ. Ο Σαούντ, κορυφαίος διευθυντής της μεγαλύτερης εταιρείας επεξεργασίας κρέατος στον κόσμο, της JBS, άνοιξε δύο εταιρείες στη Μάλτα το 2010 μαζί με τον γιο του πρώην προέδρου της Παραγουάης και έναν επενδυτή ακινήτων στη Βραζιλία, που έχει καταδικαστεί στο παρελθόν για εκλογική νοθεία. Οι τρεις τους έχουν μεγάλο παρελθόν σε συμφωνίες στον επιχειρηματικό τομέα των βοοειδών, αλλά αυτή η επιχείρηση φαίνεται να είναι μια προσπάθεια να ξεκινήσει ένας διαδικτυακός τόπος τυχερών παιχνιδιών, τι στιγμή ακριβώς που αναμενόταν να τα νομιμοποιήσει η κυβέρνηση της Βραζιλίας. Η ψηφοφορία δεν άφησε να περάσει αυτό το σχέδιο- ένα μεγάλο επιχείρημα εναντίον του τότε ήταν ότι θα διευκόλυνε τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες- και ο ιστότοπος δεν είναι πλέον ενεργός.

Μια εταιρεία της Μάλτας κατέχει, σύμφωνα με τις φήμες, κεντρική θέση στην άσκηση αθέμιτης επιρροής και δωροδοκίας σε σχέση με την πώληση του 22,4% της βραζιλιάνικης εταιρείας Oi στην πορτογαλική Telecom το 2010. Ο Ζοσέ Ντιρσέου, ένας πρώην σύμβουλος του πρώην προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα με κακή φήμη, ελέγχεται από τις πορτογαλικές αρχές στο πλαίσιο μιας επιχείρησης που έστειλε τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας στη φυλακή.

Εδώ μπορείτε να βρείτε έναν πλήρη κατάλογο ατόμων και επιχειρήσεων με συνδέσεις στη Βραζιλία που εμφανίζονται στα «Malta Files».

Κάντε κλικ εδώ για να δείτε όλα τα «Μalta Files» από τους συνεργάτες του EIC (η λίστα θα συνεχίσει να ενημερώνεται καθώς δημοσιεύονται νέες εκθέσεις).