ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ. Tης Μαίρης Καρά

O κουτσοφλέβαρος ή φλεβάρης ο πιο μικρός μήνας του χρόνου με τις 28 του μέρες και τις 29 κάθε 4 χρόνια, είναι ο δεύτερος μήνας στο Γρηγοριανό ημερολόγιο κι αντιστοιχεί στους μήνες Γαμηλιώνα και Ανθεστηριώνα του αθηναϊκού ημερολογίου. Αρχικά είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 ημέρες στα δίσεκτα χρόνια.  Επειδή την ημέρα αυτή που πρόσθεταν κάθε 4 χρόνια την μετρούσαν δυο φορές,  ονομάζεται ακόμη και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει ΔΙΣΕΚΤΟ.  Πιστεύεται πως οι δίσεκτες χρονιές είναι "γρουσούζικες" ίσως από παρανόηση...

Ίσως να προέρχεται απ' την λανθασμένη αντίληψη της ετυμολογίας και της ορθογραφίας του πρώτου συνθετικού της λέξης «δίσεκτο». Δηλαδή αντί του σωστού «δις» (που σημαίνει δύο φορές) να εννοείται λανθασμένα το αχώριστο προθεματικό μόριο «δυς», με την έννοια της δυστυχίας, ή του απευκταίου αποτελέσματος. («κι αν έρθουν χρόνια δίσεχτα και μήνες οργισμένοι» όπως λέει το δημοτικό τραγούδι).

Στα λατινικά η λέξη februarius προέρχεται απ' το ουσιαστικό februum, δηλαδή καθαρμός, κάθαρση, λόγω των θρησκευτικών γιορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februatio) που τελούνταν στην Ρώμη στην διάρκειά του. Στην Ελλάδα πήρε κι άλλες ονομασίες για την μικρή του διάρκεια: Μικρός, Φλιάρης, Γκουζούκης, Κούντουρο (κοντή+ουρά ποντιακά) ΚΟΥΤΣΟΣ.

Απ' τις "φλέβες" δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν κατά την διάρκειά του απ' τις πολλές βροχές, πήρε το όνομα Φλεβάρης. Αργότερα απ' την παραετυμολογία της λέξης φλέβα ονομαζόταν και Φεβράρης και Φρεβάρης και Φλεβάρης. Στον Τύρναβο δικαιολογούν το όνομά του, με το ότι τότε ανοίγουν οι φλέβες απ' την γη και φέρνουν τα πηγάδια νερό. Στην Κρήτη επειδή ανοίγει τις φλέβες του νερού λέγεται και ΦΛΕΓΑΡΗΣ. 

Μα δεν είναι ο μικρότερος μήνας μόνο για αριθμητικούς αλλά και για... αυτοκρατορικούς λόγους, δηλαδή χάρις στον Ιούλιο Καίσαρα. Όταν θριαμβευτής επέστρεψε στην Ρώμη το 46 π.Χ., έπρεπε να ρυθμίσει το θέμα της μέτρησης μέτρηση του χρόνου. Το ημερολογιακό τους σύστημα είχε μεν 12 μήνες, αλλά από καιρού εις καιρόν έπρεπε να προστίθενται ημέρες ή και μήνες, έτσι ώστε αυτό να διατηρείται σε συμφωνία με τις ΕΠΟΧΕΣ.

Επειδή το 365 δεν διαιρείται ακριβώς δια του 12, η σκέψη των αστρονόμων που δημιούργησαν το Ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν, να υπάρχουν επτά μήνες με 30 ημέρες και πέντε με 31. Την ευθύνη για την παρεμβολή των ημερών ανέλαβαν οι ιερείς, που απολυταρχικά αύξαναν το μήκος του έτους, προκειμένου να παραμένουν στην εξουσία οι ευνοούμενοί τους συγκλητικοί κι άλλοτε το μείωναν, για γρήγορη θητεία των αντιπάλων τους. Έτσι κατέστησαν το ημερολογιακό σύστημα μη ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ.

Το έτος 46 π.Χ. διήρκεσε 445 ημέρες, αφού αναγκάστηκαν να προσθέσουν τόσες ημέρες, ώστε να ευθυγραμμιστεί με την εαρινή ισημερία. Ο Καίσαρ το ονόμασε έτος ultimus annus confusionis (τελευταίο έτος σύγχυσης) και κάλεσε τους καλύτερους φιλοσόφους και μαθηματικούς της εποχής, για να δημιουργήσουν το νέο ημερολόγιο. Φυσικά ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν ο Αλεξανδρινός Αστρονόμος ΣΩΣΙΓΕΝΗΣ.

Η προσθήκη μιας επί πλέον ημέρας των δίσεκτων χρόνων ξεκίνησε το 44 π.Χ. όταν ο Ιούλιος Καίσαρ γνώρισε στο παλάτι της Κλεοπάτρας τον Ελληνα αστρονόμο Σωσιγένη απ' την Αλεξάνδρεια και συζήτησε μαζί του τις πιθανές μετατροπές του ημερολογιακού συστήματος. Με την βοήθειά του άλλαξε το ρωμαϊκό ημερολόγιο. Μετά από εισήγηση του Σωσιγένη αποφασίστηκε να υιοθετηθεί το ημερολόγιο του Πτολεμαίου Γ', σύμφωνα με το οποίο ένα έτος 365 ημερών ίσχυε για τρία χρόνια και στην συνέχεια θα υπήρχε ένα έτος με 366 ημέρες.

Ο Σωσιγένης βασισμένος στους υπολογισμούς του πατέρα της αστρονομίας Ίππαρχου (που έναν αιώνα πριν είχε προσδιορίσει το ηλιακό ή τροπικό έτος να έχει διάρκεια 365,242 ημέρες), θέσπισε ένα ημερολόγιο με 365 ημέρες ανά έτος, αλλά σε κάθε τέταρτο θα πρόσθεταν μια μέρα ακόμα, μετά την «έκτη προ των καλενδών του Μαρτίου». Έτσι δόθηκε η εντύπωση πως προς το παρόν είχε λυθεί το θέμα του ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ.

Όταν όμως αποφάσισαν να δώσουν ονόματα στους μήνες, το θέμα έγινε περίπλοκο.  Ο πρώτος μήνας του έτους ήταν ο ΜΑΡΤΙΟΣ,αφιερωμένος στον θεό του πολέμου, που όμως συμβόλιζε και τις δυνάμεις της φύσης. Προφανώς ο πρώτος μήνας  του έτους δεν μπορούσε παρά να έχει 31 ημέρες. Έτσι μια σειρά από γιορτές αφιερωμένες σε αυτόν ήταν προγραμματισμένες για να γιορταστεί ο ερχομός της ΑΝΟΙΞΗΣ.

Ο δεύτερος μήνας ονομάστηκε ΑΠΡΙΛΙΟΣ απ' το aperire (ανοίγω) για να συμβολίσει την έξοδο των φυτών απ' την γη κι αφιερώθηκε στην Αφροδίτη κι αποφασίστηκε να έχει 30 ημέρες. Η εναλλαγή των 31 ημερών με 30 συνεχίστηκε για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, οι οποίοι αφιερώθηκαν στις θεές Μαία και Ήρα.

Η έμπνευση για την ονοματολογία μάλλον δεν φάνηκε αρκετή και στους επόμενους μήνες δόθηκαν ονόματα ΑΡΙΘΜΩΝ.

Έτσι αρχικά ο Ιούλιος ήταν ο Quirinalis (πέμπτος μήνας). Αλλά ο Μάρκος Αντώνιος αποφάσισε να του δώσει το όνομα του Ιουλίου, αναμορφωτή του ημερολογίου, διατηρώντας τις 31 ημέρες του και δημιουργώντας έτσι μια παράδοση. Μα όταν το όνομα του Αυγούστου δόθηκε στον έκτο μήνα, το διαμέτρημα του ανδρός δεν επέτρεπε στον μήνα αυτό να είναι μικρός κι έτσι  απέκτησε επίσης 31 ημέρες και ο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ.

Κι επειδή ο Ιανουάριος έπρεπε να έχει 31 ημέρες, γιατί ήταν  αφιερωμένος στον Ιανό  προστάτη της Ετρουρίας, απέμειναν 28 ημέρες για τον τελευταίο μήνα τον Φεβρουάριο. Το γεγονός ότι θα είχε λιγότερες ημέρες, δεν δυσαρέστησε τους Ρωμαίους, αφού ήταν αφιερωμένος στους νεκρούς κι έπρεπε και οι ίδιοι να κάνουν τον ηθικό απολογισμό τους αφιερωμένο στην μετάνοια. Ακόμη και γιατί το όνομα σημαίνει (Februare) ΕΞΙΛΕΩΣΗ.

Ο Φεβρουάριος είναι χειμωνιάτικος κι έρχεται συνοδευόμενος με χιόνια και βροχές. Το δεύτερο μισό του συνήθως ο καιρός βελτιώνεται κι ανεβαίνει η θερμοκρασία. Αυτό «ξεγελάει» την αμυγδαλιά, που ανθίζει με άσπρα ή ροζ λουλούδια. Είναι ο προάγγελος της άνοιξης, που θεωρητικά δεν απέχει πολύ, αλλά δεν έρχεται αν δεν  προχωρήσει για τα καλά ο Μάρτης. Μας αποχαιρετά όμως σχεδόν πάντα με ένα παράθυρο ανοιχτό στην οργιάζουσα φύση με ανθισμένες αμυγδαλιές σαν προπομπός της Άνοιξης. Εξ' ου και η παροιμία του σοφού λαού μας: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει».

Κι εμείς οι προδομένοι Έλληνες σήμερα διανύουμε αισίως την τελευταία του ημέρα στο 2017, ελπίζοντας πως φεύγοντας παίρνει μαζί του κι όλα τα δυσάρεστα, που ζήσαμε κατά την διάρκειά του στην κατοχική πατρίδα μας. Κι ας ευχαριστήσουμε άλλη μια φορά την πανάγαθη Φύση, που πάλι δεν επέτρεψε να επαληθευτούν τα τρομοκρατικά σενάρια των συνωμοσιολόγων για καταστροφή του πλανήτη από μεγάλη ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ…