Ο χαμένος χρόνος και το λάθος έναυσμα. Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης

Η είδηση λίγο έως πολύ χάθηκε μέσα στη ραστώνη του χριστουγεννιάτικου τριημέρου: τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, μετά την επιστολή του Ευκλείδη Τσακαλώτου προς το Eurogroup και μετά από συζήτηση εβδομάδων, βαίνουν προς ξεπάγωμα στις αρχές Ιανουαρίου. Η κυβέρνηση παρείχε τις δέουσες εγγυήσεις, δεσμεύτηκε πως δεν θα ξανακάνει μονομερή κίνηση και το θέμα...

κλείνει. Από βδομάδα θα επιστρέψουμε και στην κανονικότητα της διαπραγμάτευσης, αν και η ημερομηνία έλευσης των θεσμών στην Αθήνα δεν έχει οριστικοποιηθεί.

Τι μας διδάσκει αυτή η μικρή χριστουγεννιάτικη ιστορία; Αρχικά, ότι η κίνηση του κ. Τσίπρα, παρά το ότι δεν είχε περιθώριο να δώσει χρήματα, μόλις βεβαιωνόταν το πλεόνασμα του 2017 και παρά το γεγονός πως ο δημοσιονομικός αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος, λόγω και της επιστροφής μεγάλου μέρους της δαπάνης μέσω της καταναλωτικής δαπάνης, δυσχέρανε τις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς. Από εκεί που εμείς λέγαμε και εν πολλοίς δεν είχαμε άδικο πως έχουμε κάνει το 95% όσων μας αναλογεί στο πλαίσιο της αξιολόγησης, βρεθήκαμε να θυμίζουμε σε πολλούς στην Ευρώπη πως στην πρώτη ευκαιρία θα ανοίξουμε τα φτερά μας ξανά και θα ξεκινήσουμε να ξοδεύουμε τα χρήματα που στην πραγματικότητα δεν έχουμε. Αλλά, το βασικότερο πρόβλημα που προέκυψε είναι πως η διαπραγμάτευση θεωρείται πλέον εξαιρετικά δύσκολο να κλείσει έως το τέλος Ιανουαρίου. Ο χρόνος που υπήρχε μετά τοEurogroup της 5ης Δεκεμβρίου για να κλείσουν εκκρεμότητες, αξιοποιήθηκε για να συζητηθεί το κοινωνικό βοήθημα που έδωσε η κυβέρνηση.

Υπάρχει η συζήτηση για το αν η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για εφαρμογή του «κόφτη» στις συντάξεις, σε περίπτωση που το πλεόνασμα δεν είναι εντός στόχων. Δεν ξέρω πού είναι η είδηση σε αυτό. Ο κόφτης, ως μηχανισμός, έχει ψηφιστεί για να διορθώνονται αποκλίσεις, κατά τεκμήριο από εκεί που προκύπτει το έλλειμμα που ρίχνει έξω τον στόχο για το πλεόνασμα. Αν είναι από τη συνταξιοδοτική δαπάνη, δυστυχώς η κυβέρνηση θα αναγκαστεί ξανά να την περιστείλει, ανάλογα με την απόκλιση. Νομίζω πως με τη συζήτηση περί εφαρμογής του κόφτη, χάνουμε την ουσία: η κίνηση της κυβέρνησης έδωσε δυστυχώς το έναυσμα που δεν έπρεπε να δώσει στους πιο σκληρούς εκ των δανειστών μας να την στήσουν και πάλι στον τοίχο και να της ασκήσουν καταλυτική πίεση. Έτσι, η κυβέρνηση υπέγραψε κιόλας πως δεν θα κάνει άλλες μονομερείς κινήσεις, συνδυαστικά με τη δέσμευση περί του κόφτη.

Η όλη διαδικασία είναι πρελούδιο για την πορεία του κλεισίματος της δεύτερης αξιολόγησης, η οποία μπορεί να εκταθεί χρονικά. Και μπορεί να επαναληφθεί ένα γνωστό παιχνίδι: αξιοποιώντας αυτή την παροχή, ορισμένοι ιδιαίτερα σκληροί, όπως ο κ. Σόιμπλε ή ο κ. Τόμσεν που κάνει πραγματικά το παιχνίδι για το ΔΝΤ σε ό,τι αφορά το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να συγκεράσουν τις αποκλίνουσες θέσεις τους στην πλάτη της χώρας μας και να προσφέρουν αυτό που ξορκίζει η κυβέρνηση: περισσότερα και a priori δημοσιονομικά μέτρα, σχεδόν καμία παρέμβαση στο χρέος, έναντι των χρημάτων και της σταθερότητας της αξιολόγησης. Και γνωρίζουν πως η κυβέρνηση θα είναι μετά σε δύσκολη θέση, όσο πλησιάζει πρώτα ο Απρίλιος, αλλά κυρίως ο Ιούλιο, όπου πρέπει να γίνουν σοβαρές αποπληρωμές λήξεων.

Με άλλα λόγια, κάναμε τη θέση μας λίγο πιο δύσκολη. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε έως το ξεπάγωμα των μέτρων είχε ένα σαφές μήνυμα: «Μην κάνετε ξανά του κεφαλιού σας, γιατί εμείς κρατάμε τη στρόφιγγα». Και ο νοών νοείτω. Το πώς η κυβέρνηση θα προσαρμόσει τη στρατηγική της, είναι κάτι που απομένει να το δούμε, διότι σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπη με την προοπτική η αξιολόγηση να τραβήξει τουλάχιστον έως τον Μάρτιο.