capital controls: Πώς θα επηρεάσει την καθημερινότητά μας ο περιορισμός των αναλήψεων

Δραματικές είναι οι εξελίξεις στην Ελλάδα. Πριν από λίγη ώρα ολοκληρώθηκε το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας και, προκειμένου να  διασφαλιστεί το τραπεζικό σύστημα αποφασίστηκε η επιβολή capital controls, ενώ οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές αύριο, Δευτέρα, τουλάχιστον. Οι πολίτες θα μπορούν να εξυπηρετούνται από τα ΑΤΜ, ωστόσο, θα έχουν όριο στις αναλήψεις, το οποίο θα ανακοινώσει από ώρα σε ώρα η κυβέρνηση. Πριν από λίγες ημέρες....
το Bloomberg είχε δημοσιεύσει έναν αναλυτικό οδηγό σε περίπτωση που η κυβέρνηση επιβάλει capital controls στις ελληνικές τράπεζες, λόγω των εκροών καταθέσεων που είχαν αγγίξει το κόκκινο. 

Πώς θα επηρεάσει την καθημερινότητα μας τα capital controls;

-Θα υπάρχει όριο στις αναλήψεις χρημάτων από ATM. Με απλά λόγια, αν πχ τεθεί όριο 100 ευρώ, αν κάποιος καταθέτης χρειαστεί να βγάλει για οποιαδήποτε ανάγκη περισσότερα χρήματα, δεν θα μπορεί.

-Δεν θα μπορούν οι καταθέτες να μεταφέρουν όσα χρήματα επιθυμούν από λογαριασμό σε λογαριασμό.

-Δεν θα μπορούν οι πελάτες των τραπεζών να στέλνουν εμβάσματα στο εξωτερικό, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.

Το προοίμιο και οι αποφάσεις

H επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων θα είναι φυσικό επακόλουθο, ως προσπάθεια ομαλής λειτουργίας του «δελτίου» και αποτροπής του κινδύνου κατάρρευσης του συστήματος.

Η απόφαση για επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων πρέπει να ληφθεί από τις ελληνικές αρχές – την Τράπεζα της Ελλάδος και την κυβέρνηση. Πρακτικά πρέπει να έχουν συναινέσει η ΕΚΤ και οι Βρυξέλλες.

Η απόφαση πρέπει εν συνεχεία να περάσει από τη Βουλή – τυπικά πριν τεθεί σε εφαρμογή, αλλά αυτό είναι μάλλον αδύνατο.

Οι περιορισμοί
Όσον αφορά το πρακτικό μέρος αυτών των μέτρων, η Κύπρος προσφέρει ένα παράδειγμα. Οι έλεγχοι θεσπίζονται προκειμένου να αποτραπεί η φυγή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα. Επιβάλλονται όρια ημερήσιας ανάληψης μετρητών και αυστηροί ‘ έλεγχοι στη μετακίνηση χρημάτων στο εξωτερικό, για τις οποίες θα απαιτούνται προεγκρίσεις.

Οι επιχειρήσεις που πρέπει να μεταφέρουν κεφάλαια στο εξωτερικό, ως μέρος της επιχειρηματικής τους δραστηριότητα, πρέπει να αποδείξουν ότι πραγματικά η μεταφορά αυτή σχετίζεται με την εμπορική δραστηριότητα.

Το πρακτορείο Bloomberg, που «είδε» ήδη  να «αυξάνονται οι ουρές στις τράπεζες, από πολίτες που επιθυμούν να αποσύρουν τα χρήματά τους» από τις τράπεζες, παραθέτει μια σειρά απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με τα capital controrls και το τι θα σήμαιναν για τους Ελληνες καταθέτες.

Πώς θα λειτουργούσαν τα capital controls;

«Θα πονούσαν», απαντά το Bloomberg, επισημαίνοντας ότι κανείς δεν γνωρίζει ποιοι περιορισμοί θα ίσχυαν και πώς ακριβώς θα λειτουργούσαν στην Ελλάδα.

Στην περίπτωση της Κύπρου, αναφέρει το πρακτορείο, έγινε το εξής: Οι αναλήψεις από τα ΑΤΜ περιορίστηκαν στα 300 ευρώ το άτομο ανά ημέρα. Την ίδια ώρα, οι  μεταβιβάσεις πάνω από 5.000 ευρώ στο εξωτερικό απαιτούσαν έγκριση από ειδική επιτροπή, ενώ οι εταιρείες χρειάζονταν έγγραφα για κάθε εντολή πληρωμής, με εγκρίσεις για πάνω από 200.000 ευρώ που καθορίζονται από τη διαθέσιμη ρευστότητα. Επίσης, οι γονείς δεν μπορούσαν να στείλουν στα παιδιά τους, που σπούδαζαν στο εξωτερικό, πάνω από 5.000 ευρώ το τρίμηνο. 

Πώς θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή;
Αυτό θα αποτελούσε έκπληξη, τονίζει το Bloomberg. Στην Κύπρο ξεκίνησε με το κλείσιμο των τραπεζών για ημέρες, μεταξύ της 16 και 28 Μαρτίου του 2013. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα να διαπραγματευθεί μία συμφωνία με τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι τράπεζες άνοιξαν εκ νέου άνοιγμα με ένα σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, το οποίο περιελάμβανε την επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις.

Για πόσο θα μπορούσε να διαρκέσει;
Χρονικό όριο επισήμως δεν υπάρχει. Στην Κύπρο διατηρήθηκε ο έλεγχος κεφαλαίων για  δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε χαρακτηριστεί ένα προσωρινό μέτρο έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η εμπειρία από άλλες χώρες, όπως η Ισλανδία, δείχνει ότι εφόσον επιβληθούν, μπορούν μόνο να αρθούν σταδιακά, μετά από μια μακρά χρονική περίοδο. 

Ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με το Bloomberg, θα «αγόραζαν» χρόνο για την χώρα και θα της έδιναν χώρο να αναπνεύσει και να πετύχει μαι συμφωνία με τους δανειστές της, αν και θα είναι μεγάλο πλήγμα για τις τράπεζες. Τονίζεται επίσης πως ένας τέτοιος περιορισμός θα πλήξει πολύ το εμπόριο, τη βιομηχανία του τουρισμό, τις εισαγωγές και φυσικά κάθε τομέας της οικονομίας.