Γράφει ο Κωνσταντάκης Απόστολος Γεωπόνος-Ζωοτέχνης Επίτιμος Δ/ντής Σταθμού Αγροτικής Έρευνας Ρόδου.
Η χρησιμοποίηση του κρέατος αλόγου και των άλλων ιπποειδών (γαϊδάρου, ζέβρας κ.ά.) ανάγεται στην παλαιολιθική εποχή και τα άγρια άλογα αποτελούσαν εξαίρετο θήραμα. Στην Ελληνική Προϊστορία κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική εποχή (20.000-8.300 π.Χ.) μέσα στο σπήλαιο Φράγχθι της Ερμιονίδος, που ανήκει στον αρχαιότερο ελληνικό οικισμό, βρέθηκε σκηνή από κυνήγι γαϊδάρου καθώς και υπολείμματα από ελάφια, βίσονες, αλεπούδες, άγριους γαϊδάρους... κ.ά. που προέρχονται από το κυνήγι των ζώων αυτών. Άλλωστε και σήμερα στην Αφρικανική Ήπειρο γίνεται κυνήγι ζέβρας για διατροφή των εκεί πληθυσμών. Είναι πραγματικότητα ότι οι διατροφικές ανάγκες σε κρέας κάθε χώρας καλύπτονται από την πανίδα που υπάρχει σ’ αυτές. Πάντως στην αρχαία Αθήνα, υπήρχε ξεχωριστή αγορά για το γαϊδουρίσιο κρέας.
Η κατανάλωση κρέατος αλόγου στην Ευρώπη συχνή κατά τους πρώτους μ.Χ. αιώνες, απαγορεύθηκε τον 8ο αιώνα μ. Χ. από τους Πάπες λόγω παγανιστικών τελετών στην Γερμανία.
Στους επόμενους αιώνες η κατανάλωση κρέατος επανήλθε κανονικά μέχρι και σήμερα.
Ο θόρυβος, όμως, που ανέκυψε με την ύπαρξη κρέατος αλόγου σε διάφορα παρασκευάσματα με οδήγησε να ερευνήσω κατά πόσο το κρέας του αλόγου είναι αναλώσιμο ή όχι από τον άνθρωπο και κατά πόσο τον οφελεί ή τον βλάπτει.
Σήμερα σε πολλές χώρες η κατανάλωση κρέατος αλόγου είναι: 1) Υψηλή, όπως στην Κίνα, Μεξικό, Καζακστάν, Μογγολία, Αργεντινή, 2) Μεγάλη όπως Ιταλία, Γαλλία, Κιργιστάν και 3) Μικρότερη σε Γερμανία, Ισπανία, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδά, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσία, Ιαπωνία. Μπορεί κανείς να προμηθευτεί κρέας αλόγου σε υπερκαταστήματα και Delicatessen καταστήματα.
Συνολικά (2005) χρειάζονται 5 εκατομμύρια άλογα (μόνο στην Κίνα 1,7 εκατομ. ζώα) που αντιστοιχούν σε 730 χιλιάδες τόνους κρέατος αλόγου για να καλυφθούν οι ανάγκες των καταναλωτριών χωρών.
Η θρεπτική αξία του κρέατος αλόγου είναι παραπλήσια ή και ανώτερη από το μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας.
Συγκριτικά το κρέας αλόγου περιέχει 21% πρωτεΐνη, 6% λίπος, 3,8 χιλ/γραμμα σιδήρου το κρέας μοσχαριού 21% πρωτεΐνη, 14,1% λίπος, 1,9 χ/γραμμα σιδήρου και το κρέας χοίρου 21% πρωτεΐνη και 16% λίπος. Δεν διαφέρουν μεταξύ τους σε περιεκτικότητα ιχνοστοιχείων, μεταλλικών, αλάτων, χοληστερόλης.
100 γραμμ. μαγειρεμένου κρέατος αλόγου περιέχουν 175 θερμίδες και είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης Β12, Νιασίνης (βιτ. Ρ.Ρ.) και πλούσιο σε Ωμέγα 3 λιπαρά.
Οι Ιταλοί παράγουν, Μορταδέλα και με αλογίσιο κρέας, με χοιρινό πάντοτε, και την μαρκάρουν ως S.E. (μεγάλα γράμματα).
Οι διάφοροι τύποι Μορταδέλας που παράγονται φέρουν τις ενδείξεις:
S μεγάλο (χοιρινό κρέας) (S=Sus=Χοίρος)
S.B μεγάλο (χοιρινό και βοδινό) (B=Bos=Βους)
S.E. μεγάλο (χοιρινό και Αλογο) (Ε=Εquus=ʼλογο)
Επίσης αποτελεί λιχουδιά το σαλάμι από κρέας αλόγου.
Οι Βέλγοι και οι Γάλλοι εκτιμούν τα αλλαντικά από άλογα.
Το πρόβλημα που ανέκυψε προφανώς είναι νομικής φύσεως καθώς είναι αναφαίρετο δικαίωμα των καταναλωτών να γνωρίζουν τι ακιριβώς περιέχεται στα τρόφιμα που αγοράζουν. Με γνώμονα ότι όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται για λάθος, αλλά για εσκεμμένη ενέργεια αντικατάστασης κρέατος που αναγράφεται στο παρασκεύασμα από άλλο κρέας, η πράξη θεωρείται κακουργηματική.
Ένας παράγοντας όμως που ενοχοποιεί το κρέας αλόγου και την κατανάλωσή του από τον άνθρωπο, είναι ότι πιθανόν να περιέχει ως βλαβερό “φορτίο” την φαρμακευτική ουσία Φενυλβουταζόνη (Phenylbutazone) που είναι αντιφλεγμονώδες μη στεροειδής και χορηγείται ως αναλγητικό κυρίως στα άλογα των ιπποδρόμων.
Η φενυλβουταζόνη χρησιμοποιήθηκε στην δεκαετία του 1950 σε ανθρώπους ως αναλγητικό. Διαπιστώθηκε όμως ότι είχε παρενέργειες (απλαστική αναιμία) και έτσι απαγορεύτηκε η χρησιμοποίησή της στον άνθρωπο. Χρησιμοποιείται όμως σε άλογα και σκύλους.
Βέβαια εάν χρησιμοποιηθεί σε άλογα και το κρέας τους καταναλωθεί από τον άνθρωπο δεν υπάρχει κίνδυνος εάν ο άνθρωπος δεν καταναλίσκει συχνά κρέας αλόγου και με την προϋπόθεση ότι όντως χρησιμοποιήιθηκε ως ενέσιμη η εν λόγω ουσία.
Ωστόσο όπως επεσήμανε βρετανός ειδικός: «Ο αληθινός κίνδυνος δεν προέρχεται από την κατανάλωση κρέατος αλόγου και προϊόντων του που περιέχουν φενυλβουταζόνη, αλλά από την μεγάλη περιεκτικότητα των προϊόντων αυτών σε αλάτι και λίπος».
Ο μεγάλος θόρυβος που ανέκυψε, λοιπόν, από την περιεκτικότητα διαφόρων εδεσμάτων με κρέας αλόγου έχει βάση μόνο στην παραπλάνηση του καταναλωτή ως προς την ύπαρξη σ’ αυτά άλλου κρέατος, που αποτελεί νοθεία και όχι στην ακαταλληλότητα ή βλαπτικότητα του κρέατος αλόγου, το οποίο όπως αναφέραμε, υπερέχει των άλλων κρεάτων.
ΠΑΡΑΓΩΓΑ - ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟ ΑΛΟΓΟ ΚΑΙ ΓΑΪΔΟΥΡΙ
Εκτός από το κρέας τους, όμως, το άλογο και το γαϊδούρι προσφέρουν στον άνθρωπο και το γάλα τους.
Το γάλα της γαϊδούρας ανέκαθεν χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο, γιατί ταιριάζει με το ανθρώπινο γάλα και δίνεται στα νεογνά αντικαθιστώντας το γάλα της νεογέννητης μητέρας όταν αυτό δεν επαρκεί για το νεογνό αλλά και στους υπερήλικες λόγω των θεραπευτικών και τονωτικών ιδιοτήτων του.
Βοηθάει στην αντιγήρανση, την αναγέννηση του δέρματος, έχει αντιοξειδωτική δράση, στο έκζεμα, την ψωρίαση και άλλες δερματικές παθήσεις. Χορηγείται στα βρέφη που παρουσιάζουν δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα.
Χρησιμοποιείται σε πολλά καλλυντικά (κρέμες προσώπου, σαπούνια κ.ά.) και περιέχεται σ’ αυτά μέχρις 27%.
Υπερέχει ποιοτικά του αγελαδινού γάλακτος όπως φαίνεται (βλ. πίνακα):
Μια γαϊδούρα παράγει μέχρι 1,5 λίτρα γάλακτος την ημέρα και η τιμή του στην Ελλάδα κυμαίνεται από 30 έως 90 ευρώ το λίτρο. Στην Ιταλία 25 έως 50 ευρώ και στο Βέλγιο 100 ευρώ περίπου.
Ένα άλλο προϊόν που ανήκει στα οξυγάλακτα (γιαούρτι, ξινόγαλα, κ.ά.) είναι το KOUMYS (Κουμίς) που παράγεται από το γάλα φοράδας κυρίως, αλλά και γαϊδούρας στην Μογγολία και την Κεντρική Ασία.
Περιέχει 1-3% οινόπνευμα, (καλείται και οινόγαλα) και συνιστάται για στηθικά νοσήματα και νοσήματα στομάχου και συμμετέχει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ %
ΛΙΠΟΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΛΑΚΤΟΖΗ ΤΕΦΡΑ ΟΛΙΚΑ ΝΕΡΟ
ΣΤΕΡΕΑ
ΓΥΝΑΙΚΑΣ 3.50 1.35 6.50 0.25 11.6 88.4
ΓΑΪΔΟΥΡΑΣ 1.50 1.70 6.20 0.50 9.9 90.1
ΦΟΡΑΔΑΣ 1.50 2.10 5.90 0.40 9.9 90.1
ΑΓΕΛΑΔΑΣ 3.70 3.40 4.70 0.80 12.6 87.4
http://www.rodiaki.gr
Η κατανάλωση κρέατος αλόγου στην Ευρώπη συχνή κατά τους πρώτους μ.Χ. αιώνες, απαγορεύθηκε τον 8ο αιώνα μ. Χ. από τους Πάπες λόγω παγανιστικών τελετών στην Γερμανία.
Στους επόμενους αιώνες η κατανάλωση κρέατος επανήλθε κανονικά μέχρι και σήμερα.
Ο θόρυβος, όμως, που ανέκυψε με την ύπαρξη κρέατος αλόγου σε διάφορα παρασκευάσματα με οδήγησε να ερευνήσω κατά πόσο το κρέας του αλόγου είναι αναλώσιμο ή όχι από τον άνθρωπο και κατά πόσο τον οφελεί ή τον βλάπτει.
Σήμερα σε πολλές χώρες η κατανάλωση κρέατος αλόγου είναι: 1) Υψηλή, όπως στην Κίνα, Μεξικό, Καζακστάν, Μογγολία, Αργεντινή, 2) Μεγάλη όπως Ιταλία, Γαλλία, Κιργιστάν και 3) Μικρότερη σε Γερμανία, Ισπανία, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδά, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσία, Ιαπωνία. Μπορεί κανείς να προμηθευτεί κρέας αλόγου σε υπερκαταστήματα και Delicatessen καταστήματα.
Συνολικά (2005) χρειάζονται 5 εκατομμύρια άλογα (μόνο στην Κίνα 1,7 εκατομ. ζώα) που αντιστοιχούν σε 730 χιλιάδες τόνους κρέατος αλόγου για να καλυφθούν οι ανάγκες των καταναλωτριών χωρών.
Η θρεπτική αξία του κρέατος αλόγου είναι παραπλήσια ή και ανώτερη από το μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας.
Συγκριτικά το κρέας αλόγου περιέχει 21% πρωτεΐνη, 6% λίπος, 3,8 χιλ/γραμμα σιδήρου το κρέας μοσχαριού 21% πρωτεΐνη, 14,1% λίπος, 1,9 χ/γραμμα σιδήρου και το κρέας χοίρου 21% πρωτεΐνη και 16% λίπος. Δεν διαφέρουν μεταξύ τους σε περιεκτικότητα ιχνοστοιχείων, μεταλλικών, αλάτων, χοληστερόλης.
100 γραμμ. μαγειρεμένου κρέατος αλόγου περιέχουν 175 θερμίδες και είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης Β12, Νιασίνης (βιτ. Ρ.Ρ.) και πλούσιο σε Ωμέγα 3 λιπαρά.
Οι Ιταλοί παράγουν, Μορταδέλα και με αλογίσιο κρέας, με χοιρινό πάντοτε, και την μαρκάρουν ως S.E. (μεγάλα γράμματα).
Οι διάφοροι τύποι Μορταδέλας που παράγονται φέρουν τις ενδείξεις:
S μεγάλο (χοιρινό κρέας) (S=Sus=Χοίρος)
S.B μεγάλο (χοιρινό και βοδινό) (B=Bos=Βους)
S.E. μεγάλο (χοιρινό και Αλογο) (Ε=Εquus=ʼλογο)
Επίσης αποτελεί λιχουδιά το σαλάμι από κρέας αλόγου.
Οι Βέλγοι και οι Γάλλοι εκτιμούν τα αλλαντικά από άλογα.
Το πρόβλημα που ανέκυψε προφανώς είναι νομικής φύσεως καθώς είναι αναφαίρετο δικαίωμα των καταναλωτών να γνωρίζουν τι ακιριβώς περιέχεται στα τρόφιμα που αγοράζουν. Με γνώμονα ότι όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται για λάθος, αλλά για εσκεμμένη ενέργεια αντικατάστασης κρέατος που αναγράφεται στο παρασκεύασμα από άλλο κρέας, η πράξη θεωρείται κακουργηματική.
Ένας παράγοντας όμως που ενοχοποιεί το κρέας αλόγου και την κατανάλωσή του από τον άνθρωπο, είναι ότι πιθανόν να περιέχει ως βλαβερό “φορτίο” την φαρμακευτική ουσία Φενυλβουταζόνη (Phenylbutazone) που είναι αντιφλεγμονώδες μη στεροειδής και χορηγείται ως αναλγητικό κυρίως στα άλογα των ιπποδρόμων.
Η φενυλβουταζόνη χρησιμοποιήθηκε στην δεκαετία του 1950 σε ανθρώπους ως αναλγητικό. Διαπιστώθηκε όμως ότι είχε παρενέργειες (απλαστική αναιμία) και έτσι απαγορεύτηκε η χρησιμοποίησή της στον άνθρωπο. Χρησιμοποιείται όμως σε άλογα και σκύλους.
Βέβαια εάν χρησιμοποιηθεί σε άλογα και το κρέας τους καταναλωθεί από τον άνθρωπο δεν υπάρχει κίνδυνος εάν ο άνθρωπος δεν καταναλίσκει συχνά κρέας αλόγου και με την προϋπόθεση ότι όντως χρησιμοποιήιθηκε ως ενέσιμη η εν λόγω ουσία.
Ωστόσο όπως επεσήμανε βρετανός ειδικός: «Ο αληθινός κίνδυνος δεν προέρχεται από την κατανάλωση κρέατος αλόγου και προϊόντων του που περιέχουν φενυλβουταζόνη, αλλά από την μεγάλη περιεκτικότητα των προϊόντων αυτών σε αλάτι και λίπος».
Ο μεγάλος θόρυβος που ανέκυψε, λοιπόν, από την περιεκτικότητα διαφόρων εδεσμάτων με κρέας αλόγου έχει βάση μόνο στην παραπλάνηση του καταναλωτή ως προς την ύπαρξη σ’ αυτά άλλου κρέατος, που αποτελεί νοθεία και όχι στην ακαταλληλότητα ή βλαπτικότητα του κρέατος αλόγου, το οποίο όπως αναφέραμε, υπερέχει των άλλων κρεάτων.
ΠΑΡΑΓΩΓΑ - ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟ ΑΛΟΓΟ ΚΑΙ ΓΑΪΔΟΥΡΙ
Εκτός από το κρέας τους, όμως, το άλογο και το γαϊδούρι προσφέρουν στον άνθρωπο και το γάλα τους.
Το γάλα της γαϊδούρας ανέκαθεν χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο, γιατί ταιριάζει με το ανθρώπινο γάλα και δίνεται στα νεογνά αντικαθιστώντας το γάλα της νεογέννητης μητέρας όταν αυτό δεν επαρκεί για το νεογνό αλλά και στους υπερήλικες λόγω των θεραπευτικών και τονωτικών ιδιοτήτων του.
Βοηθάει στην αντιγήρανση, την αναγέννηση του δέρματος, έχει αντιοξειδωτική δράση, στο έκζεμα, την ψωρίαση και άλλες δερματικές παθήσεις. Χορηγείται στα βρέφη που παρουσιάζουν δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα.
Χρησιμοποιείται σε πολλά καλλυντικά (κρέμες προσώπου, σαπούνια κ.ά.) και περιέχεται σ’ αυτά μέχρις 27%.
Υπερέχει ποιοτικά του αγελαδινού γάλακτος όπως φαίνεται (βλ. πίνακα):
Μια γαϊδούρα παράγει μέχρι 1,5 λίτρα γάλακτος την ημέρα και η τιμή του στην Ελλάδα κυμαίνεται από 30 έως 90 ευρώ το λίτρο. Στην Ιταλία 25 έως 50 ευρώ και στο Βέλγιο 100 ευρώ περίπου.
Ένα άλλο προϊόν που ανήκει στα οξυγάλακτα (γιαούρτι, ξινόγαλα, κ.ά.) είναι το KOUMYS (Κουμίς) που παράγεται από το γάλα φοράδας κυρίως, αλλά και γαϊδούρας στην Μογγολία και την Κεντρική Ασία.
Περιέχει 1-3% οινόπνευμα, (καλείται και οινόγαλα) και συνιστάται για στηθικά νοσήματα και νοσήματα στομάχου και συμμετέχει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ %
ΛΙΠΟΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΛΑΚΤΟΖΗ ΤΕΦΡΑ ΟΛΙΚΑ ΝΕΡΟ
ΣΤΕΡΕΑ
ΓΥΝΑΙΚΑΣ 3.50 1.35 6.50 0.25 11.6 88.4
ΓΑΪΔΟΥΡΑΣ 1.50 1.70 6.20 0.50 9.9 90.1
ΦΟΡΑΔΑΣ 1.50 2.10 5.90 0.40 9.9 90.1
ΑΓΕΛΑΔΑΣ 3.70 3.40 4.70 0.80 12.6 87.4
http://www.rodiaki.gr
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΕΣ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ ΧΩΡΙΣ ΥΒΡΕΙΣ. Παρατηρούμε ακραίες τοποθετήσεις αναγνωστών. ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ δεν θέλουμε να μπαίνουμε στη δύσκολη θέση να μην βάζουμε ΟΛΑ τα σχόλια. Δόξα στο Θεό η Ελληνική γλώσα είναι πλούσια ωστε να μην χρειάζονται ακραίες εκφράσεις.