Πρόεδρος Τεχνοκράτης; Του Θεοδόση Μπουντουράκη

Παρακολουθώ με πολύ ενδιαφέρον το καινούργιο μας χόμπι που συνίσταται στις προτάσεις ονομάτων για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εν μία νυκτί γέμισε ο τόπος ειδικούς προεδρολόγους, οι οποίοι αυτόκλητοι υποδεικνύoυν τον ιδανικό διάδοχο του κ. Παπούλια. Κάτι σαν προεδρικά καλλιστεία δια των ΜΜΕ ας πούμε.
Το θέμα δεν ενδιαφέρει τόσο από πολιτικής όσο από κοινωνιολογικής πλευράς και έχει να κάνει με το γεγονός ότι ένα προτεινόμενο πρόσωπο για το ύψιστο θεσμικό αξίωμα, θεωρείται ότι εκπροσωπεί και εξιδανικεύει τη φυσιογνωμία και το όραμα του λαού μας.
Βρίσκω λοιπόν αποκαλυπτικό το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των προτεινομένων είναι κατά κανόνα νομικοί ή δικηγόροι, ενεργοί πολιτικοί ή ανασυρόμενοι εκ της ναφθαλίνης, άντε και καθηγητές Νομικής. Αρκετοί εξ αυτών έχτισαν τη δημόσια εικόνα τους με βάση την ατελείωτη και ανιαρή ρητορεία στη Βουλή ή τον ατελέσφορο βερμπαλισμό στα κανάλια. Είναι όμως ξένοι με οποιαδήποτε μορφή ποσοτικής και εμπειρικής προσέγγισης των πραγμάτων....

Μήπως όμως οι εν λόγω αστέρες είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του ευρύτερου πολιτικού μας συστήματος και γνήσιοι φορείς της νοοτροπίας του;
Τι σημαίνει άραγε για το πολιτικό μας σύστημα, ότι αυτό χαρακτηρίζεται από άκρατη νομολαγνεία; Νόμοι επί νόμων, συνεχώς τροποποιούμενοι με ανακυκλούμενες τροπολογίες, καθορίζουν τα πάντα, ή σχεδόν τα πάντα, ενώ ελάχιστα αφήνονται στην πρακτική εμπειρία ή την ίδια τη ζωή. Και μετά έρχονται οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι, οι οποίες αποτελούν την Εδέμ της Δημόσιας Διοίκησης, εφόσον αναπαράγουν και συντηρούν με σοφό και ακατάβλητο τρόπο την παροιμιώδη  νεοελληνική γραφειοκρατία.

Και τι σημαίνει για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ότι η κατανόηση των πραγμάτων βασίζεται περισσότερο στον ορισμό και την περιγραφή τους, παρά στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας τους; Παρατηρώ ότι ακόμη και σε σχολικά βιβλία μαθηματικών οι περιγραφές, οι ορισμοί και οι κατηγοριοποιήσεις, υπερτερούν των αριθμών και της μεθοδολογίας.Η αποστήθιση προηγείται της κατανόησης.

Αντίθετα με μας, οι Αγγλοσάξονες ως εμπειριστές και αιτιοκράτες,υιοθέτησαν την προσέγγιση: «Γνώριζε την αιτία των πραγμάτων» (Rerumcognoscerecausas). Η δε κατανόηση της αιτίας οδηγεί συνήθως και στην κατανόηση του αποτελέσματος.

Είναι όλοι οι κύκνοι λευκοί; Το ιστορικό αυτό ερώτημα απαντήθηκε με δύο τρόπους. Ο ένας ήταν: «Είναι όλοι λευκοί γιατί όσους κύκνους είδαμε ήταν λευκοί.» και ο άλλος: «Όσους κύκνους είδαμε μέχρι σήμερα ήταν λευκοί, αλλά δεν έχουμε δει όλους τους κύκνους που υπάρχουν.». Ώσπου φυσικά ανακαλύφθηκε ο μαύρος κύκνος της Αυστραλίας, ο οποίος μέχρι τότε ήταν άγνωστος. Τολμώ να πω ότι εμείς συχνά εγκλωβιζόμαστε, λόγω εσωστρέφειας, στον πρώτο τρόπο σκέψης, και τείνουμε να αγνοούμε τον δεύτερο. Και οσάκις εμφανίζεται ο επόμενος μαύρος κύκνος -και δυστυχώς εμφανίζεται πλέον πολύ συχνά- υφιστάμεθα εθνική ψυχολογική πανωλεθρία. Δυστυχώς κάθε αλήθεια πρέπει να είναι διαψεύσιμη.  Αλλιώς δεν είναι αλήθεια. 

Και για να επανέλθουμε στο σημείο εκκίνησης, ευχής έργο θα ήταν αν από την ελληνική πολιτική σκηνή περνούσε ένα μήνυμα για μια πιο τεχνοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων και ένα πιο ποσοτικά προσανατολισμένο τρόπο σκέψης. Σε αντίθεση με την τυπολατρική και βερμπαλιστική παλαιομοδίτικη δικηγορίστικη κουλτούρα που συχνά την ταλανίζει.

Και ότι η παρατήρηση και η εμπειρική προσέγγιση μπορεί να είναι λυσιτελέστερες από τους εξ αποστάσεως θεωρητικούς σχεδιασμούς που επιχειρούν υπουργοί και υπουργικοί σύμβουλοι, και οι οποίοι συχνά καταλήγουν σε νόμους τύπου ΕΝΦΙΑ, ή φορολογίας πετρελαίου θέρμανσης.

Και αντί του κ. Κουβέλη ή του κ. Κακλαμάνη ή αντιστοίχων νομικών-πολιτικών κιβωτών, να εξελέγετο ως Πρόεδρος κάποιος σαν τον κ. Χριστόφορο Πισσαρίδη, ο οποίος είναι διεθνούς εμβέλειας ποσοτικός οικονομολόγος, και κατά τεκμήριο θα συμβόλιζε μια πιο τεχνοκρατική νοοτροπία στην Διακυβέρνηση.

Δεν είναι δε τυχαίο ότι ο εν λόγω διαπρεπής διανοούμενος, αποτελεί πρόταση του οξυδερκέστατου ιστορικού κ. Θάνου Βερέμη, ο οποίος κάτι παραπάνω γνωρίζει.

Εφόσον βέβαια ο κ. Πισσαρίδης δεν θεωρήσει ότι έχει σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθεί παρά με την σύγχρονη ελληνική ιλαροτραγωδία.

* Ο κ. Θεοδόσης Μπουντουράκης είναι Οικονομολόγος

Πηγή:www.capital.gr