Οι ισλαμιστές έφτασαν. Γράφει ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος

Διαβάστε ένα άρθρο για τα φιλο-μουσουλμανικά αντανακλαστικά της ελληνικής κοινής γνώμης και τον καινούργιο κόσμο του ακραίου Ισλάμ, που αναδύεται με απαράμιλλη ορμή. Στον ιερό κόσμο της εθνικής μας μακαριότητας, που κάπως αναστατώθηκε τελευταία από την βαθιά οικονομική κρίση, ουδέποτε κοιτάξαμε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στον μουσουλμανικό κόσμο που μας περιτριγυρίζει. Ούτε βέβαια κι’ ενδιαφερθήκαμε ποτέ να πληροφορηθούμε για το φαινόμενο της ισλαμικής αναβίωσης και των ενδεχόμενων κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Ζούμε μόνιμα σε μια εθνική...

αντιφατικότητα, υποστηρίζοντας πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε καλά κι’ αντιτιθέμενοι σε θέσεις που δεν γνωρίζουμε καθόλου. Εφ’ όσον οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση γενικότερα βρίσκονται σε αντιπαράθεση με το Ισλάμ, ίσως κι επειδή κάποιοι υποστηρίζουν το Ισραήλ, η ελληνική κοινή γνώμη αναπτύσσει αντανακλαστικά φιλο-μουσουλμανικά. Όταν όμως στο Κόσοβο, κι’ ευρύτερα στη γειτονιά μας, οι ορθόδοξοι Σέρβοι συγκρούονται με Αλβανούς μουσουλμάνους αυτόματα το τραπέζι γυρίζει κι αναδεικνύονται τα αντι-ισλαμικά στοιχεία του χαρακτήρα μας. Το ίδιο συμβαίνει βέβαια όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μουσουλμάνους μετανάστες στη χώρα μας ή όταν αντικρίζουμε την προοπτική μιας περισσότερο αυτόνομης μουσουλμανικής μειονότητας μέσα στα σύνορά μας. Πάντα όμως δίχως μελέτη, σκέψη και βαθύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Κινδυνεύουμε έτσι τώρα να βρεθούμε μπροστά σε ένα τεράστιο ζήτημα με την ίδια έκπληξη και άγνοια της πραγματικότητας όπως όταν άξαφνα βουτήξαμε από την επίπλαστη ευημερία στην άβυσσο της οικονομικής κρίσης. Κανείς δεν την περίμενε και ουδείς την είχε προβλέψει. Οσοι τολμούσαν να αρθρώσουν κάποια φωνή ανησυχίας λογίζονταν σαν γραφικοί και τους απέβαλε το κυρίαρχο σύστημα. Και ο λαός βέβαια τους περιφρονούσε. Κάτι παρόμοιο είναι ενδεχόμενο να μας συμβεί και με το Ισλάμ. Ενώ, μας απασχολούν ζητήματα τετριμμένης καθημερινότητας, γύρω μας τα πάντα αλλάζουν. Ενας καινούργιος κόσμος, αυτός του ακραίου Ισλάμ, αναδύεται με διαφορετικές αντιλήψεις, επικίνδυνες κλίμακες αξιών  κι’ απαράμιλλη ορμή. Η παρουσία του σύντομα θα είναι περίπου κυρίαρχη. Απαραίτητο είναι να προετοιμασθούμε, να τον καταλάβουμε και να νοιώσουμε τις προτεραιότητές του.
Και στο παρελθόν είχαμε βρεθεί πολύ κοντά στο Ισλάμ. Είχαμε επιβιώσει βέβαια αλλά μόνο σαν υποτακτικοί μιας παγκόσμιας δύναμης. Ακόμα επιμένουμε πως τα χρόνια εκείνα σημάδεψαν την πορεία μας στην υπανάπτυξη. Δίχως βέβαια αυτό να είναι σωστό. Διότι αν οι Οθωμανοί ευθύνονται για τα μετέπειτα πολιτειακά μας χάλια γιατί δεν μας άφησαν τίποτα πάνω από πάνω από χίλια χρόνια Ρωμαικής (η Βυζαντινής, αν προτιμάτε) πολιτιστικής επικυριαρχίας και γύρω στα διακόσια (ανάλογα με την περιοχή τη χώρας) Φράγκικης κατάκτησης;
Στο πραγματικά πρωτοποριακό του βιβλίο, ο Noah Feldman (The Fall and Rise of the Islamic State. Princeton: Princeton University Press, 2012) προσπαθεί να καταλάβει  για ποιο λόγο εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο προσβλέπουν στην εφαρμογή της Σαρία (του ισλαμικού νόμου) για την αποκατάσταση της κοινωνικής αρμονίας και της πολιτικής δικαιοσύνης. Για όλους εμάς στην Δύση αυτό μοιάζει ακατανόητο μια και ο ισλαμικός νόμος περιλαμβάνει αποτρόπαιες για τα δικά μας ήθη ποινές και περίπου βάρβαρες κοινωνικές και οικονομικές διακρίσεις. Εν τούτοις, εξηγεί ο Feldman, μια προσεκτική παρακολούθηση της ιστορικής πορείας της εφαρμογής της Σαρία αναδεικνύει μια θαυμαστή ισορροπία ανάμεσα στην λειτουργία του νόμου και τον έλεγχο της όποιας αυθαιρεσίας των εκάστοτε μουσουλμανικών κοσμικών αρχών. Για λαούς που υποφέρουν, για γενιές ολόκληρες, από την βιαιότητα, την φαυλότητα και την αδικία των αυταρχικών καθεστώτων που τους ποδηγετούν η εφαρμογή της Σαρία κάτω από την αρχέγονη λογική των πρώτων κληρονόμων του προφήτη, συνιστά καταφύγιο και ανακούφιση από την τραγικότητα της σύγχρονης παρακμής.
Ο  Feldman βέβαια δεν είναι ούτε τυφλός ούτε και ανόητος. Επισημαίνει τις αδυναμίες των σημερινών ισλαμικών καθεστώτων του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας που κάτω από τις οδηγίες – εξουσίες ενός βάναυσου κλήρου αυταρχικά καθεστώτα καταπιέζουν τους λαούς τους φροντίζοντας για την δική τους μακροημέρευση. Στην σοβαρή του ανάλυση για τις εσωτερικές αντιθέσεις της Σαουδικής Αραβίας, ο Stéphane Lacroix αποκαλύπτει τον αυταρχισμό των ακραίων μουσουλμάνων Ουαχάμπις και την αντιλαική διάσταση που δίνουν στην Σαρία (Awakening Islam: Religious Dissent in Contemporary Saudi Arabia (2011)). Η Σαρία παραδοσιακά εφαρμοζόταν, με βάση τις αναλύσεις των κατευθυντήριων διδασκαλιών της, από σοφούς δασκάλους που επέβαλαν στις όποιες κοσμικές αρχές την σωστή ερμηνεία των κανόνων της. Αυτά άρχισαν να αλλοιώνονται και να διαστρεβλώνονται όταν οι πολιτικές αρχές πήραν στα χέρια τους, μέσω του Οθωμανικού Χαλιφάτου, όλες τις εξουσίες της Ούμα (μουσουλμανικής κοινότητας). Οι σοφοί δάσκαλοι περιθωριοποιήθηκαν και η δικαιοσύνη άρχισε να μετατρέπεται σε δύναμη των ισχυρών. Χάθηκε έτσι η εσωτερική φιλοσοφία και αρμονία που οικοδομούσε το σουνιτικό (σούνα – διδασκαλίες του προφήτη) σύστημα διακυβέρνησης. Αυτά ζήσαμε και εμείς σαν υποτακτικοί τότε του Σουλτάνου.
Η επανίδρυση του ισλαμικού κράτους επιμένει ο Feldman, όπως αυτό κηρύσσουν σήμερα οι Τζιχαντιστές στη Συρία και το Ιράκ, , προυποθέτει αναμόρφωση των θεσμών ώστε να επανέλθει στον τρόπο διακυβέρνησης και απονομής της δικαιοσύνης η σοφία των νομικών διδασκάλων, που θέτει όρια και φραγμούς στην αυθαιρεσία των κρατικών αρχών. Χρειάζονται λοιπόν σοβαρότατες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Υπάρχουν ηγεσίες αποφασισμένες και τολμηρές για να βάλουν τις βάσεις μιάς τέτοιας μουσουλμανικής αναγέννησης; Διαθέσιμοι να πάρουν επάνω τους την πρωτοβουλία δεν είναι πολλοί, όπως προκύπτει κι’ από την εξαιρετική μελέτη του Muhammad Qasim Zaman (The Ulama in Contemporary Islam: Custodians of Change (2002). Νομικοί όμως, και δάσκαλοι εξαιρετικοί, υπάρχουν. Αυτονόητα, σε καμία περίπτωση οι φανατικοί τζιχαντιστές του Ισλαμικού Χαλιφάτου (ISIS) δεν ανταποκρίνονται στις σχετικές προυποθέσεις. Μάλλον ύβρι αποτελούν για την παραδοσιακή θεώρηση του Ισλάμ.
Mε την στήριξη του διάσημου ερευνητικού κέντρου Woodrow Wilson Center της Ουάσιγκτον και με την συνδρομή πολλών έγκυρων μελετητών των εξελίξεων στον ισλαμικό κόσμο, η Robin Wright, συγγραφέας πιό πρόσφατα του Rock the Casbah: Rage and Rebellion across the Islamic World, επιμελήθηκε ενός εξαιρετικού τόμου που ανοίγει διάπλατα τα μάτια σε όσους επιμένουν ακόμη να εθελοτυφλούν. Με διεξοδικές αναλύσεις των εξελίξεων σε όλες σχεδόν τις χώρες της Μέσης και Εγγύς Ανατολής το The Islamists are Coming δεν είναι, όπως πολλοί θα νόμιζαν μια στρατευμένη έκδοση με τάσεις κινδυνολογικές. Με επιστημονική διαύγεια και απόλυτη νηφάλια οι συγγραφείς που μετέχουν επισημαίνουν τις πραγματικότητες και αναδεικνύουν τις δυσκολίες και τους κινδύνους. Περιγράφονται σχεδόν όλες οι ισλαμικές ομάδες που πρωταγωνιστούν από χώρα σε χώρα της περιοχής, διακρίνονται οι ιδιαίτερες θεολογικές και φυλετικές τους συγγένειες καθώς και οι προελεύσεις των όποιων θεωρητικών τους εντάξεων και προσανατολισμών. Κρίσιμο κεφάλαιο αποτελεί η ανάλυση του Olivier Roy για τις δημοκρατικές τάσεις των διαφόρων ομάδων και πως ακριβώς βλέπουν τις δημοκρατικές διαδικασίες κινήματα που κατά βάση δεν έχουν πραγματικές ρίζες σε παρόμοιες κοινωνικές η πολιτιστικές παραδόσεις. Για κάθε χώρα το βιβλίο δίνει μια πλήρη εικόνα της ιστορίας των εκεί ισλαμικών οργανώσεων, της μεθόδου δράσης που συνήθως ακολουθούν, τις τελευταίες τους κινήσεις καθώς και τις μελλοντικές τους προοπτικές. Αποτελεί μια εξαιρετική συλλογική αλλά και συνοπτική δουλειά που δίνει στον καθένα να καταλάβει τις ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην περιοχή. Η ανάδειξη των κινδύνων από την αναβίωση ακραίων κινήσεων στην περιοχή δύσκολα θα διαφύγει από τον προσεκτικό αναγνώστη και παρατηρητή.    
Η κρίσιμη στιγμή έχει πλέον πλησιάσει. Σήμερα το Ισλάμ μας χτυπά την πόρτα. Μέσω και της δύναμης της ψήφου οι ισλαμιστές πλέον, τις περισσότερες φορές εντελώς απροετοίμαστοι, περνούν το κατώφλι της εξουσίας. Ανεξάρτητα από πρόσκαιρες αντιδράσεις, όπως το πραξικόπημα στην Αίγυπτο, η εκλογική τους δύναμη είναι αναμφισβήτητη. Όπως και η δυνατότητά της να επιλέξουν τα όπλα. Όπως στην Αλγερία η στην ίδρυση του λεγόμενου Ισλαμικού Χαλιφάτου από τους ακραίους Σουνίτες σε Συρία και Ιράκ (ISIS). Ούτως η άλλως η ώρα της αλήθειας φθάνει και για εμάς στην μάλλον καθησυχασμένη Δύση.
Κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί πως στο κοντινό μέλλον το ακραίο Ισλάμ δεν θα αποτελεί πρόβλημα και για την ελληνική κοινωνία. Όταν επιστρέψουν λχ Αλβανοί μαχητές που σήμερα συμμετέχουν στο στρατό του Χαλιφάτου στη Συρία - και περάσουν με κάποιο τρόπο στην Ελλάδα. Αν ριζοσπαστικοποιηθεί ακόμα περισσότερο η κυβέρνηση Ερντογάν στην Τουρκία κι’ εξαπολύσει ακραία στοιχεία σε Ρόδο και Θράκη. Αν τελικά ιδρυθεί ισλαμικό τέμενος στην Αθήνα, και παράλληλα πολιτιστικό κέντρο, προπαγανδίζοντας τις εξαλλοσύνες των Ουαχάμπις και των Σαλαφιστών. Ο κίνδυνος θα είναι τότε μεγάλος.
Οι ισλαμιστές είναι εδώ. Δεν χωράνε πλέον αστειότητες κι’ ερασιτεχνισμοί...
*Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος υπήρξε για πολλά χρόνια Βουλευτής, Υπουργός και Δήμαρχος Πειραιά. Από το 1994 έχει εγκαταλείψει την πολιτική κι απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στην ενημέρωση και στον πανεπιστημιακό χώρο. Έχει διδάξει σε ΗΠΑ, Ρωσία και Ελλάδα ενώ υπήρξε visiting scholar του Κολλεγίου St. Edmund's του Πανεπιστημίου του Cambridge και δύο φορές εταίρος δημόσιας πολιτικής του μεγάλου ερευνητικού κέντρου Woodrow Wilson Center της Ουάσινγκτον. Διετέλεσε σύμβουλος της Ρωσικής Κυβέρνησης για ζητήματα Ανταγωνισμού και Απελευθέρωσης των Αγορών. Τώρα διευθύνει το Ινστιτούτο Διπλωματίας του Αμερικανικού Κολλεγίου της Ελλάδας (Deree) και διδάσκει Επικοινωνία και Ανάλυση Ρίσκου στον Πανεπιστήμιο του Καλίνινγκραντ (πρ. Konigsberg) στη Ρωσία.