Φιλελεύθερη ἡ μόνη ἐφικτή λύση. Τοῦ Γεωργίου Συκιανάκη

Πολλοί οἰκονομικοί ἀναλυτές ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ δημοσιονομική πειθαρχία, αὐτό πού ἀποκαλεῖται εὐρέως «λιτότητα» ὑπονομεύει τήν ἀνάκαμψη τῆς εὐρωζώνης. Ὁ ἰσχυρισμός αὐτός μπορεῖ νά εἶναι ἐν μέρει σωστός, σίγουρα ὅμως σέ ὁρισμένες περιπτώσεις χωρῶν εἶναι λάθος. Σε χῶρες, ὅπως ἡ Γερμανία, ἡ ὁποία διαθέτει μιά ἀνταγωνιστική οἰκονομία, μέ ὑψηλό τεχνολογικό ἐπίπεδο, ἱκανή ἐπιχειρηματική τάξη, εἰδικευμένο ἐργατικό δυναμικό, ὑπεύθυνες συνδικαλιστικές ὀργανώσεις....

ἀποτελεσματικούς καί σταθερούς θεσμούς καί χαμηλό μοναδικό κόστος ἐργασίας, ἡ τόνωση τῆς κατανάλωσης μέ αὔξηση τῶν μισθῶν τῶν ἐργαζομένων καί τῶν κοινωνικῶν δαπανῶν, θά αὔξανε τή ζήτηση καί τήν παραγωγή, λόγω μικρῆς αὔξησης τοῦ ἐπιπέδου τῶν τιμῶν καταναλωτῆ. Αὐτό θά βοηθοῦσε καί τίς ἄλλες χῶρες τῆς εὐρωζώνης, μέ αὔξηση τῶν ἐξαγωγῶν τους.

Ἀντίθετα σέ χῶρες τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Νότου καί ἰδίως στήν Ἑλλάδα, πού μᾶς ἐνδιαφέρει πρώτιστα, ἡ κατάσταση εἶναι ἐντελῶς διαφορετική. Σ’ ἐμᾶς ἡ ἀναγκαστική λιτότητα πού μᾶς ἐπιβλήθηκε, ἀφοῦ ἡ χώρα πτώχευσε καί δέν μποροῦσε νά δανειστεῖ πιά ἀπό τίς ἀγορές, ἔπληξε πρῶτα και κυρίως τίς οἰκονομικές δραστηριότητες πού συντηροῦνταν ἀπό τήν ἐσωτερική ζήτηση ὑπηρεσιῶν καί ἐμπορίου, ἀπό τίς εἰσαγωγές προϊόντων ἀπό τό ἐξωτερικό, στίς ὁποῖες κατέληγαν τά δανεικά. Ἐπλήγησαν ἐπίσης ἐπιχειρήσεις χαμηλῆς ἀνταγωνιστικότητας πού στόχευαν κυρίως στην ἐσωτερική ἀγορά καί ἐκεῖνες πού τροφοδοτοῦσαν την φούσκα τῆς οἰκοδομῆς, ἡ ὁποία ἔσκασε μέ πάταγο.\

Στήν ἑλληνική πραγματικότητα, θά πρέπει νά προηγηθεῖ τῆς προσπάθειας γιά τόν περιορισμό τῆς λιτότητας καί τῆς τόνωσης τῆς ζήτησης μέ αὔξηση τῶν δημόσιων δαπανῶν, μέ μείωση τῶν φόρων καί διόγκωση τῆς καταναλωτικῆς πίστης, ἡ βελτίωση τῆς ἀνταγωνιστικότητας καί τῆς ἑλκυστικότητας τῆς

χώρας σέ ἐπιχειρηματικές πρωτοβουλίες καί σέ παραγωγικές ἐπενδύσεις. Διαφορετικά ἡ κατάργηση τῶν μέτρων λιτότητας μέ αὐξήσεις τῶν ἐλλειμμάτων καί τοῦ δημοσίου χρέους θα ὁδηγήσει καί πάλι τή ζήτηση σέ εἰσαγόμενα προϊόντα καί σε προσωπικές ὑπηρεσίες κάθε εἴδους, μέ τήν αἴσθηση τῆς ἀπο-

κατάστασης τοῦ οἰκονομικοῦ μοντέλου πού κατάρρευσε. Βέβαια τό καίριο ἐρώτημα εἶναι: πῶς θά χρηματοδοτηθεῖ ἡ ἄρση τῆς λιτότητας, ἀφοῦ προϋποθέτει μείωση τῶν φόρων και αὔξηση τῶν δημόσιων δαπανῶν; Τό κενό πῶς θά καλυφθεῖ; Με δανεικά; Ποιός θά μᾶς τά δώσει; Μέ ἐπιστροφή στή δραχμή,

αὐτά τά ἐρωτήματα θά πρέπει νά ἀπαντήσει ἀξιόπιστα ὁ ΣΥΡΙΖΑ, πού ὑπόσχεται τήν ἄμεση κατάργηση τῆς λιτότητας και ὅλων τῶν μνημονιακῶν νόμων καί μεταρρυθμίσεων.

Ἀλλά ἄς θέσουμε καί πάλι τό ζήτημα σέ ἕνα εὐρύτερο εὐρωπαϊκό πλαίσιο, μιά καί ὁ κ. Τσίπρας φιλοδοξεῖ νά σώσει, ὄχι μόνο τήν ἑλληνική οἰκονομία, ἀλλά καί τῶν ἄλλων χωρῶν τῆς Εὐρωζώνης καί τῆς Ε.Ε. γενικότερα, μέ τήν «ἐπιβολή», κατά κάποιο τρόπο τῆς δικῆς του συνταγῆς καί στά ἄλλα εὐρω-

παϊκά κράτη! Ἡ ποιότητα αὐτῆς τῆς ἐφημερίδας καί λόγοι εὐπρέπειας δέ μοῦ ἐπιτρέπουν νά γράψω ὁλόκληρη τήν παροιμία πού λέει ὅτι: «ἔκαμε καί ἡ μύγα... τόν κόσμο ὅλο». Αὐτό πού χαρακτηρίζει τήν σημερινή δυσάρεστη κατάσταση τῆς εὐρωπαϊκῆς οἰκονομίας, εἶναι ἡ στασιμότητα, ἡ ὑψηλή ἀνεργία καί ἡ ἀπουσία ἀνταγωνιστικότητας. Τά φαινόμενα αὐτά εἶναι βέβαια πιό ἔντονα στίς χῶρες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ νότου καί λιγότερο σ’ ἐκεῖνες τοῦ βορρᾶ. Ἀκόμα και στή Γερμανία ἄρχισε ἡ ὕφεση νά κρούει τήν πόρτα τῆς οἰκονομίας της, λόγω τῶν προβλημάτων μείωσης τῆς ζήτησης ἀπό τίς χῶρες τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Νότου καί τοῦ ἐμπάργκο τῆς Ρωσίας, ἕνεκα τῆς Οὐκρανικῆς κρίσης.

Ἡ στροφή τῆς οἰκονομικῆς πολιτικῆς τῆς Γαλλίας προς τά «δεξιά», πρός περισσότερο φιλελεύθερες λύσεις, μαρτυρεῖ τήν ἀδυναμία τῶν «προοδευτικῶν» ἀριστερῶν ἤ σοσιαλιστικῶν συνταγῶν, ὅπως καί ἄν τίς ὀνομάζει κανείς, να βγάλουν τή Γαλλία, ἀλλά καί τά κράτη τῆς νότιας Εὐρώπης ἀπό τήν στασιμότητα καί τήν ὕφεση, τήν ὑπεροχή τῶν φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, κυρίως μέ στόχο τήν ἐνί-

σχυση τῆς ἰδιωτικῆς ἐπιχειρηματικῆς δραστηριότητας. Τήν κατάλαβε πρῶτος ὁ Γκέρχαρντ Σρέντερ, ὡς Καγγελλάριος τῆς σοσιαλιστικῆς κυβέρνησης τῆς Γερμανίας και εἰσήγαγε στή γερμανική οἰκονομία, σέ ἀντίθεση πρός τις σοσιαλιστικές ἐπιταγές, ὅλες τίς μεταρρυθμίσεις ἐκεῖνες πού ἐξυγίαναν τήν οἰκονομία τῆς Γερμανίας καί τήν κατέστησαν πρώτη οἰκονομική δύναμη τῆς Εὐρώπης. Τό πλήρωσε βέβαια μέ μείωση τῶν ποσοστῶν τοῦ SPD.

Στή Βρεταννία ἐπίσης ὁ Ἄντονυ Μπλέρ, ξέχασε τήν σοσιαλιστική του ταυτότητα σέ κάποιο γραφεῖο τοῦ Ἐργατικοῦ_ Κόμματος. Δέν ἀκολούθησε τό σοσιαλιστικό δρόμο πού θά περίμενε κανείς, ἀλλά τά βήματα τῆς Θάτσερ καί μακροημέρευσε στήν πρωθυπουργία τῆς χώρας του, ἐφαρμόζοντας ἀποτελεσματικά ἀμιγῶς φιλελεύθερες πολιτικές.

Ὁ μόνος ἀποτελεσματικός δρόμος γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς ὕφεσης στήν Εὐρωζώνη καί κυρίως στίς χῶρες τοῦ Νότου, μέ τήν ἐξαιρετική περίπτωση τῆς Ἑλλάδας, εἶναι ἡ ἐφαρμογή σταθμισμένης πολιτικῆς δημοσιονομικῆς ἐξυγίανσης καί πολιτικῆς μεταρρυθμίσεων στήν οἰκονομία, τη δημόσια διοίκηση, τήν ἐκπαίδευση καί γενικότερα στην κοινωνική πολιτική, πρός μία περισσότερο φιλελεύθερη κατεύθυνση, μέ κοινωνική διάσταση.Αὐτό πού τελικά ἀντιλήφθηκε ὁ Γάλλος πρόεδρος Ὁλλάντ, μετά τήν πτώση τῆς δημοτικότητάς του στό ναδίρ τοῦ 13%, καί ἔβαλε ἄφθονο νερό στό γαλλικό του σοσιαλιστικό κρασί, δέ μποροῦν νά τό ἀντιληφθοῦν οἱ ἐδῶ σοσιαλιστές καί ἀριστεροί, ἀλλά οὔτε καί οἱ κρατικιστές τῆς λαϊκῆς δεξιᾶς, κάθε ἀπόχρωσης.

Δέν τό ἀντιλαμβάνεται ὁ κ. Βενίζελος καί τά ἄλλα στελέχη τοῦ ΠΑΣΟΚ πού θέλουν μέ τή συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, ὅπως τονίζουν, νά προσδώσουν στήν οἰκονομική της πολιτική «προοδευτικό» πρόσημο, βάζοντας συνεχῶς προσκόμματα σέ μεταρρυθμίσεις καί στήν ἐκπλήρωση δεσμεύσεων πού ἔχουμε ἀναλάβει ἔναντι τῶν ἑταίρων καί δανειστῶν μας, μέ ὑπογραφή τοῦ ΠΑΣΟΚ.

Δέν το ἀντιλαμβάνεται ὁ κ. Τσίπρας καί τά στελέχη τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, κάθε συνιστώσας, διότι ἡ κομμουνιστική προέλευση τῶν περισσοτέρων τούς κάνει, νά ὀνειρεύονται σοσιαλιστικούς καί ἀριστερούς φανταστικούς «παραδείσους». Τό χειρότερο ὅμως δέν τό ἀντιλαμβάνεται τό μεγαλύτερο ποσοστό τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ, ἀφοῦ ὁ λαϊκισμός τοῦ τοῦ στερεῖ τήν ἱκανότητα νά ἀντιληφθεῖ τήν πραγματικότητα.