Ωρολογιακή βόμβα το AIDS στην Αττική

Η έρευνα 15 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων η οποία βασίστηκε στα ευρήματα του προγράμματος «Αριστοτέλης», που διερεύνησε την πρόσφατη επιδημία HIV (ιός του ΑΙDS) σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στην Αττική έδειξε πως η στέγη -ή μάλλον η έλλειψή της- είναι καταλυτικός παράγοντας στο να μολυνθεί ένας χρήστης από τον ιό. «Πρόκειται για ωρολογιακή βόμβα όταν αφήνεις ένα χρήστη στον δρόμο. Το κρύο, η πείνα και όλοι οι "επικίνδυνοι" παράγοντες βρίσκονται στα ύψη», εξηγεί ο κ. Αγγελος Χατζάκης, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η ομάδα του οποίου ηγήθηκε του προγράμματος....

Ηδη από τις αρχές του 2011, ο κ. Χατζάκης είχε αντιληφθεί ότι κάτι άλλαζε δραματικά στο «σκηνικό» της πόλης. Στο εργαστήριό του, όπου καταλήγουν για επιβεβαίωση τα περισσότερα από τα «θετικά» στον ιό δείγματα της Αττικής, άρχισε να παρατηρεί μια ανησυχητική αλλαγή: εκεί που μπορεί να ανακάλυπτε ένα νέο φορέα-χρήστη τον μήνα, άρχισε να καταγράφει δέκα την εβδομάδα. 

Τους φόβους του για επιδημία επιβεβαίωσε επίσημα, το καλοκαίρι του 201,1 το παρατηρητήριο για τα ναρκωτικά.  

Ο αριθμός των χρηστών που είχαν μολυνθεί είχε όντως αυξηθεί δραματικά: 16 φορές περισσότεροι από το προηγούμενο έτος - τα επίσημα νούμερα, όμως, λέγονταν μόνο πίσω από κλειστές πόρτες. 

Στο υπουργείο Υγείας ήταν τότε επιφυλακτικοί στο να τα δημοσιοποιήσουν: «Θα κάνουμε κακό στον τουρισμό», ήταν το πιο συχνό επιχείρημα.
Η κ. Μένη Μαλλιώρη, πρόεδρος τότε του ΟΚΑΝΑ, είχε ήδη από το καλοκαίρι του 2011 λάβει την πρωτοβουλία να καταγράψει τις ανησυχητικές ενδείξεις σε ένα σύστημα «έγκαιρης προειδοποίησης» των δύο Ευρωπαϊκών Οργανισμών Δημόσιας Υγείας και κάπως έτσι άρχισαν να κινητοποιούνται οι μηχανισμοί - τόσο οι ελληνικοί όσο και του εξωτερικού. 

Κλιμάκια τεσσάρων κορυφαίων ξένων οργανισμών ήρθαν στην Ελλάδα για να αξιολογήσουν από κοινού την κατάσταση. Η δημοσιοποίηση, όμως, τότε των προσωπικών δεδομένων των δώδεκα εκδιδόμενων γυναικών - φορέων του ιού, από το υπουργείο, τους είχε εξοργίσει και συνέταξαν μια έκθεση ιδιαίτερα επικριτική για την ελληνική πολιτική στο θέμα HIV.
«Το κράτος πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα»
Τα συμπεράσματα του «Αριστοτέλη» επιβεβαίωσαν πως η οικονομική κρίση είχε εντυπωσιακή συσχέτιση με την επιδημία του ΑΙDS: λόγω της δραματικής υποβάθμισης υπήρξε έξαρση κακών πρακτικών που την φούντωσαν. 

Το πιο απλό παράδειγμα; Εκεί που δύο άτομα «μοιράζονταν» μια βελόνα, τώρα την μοιράζονται 12. 

Τα τελευταία συμπεράσματα, όσον αφορά στη στέγη, είναι ιδιαιτέρως σημαντικά γιατί ουσιαστικά «δίνουν ένα μεγάλο μέρος της λύσης στο πιάτο», όπως λένε χαρακτηριστικά στην «Κ» οι συγγραφείς της έρευνας. Οι Αμερικανοί, για παράδειγμα, έχουν καταλάβει πως το να δίνεις καταφύγιο σε κάποιον άστεγο είναι ιατρική υπηρεσία. 

Γι' αυτό και η Ασφάλεια Υγείας εκεί καλύπτει οικονομικά τη στέγη. Και όντως, οι ερευνητές του «Αριστοτέλη» κατέληξαν πως για κάθε ένα ευρώ που ξοδεύεται στην πρόληψη, το κράτος «γλιτώνει» 15 ευρώ σε βάθος πενταετίας. 

Υπολόγισαν, δηλαδή, πως για το ένα εκατ. ευρώ που κόστισε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το όφελος μπορεί και να ξεπεράσει τα 15 εκατ. 

Με δεδομένο, βεβαίως, πως η επιδημία ελέγχεται. «Το πρόγραμμα έληξε πριν από λίγους μήνες, ό,τι καλό πετύχαμε μπορεί σε έξι μήνες να πάει στράφι εάν δεν δοθεί από το κράτος ανάλογη συνέχεια δράσης. Τότε, πολύ φοβόμαστε πως θα έχουμε ολική επαναφορά της επιδημίας», προειδοποιούν ο κ. Χατζάκης και η κ. Μαλλιώρη. 

Και βέβαια, μπορεί η έρευνα να περιορίστηκε σε φορείς- χρήστες, αλλά τονίζουν πως το ρίσκο για επέκταση της επιδημίας δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς, αλλά στον γενικότερο πληθυσμό, αφού πάνω από τους μισούς άνδρες και περίπου το 30% των γυναικών χρηστών δήλωσαν πως οι σεξουαλικοί τους σύντροφοι δεν είναι χρήστες.