Μήπως .. κάτι δεν πάει καλά με την ελληνική εξωτερική πολιτική; Του Μιχαήλ Βασιλείου

Πολλά «γελάκια», χαριεντισμοί και ανούσιες - τετριμμένες δηλώσεις, με εστίαση στο σημαντικό, αλλά όχι μοναδικό για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, ζήτημα του αγωγού TAP (Trans-Balkan Pipeline), προκαλούν αρνητικά συναισθήματα σε αναλυτές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, που παρακολούθησαν την επίσκεψη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών, Ευάγγελου Βενιζέλου, στην Τουρκία. Αλήθεια, για ποιον λόγο ήταν τόσο απαραίτητη, σε αυτή τη χρονική συγκυρία, την ημέρα ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ για την ΚΑΤΟΧΗ της ΤΟΥΡΚΙΑΣ στην Κύπρο μας, η επίσκεψη του νέου υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία; Εκτός κι αν θεωρήσουμε ως επιτυχία το ότι ο Νταβούτογλου ανέφερε ότι ήταν το πρώτο ταξίδι στο εξωτερικό, οπότε αφού είχε προηγηθεί το ταξίδι στην Κύπρο,δικαιούμαστε να συμπεράνουμε ότι ο Τούρκος υπουργός θεωρεί «εσωτερικό» για την Ελλάδα την Κυπριακή Δημοκρατία....
Τον ευχαριστούμε, για πολλούς, πάρα πολλούς ελπίζουμε, στην Ελλάδα, ψυχολογικά τουλάχιστον έτσι είναι.
Ποιο ήταν άραγε το νόημα της επανάληψης των περί «γέφυρας» φιλίας με γεωπολιτικό περιεχόμενο, αναφορές σχετικές με τον αγωγό; Τα είπαμε, τα εμπεδώσαμε, ώρα να προχωρήσουμε και σε βήματα υλοποίησης των συμφωνηθέντων, χωρίς να γίνεται υπερεκτίμηση από την ελληνική πλευρά της σημασίας του αγωγού τόσο στις διεθνείς σχέσεις της χώρας όσο και στην οικονομία της.
Από αυτό το σημείο και κάτω τι γίνεται; Η τουρκική πλευρά άκουσε με ικανοποίηση την ελληνική να τη διαβεβαιώνει ότι η πολιτική στήριξης της προσπάθειάς της να καταστεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει αλλάξει. Η ελληνική όμως πλευρά δεν άκουσε κάτι θετικό στο ζήτημα της χάραξης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΠΖ) και στο Κυπριακό, τα οποία υποτίθεται είναι στην κορυφή της ατζέντας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αν πιστέψουμε τα λόγια του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, όπως στην κορυφή των προτεραιοτήτων από πλευράς Τουρκίας, αν και ανομολόγητα, είναι η προώθηση με κάθε τρόπο της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εάν κανείς κρίνει από τη «γλώσσα του σώματος», προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι τα πράγματα πηγαίνουν πολύ καλά στο παρασκήνιο και οι δυο χώρες προχωρούν στο να καταλήξουν σε συμφωνία που θα ξεμπλοκάρει τα δύο κορυφαία θέματα που προαναφέρθηκαν. Είναι όμως αυτό πραγματικότητα; Κι αν ναι, σε ποια κατεύθυνση κινείται η συμφωνία; Διότι εάν κανείς κρίνει από τη ρητορική της Άγκυρας, διεκδικεί τα πάντα στο ζήτημα της ΑΟΖ και μια λύση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της στο Κυπριακό, τέτοια που θα διασφαλίζει τον γεωπολιτικό έλεγχο σε μια περιοχή κρίσιμη για τον Ελληνισμό, όπου από γεωγραφικής απόψεως η Τουρκία έχει ένα πλεονέκτημα.
Δεν είναι όμως μόνο αυτό το ζήτημα. Στα δύο προαναφερθέντα κορυφαία θέματα, δεν μπορεί να μην εξετάσει κανείς την οπτική της Λευκωσίας και της Ουάσιγκτον. Η με το ζόρι αναφορά στο Κυπριακό και μόνο μετά από την υποβολή σχετικής ερώτησης δεν ακούγεται καλά, υπό φυσιολογικές συνθήκες στη Λευκωσία. Η δε επικείμενη επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στην Ουάσιγκτον με τις ΗΠΑ να βρίσκονται σε αναζήτηση στρατηγικού προσανατολισμού για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου κι ενώ αντιμετωπίζουν πάμπολλα προβλήματα στις σχέσεις τους με την Τουρκία, θέτει κι αυτή ερωτήματα ως προς τη σκοπιμότητα αυτής της επίσκεψης.
Κατά τα άλλα, περί τα τέλη του έτους θα υποδεχτούμε ξανά στην Αθήνα τον Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ η επόμενη σύνοδος του Ελληνοτουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2014, κατά τη διάρκεια της ελληνικής Προεδρίας στην ΕΕ.