Tα ανεξέλεγκτα μέλη του ΕΣΡ και η ληγμένη θητεία τους

Τα μέλη του ΕΣΡ επιλέγονται από τη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής και υποτίθεται πως διέπονται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία. Αυτό σημαίνει ότι το ΕΣΡ δεν πρέπει να ελέγχεται ούτε να λαμβάνει εντολές από την κυβέρνηση, αλλά να υπόκειται μόνο σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, ενώ οι αποφάσεις του ελέγχονται από τα δικαστήρια....

Το ΕΣΡ αποτελείται από επτά μέλη, εκ των οποίων ένα ορίζεται ως πρόεδρος και ένα ως αντιπρόεδρος, και είναι πρόσωπα που χαρακτηρίζονται από επαγγελματική εμπειρία (συχνά δημοσιογραφική), επιστημονική κατάρτιση και προσφορά στο δημόσιο βίο και σε άλλους τομείς που σχετίζονται με το περιεχόμενο των αρμοδιοτήτων της αρχής. Η θητεία των μελών του συμβουλίου είναι τετραετής και ανανεώνεται κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται η συνέχεια της λειτουργίας του. Αυτό δεν ισχύει για τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο, οι οποίοι διορίζονται και υπηρετούν πλήρη θητεία. Τα μέλη του ΕΣΡ δεν μπορούν να επιλέγονται για περισσότερες από δύο θητείες και σε περίπτωση θανάτου ή παραίτησης ενός εξ αυτών επιλέγεται νέο μέλος και αντικαθίσταται.

Ανέκαθεν το θέμα της εκλογής των μελών του ΕΣΡ αποτελούσε πρόσφορο έδαφος για διαμάχες, καθώς είναι κοινό μυστικό ότι οι υποψήφιοι επιλέγονται σύμφωνα με το πού είναι πολιτικά προσκείμενοι. Μετά την αναθεώρηση του 2001, τρία από τα μέλη επιλέγονται από το κυβερνών κόμμα, τρία από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ο πρόεδρος της επιτροπής από την πλειοψηφία, δίνοντας στην κυβέρνηση τη σημαντικότερη ψήφο.

Στην πρόσφατη θητεία, η σύνθεση έχει ως εξής:

Πρόεδρος: Ιωάννης Λασκαρίδης (φωτογρ.) (αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου ε.τ.), αντιπρόεδρος: Λίνα Αλεξίου (δημοσιογράφος), μέλη: Εύη Δεμίρη (δημοσιογράφος), Γεώργιος Στεφανάκης (δικηγόρος), Γιάννης Παπακώστας (καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών), Αρης Σταθάκης (δημοσιογράφος) και Κωνσταντίνος Αποστολάς (δρ μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής).

Ωστόσο το μείζον θέμα είναι πως το ΕΣΡ συνεχίζει αυτή την περίοδο το θεσμικό του ρόλο με θητεία που ουσιαστικά έχει λήξει. Η τετραετής θητεία των μελών της Αρχής έχει λήξει από τις 28 Φεβρουαρίου 2012, χωρίς να προβλέπεται καμία θεσμική δυνατότητα ανανέωσης, αφού συνολικά τέσσερα μέλη στελεχώνουν το ΕΣΡ περισσότερο από έξι χρόνια. Ο πρόεδρός του, Ιωάννης Λασκαρίδης, έχει ξεπεράσει τα 10 χρόνια σε αυτή τη θέση. Η πρώτη θητεία του έληξε στις 3/6/2006, υπήρξε κενό 18 μηνών, κατά το οποίο ασκούσε καθήκοντα χωρίς να έχει ανανεωθεί η θητεία του, και η δεύτερη τετραετής θητεία του έληξε στις 28/2/2012. Το ίδιο ισχύει επίσης για την Εύη Δεμίρη και τον Γιάννη Παπακώστα.

Πρόσφατα η κυβέρνηση έδωσε ακόμη μία (νόμιμη;) παράταση, με χρονικό ορίζοντα έως τον Απρίλιο του 2013, στη θητεία των μελών του ΕΣΡ, επειδή τα πολιτικά κόμματα δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στα νέα πρόσωπα που θα συμμετέχουν στη σύνθεσή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα νέα μέλη του Συμβουλίου θα κληθούν να δώσουν λύση στο ζήτημα της ψηφιακής αδειοδότησης, η οποία υποτίθεται ότι θα φέρει επιτέλους μια τάξη στο άναρχο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο (μια κυβερνητική πρόθεση που εκκρεμεί πλέον περισσότερο από 20 χρόνια). Η επιλογή τους θα κρίνει και την πολιτική στάση της συγκυβέρνησης όσον αφορά τις τηλεοπτικές άδειες, δηλαδή το αν και πότε θα προχωρήσει τυπικά η ψηφιακή αδειοδότηση.

Εν αναμονή των αποφάσεων, πάντως, το ΕΣΡ έχει διαβιβάσει, ως ώφειλε, στη Βουλή την πολυσέλιδη ετήσια έκθεση πεπραγμένων του.