Η ιστορία της ιαχής «ΑΕΡΑ». Γράφει ο ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΔΑΣΥΡΑΣ, ΓΕΩΛΟΓΟΣ

Λίγες λέξεις της Νεο Ελληνικής γλώσσας κρύβουν τη μαγεία της ιαχής ”ΑΕΡΑ”!  Μεγάλωσαν και μεγαλώνουν Ελληνόπουλα που συγκινήθηκαν, δάκρυσαν, θαύμασαν τον ηρωισμό των παλικαριών στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, το 1940. Ο παλμός αυτής της συγκίνησης δονούσε στην ιαχή ΑΕΡΑ και σε οτι αυτή αντιπροσώπευε στη μεταπολεμική Ελλάδα. Καμμιά λέξη δε συγκέντρωσε την ορμή και το δυναμισμό της νιότης, όσο η ιαχή ΑΕΡΑ. Λίγοι όμως, γνωρίζουν ότι πρωτακούστηκε στην Κρήτη 30 χρόνια πριν το Έπος του ’40. Συγκεκριμένα, πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1908 από το 2ο τάγμα της Κρητικής πολιτοφυλακής του πρώτου τακτικού στρατού της Κρήτης, που τελούσε...

υπό την προστασία του Ευρωπαϊκού στρατού. Χρησιμοποιήθηκε σε εκπαιδευτική πορεία, από κάποιον στρατιώτη, κατά την διάρκεια ανεμοστροβίλου και το επανέλαβαν, χάριν ευθυμίας, οι υπόλοιποι. Από τότε, το επανελάμβαναν συχνά, κάθε φορά που διαλυόταν ή συντασσόταν το Τάγμα (αρχικά ήταν δηλαδή ένα πείραγμα και όχι πολεμική ιαχή). Στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων (1912,1913, Ήπειρο και Μακεδονία) η ιαχή διαδόθηκε από τούς Κρήτες σε ολόκληρο το Ελληνικό στράτευμα

Στην αρχή, όμως, η καινοτομία αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, γιατί ο τακτικός στρατός χρησιμοποιούσε τις αρχαίες ιαχές: αλαλά ή αλαλαί ή το εξευρωπαϊσμένο: χίπ,χίπ ουρρά (hip, hip, hurrah), άλλωστε οι περισσότεροι αξιωματικοί του στρατού μας είχαν εκπαιδευτεί στα στρατόπεδα της Γερμανίας, Γαλλίας, Αγγλίας.

Η αρχαία ιαχή ”αλαλά” προήλθε από τη μυθική κόρη του Πολέμου, την Αλαλά. Από εδώ προήλθαν οι λέξεις «αλαλαγή», «αλάλαγμα» και το «αλαλάζω».

Η πολεμική ιαχή ΑΕΡΑ επισημοποιήθηκε κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και σ’ αυτό συνέβαλαν, άθελά τους, οι Ιταλοί. Ο Ιταλικός φασιστικός στρατός χρησιμοποιούσε την ιαχή: ”eja, eja alala”. Ήταν μία ιαχή που είχε καθιερώσει ο ποιητής Gabriele d’Annnunzio (1863-1938) στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου (Αύγουστος του 1917). Ο ίδιος, ο ποιητής, αναφέρει ότι την επέβαλε στους αεροπόρους του (ήταν διοικητής αεροπορικού σμήνους) λέγοντας: «είναι καιρός να καταργήσουμε αυτό τον βαρβαρικό ήχο (εννοούσε το: Hip! hip! hyrrah) και στη θέση του θα βάλουμε το alala με το οποίο ο Αχιλλέας παρακινούσε τα άλογα του και το Λατινικό επιφώνημα eja».

Εικοσιτρία χρόνια αργότερα οι Ιταλοί θα χρησιμοποιούσαν στα βουνά της Πίνδου την ιαχή eja! eja! alala.  Δεν γνώριζαν ότι χρησιμοποιούσαν μία αρχαία Ελληνική ιαχή.

Οι Έλληνες ανταπέδωσαν με την Κρητική ζητωκραυγή ΑΕΡΑ και έτσι καθιερώθηκε ως η πιο ηρωική ολόκληρης της Ελληνικής Ιστορίας.

Ας δούμε, όμως, τη μη ηρωική πλευρά της ιαχής.

Οι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών (τα τάγματα ασφαλείας) χρησιμοποιούσαν την ιαχή ΑΕΡΑ, όταν έκαναν έφοδο για να συλλάβουν Έλληνες πατριώτες και να τούς παραδώσουν στους Γερμανούς-Ναζί κατακτητές.

Στο Γράμμο, κατά τη διάρκεια της «Αδελφοκτόνου σύρραξης» και οι δύο πλευρές φώναζαν ΑΕΡΑ, όταν εξαπέλυαν επίθεση και οι μεν και οι δε.   ΑΕΡΑ σε ποιόν Αδέλφια;

Ας μην ξεχνάμε και τη πολεμική ιαχή των αγωνιστών του 1821 «Γιούργια» πού προέρχεται από το «αιώρησις, αιωρούμαι».

Πάντως, προτιμώ να κρατήσω τη συγκίνηση που μου έδινε στα μαθητικά μου χρόνια η ιαχή ΑΕΡΑ και να μην σκέφτομαι την ξεδιάντροπη χρήση της στην Κατοχή και τον Εμφύλιο.

«Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι να θυμάσαι τη χαρά και τη ντροπή συνάμα».  Καβάφης.

http://www.agonaskritis.gr