Ευρώ ή δραχμή! Η Ελλάδα μπροστά σε δύο διλήμματα – το εξής… ένα!

Παλιές και νέες απειλές κατά της Ελλάδας αναβιώνουν ή κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στον ορίζοντα, ενώ η χώρα βρίσκεται στην αρχή μιας νέας προεκλογικής περιόδου με αμφίβολη την έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος – κάτι στο οποίο συντείνει και η φορολογική επιδρομή που άρχισαν να δέχονται οι ψηφοφόροι της 17ης Ιουνίου.
Η Τουρκία συνεχίζει τις απειλές της – και μέσα στο τριήμερο των εκδηλώσεων μνήμης για την Ποντιακή Γενοκτονία – οι Ευρωπαίοι εταίροι επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι οι προσεχείς εκλογές αποτελούν δημοψήφισμα, προκειμένου να αποφανθούν οι Έλληνες αν επιθυμούν ή όχι να παραμείνουν στην ευρωζώνη, αλλά ανάλογα μηνύματα έρχονται (από το G8)..
και από τις εκτός ΕΕ υπερδυνάμεις, με τους ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας να δηλώνουν μεν πως η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στην ευρωζώνη, προσθέτοντας όμως πως… πρέπει και να το θέλουν και οι Έλληνες!
Η χώρα βαδίζει μέσα σε ένα σκηνικό απειλών και σύγχυσης, με τις δημοσκοπήσεις να καταλήγουν σε αντικρουόμενα αποτελέσματα, δείχνοντας παράλληλα ότι προοιωνίζεται μάχη σώμα με σώμα μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να ανακάμψει, με τον επικεφαλής του Ευάγγελο Βενιζέλο να χρεώνεται προσωπικά την φοροεπιδρομή.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας χθες στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή του Συνασπισμού, ζήτησε «καθαρή νίκη» στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, ξεκαθαρίζοντας πως αυτός είναι ο στόχος του κόμματός του και μιλώντας για «χυδαία επιχείρηση προπαγάνδας».

Όπως είπε, οι εκλογές της 17ης Ιουνίου θα είναι ένα «δεύτερο δημοψήφισμα για την κατάργηση του Μνημονίου», υποστηρίζοντας πως το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» είναι πλαστό και πως η επιστροφή στη δραχμή είναι «δικό τους σχέδιο», αφού «στο τέρμα των μνημονίων, αν συνεχιστούν απρόσκοπτα, βρίσκεται η χρεοκοπία και η επιστροφή στην δραχμή».

Μιλώντας χθες στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι, ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ότι η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα και η παρουσία μας στην ευρωζώνη μπορεί να αποτελέσει εχέγγυο για μια σταθερή πορεία στο βαθμό που μπορεί να συντελέσει σε μια αλλαγή πολιτικής, ενώ σχετικά με τις καταθέσεις, επανέλαβε ότι αυτές τις εγγυάται το Σύνταγμα και η ΕΚΤ, διαβεβαιώνοντας πως θα τις εγγυηθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι μεταξύ των άμεσων μέτρων που θα λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ, αν σχηματίσει κυβέρνηση, είναι η επαναφορά του επιδόματος ανεργίας στα 440 ευρώ, η προώθηση δημόσιων επενδύσεων για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ.

Το επόμενο βήμα, όπως ανέφερε, θα είναι να δρομολογηθεί ένα σχέδιο αναδιανομής του πλούτου, δηλ. ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα. Πρότεινε επίσης έλεγχο πόθεν έσχες για όσους βγάζουν χρήματα στο εξωτερικό.

Τάχθηκε παράλληλα κατά της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ, ενώ σχετικά με την πρόταση του Μ. Γλέζου, περί εθελοντικού δανεισμού του κράτους από πολίτες συγκεκριμένου εισοδήματος και άνω, διευκρίνισε ότι είναι μια ιδέα που δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.

Το πρόβλημα είναι πως – ακόμη και αν όλοι συμφωνήσουν πως το δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» είναι πλαστό – στην Ευρώπη έχει επικρατήσει η άποψη πως το δίλημμα είναι υπαρκτό, καθώς η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ έχει συνδεθεί με την εφαρμογή του μνημονίου και την εκ μέρους της χώρας μας τήρηση των δεσμεύσεών της.

Αυτός είναι και ο λόγος που, παρά τη διάψευση της καγκελαρίας, η Άγκελα Μέρκελ πράγματι πρότεινε, κατά την συνομιλία της με τον κ. Παπούλια, τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το ευρώ παράλληλα με τις εκλογές της 17ης Ιουνίου.

Το γεγονός άλλωστε επιβεβαιώνει και το γερμανικό περιοδικό Ντερ Σπήγκελ στη σημερινή του έκδοση, υπό τον εύγλωττο τίτλο «Η Ευρωζώνη απειλεί να πετάξει έξω την Ελλάδα».

Σύμφωνα με το περιοδικό, το ζήτημα του δημοψηφίσματος είχε τεθεί στην διάρκεια της συνεδρίασης του τελευταίου Eurogroup από τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. 

Όπως αναφέρεται, σε εκείνη τη συνεδρίαση ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ απευθυνόμενος στον τότε υπουργό Οικονομικών Φίλιππο Σαχινίδη φέρεται να είπε πως «αν κάναμε τώρα μια μυστική ψηφοφορία για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, η συντριπτική πλειοψηφία θα ήταν εναντίον της», ενώ πρόσθεσε ότι «οι εκλογές της 17ης Ιουνίου είναι η τελευταία ευκαιρία», και υπογράμμισε ότι εάν και τότε δεν καταστεί δυνατό να σχηματιστεί κυβέρνηση η οποία θα υλοποιήσει τους όρους της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, «τότε, τέλος!». 

Στην ίδια συνάντηση, σύμφωνα με το Spiegel, ο κ. Σόιμπλε έθεσε και το ζήτημα ενός δημοψηφίσματος για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, το οποίο θα μπορούσε να διεξαχθεί παράλληλα με τις εκλογές και μέσω του οποίου οι Έλληνες θα έπρεπε με ένα «ναι» στο ευρώ να δεχτούν και το συμφωνηθέν πρόγραμμα λιτότητας.

Ο κ. Σαχινίδης από την πλευρά του διαψεύδει την διατύπωση τέτοιας πρότασης, αλλά φαίνεται ότι οι πιέσεις – ακόμη και από τις άλλες χώρες που έχουν λάβει βοήθεια από τον μηχανισμό στήριξης – υπήρξαν (και παραμένουν) μεγάλες.

Μιλώντας στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο Β. Σόιμπλε αποκαλεί «φαντασιοπληξία» την εντύπωση ότι «κάποιος μπορεί να λαμβάνει βοήθεια χωρίς να πληροί οποιαδήποτε από τις προϋποθέσεις ή ότι η σταθερότητα του ευρώ δεν εξαρτάται από το κατά πόσον τα μέλη του δεσμεύονται από τους κανόνες της Ευρωζώνης».

Αξιοσημείωτη άλλωστε είναι η βεβαιότητά του πως «οι Έλληνες ψηφοφόροι δεν θα ψηφίσουν απλώς υπέρ ενός κόμματος τον ερχόμενο μήνα». 

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ο Σόιμπλε και κατά την συνέντευξή του στη γερμανική «Μπιλντ», όπου αναφέρει πως  «όποιος προσπαθεί να πείσει τους Έλληνες ότι δεν χρειάζεται να τηρήσουν το συμφωνηθέν πρόγραμμα λιτότητας, λέει ψέματα στον ελληνικό λαό».

Με σαφές μήνυμα προς τον Αλέξη Τσίπρα, που υποστηρίζει πως οι Ευρωπαίοι θα διστάσουν να λάβουν μέτρα, διότι κινδυνεύουν και οι ίδιοι, ο κ. Σόιμπλε σημειώνει πως  «κάποιοι στην Ελλάδα φαίνεται να πιστεύουν ότι μπορούν να αποφύγουν τις ευθύνες τους, επειδή ''αυτοί στις Βρυξέλλες'' δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς».

Αίσθηση προκαλεί και το γεγονός ότι ο Β. Σόιμπλε δείχνει να γνωρίζει καλύτερα όλων τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας μας.

Όπως λέει, «η Ελλάδα διαθέτει αρκετά χρήματα μέχρι μετά από το μέσο του χρόνου ώστε να μην χρειάζεται τις αγορές, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι όσο γρηγορότερα μπορέσει να έχει μια λειτουργούσα κυβέρνηση, τόσο το καλύτερο. Η σημερινή κατάσταση προκαλεί ανασφάλεια στους ανθρώπους και ακριβώς αυτό είναι που δεν πρέπει να κάνει η πολιτική».

Όπως και νάχει το πράγμα, το πρόβλημα παραμένει:

Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου θα είναι ένα δημοψήφισμα – υπέρ ή κατά του ευρώ κατά τους δανειστές, υπέρ ή κατά του μνημονίου κατά τον Αλέξη Τσίπρα. 
Και οι μεν Ευρωπαίοι δεν είναι βέβαιοι αν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια έξοδο της Ελλάδας χωρίς εξαιρετικά δραματικές συνέπειες για το σύνολο της ευρωζώνης (αν και αυτό διακινούν), ο δε κ. Τσίπρας δεν λέει ξεκάθαρα τι θα κάνει σε περίπτωση που οι δανειστές δεν δεχθούν τις προτάσεις του.

Υποστηρίζει πως τότε θα εξετάσει τι άλλες επιλογές υπάρχουν, αφήνοντας όμως να εννοηθεί πως μια άρνηση των Ευρωπαίων θα θεωρηθεί μονομερής ενέργεια εκ μέρους τους που με τη σειρά της θα δικαιολογεί μονομερή ενέργεια (στάση πληρωμών) και εκ μέρους της Αθήνας.

Σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, δεν ισχύει η δήλωσή του στον Σκάι ότι τις καταθέσεις εγγυάται το Σύνταγμα και η ΕΚΤ.

Διότι σε περίπτωση χρεοκοπίας, το Σύνταγμα δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτε (καθώς δεν θα υπάρχουν χρήματα για να εγγυηθεί κάτι), ενώ σε περίπτωση εξόδου από το μνημόνιο μπορεί να μην υπάρχει νομικός τρόπος, υπάρχει όμως οικονομικός τρόπος για να εξωθηθεί η χώρα εκτός ευρώ:

Η ΕΚΤ, που ο κ. Τσίπρας θεωρεί δεδομένο ότι θα εγγυάται τις καταθέσεις, μπορεί να κλείσει την στρόφιγγα εισροής ρευστού με το οποίο χρηματοδοτούνται οι ελληνικές τράπεζες. 
Επομένως, τα δύο διλήμματα – «ευρώ ή δραχμή» και «παραμονή ή έξοδος από το μνημόνιο» - αποτελούν στην ουσία ένα… 
Με σαφές μήνυμα προς τον Αλέξη Τσίπρα, που υποστηρίζει πως οι Ευρωπαίοι θα διστάσουν να λάβουν μέτρα, διότι κινδυνεύουν και οι ίδιοι, ο κ. Σόιμπλε σημειώνει πως  «κάποιοι στην Ελλάδα φαίνεται να πιστεύουν ότι μπορούν να αποφύγουν τις ευθύνες τους, επειδή ''αυτοί στις Βρυξέλλες'' δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς».

Αίσθηση προκαλεί και το γεγονός ότι ο Β. Σόιμπλε δείχνει να γνωρίζει καλύτερα όλων τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας μας.

Όπως λέει, «η Ελλάδα διαθέτει αρκετά χρήματα μέχρι μετά από το μέσο του χρόνου ώστε να μην χρειάζεται τις αγορές, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι όσο γρηγορότερα μπορέσει να έχει μια λειτουργούσα κυβέρνηση, τόσο το καλύτερο. Η σημερινή κατάσταση προκαλεί ανασφάλεια στους ανθρώπους και ακριβώς αυτό είναι που δεν πρέπει να κάνει η πολιτική».

Όπως και νάχει το πράγμα, το πρόβλημα παραμένει:

Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου θα είναι ένα δημοψήφισμα – υπέρ ή κατά του ευρώ κατά τους δανειστές, υπέρ ή κατά του μνημονίου κατά τον Αλέξη Τσίπρα. 
Και οι μεν Ευρωπαίοι δεν είναι βέβαιοι αν μπορούν να αντιμετωπίσουν μια έξοδο της Ελλάδας χωρίς εξαιρετικά δραματικές συνέπειες για το σύνολο της ευρωζώνης (αν και αυτό διακινούν), ο δε κ. Τσίπρας δεν λέει ξεκάθαρα τι θα κάνει σε περίπτωση που οι δανειστές δεν δεχθούν τις προτάσεις του.

Υποστηρίζει πως τότε θα εξετάσει τι άλλες επιλογές υπάρχουν, αφήνοντας όμως να εννοηθεί πως μια άρνηση των Ευρωπαίων θα θεωρηθεί μονομερής ενέργεια εκ μέρους τους που με τη σειρά της θα δικαιολογεί μονομερή ενέργεια (στάση πληρωμών) και εκ μέρους της Αθήνας.

Σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, δεν ισχύει η δήλωσή του στον Σκάι ότι τις καταθέσεις εγγυάται το Σύνταγμα και η ΕΚΤ.

Διότι σε περίπτωση χρεοκοπίας, το Σύνταγμα δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτε (καθώς δεν θα υπάρχουν χρήματα για να εγγυηθεί κάτι), ενώ σε περίπτωση εξόδου από το μνημόνιο μπορεί να μην υπάρχει νομικός τρόπος, υπάρχει όμως οικονομικός τρόπος για να εξωθηθεί η χώρα εκτός ευρώ:

Η ΕΚΤ, που ο κ. Τσίπρας θεωρεί δεδομένο ότι θα εγγυάται τις καταθέσεις, μπορεί να κλείσει την στρόφιγγα εισροής ρευστού με το οποίο χρηματοδοτούνται οι ελληνικές τράπεζες. 
Επομένως, τα δύο διλήμματα – «ευρώ ή δραχμή» και «παραμονή ή έξοδος από το μνημόνιο» - αποτελούν στην ουσία ένα…
Σοφία Βούλτεψη