Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

 Η Γραμματεία Παλιννοστούντων και Ειδικών Πληθυσμιακών Ομάδωνδιοργάνωσε εκδήλωση, τη Δευτέρα, 5 Μαρτίου, 2012 στο ξενοδοχείο Divani Caravel με τίτλο:

 Έλληνες, Αρμένιοι, Ασσύριοι: Τρεις Γενοκτονίες, Ιστορική Μνήμη-Στρατηγική Αναγνώρισης.

       Μεταξύ των ομιλητών ήταν  και ο κ. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Καθηγητής της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, στο  Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας, και το θέμα της ομιλίας του ήταν

             «Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ»

Η ομιλία αυτή ήταν πράγματι ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ και συνδύαζε την σπάνια γνώση των ιστορικών ντοκουμέντων της γενοκτονίας, την ειλικρίνεια, αλλά και τον πόνο, την πικρία και την συγκίνηση ενός άριστου ιστορικού, με Ποντιακές ρίζες, όπως είναι ο κ. Κ.ΦΩΤΙΑΔΗΣ. Σας παραθέτουμε τα κυριότερα σημεία.

«Έχω προσωπική πικρία από το Ελληνικό Κοινοβούλιο  Το 1996, ομόφωνα το Ελληνικό Κοινοβούλιο ανεγνώρισε την γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, και ανέθεσε τότε σε εμένα, μέσω του Κέντρου Ποντιακών Μελετών,...

να συγκεντρώσουμε τα ντοκουμέντα που στοιχειοθετούν το έγκλημα της γενοκτονίας. Η απόφαση του Ελληνικού Κοινοβουλίου τελείωνε με την 4^η τοποθέτηση που έλεγε:

 « Η απαιτούμενη δαπάνη για την έκδοση του έργου, καθώς και για την αμοιβή θα βάρυνε τον προϋπολογισμό της  Βουλής των Ελλήνων».

Είχα στείλει τότε μία επιστολή για λογαριασμό  όλων των Ποντίων και είπα:

«Αυτά θα τα αναλάβουμε εμείς οι Πόντιοι, δεν χρειάζεται να ξοδέψει το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Από το Ελλ. Κοινοβούλιο περιμένουμε να εκδώσει τους τόμους και να διεκδικήσουμε μετά μαζί την διεθνή αναγνώριση”.

       Μετά από 8 χρόνια δουλειάς σε όλα αρχεία των Υπουργείων Εξωτερικών της Ευρώπης, ξοδεύοντας μία τεράστια περιουσία, πουλώντας ένα σπίτι που είχα στο Παλιό Παντελεήμονα, για όσους ξέρουν τι σημαίνει αυτό, κατόρθωσα να συγκεντρώσω τους 14 τόμους, όπως είχαμε αποφασίσει με το Ελληνικό Κοινοβούλιο και πήγα τους τόμους στην Βουλή, για να προχωρήσουμε στην έκδοση. 

Ήταν η περίοδος που είχε αλλάξει η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου και η διάθεση του νέου πρωθυπουργού (Κώστα Σημίτη) ήταν αντίθετη με τη έκδοση των ντοκουμέντων. Το αποτέλεσμα, με προεγγραφές συνδρομητών προχώρησα στην έκδοση των 14 τόμων αφού ήλθα σε έναν πολύ σκληρό πρόλογο με τον τότε Πρόεδρο της Βουλής (Απ. Κακλαμάνη). Ο ίδιος όμως, όταν πήρε στα χέρια του τα βιβλία , προς τιμήν του, ζήτησε συγνώμη και είπε ότι:

«Εγώ εκτιμώ τους Έλληνες του Πόντου και τους αγώνες τους, θερμή παράκληση έλα να βγάλουμε έναν τόμο, τον οποίον θα μεταφράσουμε σε 6 γλώσσες και με αυτόν τον τόμο είναι ευκολότερο να πετύχουμε και την διεθνή αναγνώριση”.

Έτσι πράγματι, μπήκα ξανά στην διαδικασία και βγήκε ένας τόμος το 2004 από την Βουλή των Ελλήνων, ο οποίος, με έξοδα της Βουλής των Ελλήνων, μεταφράστηκε  σε 6 γλώσσες. Από το 2004 οι μεταφράσεις αυτές βρίσκονται στα γραφεία των Προέδρων της Βουλής.

       Περάσανε άλλοι τρεις πρόεδροι (Άννα Ψαρούδα – Μπενάκη, Δημήτρης Σιούφας, Φίλιππος Πετσάλνικος). Σιγή ιχθύος και από τις κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. αλλά και από την Κυβέρνηση της Ν.Δ. Πρόεδρος της Βουλής ήταν (τότε) ο Δ. Σιούφας και θα μπορούσα να πως ότι ήταν αχαρακτήριστη η συμπεριφορά και του Προέδρου της Βουλής απέναντί μου γιατί νόμιζε ότι εγώ θέλω να κάνω προσωπικό εκδοτικό οίκο με τα βιβλία μου την Βουλή των Ελλήνων. Η αλήθεια είναι ότι τα βιβλία υπάρχουν,  υπάρχει η απόφαση και υπάρχουν όλα αυτά μέσα στα αρχεία και τους φακέλους της Βουλής. Νομίζω ότι οι  μεταφράσεις των βιβλίων στα αγγλικά, γαλλικά, τουρκικά, ρωσικά, ισπανικά, που υπάρχουν, με έξοδα των Ελλήνων φορολογουμένων, είναι καιρός να εκδοθούν και να προχωρήσουμε με αυτά, για να πετύχουμε την διεθνή αναγνώριση.

       Όταν το Πανεπιστήμιο Βερολίνου αγόρασε μία σειρά των 14 τόμων και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου έδωσε ένα θέμα διδακτορικό την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και ένα δεύτερο θέμα  τον Πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου που σχετίζεται με μόνο στους 11 τόμους των ντοκουμέντων της γενοκτονίας, τότε θεώρησα, για μία ακόμη φορά, καλό να προχωρήσω στην επανέκδοση των 14  τόμων σε 400 σειρές και να δώσω όλο αυτό το υλικό στο Συμβούλιο του Απόδημου Ελληνισμού [Σ.Α.Ε.], να το δώσω δηλαδή στον Ελληνισμό της Διασποράς. Τα βιβλία αυτά χρειάζονται στα πανεπιστήμια, ώστε οι 500 σειρές να φθάσουν σε όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου που έχουν τμήματα Ελληνικών Σπουδών, και έτσι να μπορέσουμε να πετύχουμε την διεθνή αναγνώριση.. Με αυτό το σκεπτικό ζήτησα τότε την βοήθεια κάποιων δήμων και κάποιων συμπολιτών μας επώνυμων για να μπορέσουμε να εκδώσουμε και δώσουμε τα βιβλία. Δυστυχώς, κάποιοι δήμαρχοι δεν ανταποκρίθηκαν σε αυτό που υποσχέθηκαν, ότι θα ήταν χορηγοί σε αυτό το έργο, (όπως ο Δήμαρχος της Αργυρούπολης και πολλοί άλλοι δήμαρχοι ΔΕΝ ανταποκρίθηκαν σε αυτό που υποσχέθηκαν), και θα έδιναν 5.000 (ευρώ), με αποτέλεσμα 28.000 ευρώ από αυτό το έργο να μείνει χρέος και να το πληρώσω εγώ. Όμως δεν έχω πλέον άλλα χρήματα για να μπορώ να πω ότι έχω και  άλλες πηγές, και έτσι να μπορώ να καλύπτω το χρέος,

       Τι είναι η γενοκτονία, με απλά λόγια. Όταν μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους οι Οθωμανοί έχουν χάσει όλα τα εδάφη από τα Βαλκάνια, δηλ. ως το 1908, τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας φθάνανε ως την Αυστρία, χάνουνε αυτά τα εδάφη το 1913, 800.000 περίπου μουατσήρηδες μουσουλμάνοι, πρόσφυγες μουσουλμάνοι, εγκαταλείπουν τον Βαλκανικό χώρο και εγκαθίστανται στην Μικρά Ασία, με αποτέλεσμα, οι Νεότουρκοι θεωρώντας κυρίως υπεύθυνους τους Έλληνες για αυτή την προσφυγιά των Μουσουλμάνων, τους εγκαθιστούν σε περιοχές όπου ζούνε Έλληνες και μέσα στα σπίτια των Ελλήνων, να αναλάβουν οι Έλληνες και την στέγαση και την φιλοξενία όλων αυτών των προσφύγων και καταλαβαίνετε αρχίζουν τα πρώτα προβλήματα συμβίωσης / συγκατοίκησης και αρχίζει η πρώτη φάση των διωγμών. Πολύ προφητικός ήτανε ο υπουργός Εσωτερικών των Νεότουρκων Ταλά(α)τ πασάς και μάλιστα στην Θεσσαλονίκη, το σημερινό Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, (εγώ έτσι έμαθα να το λέω, δεν μπορώ να τον βαφτίσω διαφορετικά αυτόν τον χώρο), που ήτανε τότε η έδρα του πασά της περιοχής. Συγκαλεί όλους τους επώνυμους μουσουλμάνους σε μία εκδήλωση, για να τους ενημερώσει για τον κίνδυνο που διατρέχει ο τουρκισμός, όχι πλέον στον Βαλκανικό χώρο αλλά και σε όλη την Μικρασία και τους λέει ότι

«Εδώ πρέπει να εφαρμόσουμε το παράδειγμα του καλού γεωργού, αν θέλουμε να πετύχουμε τον στόχο μας και να μην γίνουμε  πρόσφυγες και στην Μικρά Ασία. Ποιο είναι το παράδειγμα του καλού γεωργού: o καλός γεωργός στο χωράφι του την αγριάδα δεν την κουρεύει, γιατί όταν την κουρεύεις οι ρίζες βαθαίνουν και πηγαίνουνε στο εσωτερικό της γης και απομυζούν τους χυμούς της γης. Αν θέλεις να έχεις καλή παραγωγή πρέπει την αγριάδα να την ξεριζώσεις, ώστε το χώμα να είναι ανάλαφρο και ελεύθερο, ώστε να μπορείς να σπείρεις την σοδειά που θέλεις και να έχεις και καλή παραγωγή. ‘Άρα, αν θέλουμε να έχουμε και να πετύχουμε τον στόχο μας θα πρέπει να μην επιβάλλουμε μποϋκοτάζ και σαμποτάζ στα Ελληνικά προϊόντα και να δημιουργούμε μικροεπεισόδια με τους Έλληνες. Θα έπρεπε να εφαρμόσουμε το παράδειγμα του καλού γεωργού και αυτό είναι ο ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ. Θα μας δώσουνε την ευκαιρία».

       Και πράγματι η ευκαιρία έρχεται αμέσως μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου, μετά το Α’Παγκ. Πόλεμο στην Μ.Ασία μένουν μόνο οι πρόξενοι των συμμαχικών δυνάμεων της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία πήγε μαζί με τις Κεντρικές Δυνάμεις, δηλ. με την Αυστροουγγαρία και την Γερμανία και έτσι η (Συμμαχία της) Αντάντ (Entente : Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία), ΔΕΝ υπάρχει μέσα στον Μικρασιατικό χώρο, δεν υπάρχουν οι πρεσβευτές ή πρόξενοι, έτσι δεν υπάρχει κάποιος που μπορεί να διαμαρτυρηθεί για τα εγκλήματα που διαπράττονται. Ωστόσο, σε αντίθεση με μας (τους ανθρώπους) που έχουμε ημερομηνία λήξης, τα ντοκουμέντα είναι οι αιώνιοι μάρτυρες. Και προς τιμήν των Γερμανών και των Αυστριακών προξένων και πρεσβευτών, δεν πλαστογραφούν τα γεγονότα της εποχής εκείνης. Τα ντοκουμέντα που στέλνουνε στα Υπουργεία των Εξωτερικών της Βιέννης και του Βερολίνου μιλούν ΞΕΚΑΘΑΡΑ για τα εγκλήματα γενοκτονίας που διαπράττονται από τους Νεότουρκους σε βάρος των Ελλήνων και των άλλων λαών. Εδώ, θα σταθώ μόνο στην περιοχή του Πόντου.  Στις 16 Ιουλίου 1916, ο Γερμανός πρόξενος στην Αμισό Kuckhoff τηλεγραφεί στο Βερολίνο και λέει : «Από αξιόπιστες πηγές, ολόκληρος ο Ελληνικός πληθυσμός της Σινώπης και της παραλιακής περιοχής της επαρχίας Κασταμονής έχει εξοριστεί. Εξορία και εξολόθρευση είναι στα τουρκικά η ίδια έννοια, γιατί όποιος δε δολοφονείται, πεθαίνει ως επί το πλείστον από τις αρρώστιες και την πείνα».

       Την ίδια περίοδο 1916, όπου ο Ρωσικός Στρατός τον Απρίλιο του 1916 με τον συνταγματάρχη Αρτάτοφ έχει βάση στην Τραπεζούντα και απελευθερώνεται ο Αν.Πόντος, για δύο χρόνια συγκυβερνούν οι Έλληνες, ο Μητροπολίτης Χρύσανθος με τον Ρωσικό Στρατό. Αυτήν την περίοδο, ο Δυτικός Πόντος υποφέρει και στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της Αγίας Πετρούπολης της Ρωσίας, υπάρχει και ένα έγγραφο που στέλνεται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας (Ελληνική Πρεσβεία της Πετρούπολης) και μας αναφέρει για την  τραγωδία των Ελλήνων της Κουνάκας του Πόντου. Ξέρετε, είμαι πολύ περήφανος για την στάση των γυναικών μας. Πολλές φορές μας κάνανε περήφανους οι γυναίκες μας με τις θυσίες και στο Ζάλογγο και στην Αραπίτσα, αλλά θέλω να ξέρετε ότι πολύ νωρίτερα, το 1680, στο Κιζ Γκαλεσί της Πάφρας, πρώτες οι γυναίκες της Πάφρας, Τουρκόφωνες, ήταν αυτές που προτίμησαν να πέσουν από τα βράχια, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Ο λυτρωτικός θάνατος ήρθε με την ομόφωνη απόφαση τους να θυσιαστούν. Τα ίδιο γίνεται το 1916 και στην Κουνάκα  του Πόντου. Για αυτές τις γυναίκες δεν υπάρχει καμία αναφορά σε κανένα σχολικό βιβλίο, δεν χρειάζεται να κάνουμε σελίδες με ιστορικές αναφορές. Θα μπορούσε να υπάρχει κοντά στις λέξεις ‘Αραπίτσα’ και ‘Ζάλογγο’ και η λέξη ‘Κουνάκα’. Θα ήταν μία ηθική δικαίωση για τον αγώνα αυτών των γυναικών  [*1,]

       Τι να πει κανείς για το δράμα των Ελλήνων της Τρίπολης του Πόντου. Υπάρχει ένα καταπληκτικό βιβλίο της  Τατιάνας Γκρίτση-Μιλλιέξ  

‘ Η ΤΡΙΠΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ’

που στηρίζεται στο χειρόγραφο κάποιου Τριπολίτη που επέζησε, του Δημητριάδη, αλλά υπάρχει και ο Γεώργιος Σακκάς, πνευματικός μου πατέρας. Σώθηκε και αυτός τότε από την Αμερικανική Επιτροπή Βοήθειας της Ανατολής, ήλθε στο Αμερικάνικο Ορφανοτροφείο και έχει γράψει επίσης ένα βιβλίο με τον τίτλο «Η Τρίπολις του Πόντου» και αναφέρεται στο δράμα. Και ξέρετε, αυτό το βιβλίο της Τατιάνας Γκρίτση - Μιλλιέξ. ήτανε από το 1932 έτοιμο, αλλά μέχρι το 1974 δεν επιτρεπότανε να εκδοθεί, γιατί είχε ένα κεφάλαιο μέσα με τίτλο ‘ΕΞΟΔΟΣ’ και αναφερόταν στην Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, μας το λέει η ίδια [*2].

      

       Μέσα στα συγκλονιστικά ντοκουμέντα για μένα, τα πιο σημαντικά είναι τα Οθωμανικά αυτά που δεν μπορούν οι Τούρκοι να πούνε ότι είναι ψέματα. Δεν μπορούν να πούνε ότι είναι ψέματα αυτό που είπε ο Χακκί Χαλί Μπέης, ο βουλευτής, γιατί είναι μέσα από τα πρακτικά του Κεμαλικού Κοινοβουλίου. Δηλαδή, μέσα στο Κεμαλικό  Κοινοβούλιο, υπήρχαν βουλευτές που διαφωνούσαν με τα μέτρα εθνοκάθαρσης και έτσι αυτές οι μαρτυρίες υπάρχουν και μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε. Όπως αυτά που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε περισσότερο είναι τα ντοκουμέντα του Φρούραρχου της Κων/λης. Την περίοδο 1919 – 20, όπως στην Ελλάδα το ’16 – ’17 είχαμε δύο κυβερνήσεις, του Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη και Βασιλική Κυβέρνηση στην Αθήνα, έτσι και το 19 – 20 – 21 υπάρχει κυβέρνηση του Σουλτάνου του εγκάθετου μέσα στην Κων/λη και  ο Μουσταφά Κεμάλ κάνει την δική του πλέον κυβέρνηση, την επανάσταση στην ‘Άγκυρα  Υπάρχει όμως ο νομικός σύμβουλος του Σουλτάνου, ο οποίος είναι και ο φρούραρχος της πόλεως της Κων/λης  και  ο οποίος παρακολουθεί όταν τα κινήματα. Εκεί, μέσα από τις πηγές μαθαίνουμε ότι είναι 78 σελίδες, στην Οθωμανική γραφή, που μεταφράστηκαν στα Ελληνικά από τον Δημ. Μαυροφρύδη το 1922 και υπάρχουνε τα στοιχεία που μιλούν για την γενοκτονία που διαπράττει ο Κεμαλικός Στρατός. Και είναι οι ίδιες πηγές που υπάρχουνε και σε πάρα πολλά επίσημα έγγραφα που υπάρχουνε στα αρχεία των Υπουργείων Εξωτερικών της Ευρώπης και της Αμερικής. Όταν επεκράτησε πλέον ο Κεμάλ, ο φρούραρχος καταδικάστηκε σε θάνατο και πήρε όλο το ντοσιέ και ήλθε στον Ελληνικό Στρατό που βρίσκονταν στην Αδριανούπολη και εκεί τους το παρουσίασε και τους το παραχώρησε και είπε «Εδώ φαίνονται τα εγκλήματα που διέπραξε ο Κεμαλικός και όχι ο Σουλτανικός Στρατός σε βάρος των Ελλήνων, αξιοποιείστε τα». Αυτό το υλικό υπάρχει σήμερα στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας. Σας διαβάζω ένα μικρό απόσπασμα [*3]

      

       Ξέρετε, μέσα από αυτό εδώ το έργο, αυτό που για μένα μετράει πάρα πολύ, είναι η αγωνιστική διάθεση του Νίκου Καζαντζάκη για το Ποντιακό ζήτημα που, ως γραμματέας του Υπουργείου Πρόνοιας το 1919, πηγαίνει στη περιοχή του Καυκάσου, στο Βατούμ και το Σοχούμ για να μπορέσει να περισώσει τους Έλληνες της περιοχής του Καρς, και έτσι γνωρίζει πολύ καλά την ιστορία των Ελλήνων του Πόντου. Μαθαίνει ότι τον Σεπτέμβριο του 1921 καταδικάστηκαν σε θάνατο όλοι οι Έλληνες διανοούμενοι του Πόντου, οι αρχιερείς, οι οικονομικοί μας παράγοντες και στήθηκαν στην πλατεία της Αμάσειας οι κρεμάλες, τότε γράφει μία επιστολή προς τους διανοούμενους της Ευρώπης και της Αμερικής και ζητάει την δική τους ηθική στήριξη να ευαισθητοποιήσουν τις δικές τους κυβερνήσεις να σταματήσει το έγκλημα της γενοκτονίας. Διότι η Ιστορία αυτή, λέγει :[*4]

       Πράγματι, αυτή η επιστολή έπαιξε καθοριστικό ρόλο γιατί βλέπουμε στην Νέα Υόρκη να γίνεται διαδήλωση 6000 Αμερικανών και Ελλήνων πολιτών και σε αυτήν την διαδήλωση μίλησαν 6 γερουσιαστές. Το ίδιο γίνεται και σε διάφορες άλλες πόλεις της Ευρώπης. Στις 7 Νοεμβρίου 1921, στην Βουλή των Κοινοτήτων της Μ.Βρετανίας ο Φιλέλληνας βουλευτής Ο’Connor ρώτησε τότε τον υφυπουργό Εξωτερικών Ηarmsworth ποιες ενέργειες έγιναν για τον απαγχονισμό των Ελλήνων και των τριών Αρμενίων από τις Κεμαλικές αρχές και μιλάει για μια συγκεκριμένη μέρα στην πλατεία της Αμάσειας. Και εκεί φαίνεται ξεκάθαρα να του λέει, «Αφού έχουμε τον στρατό μας που βρίσκεται λίγο πιο πέρα στην Μοσούλη, γιατί δεν νοιάζεται ο στρατός να βοηθήσει τους συμμάχους μας χριστιανούς»?? Και λέει (ο υφυπουργός) «Στη Μοσούλη υπάρχει ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ. Πιο πάνω υπάρχει κόκκινο ΑΙΜΑ»!!!.

       Αυτό το πράγμα θα το δούμε να το λένε και οι Αμερικανοί, γιατί, όταν άρχισαν οι διαμαρτυρίες και τα έγγραφα καθημερινά να φθάνουνε σε όλους τους ανθρωπιστικούς οργανισμούς και σε όλες τις κυβερνήσεις. Τότε η Υπάτη Αρμοστεία της Κων/λης, ο Βρετανός και ο Γάλλος αποφασίζουν να γίνει μία ανακριτική επιτροπή γιατί, παράλληλα με τους Έλληνες που διαμαρτύρονται είναι και η Κεμαλική κυβέρνηση που στέλνει άπειρα επίσης έγγραφα διαμαρτυρίας για μαρτυρίες ότι ο Ελληνικός στρατός ισοπεδώνει τα Τουρκικά χωριά :

«Και αφού υπάρχουνε καταγγελίες και από τις δύο πλευρές, ας κάνουμε μία ανακριτική επιτροπή για να  δούμε ποιοι έχουνε δίκιο, για να σταματήσουμε αυτό το έγκλημα που διαπράττεται σε αυτήν την περιοχή».

 Έτσι, προτείνουνε με μία επιστολή που στείλαν στον Υπουργό Εξωτερικών της Αμερικής, τον Charles Evans Hughes να αναλάβει πρόεδρος της ανακριτικής επιτροπής μία εξέχουσα προσωπικότητα της Αμερικής. Η επιστολή που στέλνεται στον C.E.Hughes είναι συγκλονιστική και ο ίδιος ο Hughes γράφει ένα υπόμνημα προς τον Πρόεδρο της Αμερικής, τον Γουόρεν Χάρτινγκ. και τον ρωτάει αν θα πρέπει να πάρουν μέρος και αν θα πρέπει να είναι Αμερικανός ο πρόεδρος αυτής της ανακριτικής επιτροπής. Από το υπόμνημα του Υπουργού στον Πρόεδρο της Αμερικής Warren Harding (1921 – 1923), σας διαβάζω ένα μικρό απόσπασμα για να καταλάβετε το δίκιο των λαών και των εθνών. Σε ένα σημείο λέει,[*5]

       Θα ήθελα να κλείσω με τα συγκλονιστικά ντοκουμέντα που υπάρχουν μέσα στο Κεμαλικό Κοινοβούλιο γιατί για μένα αυτές είναι οι συγκλονιστικότερες μαρτυρίες. Υπήρχαν στο Κοινοβούλιο το Κεμαλικό βουλευτές που διαφωνούσαν με τα μέτρα της εθνοκάθαρσης. Μάλιστα, αυτοί που διαφωνούσαν, κατηγορήθηκαν από τον συνάδελφό τους, βουλευτή της Προύσας Εμίν Μπέη, στη συνεδρίαση της 21^ης  Αυγούστου 1922, ως «οπαδοί του ποντιακού ιδεώδους και ότι πρέπει να περάσουν από έκτακτο στρατοδικείο γιατί αυτοί πρέπει να είναι φιλοπόντιοι, δεν έχουνε Τουρκικό αίμα» και παραπέμφθηκαν σε εξεταστική επιτροπή για τις μετριοπαθείς θέσεις τους και την ‘παθητική’ τους στάση [*6]

       Η σημερινή Τουρκία, αν θέλει να λέγεται Ευρωπαϊκή χώρα, μια και κόπτεται να γίνει μέλος της Ε.Ε., οφείλει να παραδεχθεί τις πολυάριθμες γενοκτονίες που διέπραξε και διαπράττει, να ζητήσει συγνώμη για αυτές και να δώσει εγγυήσεις στην ανθρωπότητα για τον εαυτό της ότι δεν θα τις επαναλάβει. Μόνο έτσι θα ελευθερώσει την ψυχή και την συνείδηση των νέων Τουρκικών γενεών από τα υπόκωφα συμπλέγματα που την κατατρέχουν και την εμποδίζουν να αφομοιώσει ουσιαστικά τις μεγάλες αξίες του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο οφείλει να συγκροτήσει μία Κοινοβουλευτική Επιτροπή και σε συνεργασία με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα προσφυγικά σωματεία και τους άλλους λαούς της Μικράς Ασίας που υπέστησαν ανάλογες γενοκτονίες, να προωθήσει το ζήτημα της αναγνώρισης των γενοκτονιών. Η γραμμή της Ελληνικής αντίστασης απέναντι στον σύγχρονο Τουρκικό επεκτατισμό αρχίζει από την αναγνώριση της Ποντιακής γενοκτονίας.                               

                                                                         ΘΩΜΑ’Ι’Σ   ΠΑΡΙΑΝΟΥ

Β]  ΓΡΑΠΤΑ  ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ

*1) Αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της Αγίας Πετρούπολης της Ρωσίας ΓΥΝΑΙΚΕΣ  ΤΗΣ  ΚΟΥΝΑΚΑΣ

Την 15^ην Απριλίο,υ οι κάτοικοι των 16 χωρίων της περιοχής Βαζελώνος, περιφερείας Τραπεζούντας, άπαντες Έλληνες, λαβόντες διαταγήν των τουρκικών στρατιωτικών αρχών να φύγωσιν εις το εσωτερικόν της Αργυρουπόλεως και φοβηθέντες μη έμελλον καθ’ οδόν να σφαγώσιν, καθ’ ον τρόπον είδον σφαγέντας τους Αρμενίους, εγκατέλειπον τα κατοικίας των και εισήλθον εις τα δάση, ελπίζοντες να σωθώσι εκ ταχείας προελάσεως του ρωσικού στρατού. Εκ τούτων, εις 6.000 ανερχομένων, 650 κατέφυγον εις την μονής Βαζελώνος, εις ην προ»υπήρχον και άλλοι 1.500 εκ Τραπεζούντος πρόσφυγες.1.200 εισήλθον ειν εν μέγα σπήλαιον του χωρίου «Κουνάκα» και οι λοιποί διεσκορπίσθησαν εις τα ανά δάση σπήλεια και τα διαφόρους κρύπτας. Άπασαι αι οικίαι των χωρίων τούτων ελεηλατήθησαν και αι περιουσίαι διηρπάγησαν υπό του τουρκικού στρατού.οι εν τω σπηλαίω της Κουνάκας κρυβέντες, αναγκασθέντες εκ της πείνης, μετά συνθηκολόγησιν, παρεδόθησαν. Εκ τούτων 26 γυναίκες και νεάνιδες ίνα αποφύγωσιν την ατίμωσιν έρριψαν εαυτάς εις τινα ποταμόν κείμενον παρά το χωρίον Γέφυρα και παρά τας προσπαθείας των άλλων, προς σωτηρίαν των, επνίγησαν»

*2) ΤΡΙΠΟΛΗ  ΤΟΥ  ΠΟΝΤΟΥ(Βιβλίο)

« Η Τρίπολις, πανέμορφη παραλιακή πόλη είχε 3000 Ελληνες και άλλους 10.000 Ελληνες είχε η περιοχή / επαρχία της Τρίπολης. Οι Τούρκοι αποφασίζουν την εξορία όταν θα πέσει το πρώτο χιόνι, για να μπορέσουν κατά την διάρκεια του χειμώνα να επιζήσουν ελάχιστοι. Πράγματι, στις 16 Δεκεμβρίου πέφτει το χιόνι, και την επόμενη μέρα δίδεται εντολή όλοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και παραλιακά, παίρνοντας τον δρόμο από την Τρίπολη ως την Κερασούντα, μετά να προχωρήσουν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας, με πρώτο σταθμό ένα Αρμένικο χωριό, το (Μ)Πιρκ, ένα χωριό που είχε 500 οικογένειες, αλλά το 1915 τους σφάξανε όλους και δεν υπήρχε κάποιος να θάψει τους νεκρούς Αρμένιους, οι οποίοι γίνανε βορά των άγριων θηρίων και των τσακαλιών. Σε αυτό το ζωντανό νεκροταφείο αποφασίζουν να είναι η πρώτη προσωρινή παραμονή των κατοίκων. «Δίχως νερά, μέσα σ’ αυτή την διαρκή ακαθαρσία, όλοι είμαστε γιομάτοι ψείρα, κι αυτοί οι προεστοί και οι πιο καθαροί από μας, δεν μπορούσανε να εξαλείψουνε τη φοβερή τούτη πληγή. Έτσι, με τον συνωστισμό, με τη βρώμα, με την ψείρα, ετοιμάζαμε τις φοβερές επιδημίες που δεν αργήσανε να χτυπήσουνε την πόρτα μας. Πρώτη η δυσεντερία, έπειτα ο τύφος, στο τέλος η πανούκλα. Ο λευκός θάνατος που είχαν τόσο καλά ετοιμάσει οι Τούρκοι έπαιρνε κι έπαιρνε καθημερινά δεκάδες – δεκάδες …Τρεις μήνες είχανε περάσει από την μαύρη ώρα που μπήκαμε στο Πιρκ, έμπαινε ο Μάρτης μήνας και από τους 13.000 που είχαμε ξεκινήσει δεν μένανε πια παρά 800 αδύναμοι και ανίκανοι για κάθε εργασία». Αν αυτό δεν είναι γενοκτονία, τότε τι είναι γενοκτονία??

«Το τι υποφέραμε,» γράφει ο Σακκάς, «μέσα στους 4 αυτούς μήνες είναι κάτι φοβερό. Ανήκουν στο ανώτερο από κάθε περιγραφή. Είδα μέσα στο συνταρακτικό εκείνο σάλο να σβήνουν και να εκριζώνονται ολόκληρες οικογένειες, αυτό σημαίνει γενοκτονία. Θα μπορούσαμε για την γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού να έρθουμε σε δύο – τρία σοβαρά γεγονότα και να πούμε ότι μας αρκούν εμάς αυτές οι μαρτυρίες και δικαιώνεται και το χρέος που έχουμε απέναντι στους νεκρούς μας, το μνημόσυνο, το αιώνιο μνημόσυνο που πρέπει να κάνουμε πάνω σε αυτούς».

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΠΟΛΙΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

*3) ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ

«Ο Μ. Κεμάλ προς διατήρησιν των Τσετών έπρεπε όπως ετοιμάσει έδαφος δράσεως δι’ αυτάς και ως τοιούτον εύρε το της περιφερείας του Πόντου. Αι γενικαί σφαγαί, αι αρπαγαί και εξοντώσεις εις την περιφέρειαν ταύτην ήρχισαν από τον Φεβρουάριον και διήρκησαν μέχρι του Αυγούστου. Αι σφαγαί αύται και εκτοπισμοί εξετελέσθησαν ημιεπισήμως τη συμμετοχή και στρατιωτικών και πολιτικών υπαλλήλων. Επειδή δε η περιφέρεια αύτη ήτο πολύ εκτενής και πλουσία, εις την καταστροφήν της έλαβον μέρος άτομα εξ’ όλων των τάξεων.

Αι εξ χιλιάδες των κατοίκων της Πάφρας αποκλεισθείσαι εντός των εκκλησιών του Σλαμαλίκ, του Σουλού Δερέ, της Παναγίας και του Γκιοκτσέ Σου παρεδόθησαν εις το πυρ, και εντός αυτών εκάησαν όλοι: άνδρες, γυναίκες και παιδιά˙ουδείς εσώθη. Μερικαί εκ των γυναικών οδηγήθησαν εις το εσωτερικόν υπό των τσετών και, αφού ασέλγησαν επ’ αυτών, τας εθανάτωσαν.

Αι κινηταί περιουσίαι και τα χρήματα των Ελλήνων κατοίκων της Πάφρας ελεηλατήθησαν. Μετά το φρικώδες τούτον έργον αι τσέται ήλθον εις τον δήμον Αλά-Τσαμ, όπου παρέταξαν εις γραμμήν τους εις 2.500 χριστιανούς, και παρασύραντες αυτούς εις τους πρόποδας των ορέων, τους εθανάτωσαν όλους. Εκ των 25.000 Ελλήνων της περιφερείας Πάφρας, Αλά-Τσαμ ενενήκοντα τοις εκατόν εξοντώθησαν, οι δε εκτοπισθέντες εθανατώθησαν εις το εσωτερικόν».

*4) ΕΠΙΣΤΟΛΗ  ΕΛΛΗΝΩΝ  ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ

«Οι Ελληνες συγγραφείς και καλλιτέχναι απηύθηναν προς τους διανοουμένους της Ευρώπης την κάτωθι διαμαρτυρίαν.

Μετά βαθυτάτης συγκινήσεως, οι συγγραφείς και οι καλλιτέχναι της Ελλάδος απευθύνονται προς τους διανοουμένους του πεπολιτισμένου κόσμου, όπως γνωστοποιήσουν εις αυτούς την τραγωδίαν χιλιάδων οικογενειών του Ελληνικού Πόντου. ξηρά, εξακριβωμένα και αναμφισβήτητα τα γεγονότα είναι τα εξής:

Οι Τούρκοι έφόνευσαν όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους της πόλεως Μερζιφούντος, αφού την ελεηλάτησαν και την επυρπόλησαν. Τους προσπαθήσαντες να διασωθούν ετυφέκισαν και εθανάτωσαν καταλαβόντες τας διόδους. Μετετόπισαν όλον τον άρρενα πληθυσμόν των πόλεων Τριπόλεως, Κερασούντος, Ορδούς, Οινόης, Αμισού και Πάφρας και καθ’οδόν κατέσφαξαν τους πλείστους εξ αυτών. Εκλεισαν την είσοδο του χωρίου Ελεζλή εν Σουλού – Τερέ 535 Ελληνας και τους  κατέσφαξαν, διασωθέντων μόνον τεσσάρων. Πρώτους έσφαξαν επτά ιερείς δια πελέκεως προ της θύρας του ναού. Απηγχόνησαν εν Αμασεία 168 προκρίτους  Αμισού και Πάφρας, εβίασαν όλας ανεξαιρέτως τας γυναίκας, τας παρθένους και τα παιδιά των άνω πόλεων, τας ωραιοτέρας δε παρθένους και νέους έκλεισαν στα χαρέμια. Πλείστα βρέφη εφόνευσαν σφενδονίζοντες αυτά κατά των τοίχων. Οι υπογεγραμμένοι θέτουν τα ανωτέρω υπόψη των διανοουμένων της Ευρώπης και της Αμερικής, θεωρούντες ότι, όχι μόνο τα γεγονότα ταύτα αλλά και η ανοχή αυτών αποτελεί πένθος της ανθρωπότητος.

                                                        Αθήναι, 22 Νοεμβρίου 1921

                                                Υ Π Ο Γ Ρ Α Φ Ε Σ

Άννινος X., Aυγέρης M., Bλαχογιάννης I., Bώκος Γερ., Γρυπάρης I., Δούζας A., Δροσίνης Γ., Zάχος A., Θεοδωροπούλου Aύρα, Θεοτόκης K., Iακωβίδης Γ., Kαζαντζάκης N., Kαζαντζάκη Γαλ., Kαμπάνης Aρ., Kαμπούρογλους Δ., Kαρολίδης Π., Kόκκινος Δ., Kορομηλάς Γ., Mαλακάσης M., Mαλέας K., Mένανδρος Σ., Nικολούδης Θ., Nιρβάνας Π., Ξενόπουλος Γρ., Παλαμάς K., Παπαντωνίου Z., Παράσχος K., Πασαγιάννης K., Πολίτης Φ., Πωπ Γ., Σικελιανός Άγγ., Σκίπης Σ., Στρατήγης Γ., Tαγκόπουλος Δ.., Tσοκόπουλος Γ., Φυλλύρας P., Xατζιδάκις Γ., Xατζόπουλος Δ., Xορν Π., Σβορώνος I. μεθ' όλης της πικρίας μου διά την κυρίως υπό της Γαλλίας και υπό ουδενός αισθήματος ή συμφέροντος ανθρωπίνου, δικαιολογουμένην εγκατάλειψιν εις σφαγήν των Xριστιανών».

*5) ΥΠΟΜΝΗΜΑ  ΠΡΟΣ  ΤΟΝ  ΠΡΟΕΔΡΟ  ΤΩΝ  Η.Π.Α.
«Αν θα αρνηθούμε, ποιες συνέπειες θα υπάρχουν? Η άρνήση μας να συμμετάσχουμε στην έρευνα θα έχει πιθανόν τις παρακάτω επιπτώσεις

1] Θα προσβάλλουμε ένα μεγάλο μέρος Αμερικανών που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τους Χριστιανούς της Ανατολίας. Θα ήταν δύσκολο να τους εξηγήσουμε διαφορετικά την άρνησή μας αφού δεν μας ζητήθηκε να κάνουμε τίποτα παραπάνω από το να συμμετάσχουμε για να εξακριβώσουμε τα γεγονότα. Θα πιστέψουν εύκολα την κατηγορία ότι αυτή η άρνηση ήταν, μέχρις ενός σημείου, η αιτία ων επακόλουθων δυσκολιών. Θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να εξηγήσουμε την στάση μας πως η συνεχής επιμονή μας στην προστασία των εμπορικών μας συμφερόντων στην Εγγύς Ανατολή. Φυσικά, θα ειπωθεί ότι ήμασταν περισσότερο συνήγοροι του Αμερικάνικου ενδιαφέροντος για το πετρέλαιο παρά για τις ανθρώπινες ζωές».

 Αυτή η ανθρωπιστική κίνηση βλέπετε υπάρχει ως τις μέρες μας σε αυτόν τον χώρο.

*6) ΤΟΥΡΚΟΙ  ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ  ΑΝΤΙΘΕΤΟΙ  ΠΡΟΣ ΤΗΝ  ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
Και εκεί όμως είναι βουλευτές όπως ο βουλευτής της Σινώπης Χακκί Χαμί Μπέης, ο οποίος, όταν πήρε τον λόγο στα μέτρα της εθνοκάθαρσης. μεταξύ άλλων είπε :

«Το πρόσωπό μας θα είναι αιώνια κηλιδωμένο εξαιτίας των εκτοπίσεων. Εάν οι εκτοπισμοί γίνονται με σκοπό να δολοφονηθούν ανθρώπινες ψυχές, τότε κύριοι αυτό είναι άκρως αποτρόπαιο ζήτημα. Μας κηλιδώνει ενώπιον του σύμπαντος κόσμου. Γιατί τότε η κυβέρνηση δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της … Τα είδα με τα δικά μου μάτια»  

 Στη συνέχεια, για το ίδιο θέμα πήρε το λόγο ο βουλευτής Κίρσεχιρ, Γιαχγιά Γκαλίπ, ο οποίος είπε : «…Το ποντιακό ζήτημα είχε αρχίσει πολύ πριν… Ακούγαμε ότι οι Πόντοι θα συγκροτήσουν μια οργάνωση, θα συγκροτήσουν μια κυβέρνηση, θα κάμουν αυτό, εκείνο. Αλλά δεν είχαμε ακούσει για την εξαφάνιση του προβλήματος διαμέσου εκτοπίσεων ατόμων…Κύριοι να είστε βέβαιοι ότι ό,τι κακό έχει αναφυεί, έχει αναφυεί από τις έκτακτες εξουσίες που παρασχέθηκαν. Δεν αντιλαμβάνομαι, εκείνο που θα ανορθώσει μια χώρα είναι οι νόμοι και εκείνο που θα την καταστρέψει η παρανομία. Έκτακτες εξουσίες σημαίνουν απολύτως κατά το κέφι του καθενός να κρεμνά και να σφάζει ανθρώπους, να καταστρέφει πόλεις, να γκρεμίζει τα σπίτια που βρίσκει μπροστά του, να εγκαταλείπει το σύμπαν σε μια καταστροφή. Γιατί τα άτομα που ασχολούνται (με την καταστολή), για να μην δώσουν λογαριασμό για κείνους που κλέβουν, πυρπολούν τα σπίτια…απ’ όσους δημιούργησαν το Ποντιακό και από εκείνους που προκάλεσαν κακό για τον Πόντο, από μας υπήρξαν μεγαλύτερες απώλειες… Με πρόφαση τον εκτοπισμό των ποντίων κατέστρεψαν το βιος και τα πράγματα των χωριών…θέλω όλοι να είναι μάρτυρες ότι εγώ δεν συμφωνώ με τον εκτοπισμό κανενός. Η εξορία είναι μια βόμβα για τη χώρα. Είναι τρομερό. Πόσα χρόνια μετά θα πληρώσουμε…τους εγκληματίες να τους επιλέξουν τα δικαστήρια όπως και τους αθώους».

  

Στο ίδιο πνεύμα μιλάει και ο βουλευτής της Μερσίνας, ο Σαλαχαπίν Μπέης, ο οποίος λέει ότι :

«΄Εδώ και 120 χρόνια, έγιναν κάποιες προσπάθειες βελτίωσης της Διοίκησης προς τους Χριστιανούς, αλλά δεν ήταν ικανοποιητικές. Όσο οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις διαπιστώνουν τα σφάλματα της Διοίκησής μας, θα μας επιτίθενται, θα θελήσουν μεταρρυθμίσεις. Έχουν δίκιο στο αίτημά τους. Δεν έχουμε εκτελέσει τα καθήκοντα μας, σχετικά με την πρόσκληση της τιμής, της υπόληψης και της περιουσίας του λαού που μας αγκάλιασε όσο μπορούσε, υπό την ιδιότητα του υπηκόου. Μήπως είναι αυτή επί ζημία της Εθνοσυνέλευσης να μην απομείνει κανένας μη μουσουλμάνος, να εξορισθεί και να αφανισθεί και ο τελευταίος? Σε μια τέτοια περίπτωση πως θα ζήσουμε μπροστά στον κόσμο? Θα μπορέσουμε να σταθούμε? Θα με συγχωρέσετε, αλλά η διευθέτηση αυτού του προβλήματος αποτελεί το εθνικό μας βίο. Και μία κυβέρνηση ισλαμική, μία κυβέρνηση Οθωμανική, ό,τι θέλετε πείτε, μία κυβέρνηση Τουρκική, είναι κυβέρνηση όλων των υπηκόων που τελούν υπό τις εντολές της, ανεξαρτήτως θρησκείας, φύλου, θρησκευτικού δόγματος. ‘Η μήπως είναι κυβέρνηση μόνο των μουσουλμάνων?»

Και θα πάρει μετά τον λόγο ο βουλευτής της Καισάρειας Οσμάν Μπέηςκαι θα πει ότι «Aυτό που κάνουμε πολιτική λεηλασίας και καταστροφής» και θα ξαναπάρει ο Σαλαχαπίν Μπέης τον λόγο και θα πει «Πως αμαυρούται το δυστυχισμένο το έθνος !!!» και θα διερωτηθεί «Σε ποιανού άλλου έθνους άραγε την ιστορία μπορούν να τιμώνται και να επαινούνται οι φόνοι?».

                                                                                    ΘΩΜΑ’Ι’Σ   ΠΑΡΙΑΝΟΥ