ΚΑΛΟ ή ΚΑΚΟ;Τα συν και τα πλην του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Τι λέει ο πνευμονολόγος Αλέξανδρος Κωνσταντινίδης. ΒΙΝΤΕΟ

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο τελικά είναι το «κλειδί» για τη μείωση του καπνίσματος; Ο πνευμονολόγος, Αλέξανδρος Κωνσταντινίδης, μιλά  για τα συν και τα πλην της συσκευής που χρησιμοποιείται από το 2008 στην καταπολέμηση του τσιγάρου. 
Εξηγεί μάλιστα ότι «δεν οδηγούμε ποτέ τον καπνιστή να κόψει το τσιγάρο διαμέσου του ηλεκτρονικού για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι γιατί δε γνωρίζουμε η κάθε συσκευή του ηλεκτρονικού τσιγάρου τι είναι και ο δεύτερος είναι ότι δεν υπάρχουν εργασίες που να έχουν πείσει την παγκόσμια ιατρική κοινότητα ότι αυτός ο τρόπος είναι προτιμητέος από τους υπόλοιπους για να διακόψει κανείς το τσιγάρο».... Και τονίζει ότι πρέπει αυτά τα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην αγορά να πιστοποιηθούν ώστε σε ενδεχόμενο κίνδυνο να γνωρίζει ο καταναλωτής τι κίνδυνοι ελλοχεύουν από τη χρήση τους. 

- Η δήλωση του γενικού γραμματέα Δημόσιας Υγείας, Αντώνη Δημόπουλου, για αύξηση της τιμής των τσιγάρων κατά 20% και ακόμη περισσότερο στα στριφτά, συνδυάστηκε με την ανακοίνωση για απαγόρευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων με νικοτίνη. Ο ΕΟΦ αναφέρει ότι τα τσιγάρα αυτά θεωρούνται φαρμακευτικά προϊόντα και πρέπει να λάβουν άδεια κυκλοφορίας, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Αρχικά κύριε Κωνσταντινίδη, υπάρχουν κι άλλα ηλεκτρονικά τσιγάρα εκτός από αυτά που περιέχουν νικοτίνη; 
«Υπάρχουν κι άλλα ηλεκτρονικά τσιγάρα εκτός από αυτά που περιέχουν νικοτίνη. Πολύ ορθά θεωρείται ότι επειδή η νικοτίνη είναι φαρμακευτική ουσία, θα πρέπει να πάρει ένδειξη από τον ΕΟΦ, γιατί έχει κάποιες ενδείξεις και κάποιες αντενδείξεις, άρα δεν μπορεί να δίνεται σε όλους. Να προσθέσουμε επίσης ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αυτή τη στιγμή δεν έχει επίσημη ένδειξη για τρόπο διακοπής καπνίσματος. Άρα, εάν κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα, δηλαδή τύπων τσιγάρων, θα πρέπει να πιστοποιηθούν ώστε σε ενδεχόμενο κίνδυνο να γνωρίζει ο καταναλωτής τι κινδύνους έχει από τη χρήση αυτών». 

- Για έναν συστηματικό καπνιστή που αποφασίζει να σταματήσει το κανονικό τσιγάρο και να αρχίσει το ηλεκτρονικό έχει διαφορά αν χρησιμοποιήσει αυτό με τη νικοτίνη ή ένα χωρίς αυτή;
«Δεν οδηγούμε σχεδόν ποτέ ή ποτέ τον ασθενή στη διακοπή καπνίσματος διαμέσου του ηλεκτρονικού τσιγάρου για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί δε γνωρίζουμε η κάθε συσκευή αυτού του ηλεκτρονικού τσιγάρου τι είναι. Και το δεύτερο είναι ότι δεν υπάρχουν εργασίες που να έχουν πείσει την παγκόσμια ιατρική κοινότητα ότι αυτός ο τρόπος είναι προτιμητέος από τους υπόλοιπους για να διακόψει κανείς το τσιγάρο».

- Θεωρείτε ότι υπάρχει μία καλή λύση στο να περάσει ένας καπνιστής από το κανονικό στο ηλεκτρονικό τσιγάρο;
«Εγώ θεωρώ ότι η στρατηγική για τη διακοπή καπνίσματος είναι πρώτον ότι ο ασθενής να επιθυμεί να διακόψει το τσιγάρο. Από εκεί και πέρα υπάρχουν κέντρα, και στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, για να κατευθυνθεί να διακόψει το τσιγάρο. Νομίζω ότι αυτή η μετάβαση, δηλαδή αν θεωρηθεί ότι περνάει από το κανονικό στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, δεν του δημιουργεί την απεξάρτηση από τη νικοτίνη. Αυτό δηλαδή που προσπαθεί να συμβεί κατά τη διάρκεια διακοπής καπνίσματος. Δηλαδή, μπαίνει πάλι σε φαύλο κύκλο από μια εξαρτησιογόνο ουσία που υπάρχει στο τσιγάρο αλλά την οποία λαμβάνει άκριτα, διότι μπορεί να παίρνει νικοτίνη όσες φορές επιθυμεί την ημέρα και όσο θέλει». 

-Στο ηλεκτρονικό τσιγάρο με νικοτίνη μπορεί ο καπνιστής να αυξομειώσει την ποσότητα νικοτίνης στον ατμό ώστε σε βάθος χρόνου να την περιορίσει και να διακόψει το κάπνισμα;
«Θεωρητικά ναι, πρακτικά δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Θεωρητικά προφανώς μπορεί κάποιος αλλά το ίδιο θα μπορούσε να έχει κάνει και με το τσιγάρο από μόνο του. Δηλαδή να είχε σταδιακά διακόψει την κατανάλωση των πακέτων, των τσιγάρων που κατανάλωνε την ημέρα ώστε να το κόψει αλλά αυτό δεν το κατάφερε. Άρα, θεωρητικά είναι δύσκολο να κάνει το ίδιο και με τη νικοτίνη. Γιατί η δράση της νικοτίνης στον εγκέφαλο ήταν αυτή που περιόριζε τον καπνιστή να κόψει το κάπνισμα». 



- Υπάρχουν διαφορές σε αυτά τα σκευάσματα; 
«Οι διαφορές είναι ότι τα μεν τσιγάρα που δεν χρησιμοποιούν τη νικοτίνη, δεν έχουν αυτή τη φαρμακευτική ουσία, η οποία είναι δυνητικά τοξική. Τα άλλα τσιγάρα όμως μπορεί να περιέχουν κάποιες ουσίες, οι οποίες να είναι προκαρκινογόνες και καρκινογόνες. Αναφέρω ότι στα τέλη του 2009 το FDA κάνει μία ανακοίνωση για δύο, νομίζω, σκευάσματα ηλεκτρονικού τσιγάρου, τα οποία είχαν καρκινογόνες ουσίες. Άρα, θα πρέπει όλα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να πιστοποιηθούν ώστε να δούμε ποια είναι ασφαλή και ποια όχι και από κει και πέρα ας επιλέξει ο καθένας τι θέλει να κάνει».

- Είναι δυνατό η ίδια συσκευή ηλεκτρονικού τσιγάρου άλλες φορές να περιέχει νικοτίνη στον ατμό που παράγει και άλλες όχι; 
«Νομίζω ότι ορισμένες τελευταίου τύπου έχουν τη δυνατότητα επειδή είναι υγρή η νικοτίνη, άλλες φορές να εισάγεται στο ρεζερβουάρ και άλλες φορές να μην εισάγεται». 

- Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα κυκλοφορούν εδώ και καιρό στην αγορά. Έχουν γίνει δημοφιλή έπειτα από την απαγόρευση του καπνίσματος σε εσωτερικούς χώρους καθώς και από τις πολλαπλές αυξήσεις των φόρων καπνού. Θεωρείτε ότι είναι σύμπτωση οι ανακοινώσεις περί απαγόρευσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου με νικοτίνη να έρχονται την ίδια ακριβώς περίοδο με αυτές για την αύξηση των φόρων στα τσιγάρα; 
«Συγκυριακά μοιάζει άστοχο αλλά επειδή οι ουσίες αυτές δημιουργούν ατμούς στην ατμόσφαιρα και αυτοί οι ατμοί περιέχουν στοιχεία, τα οποία εκτός από τη νικοτίνη – μπορεί να είναι και κάποια άλλα- που για κάποια έχει θεωρηθεί ότι υπάρχει πιθανότητα καρκινογένεσης άρα εμπίπτει κι αυτό στην απαγόρευση της καπνιστικής συνήθειας σε κλειστούς χώρους».

 

- Είναι πράγματι επικίνδυνες για την υγεία οι ουσίες που το ηλεκτρονικό τσιγάρο με νικοτίνη εμπεριέχει; 
«Από ότι έχει πει το FDA, όπως προανέφερα, για δύο ειδικά εταιρείες, ναι. Τώρα για τις υπόλοιπες δεν ξέρουμε άρα θα πρέπει να ελεγχθούν. Κι αυτό γιατί όταν δεν γνωρίζουμε κάτι, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι». 



- Γιατί οι εταιρείες που κυκλοφορούν τέτοια σκευάσματα δεν καταθέτουν αίτηση προκειμένου να λάβουν πιστοποίηση από τον ΕΟΦ; 
«Αυτό δεν το γνωρίζω αλλά είναι αναγκασμένες – αυτές τουλάχιστον που χρησιμοποιούν τη νικοτίνη- διότι η νικοτίνη είναι μία φαρμακευτική ουσία. Άρα, θα πρέπει να πάρουν έγκριση. Δε γίνεται διαφορετικά για να κυκλοφορούν νόμιμα».

- Σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τι ισχύει; 
«Ο μέσος όρος λειτουργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά το κάπνισμα, προσομοιάζεται τα τελευταία χρόνια με τη χώρα μας. Αυτό ισχύει και για την Αμερική. Απλώς, υπάρχουν διαβαθμίσεις. Αλλά πριν μπούμε σε αυτή τη συζήτηση, καλό θα ήταν να δούμε η χώρα τι επιθυμεί κι όχι οι άλλες χώρες τι επιθυμούν. Γιατί για εμάς το καπνιστικό πρότυπο για την τελευταία εικοσαετία ήταν το χειρότερο για την Ε.Ε. Οπότε, πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε από εδώ και πέρα». 

- Μπορούμε να συγκρίνουμε τις βλαπτικές ουσίες του κανονικού τσιγάρου σε σχέση με το ηλεκτρονικό; 
«Δεν μπορούμε και δεν είναι καλό να μπούμε σε αυτή τη συζήτηση γιατί ξέρουμε ότι το κανονικό τσιγάρο έχει 4.000 προκαρκινογόνες και καρκινογόνες ουσίες. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, εγώ προσωπικά, δε γνωρίζω όλα τι περιέχουν. Άρα, δε μπορώ να μπω σε μία τέτοια συζήτηση γιατί δεν ξέρω ποιος είναι ο εχθρός». 



- Ο ατμός του ηλεκτρονικού τσιγάρου που περιέχει νικοτίνη είναι πιο επικίνδυνος για όσους βρίσκονται στον ίδιο χώρο με τον καπνιστή; 
«Αυτό νομίζω έχει να κάνει με τη συγκέντρωση της χρήσης της νικοτίνης που τοποθετείται στο ηλεκτρονικό τσιγάρο και από τη συχνότητα της χρήσης. Μπορεί να είναι και λιγότερο, μπορεί και περισσότερο, μπορεί και το ίδιο».