Η κρίση τελειώνει. Σε τρία χρόνια… Γράφει ο ΜΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ

Ένα ερώτημα που βασανίζει την καθημερινότητα των σύγχρονων κοινωνιών, ή μάλλον το πιο βασικό από όλα, αφορά στο πότε και με ποιους όρους θα καταφέρει η παγκόσμια οικονομία να βγει από την τρέχουσα κρίση. Να ανακτήσει αναπτυξιακούς ρυθμούς, και να επιχειρήσει με ρεαλιστικές πιθανότητες να καλύψει το χαμένο έδαφος της «γκρίζας περιόδου» η οποία ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2008, τότε που η απερχόμενη διακυβέρνηση Μπους στις Ηνωμένες Πολιτείες, επέτρεψε την κατάρρευση της Lehman Brothers. Βυθίζοντας τον πλανήτη στο χάος...

Η λογική επιβάλλει την προσεκτική θεώρηση των εξελίξεων στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, ως το εφαλτήριο εξόδου από την κρίση που οι ίδιοι οι Αμερικανοί προκάλεσαν. Ήδη, και με φόντο μια σκληρή αναμέτρηση για την προεδρία των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 2012, η διακυβέρνηση Ομπάμα αρχίζει να μετράει χαμόγελα.

Η ανεργία σημειώνει κάμψη, η μεσαία τάξη ορθώνει ανάστημα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αξιοποιούν τα δολάρια που… ακατάπαυστα τυπώνει η Κεντρική Τράπεζα, διοχετεύοντας τα σε επενδύσεις, και σε ενίσχυση του ρόλου του ανθρώπινου δυναμικού.

Σε συνδυασμό με τον εκφυλισμό κερδοσκοπικών συμπεριφορών, κυρίως γύρω από τον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος εξήλθε από την πρώτη στιγμή νικητής και τροπαιούχος, στη μάχη με τα απόνερα της Lehman Brothers, η αίσθηση της επιστροφής στην ανάκαμψη, αρχίζει να εμπεδώνεται.

Αυτή η διαδικασία επανόδου βέβαια, δεν θα είναι εύκολη, ούτε σύντομη. Θα απαιτήσει επιμονή, αντοχές και σχεδιασμό σε βάθος χρόνου. «Διαβάζοντας» ωστόσο πίσω από μια πρόσφατη, κατά τα άλλα «αθώα» ανακοίνωση της Fed, δια στόματος του ίδιου του προέδρου της, μάλλον μπορεί κανείς να προβλέψει τη χρονική στιγμή του τέλους της κρίσης.

Ο Μπεν Μπερνάνκι λοιπόν, ο οποίος σε αντίθεση με την περιοριστική πολιτική που ακολουθήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έδωσε από την αρχή προβάδισμα σε επιθετικές στρατηγικές, όπως τον μηδενισμό των επιτοκίων δανεισμού του δολαρίου, και το επαναλαμβανόμενο τύπωμα χρήματος, έστω και πληθωριστικού, το οποίο διοχέτευε στη συνέχεια στην πραγματική οικονομία, ανακοίνωσε ότι η Fed θα διατηρήσει σε μηδενικό επίπεδο τα επιτόκια δανεισμού, μέχρι το τέλος του 2014.

Πρακτικά, αυτή η διακήρυξη υπονοεί ότι ο κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ, ενδεχομένως ο μόνος παράγοντας παγκοσμίως, που έχει τόσο σφαιρική, βαθιά και πλήρη γνώση της κατάστασης της οικονομίας, επομένως και των ιδιαίτερων παραμέτρων της κρίσης, θεωρεί ότι το «μαξιλαράκι ασφαλείας» που έχει προσφέρει στην αμερικανική οικονομία, εξαντλεί τη χρησιμότητά του σε σχεδόν τρία χρόνια από σήμερα.

Εφόσον ο Μπεν Μπερνάνκι δεν κάνει λάθος στους υπολογισμούς του, και αν δεν προκύψουν απρόβλεπτοι παράγοντες οι οποίοι θα λειτουργήσουν διαβρωτικά στη διαδικασία ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, η αυγή του 2015 θα πρέπει να βρει τον κόσμο με περίσσευμα ανακούφισης. Και η κρίση, θα αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τους ιστορικούς.