Η προβολή νοημάτων πάνω στην γλώσσα μας, και το πως ίσως μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι...

«Η υγιής κριτική λοιπόν, με σεβασμό και επιφύλαξη, θεωρώ πως πρέπει να είναι το ζητούμενο. Αντίθετα, η επίθεση, η συκοφαντία, η ειρωνία, η προσβολή κτλ, θα πρέπει όσο γίνεται να αποφεύγονται - στο μέτρο που μπορεί φυσικά ο καθένας (κανείς δεν είναι τέλειος άλλωστε). Θεωρώ, πως αν βάλουμε αυτά τα πράγματα ως κανόνα στα όσα λέμε και πιστεύουμε, με το χρόνο θα αλλάξουμε και θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι - πιο ήρεμοι, πιο αντικειμενικοί, πιο ειρηνικοί, πιο σωστοί... πιο συνεργάσιμοι!...»..Στο τέλος του άρθρου ακολουθεί ένα χιουμοριστικό βιντεάκι με 100slangs που αναφέρονται σε ομοφυλοφιλικές καταστάσεις (http://skeftomasteellhnika.blogspot.com/2011/11/epic-video.html ):

Εγώ με αφορμή αυτό το βίντεο θέλω να σημειώσω το πως είναι εντυπωσιακό, το πως με άσχετες λέξεις, μεταφέρουμε νοήματα πάνω σε αυτές. Αυτό εξηγεί και το πως τα ίδια λόγια ενός πολιτικού, παραφράζονται από τον καθένα, αναλόγα με τις δικές του αντιλήψεις και ανάγκες του καθενός και με το παραμικρό κενό συγκεκριμενοποίησης γεμίζει το διαδίκτυο συκοφαντίες που προέρχονται από το διαφορετικό νόημα που προβάλλει και προσπαθεί να μεταφέρει ο καθένας στα λόγια του άλλου.

Αν π.χ. για τις 100 εκφράσεις αυτές δεν έχει κάποιος ιδέα στο που αναφέρονται δεν θα βγάλει νόημα. Τι σημαίνει π.χ. η έκφραση: «τη γαργαλάει τη μπάμπια»;

- Αν κάποιος είναι προκατελλημένος πως η φράση αναφέρεται στην  ομοφυλοφιλία, το μυαλό του πάει σε ομοφυλόφιλο.

- Αν κάποιος είναι προκατελλημένος πως η φράση αναφέρεται σε μη ομοφυλόφιλες γυναίκες άνευ ηθών, το μυαλό του πάει σε τέτοια γυναίκα που κάνει συγκεκριμένες πράξεις.

- Αν κάποιος είναι προκατελλημένος πως η φράση αναφέρεται σε άτομα που έχουν κόλλημα/εμμονές με τις μπάμιες (ως μπάμπιες και όχι σαν κάτι άλλο - προκατάλληψη), το μυαλό τους πάει σε κάποιο άτομο με ψυχολογικό πρόβλημα (ότι το κάνει στην πράξη).

- Αν κάποιος είναι προκατελλημένος πως η φράση αναφέρεται σε προσέγγιση ενός ατόμου σε άλλο (π.χ. πολιτική προσέγγιση / μυστικές συμφωνίες), όπου το άλλο άτομο αναφέρεται υποτιμιτικά στον διάλογο γενικότερα, θα καταλάβει από αυτή τη φράση το νόημα της προσέγγισης.

κτλ κτλ.

Στην πράξη αυτό που βλέπουμε, είναι ότι πολλές φορές, ξεφεύγουμε από την αυστηρή ορθολογική χρήση της γλώσσας μας και προβάλλουμε πάνω σε αυτή, δικές μας σκέψεις, χωρίς τα ίδια τα γλωσσικά στοιχεία να συμφωνούν με τις σκέψεις μας. Αυτή η πολύπλοκη και συχνά υποσυνείδητη διαδικασία, οδηγεί σε παρεξηγήσεις, προσβολή των άλλων ή ακόμα και στη συκοφαντία. Γι' αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει, τουλάχιστον όταν κατηγορούμε κάποιον (φίλο, συνάδελφο, εχθρό κτλ) για κάτι - εφόσον θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί και όχι να εξυπηρετήσουμε το «εγώ» μας - θα πρέπει τουλάχιστον να το κάνουμε με επιφύλαξη, διάθεση για συζήτηση σε περίπτωση παρεξήγησης, και καλοπροαίρετα. Δεν είναι εύκολη διαδικασία - αρκετές φορές κι εγώ ξεφεύγω λόγο έντονου συναισθηματισμού ως προς αυτά που αντιλαμβάνομαι πως μεταφέρουν οι άλλοι πίσω από τα λόγια τους - αλλά όσο εξασκούμαστε σε αυτό τόσο καλύτεροι κ αντικειμενικότεροι νομίζω γινόμαστε.

Ως παράδειγμα πρόσφατης τέτοιας παράφρασης θα δώσω αυτά που είπε η κ. Τζαβέλλα, τα οποία παραφράστηκαν - κατά την γνώμη μου - από άτομα τα οποία έχουν εμπάθεια προς το ΛΑ.Ο.Σ. Η δική μου σχετική ανάλυση-απάντηση είναι εδώ: http://area51gr.blogspot.com/2011/11/blog-post_4533.html.

Για όσους τους ενδιαφέρει να δουν μια άποψη για το πως λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός της προκατάληψης (καλής ή κακής) θα παραθέσω ένα απόσπασμα διαλόγου που είχα με ένα άτομο που θεωρώ οικείο και εκτιμώ τις απόψεις του μέχρι τώρα από το fb.


Ακολουθεί το βίντεο:

---- Ανάλυση ως προς το τι είπε η κ. Τζαβέλλα - αποσπάσματα από διάλογο.

Εγώ: «Άλλο το «ας χαθώ» και άλλο το «εάν χαθώ». Το ένα δηλώνει ΘΕΛΗΣΗ να χαθεί, το άλλο δηλώνει ΑΝΙΣΤΑΣΗ, αλλά υπαρκτή πιθανότητα, ΣΤΟ ΝΑ ΧΑΘΕΙ... Για το αν μιλάει για ενωμένη Ευρώπη Εθνών, ή ενωμένη Ευρώπη διεθνιστών, νομίζω το μόνο στοιχείο που υπάρχει για να κρίνει κάποιος είναι το κόμμα που αντιπροσωπεύει...»

Φίλος: «οχι δεν παει ετσι. το εαν χαθω ναι παραπεμπει σε θεληση. μονο που αν χαθουμε εμεις τοτε θα χαθουν ολοι αφου ειναι απολιτιστοι. τπτ δεν παει μπροστα με το εαν χαθω. οταν χανεσαι μαζοποιησε καπου. γινεσαι ενα με αλλους. εξου και "ενωμενη" ευρωπη. τιποτα δεν παει μπροστα με την αφαιρεση αλλα με τη διατηρηση και τη συνθεση. διοτι η τζαβελλα δεν χρησιμοποιησε μονο το εαν που μου εξηγησες αλλα και το ΧΑΘΩ.»

Εγώ - Ανάλυση σε μια προσπάθεια να καταλάβω γιατί αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά το νόημα:
«Το "ΕΑΝ" είναι στοιχείο γλωσσικό στοιχείο ΥΠΟΘΕΣΗΣ...Τώρα αν αυτό το στοιχείο υπόθεσης, σε παραπέμπει σε ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ - ΘΕΛΗΣΗ ("ΝΑ"), τότε σαφώς αυτή η παραπομπή ωφείλεται σε κάτι άλλο..

Ξαναβλέπουμε λοιπόν την φράση:
«εάν η Ελλάδα είναι να καεί»... Αυτή η φράση διαφέρει με την «εάν η Ελλάδα καεί» στην λέξη «είναι να». Η λέξη «είναι» αναφέρεται σε κάτι που υπάρχει, άρα μιλώντας για κάτι μελλοντικό που προϋπάρχει, νομίζω αναφέρεται σε κάτι προδιαγεγραμμένο.

Άρα η υπόθεση του ΕΑΝ, αναφέρεται σε κάτι προδιαγεγραμμένο.
Η φράση λοιπόν μπορεί να αναχθεί σε: «εαν η Ελλάδα είναι προδιαγεγραμμένο να καεί». Η «προδιαγραφή» όμως του να καεί ή όχι η Ελλάδα είναι κάτι που δεν το γνωρίζουμε (π.χ. η μοίρα μας είναι προδιαγεγραμμένη - αλλά δεν την γνωρίζουμε) και γι' αυτό γίνεται η υπόθεση ΕΑΝ. Συνεπώς, με αυτή την λογική η προδιαγραφή μπορεί να απαληφθεί και η φράση «εάν η Ελλάδα είναι να καεί» αντιστοιχεί στο νόημα στην φράση «εάν η Ελλάδα καεί». Οπότε γυρνάμε στο θέμα της υπόθεσης.

Νομίζω ότι η διαφορετική αντίληψη που έχουμε στη φράση αυτή έγγειται στο ότι εσύ αντί για την προσδιοριστική λέξη «προδιαγεγραμμένη» που χρησιμοποιείς ως συμπληρωματική μετάφραση του «είναι» βάζεις την λέξη «προκαθορισμένη», η οποία σημαίνει ότι υπάρχει κάποιος που την καθορίζει - άρα δεν είναι τυχαία (όπως η μοίρα). Επιπλέον θεωρείς ότι αυτή την προκαθορισμένη θέση την γνωρίζει η Τζαβέλλα - άρα είναι γνωστά προκαθορισμένη θέση την οποία την ξέρει η Τζαβέλλα, άρα η Τζαβέλλα γνωρίζοντας τον προκαθορισμό μπλοφάρει με την υπόθεση. Συνεπώς, μεταφράζεις το ΕΑΝ ως μπλόφα Υπόθεσης μπροστά από μια θέληση.

Για να μπορέσω λοιπόν να αποδεκτώ την δική σου αντίληψη περί του νοήματος της φράσης της Τζαβέλλα, θα πρέπει να αντιληφθώ ποιό σημείο των όσων είπε, ή των όσων ξέρεις εσύ, σε κάνει να πιστεύεις a-priori ότι η Τζαβέλλα έχει γνώση μιας προκαθορισμένης κατάστασης, για την οποία μάλιστα μπαίνει στην διαδικασία να μπλοφάρει με υπόθεση.

Αν υπάρχει κάποιο τέτοιο στοιχείο στα όσα είπε, το οποίο εγώ δεν το αντιλήφθηκα, πάω πάσο αρκεί κάποιος να μου το υποδείξει. Αν όμως εσύ έχεις δικούς σου λόγους που σε κάνουν να πιστεύεις ότι η κ. Τζαβέλλα γνωρίζει πως είναι προκαθορισμένα κάποια πράγματα (όταν εδώ δεν ξέρουμε τι θα γίνει αύριο σε κάθε πολιτικό επίπεδο - βλ. π.χ. πόσες φορές υπήρχαν σίγουρες πληροφορίες για εκλογές μέχρι τώρα, πόσο σίγουρο ήταν ότι το ΛΑ.Ο.Σ. θα συγκυβερνήσει τόσο σύντομα, πόσο ξαφνικό ήταν το ότι άρχισαν να υποβαθμίζονται τράπεζες της γερμανίας κτλ), και μάλιστα είναι τόσο ανήθικη -γι' αυτή την ανηθικότητα ζητάς να την έδιωχνε ο πρόεδρος - ώστε να μπλοφάρει και να το παίζει ανήξερη, τότε μάλλον ωφείλεις να τα μοιραστείς μαζί μας.

Εγώ με τα όσα γνωρίζω κ μπορώ να καταλάβω μέχρι τώρα, και πάντα με επιφύλαξη, εκτιμώ πως η αντίληψή σου δημιουργείται από καποια προκατάληψη που έχεις (η οποία δημιουργείται από κάποιες επιπλέον συνειδητές ή ασυνείδητες γενικά σχετικά γνώσεις) κατά της Τζαβέλλα. Όπως ακριβώς και όλων αυτών που χρησιμοποιούν αυτη την φράση για να της επιτεθούν κ κατ' επέκταση να επιτεθούν στο ΛΑ.Ο.Σ.»


-----
Επειδή με αυτό το άτομο πιάσαμε και λίγο την κουβέντα, αντιγράφω κάποια πράγματα που μου είπε, τα οποία εγώ θεωρώ ως την αιτία της προκατάληψης (καλής η κακής δεν παίρνω γνώση - αν ισχύουν αυτά που πιστεύει δηλαδή είναι θετική προκατάληψη που τον κάνει να αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα καλύτερα από μένα):
- «...το μονο που θα σου πω εγω ειναι να δεις πως δουλευει μια ποδοσφαιρικη ομαδα (Ε.Ε) , οι παικτες τις(ιταλια,ελλαδα,ουγγαρια,ισπανια) , ο κακος προπονητης(γερμανια,γαλλια) και πες μου το μελλον της ομαδας. πρωταθλημα ή υποβιβασμος? στημενο ή αθελα τους? προδιαγεγραμμενο (απο την προπονητρια μερκελ και αμερικη) ή τυχαιο? αν μου πεις οτι ειναι τυχαια τοτε ειναι αφελεια.»

- «απλα εμενα δεν μου αρεσει να εθελοτυφλω και να πιστευω οτι θα γινει κατι καλο αφου δεν θα γινει. ειμαι πολυ ρεαλιστης. ΩΜΟΣ . και βραζω μεσα μου οταν βλεπω να πιστευετε οτι θα αλλαξει κατι με εμας. απλα κανουμε το καθηκον μας ηθικα. ειμαι ΧΧΧ ετων και το βλεπω οτι δεν υπαρχει λυση. ημουν 15 και ελεγα στη μανα μου ποσο κακη ειναι η ευρωπη. δεν το βλεπετε εσεις?? δεν ειναι δυνατον ρε παιδια!!!!»

Για μένα προσωπικά και μόνο, οι παραπάνω φράσεις υποδηλώνουν επιπλέον γνώση πέρα από τον όσων είπε η κ. Τζαβέλλα, η οποία προσδιορίζει τις λέξεις: «είναι να» με το προσδιοριστικό «προκαθορισμένη» έναντι του προσδιοριστικού «προδιαγεγραμμένη» που χρησιμοποιώ εγώ. Θα μπορούσα να πω, πως και οι δυό μας είμαστε διαφορετικά προκαταλλελημένοι απέναντι στην Τζαβέλλα, γι' αυτό και δίνουμε διαφορετικό νόημα στις λέξεις της.


Σε κάθε περίπτωση, η απόδοση των νοημάτων αυτών, θα πρέπει να γίνεται μέσα στα πλαίσια της υγιής κριτικής, όπου ο καθένας προσπαθεί να μεταφέρει μέσω λίγων λέξεων τις πολύ απόψεις του και γνώσεις του σε άλλους, και όχι στα πλάισια της κατηγορίας, προσβολής και συκοφαντίας.

Όπως ίσως έχει καταλάβει ο αναγνώστης σε αυτό το σημείο,είναι πρακτικώς αδύνατο να αντιληφθούμε όλοι από τις ίδιες φράσεις το ίδιο νόημα, γιατί υποσυνείδητα, βιωματικά, αλλά και ανάλογα την κατάσταση κ την περίπτωση που ακούγονται κάποια πράγματα, προβάλλουμε πάνω σε αυτές τις φράσεις ενός τρίτου ομιλιτή, δικά μας πράγματα (προκατάληψη), που αυτός ο ομιλιτής ίσως να αγνοεί, ή να αντιλαμβάνεται διαφορετικά.

Η υγιής κριτική λοιπόν, με σεβασμό και επιφύλαξη, θεωρώ πως πρέπει να είναι το ζητούμενο. Αντίθετα, η επίθεση, η συκοφαντία, η ειρωνία, η προσβολή κτλ, θα πρέπει όσο γίνεται να αποφεύγονται - στο μέτρο που μπορεί φυσικά ο καθένας (κανείς δεν είναι τέλειος άλλωστε). Θεωρώ, πως αν βάλουμε αυτά τα πράγματα ως κανόνα στα όσα λέμε και πιστεύουμε, με το χρόνο θα αλλάξουμε και θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι - πιο ήρεμοι, πιο αντικειμενικοί, πιο ειρηνικοί, πιο σωστοί... πιο συνεργάσιμοι!...