Στα ύψη οι αυτοκτονίες!

Hανασφάλεια,  η ανεργία και η οικονομική κρίση έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο τους Ελληνες. Κάποιοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με δύναμη και αποφασιστικότητα το αβέβαιο μέλλον, ωστόσο αρκετοί είναι εκείνοι που νιώθουν ότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Ο πανικός και η απελπισία μπροστά στο βαρύ φορτίο τούς οδηγεί στα άκρα και δίνουν τέλος στη ζωή τους, εκτοξεύοντας τον αριθμό των αυτοκτονιών στα ύψη... Οι αριθμοί δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος που τείνει να εξελιχθεί σε μάστιγα. Τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας είναι εφιαλτικά. Μόνο το πρώτο πεντάμηνο του 2011 οι αυτοκτονίες είναι αυξημένες κατά 40% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της περσινής χρονιάς. Στη χώρα μας από το 1999 έως και το 2009 έχουν καταγραφεί 4.042 αυτοκτονίες, εκ των οποίων οι 3.228 αφορούσαν άνδρες και οι 754 γυναίκες. Το 2009, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, σημειώθηκαν 391 αυτοκτονίες (333 άνδρες και 58 γυναίκες). 

Οπως μας δηλώνει ο ψυχολόγος κ. Αρης Βιολάτσης της τηλεφωνικής γραμμής «Παρέμβαση για την Αυτοκτονία 1018», που λειτουργεί υπό την αιγίδα της Μη Κυβερνητικού Οργανισμού «Κλίμακας», οι κλήσεις που δέχτηκαν από άτομα που θέλησαν να αυτοκτονήσουν κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2011 ήταν διπλάσιες από αυτές όλης της χρονιάς του 2010. «Με στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, ένας στους τέσσερις μας αναφέρει ότι αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Οι κλήσεις στο 1018 για το έτος 2010 ξεπέρασαν τις 2.500, ενώ ήδη στο οκτάμηνο του 2011 έχουν ξεπεράσει τις 5.000. Συνήθως, είναι άνδρες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία και έχουν βρεθεί χωρίς εργασία, καθώς η αύξηση της ανεργίας συνδέεται με την αύξηση των αυτοκτονιών».

Από την πλευρά του, ο Γιάννης Κούρος, πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχιατρικής Ενηλίκου και Παιδιού, αναφέρει στην «Espresso της Κυριακής» πως τα περιστατικά όντως έχουν αυξηθεί λόγω της οικονομικής κρίσης, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου. «Εγώ μεταξύ όλων των άλλων υποστηρίζω ότι ένας απλός τρόπος αντιμετώπισης για να μην πέσει κάποιος στην κατάθλιψη είναι να απασχολεί το μυαλό του με κάποιο χόμπι, μαθητεία. Μας τηλεφωνούν αρκετοί και μας ζητούν βοήθεια. Καθημερινά προσπαθούμε με επιστημονικά μέσα να τους αποτρέψουμε και τα καταφέρνουμε».

Το 77% των κλήσεων πραγματοποιήθηκαν από τα ίδια άτομα που θέλησαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους, ενώ το 23% έγινε από άλλο, κοντινό τους πρόσωπο. Από τα άτομα που απευθύνθηκαν στην «Κλίμακα» το 40% ανέφερε ότι είχε πραγματοποιήσει απόπειρα στο παρελθόν, ενώ σε ποσοστό 77% διαπιστώθηκε ύπαρξη αυτοκτονικού ιδεασμού (σκέψεις του ατόμου που αφορούν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά). Μάλιστα, ένα ποσοστό της τάξεως του 33% των παρ ολίγον αυτοχείρων είχε ιδεασμό. Οσο κι αν φαίνεται απίστευτο, είχε συγκεκριμένο σχέδιο που αφορούσε τον τρόπο της απόπειρας. Η πλειονότητα όλων των καλούντων έπασχε από συναισθηματική διαταραχή, συνήθως κατάθλιψη.

Οπως δηλώνει ο κ. Αρης Βιολάτσης, πρώτη επιλογή των μέσων που χρησιμοποιούν οι αυτόχειρες άνδρες και γυναίκες είναι ο απαγχονισμός, στραγγαλισμός. «Οι άνδρες με ποσοστό 31% ως δεύτερη επιλογή έχουν τη χρήση πυροβόλων όπλων και εκρηκτικών υλών, ενώ οι γυναίκες προτιμούν τη χρήση δηλητηρίων σε υγρή ή στερεά μορφή. Από τα καταγεγραμμένα αυτοκτονικά περιστατικά του 2009 η πλειονότητά τους αφορούσε πληθυσμό χωρίς εργασιακή απασχόληση. Ειδικά για τις γυναίκες, το 50% των αυτοχείρων ανήκε σε αυτήν την κατηγορία. Από τον απασχολούμενο πληθυσμό οι επαγγελματίες με τον υψηλότερο αριθμό αυτοκτονιών και για τα δύο φύλα ήταν γεωργοί».

Ακραίες καταστάσεις

Οι επιστημονικοί συνεργάτες της τηλεφωνικής γραμμής «Παρέμβαση για την Αυτοκτονία 1018» καθημερινά καλούνται να αντιμετωπίσουν ακραίες καταστάσεις. Οι συμβουλές που δίνουν δεν περιορίζονται μόνο μέσω τηλεφωνικής συνομιλίας. Στόχος τους είναι να έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο με τους ανθρώπους που δηλώνουν ότι θέλουν να αυτοκτονήσουν.

«Εχουμε προφτάσει περιστατικά λίγα λεπτά πριν κάποιοι πολίτες κάνουν πράξη τα λεγόμενά τους. Εχουμε φτάσει σε σπίτι που άτομο ήταν έτοιμο να περάσει τον βρόγχο στον λαιμό του. Ευτυχώς, είχαμε αναπτύξει πολύ καλή συνεργασία με τα συγγενικά του πρόσωπα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συμβολή του οικογενειακού, φιλικού περιβάλλοντος είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας. Ενα άλλο χαρακτηριστικό περιστατικό ήταν πριν από μερικές εβδομάδες. Είχαμε μιλήσει αρκετές φορές με τον συγκεκριμένο άνδρα μέσω του 1018 και μας είχε εκφράσει και περιγράψει την ψυχολογική κατάσταση που βρισκότανε τους τελευταίους μήνες. Σε μία από τις τελευταίες συνομιλίες με τους συναδέλφους φάνηκε αποφασισμένος να προβεί στην αυτοκτονία. Λόγω των συχνών τηλεφωνικών συνομιλιών με εκείνον αλλά και με φίλους τους είχαμε τα στοιχεία της κατοικίας του. Ετσι, όταν μας ειδοποίησαν, φτάσαμε έγκαιρα. Οταν πήγαμε στο σπίτι του, βρήκαμε ένα άτομο σε κακή ψυχολογική κατάσταση, έτοιμο να κάνει βουτιά στο κενό από το μπαλκόνι…

Δυστυχώς, τα περιστατικά που ερχόμαστε σε επαφή είτε τηλεφωνικώς από τη γραμμή είτε διαπροσωπικώς είναι πολλά. Με τους επιστήμονες όμως με τους οποίους συνεργαζόμαστε και με το δίκτυο που έχουμε αναπτύξει έχουμε καταφέρει να αποτρέψουμε σχεδόν την πλειονότητά τους» καταλήγει ο κ. Βιολάτσης.


ΜΑΝΟΣ ΠΙΤΣΙΔΙΑΝΑΚΗΣ