Μήπως πάμε για διάλυση;Γράφει ο Γρηγόρης Νικολόπουλος

Η Ελλάδα ήταν μόνο η αρχή για την Ευρώπη. Τα πράγματα αγριεύουν καθώς οι επόμενοι στόχοι των αγορών είναι μεγάλες οικονομίες με τεράστια χρέη, συνεπώς με πολύ μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για τους διεθνείς κερδοσκόπους.
  Ήδη τα πρώτα δείγματα τα είδαμε την περασμένη εβδομάδα. Πιέσεις σε Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο. Οι πιέσεις θα αυξηθούν όσο οι ευρωπαίοι δεν παίρνουν γεναίες αποφάσεις.
Και αν κρίνει κανείς απο τις μέχρι σήμερα κινήσεις τους, δεν μπορούμε να περιμένουμε και μεγάλη γεναιότητα, μάλλον ασαφείς εξαγγελίες και απελπιστικά αργές και αναποτελεσματικές  παρεμβάσεις έρχονται στις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Το ερώτημα είναι: Υπάρχει περιθώριο για να παραμείνει η Ευρώπη αδρανής και σκεπτική;


Η πίεση των αγορών οδηγεί σε κατάρρευση των υπερχρεωμένων οικονομιών. Οι μετοχές υποχωρούν (αν συνεχιστεί η κατάσταση σε λίγο θα αρχίσουν να καταρρέουν), οι τράπεζες θα έχουν  προβλήματα ρευστότητας (ήδη οι αγγλικές τράπεζες αποφεύγουν να δανείσουν τις τράπεζες της Ευρωζώνης), οι βιομηχανίες θα κλείνουν, η ανεργία θα αυξάνεται και η κατανάλωση θα μειώνεται.

Ο Πρέοδρος Πούτιν είπε προχθές ότι η Ευρώπη ζεί πάνω απο τις δυνατότητες της. Μάλλον δεν έχει άδικο, αν σκεφθεί κανείς οτι απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, ο Πρόεδρος της Γαλίας εξήγησε οτι θεωρεί πλούσιους όσους έχουν εισόδημα πάνω απο ενα εκατομμύριο ευρώ ετησίως. Και υπάρχουν περισσότεροι απο 30.000 Γάλλοι που ξεπερνούν αυτό το ετήσιο εισόδημα. Όμως ενα εκατομμύριο ευρώ ακόμη και σε διάστημα μιας ολόκληρης ζωής είναι (για τον υπόλοιπο κόσμο) ένα άπιαστο ποσό. Κάτι μας διαφεύγει – τουλάχιστον του κ. Σαρκοζί. Αλλά αυτό που δεν θέλουν να καταλάβουν οι Ευρωπαίοι, το έχουν καταλάβει πολύ καλά άλλοι πολυπληθέστεροι λαοί, όπως οι Ρώσοι, οι Κινέζοι, οι Ινδοί, οι Βραζιλιάνοι, οι αναπτυσσόμενοι δηλαδή λαοί. Αυτοί στους οποίους πλέον οι διεθνείς κερδοσκόποι μεταφέρουν τις επενδύσεις τους και απο τους οποίους περιμένουν τα μελλοντικά κέρδη τους. Μου έλεγε ένας φίλος που δουλεύει σε μια απο τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου (αγγλική) οτι οι συσκέψεις της Διοίκησης για την Ευρώπη θεωρούνται απο το σύνολο των διευθυντών της τράπεζας, αδιάφορες και βαρετές. «Το μέλλον μας βρίσκεται στην Κίνα την Ινδία και τη Λατινική Αμερική» λέει «και εκεί έχει μεταφερθεί και το επενδυτικό ενδιαφέρον της τράπεζας. Όλοι τρέχουν να συμμετάσχουν στις συσκέψεις για αυτές τις χώρες και όλοι μισοκοιμούνται στις συσκέψεις για την ευρωπαική στρατηγική της τράπεζας».
Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει να υποβαθμίζονται απο τους οίκους αξιολόγησης και βρίσκονται στο παραπέντε για να θεωρηθούν πτωχευμένες μη μπορώντας να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους.
Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ λοιπόν, έχουν αρχίσει να  χάνουν την λάμψη τους και δεν ελέγχουν πλέον το διεθνές παιχνίδι όπως παλιά. Και αυτό σημαίνει οτι στο άμεσο μέλλον θα έχουμε εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο. Είτε θετικές είτε αρνητικές.
Ποιές θα μπορούσαν να είναι οι θετικές εξελίξεις; Η Ευρώπη να αφυπνισθεί και να προχωρήσει σε ουσιαστική οικονομική ενοποίηση με κεντρικό υπουργείο Οικονομικών, Ευρωομόλογο και τύπωμα χρήματος για να αντιμετωπίσει πραγματικά και να αποκλείσει το ενδεχόμενο πτώχευσης κάποιων χωρών. Είναι μια απόφαση αναγκαία, που θα πείσει τις αγορές για την ασφάλεια των επενδύσεων τους και που θα οδηγήσει σε μια πολύ ισχυρότερη ευρωπαική οικονομική και πολιτική παρουσία διεθνώς.
Όμως είναι μια απόφαση δύσκολη διότι θα πρέπει τα ευρωπαικά κοινοβούλια – και οι λαοί – να εγκρίνουν την εκχώρηση εξουσίας στους τεχνοκράτες πολιτικούς των Βρυξελλών. Μιλάμε δηλαδή για μια κολοσσιαία πολιτική μεταρρύθμιση σε ευρωπαικό επίπεδο, πράγμα πολύ δύσκολο.
Αν αυτό δεν γίνει, υπάρχουν και οι αρνητικές εξελίξεις που συνοψίζονται στην ύφεση και την κατάρρευση του ευρωπαικού επιπέδου ζωής.  Αυτό θα συμβεί μέσω της  διάσπασης της Ευρωζώνης, είτε με την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα είτε με την δημιουργία δυο ευρώ, ενός ισχυρού για τον Βορρά και ενός αδυνάτου για το Νότο. Σε αυτή την περίπτωση, ο Νότος μελλοντικά θα πάει καλύτερα διότι θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα του με προοπτική να ενταχθεί στις αναπτυσσσόμενες οικονομίες, ενώ ο Βορράς θα υποφέρει και θα απομονωθεί διεθνώς χάνοντας μεγάλο μέρος της συμμετοχής του στο διεθνές εμπόριο. Και αυτή η απόφαση λοιπόν είναι δύσκολη για τους Ευρωπαίους και κυρίως για τους ηγέτες του Βορρά.
Τέλος υπάρχει και η απροσδόκητη εξέλιξη η οποία όμως δεν πρέπει να αποκλείεται:
Να συναποφασίσουν οι υπερχρεωμένες ΗΠΑ και Ε.Ε. να διαγράψουν αυτόνομα μέρος των χρεών τους «φεσόνοντας» όλους τους υπόλοιπους και κυρίως τους κινέζους που έχουν δανείσει τους αμερικανούς και τώρα δανείζουν και τους ευρωπαίους. Σε αυτή την περίπτωση αλλάζουν οι βασικοί κανόντες της διεθνούς οικονομίας, χάνεται η έννοια της εμπιστοσύνης και κατά συνέπεια της τραπεζικής πίστης που αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης οικονομίας.
Όλα αυτά ακούγονται σαν σενάρια συνομωσίας και λίγα χρόνια πρίν θα ήταν. Όμως τώρα, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, τιποτα δεν αποκλείεται. Οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν τις εξελίξεις και θα καθορίσουν το αν ο κόσμος θα μείνει όπως τον ξέρουμε ή αν θα πάμε – μέσω ασφαλώς πολύ επικίνδυνων καταστάσεων – σε ενα άλλο μοντέλο οικονομίας και κοινωνίας, πολύ διαφορετικό απο αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.
Τα πάντα δυστυχώς εξαρτώνται απο τις αποφάσεις μερικών ευρωπαίων ηγετών και των τεχνοκρατών της ΕΕ οι οποίοι έχουν μέχρι στιγμής δείξει οτι είναι όλοι τους κατώτεροι των περιστάσεων