Καντάφι: Από την Ελούντα με Παπανδρέου και Μιτεράν ως τη σφαγή της Μπρέγκα χωρίς Παπανδρέου και Σαρκοζί ! Γράφει ο Στρατής Ζουμπουλιάς

Βρισκόμαστε λίγα εικοσιτετράωρα πριν την μεγάλη ανατροπή στην εξουσία της Λιβύης: Οι αντικαθεστωτικοί με την συνδρομή του ΝΑΤΟ έχουν καταλάβει σχεδόν ολόκληρη τη χώρα, έχοντας πλέον υπό την κατοχή τους , το μέγιστο μνημείο εξουσίας της χώρας, το Προεδρικό Μέγαρο. Ο Μουαμάρ Καντάφι αγνοείται,..
με τις πληροφορίες να λένε ότι είναι υγιής , έχοντας «δραπετεύσει» από τα σημεία που μαίνονται οι μάχες, όντας προστατευμένος από την προεδρική φρουρά. Είναι δύσκολο να προκαταβάλλει κανείς την σύλληψη ή την δολοφονία του. Σίγουρα ο –μέχρι πρότινος- παντοδύναμος Λίβυος ηγέτης δεν έχε δείξει ότι θα παραδώσει «εύκολα» τα όπλα.

Παρόλα αυτά δείχνει αποδυναμωμένος.

Οι προ εξεγέρσεως, φίλοι και σύμμαχοι του, τον έχουν εγκαταλείψει προστρέχοντας στους ηγέτες των αντικαθεστωτικών για να εκφράσουν την στήριξη τους. Η νέα πολιτική που χαράσσουν έναντι του καθεστώτος, διαβλέπει σε μια συνεργασία με την νέα κυβέρνηση και μια προσπάθεια να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στην Λιβυκή μετά -Καντάφι εποχή. Και όμως, γυρίζοντας λίγους μήνες πριν οι σχέσεις Κανταφικού καθεστώτος και παγκόσμιων ηγετών έμοιαζαν ιδανικές:

Ξεκινώντας από την Ελλάδα ,που πλέον αναγνωρίζει επίσημα το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο ως κυβέρνηση της Λιβύης, οι σχέσεις της με το Καθεστώς, ήταν πολύ στενές. Οι Ελληνολιβυκές σχέσεις έχουν μακρά ιστορία: ήδη από το 1986 είχαν ξεκινήσει οι υψηλού επιπέδου επισκέψεις των ηγετών, με τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Ανδρέα Παπανδρέου, να επισκέπτεται τον Καντάφι στην Τρίπολη, ενώ τον Νοέμβρη του ίδιου χρόνου έγινε τριμερής συνάντηση στην Ελούντα της Κρήτης, με την παρουσία Παπανδρέου, Μιτεράν, Καντάφι. Άλλοι Έλληνες αξιωματούχοι που επισκέφτηκαν την Λιβύη είναι ο Γ. Κρανιδιώτης (Σεπτέμβριος του 1998, ως ΥΠ. Εξωτερικών), ο Δημήτρης Αβραμόπουλος (Μάιος 2005, ως Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης) και ο Γ. Βαληνάκης ( Ιούλιος 2005, ως ΥΦ. Εξωτερικών.). Παράλληλα σημαίνουσας σημασίας ήταν και η επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια μετά από πρόσκληση του Καντάφι, τον Μάρτιο του 2006, συνοδευόμενος από τον κ. Βουλγαράκη (ως Υπουργό Πολιτισμού), τον κ. Βαληνάκη και Στυλιανίδη (ως Υφυπουργούς Εξωτερικών), τον κ. Δούκα (ως Υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών), τον κ. Χριστοδούλου( Πρόεδρο Ελληνικών Πετρελαίων) καθώς και πλήθος Ελλήνων επιχειρηματιών.

Η Λιβύη το 2008 ήταν ο 2ος σημαντικότερος εταίρος της Ελλάδας από τις Αραβικές χώρες, με το εμπορικό ισοζύγιο να είναι πάντα ελλειμματικό για την Ελλάδα κυρίως λόγω της εισαγωγής αργού πετρελαίου. Ακόμη πιο πρόσφατα σε συνάντηση του Πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου με τον Μουαμάρ Καντάφι, σε γεύμα που διήρκεσε πάνω από δυόμιση ώρες, συμφωνήθηκαν επενδύσεις δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ προς την Ελλάδα, με τους κ. Παμπούκη και Ζλέτνι (Υπ. Σχεδιασμού και Οικονομικών του καθεστώτος) να την υπογράφουν. Οι συμφωνίες περιελάμβαναν επενδύσεις στην τουριστική βιομηχανία, την κλωστοϋφαντουργία, την μεταποίηση, τα μεταλλεύματα αλλά και την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου.

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ιδιαίτερα στενές ήταν οι σχέσεις Λιβύης- Ιταλίας. Η οικογένεια Καντάφι έχει επενδύσει αρκετά χρήματα σε Ιταλικές επιχειρήσεις( Fiat, Unicredit, Juventus), ενώ λειτουργεί και ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου « GreenStream» προς την Σικελία. Η ιταλική ενεργειακή Eni έχει εδώ και δεκαετίες παρουσία στην αφρικανική χώρα, ενώ οι επενδύσεις Ιταλικών εταιριών φτάνουν τα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ. Οι σχέσεις Μπερλουσκόνι- Καντάφι, οδήγησαν σύναψη συμφωνίας για την παράνομη μετανάστευση μειώνοντας τον αριθμό των λαθρομεταναστών προερχόμενους από την Λιβύη. Στο πλαίσιο της «Μεσογειακής Ένωσης» ο Νικολά Σαρκοζί επισκέφθηκε αρκετές φορές την Λιβύη και προσωπικά τον Λίβυο ηγέτη, υπογράφοντας παράλληλα και αρκετές συμφωνίες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ με το Λιβυκό καθεστώς. Ο Μουαμάρ Καντάφι ανταπέδωσε την επίσκεψη στη Γαλλία το Δεκέμβριο του 2007.

Σύμφωνα με το ECFR (European Council on Foreign Relations) η Λιβύη είναι ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές αργού πετρελαίου με την Ιταλία, την Ιρλανδία, την Αυστρία και την Γαλλία να αποτελούν τους μεγαλύτερους «πελάτες» της. Γαλλία και η Ιταλία εκτός από τα υπόλοιπα είναι οι κύριες «πηγές» εξοπλισμού της Λιβύης. Ο τ. Βρετανός Πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, το 2004 αποκατέστησε τις σχέσεις τις χώρας του με την Λιβύη, υπογράφοντας συμφωνίες άκρως συμφέρουσες για τις Βρετανικές πετρελαϊκές εταιρίες ιδιαίτερα για την Shell.

Η Λιβύη του Καντάφι, παραδοσιακά είχε άριστες σχέσεις και με την Ρωσία. Το καθεστώς από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρώσικων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Έχει αγοράσει περίπου 2000 άρματα μάχης, 2000 TOMA και 450 πολυβόλα. Μόλις τον Ιούλιο του 2010 Ρωσία και Λιβύη συμφώνησαν για την αναβάθμιση 200 αρμάτων μάχης Τ-72 ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Λίγο πριν το ξέσπασμα της εξέγερση η ρωσική Gazprom, προχώρησε στην απόκτηση του 33% από το τεράστιο πετρελαϊκό κοίτασμα «Elephant» δαπανώντας 178 εκατομμύρια δολάρια.

Η Αμερική, χώρα η οποία αυτή την περίοδο, στηρίζει σθεναρά τους αντικαθεστωτικούς, είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Καντάφι, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του Στρατηγού για το «πάγωμα» της ανάπτυξης όπλων «μαζικής καταστροφής». Ο συντηρητικός Ρίρτσαρντ Περλ (μέλος της επιτροπής Άμυνας) επισκέφθηκε την Λιβύη δύο φορές το 2006 για να συναντηθεί με τον Μουαμάρ Καντάφι ως αντιπρόσωπος του αντιπροέδρου Τσένι. Την ίδια περίοδο η Αμερικανική κυβέρνηση έβγαλαν την Λιβύη από τη λίστα με τις χώρες που θεωρούν ότι μπορεί να προέλθει τρομοκρατική απειλή.

Το καθεστώς συνεργάστηκε με τις Αμερικανικές υπηρεσίες δίνοντας πληροφορίες για πιθανούς Λιβύους υπόπτους τρομοκρατίας. Ο διευθυντής μάλιστα της CIA, Χέιντεν δήλωσε ότι η υπηρεσία του είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Καντάφι και τον Μούσα Κούσα (Υπουργός Εξωτερικών του καθεστώτος).

Το 2009 ο ίδιος ο Μουαμάρ Καντάφι ταξίδεψε στην Αμερική και η Χίλαρι Κλίντον δήλωσε ευχαριστημένη για το επίπεδο συνεργασία ΗΠΑ- Λιβύης και ότι ελπίζει σε μια ακόμη στενότερη συνεργασία των δύο χωρών.

Οι αποδείξεις είναι αδιαμφισβήτητες. Ακόμα και ο ίδιος ο Καντάφι, φάνηκε να ξαφνιάζεται από την επίθεση και το μένος των πρώην εταίρων του. Η μάχη για την ανατροπή του καθεστώτος , ήδη έχει φτάσει στους έξι μήνες ,με την φωτιά του εμφυλίου να μην έχει σβήσει ακόμα. Η συνέχεια αναμένεται να είναι εξίσου δύσκολη αφού ο Λίβυος ηγέτης μη έχοντας άλλη διέξοδο, κανείς ηγέτης δεν διακινδυνεύει να του προσφέρει άσυλο, προσπαθεί με κάθε τρόπο να διατηρηθεί στην εξουσία και να αντιμετωπίσει τις ενέργειες των αντικαθεστωτικών και του ΝΑΤΟ.