Ποιος θα σώσει τον σωτήρα;

Τις προηγούμενες δεκαετίες, τα κράτη της Δύσης υλοποίησαν ένα άνευ προηγουμένου συντονισμένο σχέδιο ιδιωτικοποίησης κερδοφόρων και νευραλγικών τομέων των οικονομιών τους. Μεγάλη έμφαση δόθηκε στην εκχώρηση σε ιδιώτες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του τομέα της ενέργειας. Σήμερα αποδεικνύεται ότι η συνδρομή του Δημοσίου είναι επιβεβλημένη προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά κάθε μεγάλη κρίση, σε αυτούς τους δύο τομείς.

Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η πυρηνική κρίση στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, που εκδηλώθηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του περασμένου Μαρτίου.

Η ιαπωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Παρασκευή πως θα πάρει τον έλεγχο τηςΕταιρείας Ηλεκτρικής Ενέργειας Τόκιο (Tepco). Η διαχειρίστρια εταιρεία του πυρηνικού σταθμού στη Φουκουσίμα, πρόκειται να ενισχυθεί με ενέσεις ρευστότητας από δημόσιο χρήμα. Ωστόσο η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν προτίθεται να συμμετέχει με ποσοστό μεγαλύτερο του 50% στην εταιρεία, διότι, όπως εξήγησε, κάτι τέτοιο θα σήμαινε επί της ουσίας κρατικοποίησή της.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, από το ξέσπασμα της κρίσης του 2008 και έπειτα, η χρεοκοπία του οποίου, μέσω των τεράστιων κρατικών πακέτων διάσωσης, από ιδιωτική γίνεται δημόσια. Μόνο για την επαναλειτουργία των ιρλανδικών τραπεζών απαιτούνται επιπλέον 24 δισ. ευρώ, ανακοίνωσε την Πέμπτη η Τράπεζα της Ιρλανδίας, ανεβάζοντας στα 70 δισ. ευρώ τον συνολικό "λογαριασμό" για την "διάσωσή" τους. Από αυτά τα 70 δισ. ευρώ, το Δουβλίνο θα εξασφαλίσει τα μισά από την ΕΕ και το ΔΝΤ, όπως προβλέπεται από τη δανειοδοτική συμφωνία που υπέγραψε με την τρόικα το φθινόπωρο.

Το ιρλανδικό δημόσιο, σε συνεργασία με τα φυσικά και θεσμικά πρόσωπα που κατέχουν "πακέτα" ομολογιών αυτών των τραπεζών έχει την αποστολή να καλύψει το άλλο μισό ποσό. Και ενώ ολοένα περισσότερα κράτη της Δύσης ενισχύουν τις τράπεζες, προσφέροντας αστρονομικά ποσά για τη διάσωσή τους, οι κυβερνήσεις δεν φροντίζουν να εξασφαλίσουν εγγυήσεις για την αξιοποίηση της ρευστότητας που προσφέρουν, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.

Τα τελευταία δυόμιση χρόνια, προσφέρεται αφειδώς δημόσιο χρήμα για τη διάσωση ιδιωτών, που όχι μόνο δεν φρόντισαν να θωρακιστούν, για να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο ξέσπασμα μίας κρίσης, αλλά και συνέβαλαν στην εκδήλωσή της. Το Δημόσιο, παρόλο που δεν είχε μερίδιο στα τεράστια κέρδη που συγκέντρωσαν τις προηγούμενες δεκαετίες εκείνοι που σήμερα χρειάζονται κρατική βοήθεια, αναλαμβάνει το κόστος της ζημιάς που οι ίδιοι προκάλεσαν.

Το δυσάρεστο είναι ότι οι κυβερνήσεις δεν φροντίζουν να διασφαλίσουν ότι το Δημόσιο θα έχει μερίδιο και στα μελλοντικά τους κέρδη, με αποτέλεσμα το κρατικό χρέος να διογκώνεται. Μοιραία, το υπερχρεωμένο κράτος-σωτήρας, καταλήγει αποδυναμωμένο να αναζητά το ίδιο σωτήρες, που εποφθαλμιούν τον αστείρευτο δημόσιο πλούτο.