Η «Φουκουσίμα» των Βαλκανίων.Καµπανάκι για πυρηνική απειλή από τη Ρουµανία

Τηλεγράφηµα της αµερικανικής πρεσβείας στο Βουκουρέστι αποκαλύπτει ότι οι υπηρεσίες της χώρας είναι εντελώς απροετοίµαστες

SOS γιατην ετοιµότητατων ρουµανικών υπηρεσιών να αντιµετωπίσουν ενδεχόµενο πυρηνικό ατύχηµα εκπέµπει η αµερικανική πρεσβεία στοΒουκουρέστι. Οπωςαποκαλύπτει τηλεγράφηµα που διέρρευσε στον ιστότοπο Wikileaks,αµερικανοί αξιωµατούχοι εκτιµούν ότι η ρουµανική κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να αντιµετωπίσει επιτυχώς πιθανό ατύχηµα στονπυρηνικό σταθµό της Τσερνάβοντα.

Στο τηλεγράφηµα,µε ηµεροµηνία 28 Ιανουαρίου 2009 που δηµοσιεύτηκε χθες στην εφηµερίδα «Jurnalul National», αναφέρεται ότι η κυβέρνηση του Βουκουρεστίου δεν θα κατάφερνε να διαχειριστεί µια διαρροή ραδιενέργειας από τον σταθµό, παρά τις επίσηµες διαβεβαιώσεις ότι τα µέτρα ασφαλείας είναι αυτά που πρέπει. Αξιωµατούχοι της αµερικανικής πρεσβείας αναφέρουν στο τηλεγράφηµα πως για την αντιµετώπιση καταστάσεωνέκτακτης ανάγκης υπάρχει στον σταθµό µια οµάδα µόλις επτά προσώπων (υπερβολικά µικρός αριθµός για να αντεπεξέλθουν σε ενδεχόµενη διαρροή ραδιενέργειας), τα οποία εκπαιδεύονται για τονρόλο τους αυτό µόνο µία φορά τον µήνα...

Την περασµένη Τετάρτη, οι υπεύθυνοι του πυρηνικού σταθµού της Τσερναβόντα κάλεσαν δηµοσιογράφους για να συζητήσουν µαζί τους την ασφάλεια του σταθµού µετά τους φόβους που δηµιουργήθηκαν λόγω της πυρηνικής κρίσηςστην Ιαπωνία. Οδιευθυντής τουσταθµού ΙονέλΜπουτσούρ υπογράµµισε πωςοι δύο πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι ασφαλείςκαι θα µπορούσαν να αντέξουν ένα µεγάλο σεισµό.Σε ανακοίνωσή της, η εταιρεία NuclearelectricaNational Company που εκµεταλλεύεται τον σταθµό διευκρίνισε ότι έχει σχεδιαστεί για να αντέξει σεισµούς άνω των 8 ρίχτερ, τη στιγµή που, όπως τουλάχιστονυποστηρίζειη εταιρεία, «ο ισχυρότερος σεισµός που θα µπορούσε να πλήξει τη Ρουµανία είναι 7 -7,5 ρίχτερ». Σύµφωνα πάντα µε την Nuclearelectrica, ένας σεισµός του µέγιστου µεγέθους για το οποίο έχει σχεδιαστεί ο σταθµός «µπορεί νασηµειωθεί µια φορά στα χίλιαχρόνια», ενώ ητοποθεσία στην οποία κατασκευάστηκε επελέγηέπειτα απόπολύπλοκες σεισµικές µελέτες.

Ο διευθυντής παραγωγής του σταθµού Νταν Μπίγκου εξήγησεότι ο σταθµός έχει2.500 τόνουςνερού για να εξασφαλίσει ότι οι αντιδραστήρες θα παραµείνουν κρύοι επί 15 ώρες αν κοπεί το ηλεκτρικό, καθώς και δύο γεννήτριες ντίζελ.

ΑΠΟ ΤΟ 1997. Ο πυρηνικός σταθµός της Τσερναβόντα βρίσκεται σε απόσταση 150 χλµ. ανατολικά του Βουκουρεστίου και είναι ο µοναδικός στη Ρουµανία. Κατασκευάστηκε από Ιταλούς και Καναδούς στις όχθες του∆ούναβη ώστε να έχει άµεση πρόσβασησε νερό γιατην ψύξη των αντιδραστήρων και εξασφαλίζει περίπου το 20% των αναγκών της Ρουµανίας σε ηλεκτρισµό. Ο πρώτος αντιδραστήραςτέθηκε πρώτη φορά σε λειτουργία το 1997 και ο δεύτεροςτο 2007. Σύµφωνα µε τη Nuclearelectrica, σχεδιάζεται η επέκταση του σταθµού µε άλλους δύο αντιδραστήρες. Πρόσφατα ανακοινώθηκε πως τέσσερις εταιρείες (δεν έγιναν γνωστές οι επωνυµίες τους) έχουν εκφράσειενδιαφέρον για να συµµετάσχουν στηνκατασκευή των αντιδραστήρων 3 και 4, το κόστος της οποίας αναµένεται ότι θα φτάσει τα4 δισεκατοµµύρια ευρώ.Οταν ολοκληρωθεί η κατασκευή τους, ο σταθµός θα καλύπτει το 40% των ενεργειακών αναγκών της Ρουµανίας.

Μόλις επτά υπάλληλοι είναι το προσωπικό ασφαλείας στον σταθµό της Τσερναβόντ

Ερευνα για τους κινδύνους από τον σταθµό στο Ακουγιου
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΑΡΗΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ

Μία συνηθισµένη χειµωνιάτικη µέρα: ένα χαµηλό βαροµετρικό καλύπτει την Κεντρική Μεσόγειο και η Ελλάδα βρίσκεται στη θερµή ζώνη, απολαµβάνοντας υψηλότερες θερµοκρασίες από τους δυτικούς γείτονές της. Ενα ισχυρό νότιο ρεύµα κάνει την εµφάνισή του πάνω από την Κεντρική και Νότια Ελλάδα στα υψηλότερα στρώµατα της ατµόσφαιρας και οι θερµές αέριες µάζες που µεταφέρονται στην περιοχή προκαλούν πυκνές νεφώσεις και ισχυρές βροχοπτώσεις. Με αυτές ακριβώς τις συνθήκες, το ραδιενεργό νέφος από ένα υποθετικό πυρηνικό ατύχηµα στοΑκουγιου, στα νότια παράλια της Τουρκίας, όπου προγραµµατίζεται η κατασκευή πυρηνικών µονάδων, θα έφτανε στα κατεχόµενα της Κύπρου και στο Αιγαίο µέσα σε 24 ώρες. Αλλες 12 ώρες θα περνούσαν µέχρι να εντοπιστεί πάνω από το Κεντρικό Αιγαίο και την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστηµα µόνο ένα µικρό µέρος του νέφουςθα επηρέαζε τη ∆υτική Τουρκία.

∆εν πρόκειται για σενάριο επιστηµονικής φαντασίας αλλά για σενάριο επιστηµονικής έρευνας του Πανεπιστηµίου Αθηνών η οποία µπορεί να ολοκληρώθηκε πριν από 13 χρό νια, όµως σήµερα µοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ.

Στο χειρότερο σενάριο περιλαµβάνονται και οι ισχυρές βροχοπτώσεις πάνω από το Αιγαίο αλλά και στα ηπειρωτικά, που επιταχύνουν την απόθεση των ραδιενεργών σωµατιδίων στην επιφάνεια. Με τις συγκεκριµένες συνθήκες, µετά το πρώτο 24ωρο το ραδιενεργό νέφος δεν περιορίζεται στον ελληνικό χώρο αλλά µεταφέρεται και προς τη Βουλγαρία, την Αλβανία και την Ιταλία.

Στην έρευνα που επιµελήθηκε ο σηµερινός πρόεδρος της Μόνιµης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστηµίου Αθηνών Κώστας Καρτάλης δεν υπάρχει µόνο το χειρότερο για την Ελλάδα σενάριο.

Ανάλογα µε τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή εξετάστηκαν άλλα τέσ σενάρια, σύµφωνα µε τα οποία το ραδιενεργό νέφος από ένα ατύχηµα στο Ακουγιου εξαπλώνεται κυρίως στη Συρία και ένα µικρό κοµµάτι της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, ενώ σε δύο περιπτώσεις πλήττεται σοβαρά η Κύπρος που βρίσκεται σε πολύ µικρή απόσταση από το σηµείο όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το πυρηνικό εργοστάσιο. Μάλιστα, λόγω των ρευµάτων αέρα που επικρατούν στην περιοχή αναµένεται και εξάπλωσήτου σε µεγάλα ύψη που φτάνουν έως και τα 13 χιλιόµετρα. Ετσι, επισηµαίνεται στη µελέτη,τα ραδιενεργάσωµατίδια µπορεί να επηρεάσουν εκτός από τιςπροαναφερθείσες χώρες και τον Λίβανο, το Ισραήλ,την Αίγυπτο αλλά και αρκετά πιοµακρινές περιοχές µετά την τρίτη ηµέρα της διαρροής.

ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ. Πέρα από τα µετεωρολογικά δεδοµένα,οι ερευνητές εξέτασαν τη σεισµικότητα της ευρύτερης περιοχής από τον κόλπο του Ακουγιου έως την Κύπρο και το Αιγαίο. Οπως αναφέρεται στη µελέτη, η υποβύθιση της Αφρικανικής Πλάκας στη συγκεκριµένη περιοχή µπορεί να προκαλέσει σχετικάρηχούς σεισµούς µεγέθους έως και8,3 ρίχτερ, ενώ ο µεγαλύτερος που καταγράφηκε τα τελευταία 100 χρόνια ήταν το 1926 στα ανοιχτά της Ρόδου. Το µέγεθός του ανερχόταν στα 8 ρίχτερ, το βάθος τηςσεισµικής εστίας υπολογίστηκε στα100 χιλιόµετρα και προκλήθηκαν σοβαρέςζηµιές στα ∆ωδεκάνησα και τα παράλια της Τουρκίας, και µικρότερες στην Αίγυπτο και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Ακόµα πιο κοντά στο Ακουγιου βρίσκεται το ανατολικό σύστηµα ρηγµάτων της Ανατολίας, στη Νοτιοανατολική Τουρκία, που τα τελευταία 200 χρόνια ανά τακτά χρονικά διαστήµατα «παράγει» σεισµούς µεγέθους 6 µε 7,2 ρίχτερ.


«Το τσουνάµι ήταν σαν ρευστό µπετόν»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΙΚΚΗΣ

«∆ΥΟ διαφορετικά πρόσωπα της Ιαπωνίας αντίκρυσα µόλις έφθασα σε απόσταση µερικών χιλιοµέτρων από την πόλη της Φουκουσίµα. Τοένα φαινόταν µέσα από έναν τεράστιο µηχανισµό, που µε συντονισµένες κινήσεις κατάφερνε να διαχειριστεί τις ζωές ανθρώπων και τα αµέτρητα συντρίµµια κατά µήκος της ακτογραµµής που σάρωσε το τσουνάµι.

Το άλλο πρόσωπο ανέδυε µία απέραντη σύγχυση. Ηταν η κατάσταση που επικρατούσε στο πυρηνικό εργοστάσιο, η διαρροή της ραδιενέργειας και ο φόβος των ανθρώπων».

Ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήµιο Αθηνών Ευθύµιος Λέκκας βρίσκεται τις τελευταίες µέρες στην Ιαπωνία. Εδώ και πολλά χρόνια επισκέπτεται και µελετά κάθε περιοχή του κόσµου που πλήττεται από κάποια µεγάλη φυσική καταστροφή.

Ο κ. Λέκκας πλησίασε τη Φουκουσίµα και σε κάθε βήµα που έκανε προσεγγίζοντας τα περίχωρά της, οι τιµές στον µετρητή ακτινοβολίας ανέβαιναν. «Το ευτύχηµα είναι ότι χάρη στο πρώτο πρόσωπο που περιγράψαµε, τα ράφια των σούπερ µάρκετ άρχισαν σιγά σιγά ναγεµίζουν µε τρόφιµα και µε εµφιαλωµένο νερό».

Κοντά στη Φουκουσίµα είναι η Ισινοµίγια, που λόγω της µορφολογίας της έγινε σε µια στιγµή η Κερκόπορτα για το τσουνάµι. Το διευκόλυνε να υψωθεί στα 27 µέτρα και να εισχωρήσει 7 χιλιόµετρα στην ενδοχώρα.

Ο κ. Λέκκας είχε βρεθεί και στην Ινδονησία το 2005, αλλά εδώ τα πράγµατα είναι διαφορετικά. Το κύµα είχε κάτι ιδιόµορφο. Ηταν σαν ρευστό µπετόν επειδήπαρέσυρε λάσπες από τον βυθό.Σε ηµίρρευστη κατάσταση, ισοπέδωσε υποδοµές και αχρήστευσε εκατοντάδες χιλιάδες στρέµµατα γης.

Αυτό το «υγρό µπετό», ελάχιστα µελετηµένο µέχρι τώρα, ένα διαφορετικό πρόσωπο της φυσικής καταστροφής, ήταν η αιτία που ακόµα και σήµερα, 20 µέρες µετά τον σεισµό, δεν µπορεί κανείς να έχει εύκολα πρόσβαση σε δίκτυα επικοινωνίας.

Η απειλή και οι στρατηγικές συµφωνίες της Αγκυρας

Η πρόθεση της Τουρκίας να αποκτήσει πυρηνικούς σταθµούς καταγράφεται εδώ και µια εικοσαετία τουλάχιστον. Οπως λέει στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Καρτάλης – βουλευτής Μαγνησίας του ΠΑΣΟΚ και αναπληρωτής καθηγητής στον Τοµέα Εφαρµογών Φυσικής του Παν. Αθηνών – «το 1998 είχα την ευκαιρία να συντονίσω για λογαριασµό του υπουργείου Αιγαίου µελέτη για τους κινδύνους από τον πυρηνικό σταθµό στο Ακουγιού. Τα συµπεράσµατα ήταν ανησυχητικά, καθώς η περιοχή είναι ιδιαίτερα σεισµογενής και σε περίπτωση ατυχήµατος οι προσοµοιώσεις έδειξαν ότι η διασπορά του ραδιενεργού νέφους προς τη Ελλάδα θα ήταν ταχύτατη. Η Τουρκία µπορεί να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες µε άλλες µορφές παραγωγής ενέργειας πιο φιλικές προς το περιβάλλον. ∆εν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τον πυρηνικό σταθµό στη Βόρεια Τουρκία τον διαπραγµατεύονται µε την Ιαπωνία και αυτόν στη Νότια στο Ακουγιου µε τη Ρωσία».