Τόσα πολλά βόδια,τόσες πολλές κουράδες...:Παροιμία των αρχαίων Σουμερίων.

"Το μοιραίο ερώτημα της ανθρωπότητας μού φαίνεται πώς είναι αν και σε ποιο βαθμό θα καταφέρει ή πολιτισμική της εξέλιξη να προφυλάξει τη συμβίωση των ανθρώπων από τη βλάβη πού προέρχεται από την ανθρώπινη ορμή της επιθετικότητας και από την ορμή της αυτοκαταστροφής. Σε αυτή τη συνάφεια ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτά ακριβώς η σημερινή μας εποχή.
Οι άνθρωποι έχουν τελειοποιήσει τόσο πολύ την εξουσία τους πάνω στις φυσικές δυνάμεις, ώστε με τη βοήθειά τους είναι εύκολο να εξολοθρευτούν αμοιβαία ως τον τελευταίο.
Τούτο το γνωρίζουν, και απ’ αυτό προέρχεται ένα αρκετά μεγάλο μέρος της σημερινής τους ανησυχίας, της δυστυχίας τους, του άγχους τους. Και τώρα πρέπει να περιμένουμε ότι ή άλλη από τις δύο (ουράνιες δυνάμεις), ο αιώνιος έρωτας, θα κάνει μία προσπάθεια για να νικήσει στον αγώνα με τον επίσης αθάνατο αντίπαλό του (το θάνατο). Αλλά ποιος μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες και την έκβαση;"(Απόσπασμα απο το βιβλίο του Σίγκμουντ Φρόιντ "Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας".Εκδόθηκε το 1930.)

"Ο σύγχρονος άνθρωπος διψάει πάντα για ζωή. Αλλά αφού, όντας αυτόματο, δέν μπορεί να γευτεί τη ζωή με την έννοια της αυθόρμητης δραστηριότητας, δέχεται σαν υποκατάστατο κάθε είδος διέγερσης και συγκίνησης: τη συγκίνηση του ποτού, των σπόρ,ζώντας τις συγκινήσεις των ηρώων της οθόνης . Ποιά είναι λοιπόν η σημασία της ελευθερίας για τον σύγχρονο άνθρωπο?Έχει απελευθερωθεί απο τα εξωτερικά δεσμά που δεν του επέτρεπαν να κάνει και να σκέφτεται όπως ήθελε αυτός. Θα μπορούσε να ενεργεί σύμφωνα με τη θέληση του, άν ήξερε τι θέλει, τι σκέφτεται και τι αισθάνεται. Αλλά δεν ξερει.
Συμμορφώνεται στις επιταγές ανώνυμων αρχών και αποδέχεται ένα εγώ που δέν είναι δικό του. Κι όσο περισσότερο δείχνει τον κομφορμισμό του τόσο περισσότερο υποχρεώνεται να υποκύπτει.
Παρά την επίπλαστη αισιοδοξία και πρωτοβουλία, ο σύγχρονος άνθρωπος συντρίβεται κάτω απο το έντονο αίσθημα αδυναμίας, που τον κάνει να στέκεται ανίσχυρος, σα να ήταν παράλυτος, μπροστά στις επερχόμενες καταστροφές.

Στην επιφανειακή παρατήρηση, οι άνθρωποι φαίνονται πως τα καταφέρνουν αρκετά καλά στην οικονομική ζωη .Θα ήταν όμως σοβαρά επικίνδυνο να παραβλεφθεί η εδραιωμένη στερεά ,πίσω απ'αυτή την ευχάριστη πρόσοψη,δυστυχία.
Αν η ζωή χάνει το νόημα της γιατί δεν την ζεί κανείς,ο άνθρωπος απελπίζεται. Οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν ήσυχα απο φυσική πείνα.Αλλ' ούτε πεθαίνουν ήσυχα απο ψυχική πείνα."

(Απόσπασμα απο το βιβλιο του Erich Fromm "Ο φόβος μπροστά στην Ελευθερία".Εκδόθηκε το 1941)

"Τις τελευταίες δεκαετίες διανύουμε μιαν περίοδο κατάργησης των φραγμών και των ορίων σε όλους τους τομείς. Αυτό συνεπάγεται την επιθυμία του απεριόριστου. Πρόκειται για μια μορφή απελευθέρωσης, που υπό μιαν έννοια αποτελεί μεγάλη κατάκτηση.

Πρέπει όμως επίσης να μάθουμε -και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία- να αυτοπεριοριζόμαστε, τόσο ως άτομα όσο και ως σύνολο.
Η καπιταλιστική κοινωνία σήμερα είναι μια κοινωνία που από κάθε άποψη οδεύει προς την καταστροφή της’ μια κοινωνία ανίκανη να αυτοπεριοριστεί. Όμως μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία αυτόνομη, πρέπει να ξέρει να αυτοπεριορίζεται.
Ο αυτοπεριορισμός ισοδυναμεί με απαγόρευση, θα υποστηρίξουν ορισμένοι. Όχι.
Δεν εννοώ απαγόρευση με την έννοια της καταστολής. Εννοώ, να ξέρουμε ότι υπάρχουν πράγματα που δεν πρέπει να τα επιθυμούμε ή που δεν πρέπει να τα κάνουμε.
Παράδειγμα, το περιβάλλον. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, στον οποίο ζούμε. Σκέφτομαι τα θαύματα: το Αιγαίο Πέλαγος, τις χιονισμένες οροσειρές, την «όψη» του Ειρηνικού ωκεανού από μια γωνιά της Αυστραλίας, το Μπαλί, τις Ινδίες, την επαρχία της Γαλλίας που την ερημώνουμε. Όσα θαύματα, τόσες καταστροφές.
Καταστρέφουμε τον πλανήτη, ενώ θα έπρεπε να είμαστε οι κηπουροί του. Θα έπρεπε να τον θεραπεύουμε, δηλαδή να τον καλλιεργούμε και να τον φροντίζουμε έτσι όπως είναι. Μια τέτοια δραστηριότητα θα έπρεπε να αποτελεί βάση και προσανατολισμό της ζωής μας. Αλλά αυτή είναι πολύ δύσκολη αποστολή.
Προφανώς όμως όλα τα παραπάνω δεν έχουν σχέση ούτε με το σημερινό σύστημα, ούτε με το σημερινό κυρίαρχο φαντασιακό.
Το φαντασιακό της εποχής μας είναι το φαντασιακό της απεριόριστης επέκτασης και της συσσώρευσης άχρηστων πραγμάτων… Δηλαδή; Δηλαδή, μια τηλεόραση σε κάθε δωμάτιο, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής σε κάθε δωμάτιο και ούτω καθεξής. Σ’ αυτό το φαντασιακό στηρίζεται το σύστημα. Και είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να καταστραφεί.
Τι θα μπορούσε λοιπόν να προτείνει κανείς για τη σημερινή κατάσταση, δεδομένου ότι είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε, να αφεθούμε; "

Απόσπασμα απο το "Υστερόγραφο στην ασημαντότητα" στο βιβλίο "Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας".

"Η ζωή σου θα γίνει ωραία και ασφαλής όταν η ζωντάνια σημαίνει για σένα περισσότερα απ’ την σιγουριά, η αγάπη περισσότερα απ’ το χρήμα, η ελευθερία σου περισσότερα απ’ την γραμμή του κόμματος ή την κοινή γνώμη, όταν η ψυχική διάθεση του Μπετόβεν ή του Μπαχ γίνει η ψυχική διάθεση του εαυτού σου (την έχεις μέσα σου αυτήν την διάθεση,Ανθρωπάκο, θαμμένη όμως βαθιά σε μια γωνιά της ψυχής σου), όταν οι σκέψεις σου είναι σε αρμονία και όχι σε διάσταση με τα αισθήματά σου, όταν θα είσαι σε θέση να καταλαβαίνεις νωρίς τα προτερήματά σου και να αναγνωρίζεις έγκαιρα τα γηρατειά σου, όταν θα κάνεις πρότυπο της ζωής σου τις σκέψεις των μεγάλων ανθρώπων και όχι τα εγκλήματα των μεγάλων πολεμιστών, όταν οι δάσκαλοι των παιδιών σου θα πληρώνονται καλύτερα απ’ τους πολιτικούς, όταν θα έχεις μεγαλύτερη εκτίμηση για τον έρωτα μεταξύ άντρα και γυναίκα παρά για την άδεια γάμου, όταν θ’ αναγνωρίζεις τα σφάλματά σου έγκαιρα κι όχι πολύ αργά όπως σήμερα, όταν θ’ ανυψώνεσαι πνευματικά ακούγοντας την αλήθεια και θα νιώθεις τρόμο για τις τυπικότητες, όταν θα έρχεσαι σε απ’ ευθείας επαφή με τους συναδέλφους σου σε ξένες χώρες και όχι με την βοήθεια διπλωματών, όταν η ερωτική ευτυχία της έφηβης κόρης σου θα σε γεμίζει με ευχαρίστηση κι όχι με λύσσα, όταν θα κουνάς μόνο το κεφάλι σου σε περιπτώσεις που άλλοτε τιμωρούσαν τα μικρά παιδιά επειδή άγγιζαν τα γεννητικά τους όργανα, όταν τα πρόσωπα των ανθρώπων στο δρόμο εκφράζουν ελευθερία, ζωντάνια κι ευχαρίστηση και όχι πια λύπη και αθλιότητα, όταν οι άνθρωποι δε θα περπατούν πια με συσπασμένη κι άκαμπτη μέση και νεκρωμένα σεξουαλικά όργανα."

Απόσπασμα απο το βιβλίο "Άκου Ανθρωπάκο" του Βίλχελμ Ράιχ.Έχει γραφεί το 1945.

Αποσπάσματα απο το βιβλίο "Επίκουρος:κείμενα-πηγές της Επικούρειας Φιλοσοφίας και τέχνης του εύ ζήν"

*"Τοσα πολλα βόδια,τόσες πολλές κουράδες...":Παροιμία των αρχαίων Σουμερίων.