120 τρισ. κ.π. φυσ. αερίου μεταξύ Κύπρου - Ισραήλ.«Και μόλις τώρα αρχίζει το έργο», δήλωσε ο πρόεδρος της Νoble Εnergyστην παρουσία Κλίντον και Μπους.

Του Πέτρου Θεοχαρίδη

Επτάμισι φορές περισσότερο από το κοίτασμα Λεβιάθαν (είναι το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκε στον κόσμο την τελευταία δεκαετία, περιέχει 16 τρισ. κυβικά πόδια) είναι το φυσικό αέριο που υπολογίζει η Νoble Εnergyότι υπάρχει στην περιοχή της Λεβαντίνης, μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 120 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου και του «Οικοπέδου 12» της Κύπρου που εκμεταλλεύεται η Νoble Εnergy.
Αυτό αποκάλυψε ο πρόεδρος της Νoble ΕnergyΤσιαρλς Ντέιβιτσον την περασμένη Τετάρτη, στο μεγαλύτερο φόρουμ ηγετών κρατών και μεγάλων επιχειρήσεων που γίνεται στην Αμερική, το CΕRΑWeek(κάτι ανάλογο με το οικονομικό φόρουμ του Νταβός στην Ευρώπη). Στο εν λόγω φόρουμ αξίζει να σημειωθεί ότι συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Μπιλ Κλίντον, ο Τζορτζ Μπους και ο Χένρι Κίσιντζερ, υπουργοί Πετρελαίου και Ενέργειας χωρών της Αμερικής, της Ευρώπης και της Αφρικής, πρόεδροι και αντιπρόεδροι των ενεργειακών κολοσσών Τotalκαι GazDe France, της Lukoilκαι της Rosneft, της ΒΡ και της ΕxxonΜobil, των Ηalliburton και Chevron και 50 ακόμα εταιρειών - κολοσσών, καθώς και οι επικεφαλής των Μoodys. Παρόντες ήταν επίσης οι επικεφαλής των τεχνολογικών τομέων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του Ηarvard, του Τέξας, του ΜΙΤ, του Στάντφορτ, της Ν. Υόρκης κ.ά.

«Το έργο μόλις αρχίζει και περιμένουμε πολύ περισσότερα, η εξερεύνηση βρίσκεται ακόμα μπροστά μας», ανέφερε στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Νoble Εnergy, εξηγώντας τις δυνατότητες των κοιτασμάτων της περιοχή μας. Εξήγησε ότι μόνο στο κοίτασμα Ταμάρ του Ισραήλ, όπου η Νoble και οι εταίροι της έχουν επενδύσει $3 δισ., υπάρχει φυσικό αέριο που εξασφαλίζει το Ισραήλ για δεκαετίες.

Οι εξελίξεις δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από κανένα πριν από μια δεκαετία, υπογράμμισε. Το Λεβιάθαν, στο οποίο η Νoble συνεργάζεται με την DelekGroup Ltd, έχει μετατρέψει πια το Ισραήλ σε εξαγωγέα φυσικού αερίου, πρόσθεσε ο πρόεδρος της Νoble energy, μιλώντας στο CΕRΑWeekστο Χιούστον του Τέξας. «Και έχουμε πιθανότητες και για πετρέλαιο», υπογράμμισε, για να καταλήξει πως υπάρχει και το «Οικόπεδο 12», του οποίου τα δικαιώματα έχει αποκτήσει η Νoble από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Μιλώντας για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υπέδειξε πως μόνο από το φυσικό αέριο στο μικρότερο ώς τώρα κοίτασμα στη θάλασσα του Ισραήλ, το Μαρί Β, εξοικονομούνται 15 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα. Να σημειωθεί πως, σε σχέση με τα περιβαλλοντικά θέματα, η κυβέρνηση Ομπάμα έκρινε προ δεκαημέρου πως η Νoble Εnergyήταν η πλέον κατάλληλη εταιρεία στις ΗΠΑ, για να αδειοδοτηθεί για την πρώτη μεγάλου βάθους γεώτρηση στον ιδιαίτερα ευαίσθητο πλέον Κόλπο του Μεξικού, μετά τα τεράστια προβλήματα, που προκάλεσαν τα προβλήματα στη γεώτρηση της ΒΡ και το εμπάργκο εργασιών εξόρυξης και διατρήσεων που ακολούθησε.

Μνημόνιο συνεργασίας για αξιοποίηση

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», είναι πολύ πιθανό κατά την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια στο Ισραήλ, η γειτονική χώρα να θέσει επί τάπητος και το ενδεχόμενο υπογραφής Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, για την αξιοποίηση των αποθεμάτων των κοιτασμάτων, που διαθέτει η κάθε χώρα. Το Μνημόνιο είναι ανεξάρτητο από τις Συμφωνίες συνεκμετάλλευσης και ορισμού ποσοτήτων σε τυχόν κοινά κοιτάσματα στα όρια που διαχωρίζουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες των δύο χωρών.

Επιπρόσθετα, διασταυρωμένες πηγές του «Φ» αναφέρουν ότι, σε όλες τις διπλωματικές και όχι μόνοβολιδοσκοπήσεις της πλευράς μας, σε σχέση με ενδεχόμενη συνεργασία Κύπρου - Ισραήλ στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων και κυρίως σε ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού για εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Κύπρου, η Ρωσία όχι μόνο δεν ήταν αρνητική, αλλά αντίθετα ήταν ενθαρρυντική. Η βολιδοσκόπηση έγινε διακριτικά, επειδή ένας αγωγός από τα κοιτάσματα της περιοχής, που θα οδηγεί στο Βασιλικό σε μονάδες υγροποίησης και εξαγωγής φυσικού αερίου, επηρεάζει το ρωσικό μονοπώλιο στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες που συγκέντρωσε ο «Φ», ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου είχε διάφορες επαφές από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, για να προετοιμάσει τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Χριστόφια ειδικά σε σχέση με το θέμα της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας και της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων.

Η πρόταση της Delekκαι της (καναδικής αλλά εβραϊκών συμφερόντων) Τriple Five προς τον Πρόεδρο
της Δημοκρατίας που υποβλήθηκαν στις αρχές του 2011 και τέλη του 2010 αντίστοιχα, έχουν συζητηθεί στην Πρωθυπουργία του Ισραήλ.

Τουλάχιστον τρεις μεγιστάνες επιχειρηματίες, που αναπτύσσονται στον τομέα της ενέργειας, έχουν εκφράσει ετοιμότητα χρηματοδότησης και συμμετοχής σε σχέδια κατασκευής υποθαλάσσιουαγωγού και μονάδας υγροποίησης.

Ταυτόχρονα, η επίσκεψη συμπίπτει να πραγματοποιείται σε μια καυτή για το Ισραήλ περίοδο, αφού συζητείται το θέμα της φορολόγησης του φυσικού αερίου. Η πρόταση για φόρο της τάξης του 60% βρίσκεται στο προσκήνιο και ο ισχυρός άντρας της Delek(και συνέταιρος της Νoble) Γιτσχάκ Τσούβα δεν θα έχει άλλη διέξοδο αν προχωρήσει σε ψήφιση η νομοθεσία, από το να συνεργαστεί με την Κύπρο.

Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες του «Φ», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε πει για την επιστολή που έλαβε στις 9 Ιανουαρίου από την DelekGroup, μέσω της πρεσβείας της χώρας στη Λευκωσία, ότι θα απαντήσει επί της ουσίας, μετά τις συζητήσεις του με τον Βενιαμίν Νετανιάχου.Να σημειωθεί ότι ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας εκκρεμεί και απόφαση για το αν το Υπουργικό Συμβούλιοθα εγκρίνει αίτημα των ΝobelΕnergyκαι Delekgroup, για συμμετοχή της δεύτερης με ποσοστό, στα δικαιώματα της πρώτης για το «Οικόπεδο 12».

Αξίζει να σημειωθεί ακόμα ότι αυτή την περίοδο, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ θα πρέπει να έχει στα χέρια του τα σχέδια που ετοιμάστηκαν ειδικά από τα επιτελεία άμυνας και ασφάλειας της χώρας, για τα μακροχρόνια σχέδια παροχής ασφάλειας και αμυντικής κάλυψης από κάθε μορφής απειλή, των θαλάσσιων κοιτασμάτων του Ισραήλ, τα οποία εκ φύσεως δεν μπορεί παρά να συμπεριλαμβάνουνκαι το «Οικόπεδο 12».

ΑΗΚ: Στόχος να έχουμε φυσικό αέριο πριν από τις 31/12/2015

Η ΑΗΚ πρέπει το συντομότερο δυνατό να γνωρίζει τα ασφαλή χρονοδιαγράμματα έλευσης τουφυσικού αερίου στην Κύπρο. «Εκείνο που ζητούμε είναι να δρομολογηθούν αποφάσεις, να υπάρξουν χρονοδιαγράμματα, ώστε να προγραμματίσουμε κι εμείς τη λειτουργία και το αναπτυξιακό μας πρόγραμμα», τονίζει στον «Φ» ο γενικός διευθυντής της ΑΗΚ Στέλιος Στυλιανού. Εξαιρετικά κρίσιμο χρονικό όριο είναι το τέλος του 2015.

Αλλά να το γνωρίζουμε το συντομότερο δυνατό, σημειώνει. Και εξηγεί: Πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις και συμφωνία για την κατασκευή και λειτουργία της 6ης Μονάδας Βασιλικού. Το να λειτουργήσει η Μονάδα εντός του 2015 είναι εκ των ουκ άνευ. Και αυτό γιατί οι άδειες λειτουργίας του Σταθμού της Μονής και των έξι μηχανών της (30 ΜWέκαστη) λήγουν στις 31/12/2015.

Από την επόμενη μέρα, δεν μπορούν να λειτουργούν. Θα είναι παράνομες, λόγω της ισχύος τωναδειών, λόγω της Νομοθεσίας της Δημοκρατίας και λόγω των Κανονισμών της Ε.Ε. για τα επίπεδαεκπομπών ρύπων. Άρα θα είμαστε μείον 180 ΜW. Επιπλέον θα έχουμε και την πρόσθετη αύξησηζήτησης που καταγράφεται ετησίως. Δηλαδή η 6η Μονάδα στο Βασιλικό θα πρέπει να είναι σε λειτουργία, εξηγεί ο Στέλιος Στυλιανού. Παράλληλα, πλέον η ΑΗΚ θα διαθέτει τρεις μονάδες (τις 4-5-6) που μπορούν να λειτουργούν με φυσικό αέριο. Οπότε, θα υπάρχει μια χρήση κλίμακας φυσικούαερίου, κάτι που θα σημαίνει χαμηλότερο κόστος παραγωγής. Αντίθετα, το να λειτουργούν τρειςμονάδες με ντίζελ, είναι κάτι που θα επιβαρύνει σημαντικά το ίδιο κόστος. Και θα υπάρξει και τοπεριβαλλοντικό όφελος.

Αν η εκμετάλλευση δικών μας κοιτασμάτων και η μεταφορά φυσικού αερίου με αγωγό μέχρι τότε δεν είναι δυνατή, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της ΑΗΚ, πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για «σύντομη λύση». Τέτοια λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, θα είναι να δοθεί πράσινο φως για να γίνουνδιαπραγματεύσεις με τις Shellκαι Κogas για λύσεις παροχής φυσικού αερίου και τερματικού για μειωμένο χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι που να έχουμε φυσικό αέριο από τα δικά μας κοιτάσματα.

ΡΑΕΚ: Χρόνος, κόστος, ασφάλεια, χρηματοδότηση

>Επαφές των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας Κύπρου - Ισραήλ

Η ΟΠΟΙΑπολιτική αποφασιστεί από το κράτος, πρέπει να γίνει με κριτήριο το κόστος της ενέργειας, τον συντομότερο χρόνο κατά τον οποίο μπορούμε να έχουμε φυσικό αέριο, την ασφάλεια αδιάλειπτης παροχής, τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της Κύπρου και τις δυνατότητες εξασφάλισης ευρωκονδυλίων για τις υποδομές. Αυτό τόνισε στον «Φ» ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) Γιώργος Σιαμμάς, κληθείς να σχολιάσει τα βασικά κριτήρια, που πρέπει να πληρούν οι αποφάσεις πολιτικής, ενόψει της συνάντησης Χριστόφια - Νετανιάχου και των σημαντικών δυνατοτήτων συνεργασίας Κύπρου - Ισραήλ. Ο ίδιος υπέδειξε, επίσης, πως ακριβώς, λόγω των ενδεχομένων αυτών, η ΡΑΕΚ έχει αναπτύξει πρωτοβουλία και, σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Ισραήλ στην Κύπρο, επιδιώκει επαφές και συνεργασία με την ανάλογη Αρχή του Ισραήλ.

Απαντώντας σε ερώτηση του «Φ», αν ισραηλινές εταιρείες όπως η Delek, που έχει προτείνει συνεργασία Κύπρου - Ισραήλ, έχει απευθυνθεί για πληροφόρηση ή ενημέρωση προς τη ΡΑΕΚ, ο Γιώργος Σιαμμάς απάντησε αρνητικά. Όπως υπέδειξε, αν οι βλέψεις είναι να εξάγεται φυσικό αέριο μέσω Κύπρου στην Ευρώπη, η ΡΑΕΚ έχει σημαντική εμπειρία και γνώση για το θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. και μπορεί να δώσει κατευθύνσεις, συμβουλές και βοήθεια.

Ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ αποκάλυψε, επίσης, ότι η Αρχή έχει θέσει στο μικροσκόπιό της πολύ σημαντικές δυνατότητες που διανοίγονται, για εξασφάλιση κοινοτικής χρηματοδότησης για υποδομές του φυσικού αερίου. Η ΡΑΕΚ έχει ήδη εμπλακεί στις διαδικασίες που εξελίσσονται στις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και τους Ρυθμιστές Ενέργειας των άλλων χωρών-μελών, ώστε να ανοίξουν δρόμοι για χρηματοδοτήσεις των υποδομών φυσικού αερίου και άλλων ενεργειακών υποδομών που χρειάζεται η Κύπρος. Όπως χαρακτηριστικά υπέδειξε, οι χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. προς αυτή την κατεύθυνση είναι ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ και πρέπει η Κύπρος, που αντιμετωπίζει ένα ψηλό κόστος υποδομών και δυσκολίες στη χρηματοδότησή τους, να συμπεριληφθεί σε αυτές. Πρέπει η Ε.Ε. να δει και απομονωμένα νησιώτικα συστήματα και όχι να στραφεί με διοχέτευση όλων των κονδυλίων σε χρηματοδότηση της ενεργειακής εξασφάλισης της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπως για παράδειγμα με τους αγωγούς μέσω Τουρκίας. Ρωτήσαμε τον Πρόεδρο της ΡΑΕΚ και για το αν η Αρχή ανησυχεί από το γεγονός ότι αν η ΑΗΚ δεν ξέρει σύντομα πότε θα υπάρχει φυσικό αέριο, δεν θα μπορεί να προχωρήσει με τις διαδικασίες για την 6η Μονάδα στο Βασιλικό. Η ΑΗΚ υπολογίζει ότι θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα αν η 6η Μονάδα δεν λειτουργήσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015, αφού τότε θα πρέπει να κλείσει η μονάδα της Μονής.

Δεν είναι θέμα στο οποίο εμπλεκόμαστε άμεσα, αλλά είναι λογικό ότι η ΑΗΚ θα πρέπει να γνωρίζει το συντομότερο δυνατό πότε θα έχει στη διάθεσή της φυσικό αέριο για τους προγραμματισμούς της, αλλά, επίσης, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αυστηρότερες προβλέψεις της Ε.Ε. σε σχέση με τους ρύπους που θα τεθούν σε ισχύ, απάντησε ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ.

Έτοιμη να εμπλακεί

ΔΕΦΑ

Η ΔΗΜΟΣΙΑΕπιχείρηση Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) είναι έτοιμη και διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να εμπλακεί αν της ζητηθεί σε οποιοδήποτε επίπεδο για ενδεχόμενη συμφωνία με το Ισραήλ ή εταιρείες της χώρας σε περίπτωση που αποφασιστεί τέτοια συνεργασία. Αυτό υπέδειξε στον «Φ» ο πρόεδρος του δ.σ. της ΔΕΦΑ Κώστας Ιωάννου. Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που αφορά και στη ΔΕΦΑ, δεν έχει μέχρι στιγμής αλλάξει και προβλέπει την εισαγωγή φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή και κατασκευή χερσαίου τερματικού αποϋγροποίησης, ο ίδιος απάντησε πως η νομοθεσία αναθέτει στη ΔΕΦΑ την ευθύνη για την καθολική εισαγωγή του φυσικού αερίου στην Κύπρο. Από εκεί και πέρα, υπάρχει η απόφαση του Υπουργικού για τη μορφή εισαγωγής και την κατασκευή τερματικού. Οπότε, οι όροι εντολής μπορούν να διευρυνθούν αμέσως, αφού δεν χρειάζεται αλλαγή νομοθεσίας, αλλά διευθέτηση της «ουράς» για την κατεύθυνση.

«Έχουμε όλα τα εφόδια αν χρειαστεί για να διεξάγουμε τεχνικές και οικονομικές μελέτες και διαπραγματεύσεις, αν κληθούμε», συμπληρώνει ο Πρόεδρος της ΔΕΦΑ. Όμως, είναι θέμα πολιτικών αποφάσεων για το αν θα υπάρξει συνεργασία και ποιου είδους με το Ισραήλ. Κληθείς να σχολιάσει πληροφορίες του «Φ», ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο τα επόμενα 24ωρα κατά τις συναντήσεις Χριστόφια - Νετανιάχου, να υπογραφεί και μνημόνιο προθέσεων συνεργασίας και για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων Κύπρου και Ισραήλ, ο Κώστας Ιωάννου απάντησε πως, αν υπάρξει τέτοιο μνημόνιο, τότε είναι αναμενόμενο πως η μελέτη των τεχνοοικονομικών πτυχών μιας τέτοιας συνεργασίας θα είναι να ανατεθεί σε ανάλογες υπηρεσίες των δύο χωρών. Τα κύρια θέματα σε μια τέτοια περίπτωση είναι οι ποσότητες, οι όροι, οι τεχνικές λύσεις. Η ΔΕΦΑ μπορεί να αναλάβει το ρόλο που θα της ανατεθεί, ως αρμόδια για την καθολική εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο, κατέληξε.

Εν αναμονή πολιτικών αποφάσεων

ΣΟΛΩΝ ΚΑΣΙΝΗΣ

Η αναζήτηση του διευθυντή Ενέργειας Σόλωνα Κασίνη για να σχολιάσει τι αναμένει με την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Ισραήλ, έβγαλε είδηση, αφού πριν καν μιλήσουμε με τον ίδιο, διαπιστώσαμε πως τα τελευταία 24ωρα στο γραφείο του βρίσκονται εκπρόσωποι της Νoble Εnergyκαι εργάζονται μαζί του πυρετωδώς για τη σύσταση των όρων προσφορών και των σχετικών εγγράφων, που απαιτεί η Ε.Ε. για τη γεώτρηση στο «Οικόπεδο 12». Οπότε, διακόπτοντας τη συνεδρία με τους εκπροσώπους της Νoble και στην παρουσία τους, ρωτήσαμε πώς προχωρά το θέμα της γεώτρησης. «Θα γίνει το συντομότερο δυνατό. Επισπεύδουμε ότι γίνεται. Η γεώτρηση θα γίνει το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους», απάντησε ο Σόλων Κασίνης. Τότε θα έχουμε όλα τα δεδομένα στα χέρια μας. Αυτή είναι τώρα η δουλειά της Υπηρεσίας Ενέργειας, υποδεικνύει.

Τι περιμένετε να φέρει ο Πρόεδρος από το Ισραήλ, ρωτήσαμε: Γενικά περιμένουμε τις πολιτικές αποφάσεις. Η δική μας άποψη είναι ότι προέχει η εκμετάλλευση των δικών μας κοιτασμάτων, αλλά και μια συνεργασία με το Ισραήλ αν αποφασιστεί, θα δώσει τη δυνατότητα να εξάγουμε φυσικό αέριο, αλλά και να εκμεταλλευτούμε συνέργειες, που έχουν σημασία σε θέματα γεωπολιτικής και ασφάλειας. Ακόμα, νομίζουμε ότι θα υπάρξει επιρροή και για τον καθορισμό του χρόνου διεξαγωγήςτου β’ γύρου αδειοδότησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης για τα άλλα Οικόπεδα με ήδη γνωστό το τεράστιο διεθνές ενδιαφέρον γι’ αυτά, σημειώνει ο Σόλωνας Κασίνης. Του επισημαίνουμετις πιο πρόσφατες αναφορές του Προέδρου της Νoble Εnergyγια τα δεδομένα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της Λεβαντίνης και τα «7 ½ Λεβιάθαν» που περιέχουν. «Έχουμε όλα τα δεδομένα και την εικόνα, είναι όμως καλύτερα να μείνουμε στους μέχρι τώρα χαμηλούς τόνους», μας απάντησε ενώπιον των ειδικών της Νoble Εnergy.